Венчурлық жобалар

Жоспар
Кіріспе

I. ВЕНЧУРЛЫҚ ЖОБАЛАРДЫ БАСҚАРУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗІ
1.1 Венчурлық жобалардың түсінігі

«Жоба» ұғымы әр түрлі қызмет түрлерін біріктіреді, келесі берілген ұғымдармен сипатталады:
- белгілі бір мақсатқа жету және нәтижелі болу үшін бағытталуы;
- бір-бірімен байланысты қызмет түрлерінің атқарылуы;
- белгілі бір уақытта орындалу қажеттілігі;
Жоба жүйе қызметі болғандықтан, жоба басталуынан аяқталуына дейін, яғни нәтижелі болғанға дейін қызмет етеді. Жоба концепциясы кәсіпорын немесе өндіріс концепциясына қарама- қайшы емес, керісінше ұқсас болып келеді. Көбінесе жоба кәсіпорын қызметінің негізгі түрі болып келеді.
«Жоба» терминін білдіретін әр түрлі ұғымдар бар, оның әр қайсысы белгілі бір мәселені шешу үшін бағытталады.
Жалпы жоба ұғымы (ағылшынша project) – бұл «бірдеңені ойлау немесе жоспарлау, мысалға үлкен кәсіпорын» дегенді білдіреді. Жүйелі көзқарас бойынша, жоба - басталуынан аяқталуына дейінгі уақытты қамтитын және де сол уақыт аралығында әр түрлі механизмдер, шек қоюлар мен қызметтердің атқарылуын анықтайды.

Шек қоюлар:
- қаржылық
- құқықтық-нормалық
- этикалық
- қоғам
- логистикалық
- активизациялау әдістері
- уақыт
- сапа деңгейі
- қосымша әсерлер

Кіру: Шығу:
қажеттіліктер қанағаттандырылған
қажеттіліктер

Қамтамасыз ету:
- адамдар
- білім және тәжірибе
- техника және заттар
- технология

1 cурет. Жобаның бастапқыдан соңғы жағдайына дейінгі ауысу процесінің жүйесі

Жоба – белгілі бір мәселелерді шешу үшін бағытталған тапсырмаларды анықтайды. Жоба өзіне ой (мәселе), жүзеге асыру құралдарын (мәселені шешу) және жасалынған процесстерден нәтиже алуды қамтиды.

Жоба

2 cурет. Жобаның негізгі элементтері

Инвестициялық жоба – инвестициялық акция дегенді білдіреді, белгілі бір қор көлемін білдіреді, оның ішінде интеллектуалдық, қаржылық, материалдық, адам ресурстарын қолдану арқылы белгілі бір мәселені, белгілі бір уақытта орындалуын айтады. Инвестициялық жобаның қаржылық нәтижесі - пайда табу, материалдық-заттық нәтижесі – жаңа немесе жаңартылған объектілер, табыс табуға бағытталған қаржылық құралдар болып табылады.
Егерде жобаның жүзеге асырылу нәтижесі физикалық объекті болып табылатын болса (ғимарат, өндірістік кешендер), онда жоба ұғымы – белгілі мақсатқа бағытталған, алдын ала ойластырылған немесе алдын ала жоспарланған физикалық объектіні жасау немесе жаңарту технологиялық және ұйымдастырушылық құжаттардан тұратын, материалдық, қаржылық, еңбектік ресурстарды қамтитын және де осы іс шаралардың жүргізілуі мен басқарылуын айтады.
Сонымен, қазіргі заман бойынша жоба ұғымы – біздіің өмірімізді өзгертетін, тұрғын үй немесе өндірістік объектінің құрылысы, ғылыми-зерттеу жұмыстарының бағдарламасы, кәсіпорынды қайта құру, жаңы кәсіпорын ашу, жаңа техника немесе технология жасау – осының бәрі жобаға жатады. Жоба – белгілі бір объектіні жасау үшін құжат жүзінде белгіленген жоспар.
Әр жоба жүзеге асырылуында әр түрлі кезеңдеден, яғни фазалардан өтеді. Сондықтан да жоба осы фазалардан өтуі үшін, жүзеге асырылуы үшін, оны басқару қажет. Алғаш рет жобаларды басқару ұғымы XX ғасырдың 50 жылдары Батыстың дамыған елдерінде қолданыла бастады. Оның бір себебі жобалардың жалпылай өсуі болып табылады. Осы кездегі алғашқы жобаларды басқару әдістері, олар желілік жоспарлау және басқару әдістері болып табылады.
«Жобаларды басқару» - арнайы және кәсіптік білімді біріктіреді, яғни қызмет түріне байланысты құрылыстық, инновациялық, білім берушілік, экологиялық, зерттеушілік, қайта ұйымдастырушылық және де басқа жобаларға байланысты болып келеді.

Пән: Менеджмент
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 30 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ

I. ВЕНЧУРЛЫҚ ЖОБАЛАРДЫ БАСҚАРУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗІ
1.1 Венчурлық жобалардың түсінігі
1.2 Шағын инновациялық және венчурлық бизнестің ерекшеліктері
1.3 Венчурлық жобаларды басқару әдістері

II. ШАҒЫН КОМПАНИЯЛАРДА ВЕНЧУРЛЫҚ ЖОБАЛАРДЫ БАСҚАРУДЫҢ ҚАЗІРГІ КҮНГІ
ЖАҒДАЙЫ
2.1 Қазақстан Республикасындағы венчурлық бизнестің дамуы және венчурлық
жобалардың жүзеге асырылуы
2.2 Дамыған мемлекеттердегі венчурлық жобаларды басқару тәжірибесі
2.3 Сентрас компаниясындағы венчурлық жобаларды басқару ерекшелігі

III. ШАҒЫН КОМПАНИЯЛАРДАҒЫ ВЕНЧУРЛЫҚ ЖОБАЛАРДЫ БАСҚАРУДЫ ЖЕТІЛДІРУ ЖОЛДАРЫ
3.1 Сентрас компаниясындағы венчурлық жобаларды басқаруды жетілдіру
3.2
3.3

ҚОРЫТЫНДЫ

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

ҚОСЫМШАЛАР

I. ВЕНЧУРЛЫҚ ЖОБАЛАРДЫ БАСҚАРУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗІ
1.1 Венчурлық жобалардың түсінігі

Жоба ұғымы әр түрлі қызмет түрлерін біріктіреді, келесі берілген
ұғымдармен сипатталады:
- белгілі бір мақсатқа жету және нәтижелі болу үшін бағытталуы;
- бір-бірімен байланысты қызмет түрлерінің атқарылуы;
- белгілі бір уақытта орындалу қажеттілігі;
Жоба жүйе қызметі болғандықтан, жоба басталуынан аяқталуына дейін,
яғни нәтижелі болғанға дейін қызмет етеді. Жоба концепциясы кәсіпорын
немесе өндіріс концепциясына қарама- қайшы емес, керісінше ұқсас болып
келеді. Көбінесе жоба кәсіпорын қызметінің негізгі түрі болып келеді.
Жоба терминін білдіретін әр түрлі ұғымдар бар, оның әр қайсысы
белгілі бір мәселені шешу үшін бағытталады.
Жалпы жоба ұғымы (ағылшынша project) – бұл бірдеңені ойлау немесе
жоспарлау, мысалға үлкен кәсіпорын дегенді білдіреді. Жүйелі көзқарас
бойынша, жоба - басталуынан аяқталуына дейінгі уақытты қамтитын және де сол
уақыт аралығында әр түрлі механизмдер, шек қоюлар мен қызметтердің
атқарылуын анықтайды.

Шек қоюлар:
- қаржылық
- құқықтық-нормалық
- этикалық
- қоғам
- логистикалық
- активизациялау әдістері
- уақыт
- сапа деңгейі
- қосымша әсерлер

Кіру:
Шығу:
қажеттіліктер
қанағаттандырылған

қажеттіліктер

Қамтамасыз ету:
- адамдар
- білім және тәжірибе
- техника және заттар
- технология

1 cурет. Жобаның бастапқыдан соңғы жағдайына дейінгі ауысу процесінің
жүйесі

Жоба – белгілі бір мәселелерді шешу үшін бағытталған тапсырмаларды
анықтайды. Жоба өзіне ой (мәселе), жүзеге асыру құралдарын (мәселені шешу)
және жасалынған процесстерден нәтиже алуды қамтиды.

Жоба

2 cурет. Жобаның негізгі элементтері

Инвестициялық жоба – инвестициялық акция дегенді білдіреді, белгілі
бір қор көлемін білдіреді, оның ішінде интеллектуалдық, қаржылық,
материалдық, адам ресурстарын қолдану арқылы белгілі бір мәселені, белгілі
бір уақытта орындалуын айтады. Инвестициялық жобаның қаржылық нәтижесі -
пайда табу, материалдық-заттық нәтижесі – жаңа немесе жаңартылған
объектілер, табыс табуға бағытталған қаржылық құралдар болып табылады.
Егерде жобаның жүзеге асырылу нәтижесі физикалық объекті болып
табылатын болса (ғимарат, өндірістік кешендер), онда жоба ұғымы – белгілі
мақсатқа бағытталған, алдын ала ойластырылған немесе алдын ала жоспарланған
физикалық объектіні жасау немесе жаңарту технологиялық және
ұйымдастырушылық құжаттардан тұратын, материалдық, қаржылық, еңбектік
ресурстарды қамтитын және де осы іс шаралардың жүргізілуі мен басқарылуын
айтады.
Сонымен, қазіргі заман бойынша жоба ұғымы – біздіің өмірімізді
өзгертетін, тұрғын үй немесе өндірістік объектінің құрылысы, ғылыми-зерттеу
жұмыстарының бағдарламасы, кәсіпорынды қайта құру, жаңы кәсіпорын ашу, жаңа
техника немесе технология жасау – осының бәрі жобаға жатады. Жоба – белгілі
бір объектіні жасау үшін құжат жүзінде белгіленген жоспар.
Әр жоба жүзеге асырылуында әр түрлі кезеңдеден, яғни фазалардан өтеді.
Сондықтан да жоба осы фазалардан өтуі үшін, жүзеге асырылуы үшін, оны
басқару қажет. Алғаш рет жобаларды басқару ұғымы XX ғасырдың 50 жылдары
Батыстың дамыған елдерінде қолданыла бастады. Оның бір себебі жобалардың
жалпылай өсуі болып табылады. Осы кездегі алғашқы жобаларды басқару
әдістері, олар желілік жоспарлау және басқару әдістері болып табылады.
Жобаларды басқару - арнайы және кәсіптік білімді біріктіреді, яғни
қызмет түріне байланысты құрылыстық, инновациялық, білім берушілік,
экологиялық, зерттеушілік, қайта ұйымдастырушылық және де басқа жобаларға
байланысты болып келеді.
Жобаларды басқару әдістері келесіні қамтиды:
- жоба мақсатын анықтау және оған сипаттама беру;
- жоба құрылымын көрсету (атқарылатын негізгі жұмыс этаптарын айқындау);
- қажет көлемін және қаржыландыру көздерін анықтау;
- атқарушыларды таңдау – негізінен конкурс арқылы;
- келісімшарттарды айындау және келісімшартқа отыру;
- жобаның аяқталу уақытын анықтау, жүзеге асырылу графигін жасау, қажет
ресурстарды есептеу;
- жоба бюджетін және сметасын есептеу;
- тәуекелді айқындау және жоспарлау;
- жобаның жүзеге асырылуына бақылау қамтамасыз ету.
Жобаларды басқару – ұйымдастыру, жоспарлау, басқарушылық
методологиясы, жоба циклында қолданылған еңбектік, қаржылық және материалды-
техникалық ресурстардың үйлесушілігі, қазіргі заманғы әдістерді қолдану
арқылы жоба нәтижесіне жету үшін техника және технологияларды басқару,
жұмыс көлемін анықтауды, уақыт, баға, сапа, жоба қатысушыларын
қанағаттандыру.
Жоба - процесстердің жиынтығы. Жобаларды басқару процесстерінің тобы
келесідей болып келеді: Инициация – Жоспарлау – Жүзеге асырылу және бақылау
– Талдау – Басқару – Аяқталу.
Инициация кезінде орындалатын процесстер: авторластыру (жобаның келесі
фазасын бастау шешімі).
Жоспарлау кезінде орындалатын негізгі процесстер: мақсаттарды
жоспарлау, мақсаттарды ұйымдастыру, жоба жұмыстарының, операцияларының,
құрамын анықтау, операциялардың қарым қатынасын анықтау, жұмыс көлемін,
ұзақтығын бағалау, ресурстарды анықтау, құнын бағалау, жұмыстардың атқарылу
кестесін құру, бюджетті бағалау, жоба жүзеге асырылуының жоспарын құру,
жоба нәтижесіне жету үшін белгілерін анықтау. Қосымша процесстеріне сапаны
жоспарлау, ұйымдастыруды жоспарлау, персоналды қамтамасыз ету, бір бірімен
іс әрекет жүргізуді жоспарлау, тәуекелдерді анықтау, тәуекелдерді бағалау,
тасымалдауды жоспарлау, тасымалдауды ұйымдастыру.
Жүзеге асырылу және бақылау кезінде орындалатын негізгі процесстер:
жоба жоспарын жүзеге асыру процесі. Қосымша процесстеріне жүзеге асырылу
есебі, сапаны қамтамасыз ету, ұсыныстарды дайындау, тасымалдаушыларды
таңдау, келісімшарттарды бақылау, жоба қатысушыларын ұйымдастыру.
Талдауда орындалатын негізгі процесстерге уақытты талдау, құнын
талдау, сапаны талдау, мақсаттарды анықтау жатады. Қосымша процесстеріне
жүзеге асырылуды бағалау, ресурстарды талдау және басқа да талдаулар
жүргізу жатады.
Басқару кезінде орындалатын негізгі процесстер: өзгерістерді жалпы
басқару, ресурстарды басқару, мақсаттарды басқару, сапаны басқару. Қосымша
процесстерге тәуекелдерді басқару және елісімшарттарды басқару кіреді.
Аяқталу процесінде келісімшарттардың орындалып, жабылуы және
жұмыстардың аяқталуы қамтамасыз етіледі..
Венчур - ағылшынның venture тәуекелді кәсіпорын немесе бастама
дегенді білдіреді. Венчурлық капитал жеке бизнесті қаржыландырудың баламалы
нысаны ретінде АҚШ-та 50-жылдардың ортасында пайда болды. Еуропаға ол тек
70-жылдардың соңында ғана келді. Венчурлық капитал пайда болғанға дейін
әлемде шағын және орта бизнесті қаржыландыруды банктік капитал, ірі
корпорациялар мен компаниялар және ауқатты адамдар, яғни бизнес
періштелерінің қаржыландыруы арқылы жүзеге асырылған.
Венчурлық бизнестің отаны – Силикон аңғары. 1957 Shorkley
Semiconductors Laborotories компаниясының инженері Юджин Клейнерден хат
алады. Юджин Клейнер жаңа кремний транзисторын шығару идеясын қолдайтын
фирма іздеп жүрген болатын. Кездесуден кейін Артур Рок Юджин Клейнердің
жобасына қажет 1,5 млн. долларды қаржыландыруға инвестор тауып беруге
келісті. Алайда Артур Рок жолыққан 35 корпоративтік инвесторлар ұсынысқа
қызығушылық танытқанымен қаржыландыруға келіспеді. Сол кезде Артур Рокқа
Шерман Фэрчайлдқа жолығуға кеңес берді. Шерман Фэрчайлд - өнертапқыш және
жаңа компанияларды қаржыландыру жөнінде тәжірибесі бар еді. Ол
қаржыландырған 1,5 млн. доллар нәтижесінде Fairchild Semiconductors Силикон
аңғарындағы барлық жартылай өткізгіштер шығаратын компаниялардың негізі
қаланды.
Табысты венчурлық капиталистердің бірі - Cisco Systems компаниясы
желілік маршрутизатор және телекоммуникациялық жабдықтар өндірісі жөнінен
әлемдік көшбасшылардың бірі. 1987 жылы Дон Валентин Sequoia Cisco Systems
компаниясының 2,5 млн. доллар тұратын акциялар пакетін сатып алды. Бір
жылдан кейін ол 3 млрд. доллар болды.
Артур Рок, Франклин Джонсон, Том Паркинс – венчурлық капиталдың
негізін қалаушылар. Венчурлык бизнес арқасында АҚШ-та 100 мыңдаған жаңа
жұмыс орындары пайда болып, миллиардтаған қосымша табыс әкелінді. Венчурлық
капиталдың қалыптасуы уақыт бойынша компьютерлік технологияның қарқынды
дамып, орта тап американдықтардың қалыптасып, әл-ауқатының өсуімен сәйкес
келеді.
Қазіргі заманғы компьютерлік бизнестің алыптары Apple Computers,
Compaq, Sun Microsystems, Microsoft, Lotus, Intell венчурлық капитал
көмегімен осы дәрежеге жетті. Сонымен қатар, персоналды компьютерлер мен
биотехнология секілді жаңа салалардың да қарқынды дамуы негізінен венчурлык
инвестицияның қатысуымен мүмкін болды. Еуропада венчурлық капитал пайда
болмастан 15 жыл бұрын жеке кәсіпкерлер акционерлік капиталды қаржыландыру
көздеріне қолы еркін жетпейтін. 80-жылдардың ортасынан бастап еуропалық
салымшылар тұрақты табысы бар дәстүрлі активтерге аз қаражат салып,
акцияларға инвестиция салу мүмкіндігіне қызығушылық танытты.
Еуропадағы венчурлық индустрияның пионері – Ұлыбритания, әлемдегі
қуатты қаржылық орталық. 1979 жылы осы елдегі венчурлык инвестициялардың
жалпы көлемі 20 млн. фунт болса, 8 жылдан кейін бұл сома 6 млрд. фунтқа
жетті. Өткен онжылдықтағы Еуропадағы венчурлық бизнеске 46 млрд.
фунт шоғырланды және инвестициялаған жеке компаниялар саны 200 мыңға жуық.
Еуропаның 20 елінде 500 венчурлық қор мен компания бар.
Бұл қаржыландыру шағын ииновациялық бизнесті қолдауға дамытуға
арналған еді. Қазіргі куні ол жеке венчурлы кәсіпкерлікке айналды. Бұл
кәсіпкерлік екі түрлі бизнестің қосындысы: бірі қаржы, екіншісі
инновациялық бизнес.
Венчурлық бизнестің негізгі субъектілері мыналар:
1. қаржы акцепторлары – венчурлы компаниялар және жаңа бастаушы
кәсіпкерлер;
2. қаржы донарлары – жеке тұлғалар, бизнес-періштелер және маманданған
қорлар;
3. қаржы және ақпарат делдалдары.
Венчур деген сөздің өзі тәуекел деген мағынаны білдіреді. Бұл бір
жағынан өте тәуекелге жақын, ал бір жағынан жоғары пайдалы кәсіпкерлік
дегенді білдіреді. Венчурлы қаржыландыру ол ұзақ мерзімді жоғарғы тәуекелді
қаржыландыру (яғни 5-7 жылға дейін созылатын). Ол жаңа пайда болған шағын
инновациялық кәсіпорынның акционерлік капиталын қалыптастыратын немесе
бұрыннан белгілі венчурлы компанияның капиталына айналатын қаржы құралы.
Венчурлы капитал дегеніміз – инновациялық компанияға тікелей
инвестиция салу. Классикалық венчурлы қаржыландыру мынадай қасиеттерімен
ерекшеленеді:
1. қаржы тікелей акционерлік капиталдың белгілі бір үлесін құрайды;
2. инновациялардың жобалардың не техникалық, не коммерциялық апробациясы
болмайды, анықсыздық факторы жоғары болады;
3. шағын инновациялық кәсіпорынға салынатын қаржы кәдімгі дәстүрлі
кәсіпорынның старттық капиталынан неғұрлым артық болады;
4. ол міндетті түрде күшті тәуекелге байланысты;
5. жобадан ұзақ мерзім уақытында пайда түспейді;
6. пайда компания акцияларын сатудан түседі;
7. алдын ала анықталған тәуекел егер жоба ұтымды болса түскен пайда өте
жоғары болады;
8. инвестордың жеке қызығушылығы негізінде инновациялық жоба тиімділігі
өседі.
Жоғары технологиялы шағын инновациялық компаниялардың өмір циклдері.
Венчурлы компаниялардың инвестиция салынуына байланысты мынадай
түрлері болады:
Seed - өсіруге арналған компаниялар. Бұл тек идея жүзіндегі бизнес,
оны инновациялық жоба түріне келтіру үшін қосымша зерттеулер, тәжірибелер
жасауға, моделін құрастыруға белгілі бір қаржы бөлу керек. Егер
инновациялық идея пайда әкелетіндей болса, онда оны әрі қарай
қаржыландыруға шешім қабылданады, ал егер ол тиімсіз болатындай болса онда
әрі қарай қаржыландырылмайды.
Start-up - жаңа ғана пайда болған компания. Бұл компанияда
инновациялық процесстің алғашқы этаптары жүзеге асырылған. Бұл компаниялар
енді ғана құрылып жатқан. Бірақ менеджмент командасы бар инновациялық
процессті әрі қарай жалғастыруға дайын.
Early Stag - басмтапқы кезең. Компания инновациялық процесстің ең
соңғы сатысында, яғни инновациялық өнімді рынокқа енгізіп коммерциялық
жолға түсуге әзір. Бұл компаниялар инновациялық өнімді рынокта табысты
сатып, қосымша зерттеулер жүргізуге қаржы алуға дайын.
Expansion - кеңейту. Компаниялар кең түрде инновациялық өнімді сатып
пайда табу үстінде, олар жаңа инновациялық жобаға қаржы алғысы келеді.
Шағын инновациялық жоғарғы технологиялық компанияның өмір циклін
белгілі бір кезеңдерге бөледі, өйткені осы кезеңдерге байланысты венчурлы
қаржыландырудың сомасы, уақыты анықталуы тиіс классикалық түрде шағын
инновациялық компанияның өмір циклі мынадай кезеңдерден тұрады:
1. инвестиция салынғанға дейін;
2. инвестициялық;
3. постинвестициялық.
Инвестиция салынғанға дейінгі кезеңде мынадай қызметтер атқарылады:
- жоба идеясының пайда болуы;
- потенциалды инвесторларды іздестіру;
- алғашқы бизнес-жоспарды әзірлеу;
- инвесторлармен келіссөзге келу;
- бизнес-жоспардың соңғы нұсқасын даярлау;
- инновациялық жобаны қаржыландыруға қажетті қаржының сомасын, қайтару
уақытын, пайданы бөлу туралы мәселелерді шешу.
Инвестициялық кезеңде мынадай қызметтер атқарылады:
- инвестицияның бастапқы сомасын алу;
- ұйымды қалыптастыру жұмыстары;
- өнім моделін жасау;
- маркетинг бағдарламасын жасау;
- өнімді рынокқа шығару;
- инвестиция бойынша пайданы бөлу;
- қосымша инвестициялар табу.
Постинвестициялық кезең инвестициялық қаржыландыру мерзімінің аяқталуы
енді инновациялық компания мен инвестор әрі қарай бизнестің дамуы бойынша
шешім қабылдайды.
Компания менеджменті үшін бұл кезеңде мынадай мәселелерді шешу керек:
- компанияның өз бетімен дамуы немесе басқа бір ірі компанияға бірігу;
- қызмет профилін өзгертіп, жаңа кәсіпорын қалыптастыру.
Инвестор үшін мынадай мәселелер шешілуі керек:
- түскен пайданы қайта осы компанияға құю;
- қаржыны басқа инновациялық жобаларға бағыттау;
- өз бетінше жаңа инновациялық кәсіпорын қалыптастыру.

1.2 Шағын инновациялық және венчурлық бизнестің ерекшеліктері

Шағын инновациялық бизнес инновациялық саладағы маңызды қозғаушы
күштердің бірі. Шағын инновациялық бизнес қазіргі күні бүкіл дамыған
мемлекеттердің экономикасының өсуіне қомақты сома әкеліп отыр, өйткені
бизнестің бұл түрі көптеген артықшылықтарымен ерекшеленеді. Шағын
инновациялық компаниялар тәуекелге өте жақын, сондықтан оларды венчурлы
компаниялар деп те атайды. Шағын инновациялық бизнеске мынадай ерекше
қасиеттер тән:
- шағын инновациялық бизнес кез келген сала бойынша зерттеу жұмыстарын
жасауға лайықты;
- ірі компаниялардың инновациялық жобаларды игеруге қаржылық
мүмкіншіліктері көп болса да күрделі басқару пирамидасының кедергілерінен
инновациялық процесс өте баяу жылжиды;
- шағын инновациялық компаниялардың басқару құрылымы күрделі болмауы
себебінен олар рынок өзгерістеріне тез икемделіп, бейімделе алады;
- инновациялық процесс тезірек жылжиды.
Шағын инновациялық жоғарғы технологиялық компанияның өмір циклін
белгілі бір кезеңдерге бөледі. Өйткені осы кезеңдерге байланысты венчурлы
қаржыландырудың сомасы, уақыты анықталуы тиіс классикалық түрде шағын
инновациялық компанияның өмір циклі мынадай кезеңдерден тұрады:
- инвестиция салынғанға дейін;
- инвестициялық;
- постинвестициялық.
Инвестиция салынғанға дейінгі кезеңде мынадай қызметтер атқарылады:
жоба идеясының пайда болуы, потенциалды инвесторларды іздестіру, алғашқы
бизнес-жоспарды әзірлеу. Инвестициялық кезеңде мынадай қызметтер
атқарылады: инвестицияның бастапқы сомасын алу өнім моделін және маркетинг
бағдарламасын жасау, өнімді рынокқа шығару және инвестиция бойынша пайданы
бөлу. Постинвестициялық кезең инвестициялық қаржыландыру мерзімінің
аяқталуы енді инновациялық компания мен инвестор әрі қарай бизнестің дамуы
бойынша шешім қабылдайды.
Шағын компанияларда инновациялық процесстердің қалыптасу және жүзеге
асу сатылары. Шағын инновациялық бизнестердің ең маңызды мәселесі – бұл
шағын фирмалардағы инновациялық жобаларды қаржыландыру болып табылады.
Жоғарыда айтқанымыздай шағын инновациялық бизнестердің деңгейінде әрбір 10
жобаның 1-2-уі ғана жетістікке жетеді. Сонымен қоса инновациялық жобаларды
енгізуде пайда өте жоғары, олар бастапқы кеткен шығындардың орнын
толтырады. Егер мұндай жобалар көп болса, үлкен сандар заңы бойынша
тәуекелдік төмендейді және инновациялық бизнестің жетістікке жету
ықтималдығы жоғарылайды. Инновациялық бизнестің дамуымен байланысты барлық
дамыған елдерде венчурлық қаржыландыру, инновациялық жобаларды
орталықтандыратын және диверсификация негізінде енгізуді ұйымдастыру
кеңінен қолданылады.
Тәуекелдік қаржылар банктік және өнеркәсіптік компаниялардан
өзгешелейтін келесі ерекшеліктермен сипатталады:
- техникалық және коммерциялық апробациялары болмайтын жобаларды өткізу
барысында жоғары тәуекелділік;
- шағын инновациялық фирмалардың сақтандыру капитал көлемі жай шағын
фирмалардан қарағанда көбірек;
- тәуекелдік капитал шағын фирманың жарғылық капиталына несие ретінде
немесе пайлық жарна ретінде болады;
- жаңа фирманың жетістігіндегі тәуекелдік капиталға жеке қызығушылық
жоғары.
Өндірісі дамыған елдерде шағын инновациялық бизнес 2 жолмен
қаржыландырылады:
1. венчурлық қаржыландыру;
2. біріншілік ұсынылатын акциялар арқылы.
Бұл саладағы ең маңызды субъект – венчурлық қорлар болып табылады.
Венчурлық қорлар арнайы инновациялық бизнесті қаржыландыру мақсатында
құрылады және олар тек қана венчурлық операциялармен, сонымен қатар
эксперттік-кеңес, менеджмент және маркетингке алмасады.
Венчурлық қаржыландырудың келесі түрі – ірі корпорациялардың қорлары.
Ірі кәсіпорындар инновациялық жобаларды қаржыландыруды үш әдіспен жүзеге
асырады:
- инновациялық жобаларды жүзеге асыратын өздері құрған шағын фирмаларды
тікелей қаржыландыру;
- бірнеше корпорация ретінде құрылған фирмалар арқылы қаржыландыру;
- венчурлық қордың капиталына корпорацияның пайдалы қатысуы арқылы.
Шағын инновациялық кәсіпорындардың басым бөлігін инвестициялық
компаниялар қаржыландырады. Олар мемлекеттің қатысуымен құрылады. Салықтық
және қаржылық жеңілдіктерге, шағын фирмаларға берілетін несие бойынша
мемлекеттік кепілге ие. Шағын инновациялық мемлекет субсидиялайтын
капиталын қаржыландырады.
Сонымен қатар инновациялық фирмаларды біріншілік акцияларды ұсыну
нарығында биржалық және биржадан тыс қаржыланады. Бағалы қағаз нарығы
арқылы қаржыландыру ірі фирмаларда жүзеге асады. Ал шағын инновациялық
фирмалар бағалы қағаздан тыс нарықтық қаржыланады. Бағалы қағаз нарығында
акциялар, бағалы қағаздар комиссиясының рұқсаты бойынша жіберіледі, ал бұл
үрдіс шағын фирмалар үшін қымбатқа түседі. Шағын инновациялық бизнесте
инновациялық процесстің жүргізілуі де кейбір ерекшеліктерге ие. Шағын
инновациялық қаржыландырудың екі түрі бар: біріншісі венчурлы қаржыландыру,
екіншісі бірінші ретті биржада акцияларды сату арқылы.
Шағын инновациялық компанияда инновациялық процесс мынадай төрт
кезеңнен тұрады:

1-кезең. Алғашқы капиталдың қалыптасуы

2-кезең. Өндіріске дайындық

Рынокты маркетингтік зерттеу

Жарнама арқылы тұтынушылар контингентін анықтау

3-кезең. Өндірістік кезең

Рынокты жаулап алу

4-кезең. Акциялар эмиссиясы

Акциялар

3 сурет. Шағын инновациялық компанияларда инновациялық процесстердің
жүргізілу кезеңдері

Инновациялық қызметті қаржыландыру көздеріне мыналар жатады:
- инновациялық қызмет субъектілерінің өз қаражаты;
- бюджет қаражаты;
- инновациялық қорлардың қаражаты;
- мемлекеттік нақтылы гранттар;
- Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес өзге де көздер есебінен.
Сондай-ақ шетелдік тәжірибе көрсететіндей инновациялық саладағы шағын
және орта инновациялық фирмалар экономиканың пайда болатын салаларында,
рыноктың жаңа сегменттерін ашатын, жаңа өндірісті дамытатын, өндірістің
ғылыми сыйымдылығын және бәсекеге қабілетін арттыратын және сонымен, жаңа
технологиялық тәртіпті қалыптастыруға жәрдемдесетін технологиялық
көшбасшылар болып табылады.
Шағын инновациялық кәсіпорындарды дамыту мен қолдаудың пәрменді
тетіктерінің бірі бизнес-инкубация процесі болып табылады, яғни табыстың
мүмкіндігін айқындау әлі күрделі, оларды дамытудың әлі ерте, қауіпті
кезеңінде инновациялық жобаларға қолайлы жағдай жасау, сондай-ақ
технологиялық компанияларды жедел дамыту үшін процесс. Инновациялық
бизнестегі алып гигант компаниялармен салыстырғанда шағын инновациялық
бизнеске басқа, арнайы менеджмент қажет. Шағын инновациялық компаниялардың
ірі жобаларды игеру мүмкіншілігі кем болғанмен олар инновациялық
процесстердің алғашқы кезеңдерін өте тиімді атқарады.

1.3 Венчурлық жобаларды басқару әдістері

Жобаларды басқару әдістері келесіні қамтиды:
- жоба мақсатын анықтау және оған сипаттама беру;
- жоба құрылымын көрсету (атқарылатын негізгі жұмыс этаптарын айқындау);
- қажет көлемін және қаржыландыру көздерін анықтау;
- атқарушыларды таңдау – негізінен конкурс арқылы;
- келісімшарттарды айындау және келісімшартқа отыру;
- жобаның аяқталу уақытын анықтау, жүзеге асырылу графигін жасау, қажет
ресурстарды есептеу;
- жоба бюджетін және сметасын есептеу;
- тәуекелді айқындау және жоспарлау;
- жобаның жүзеге асырылуына бақылау қамтамасыз ету.
Жобаларды басқару әдістеріне мыналар кіреді: жүйелік жоспарлау және
басқару, календарлық жоспарлау, логистика, стандартты жоспарлау, құрылымдық
жоспарлау, ресурстық жоспарлау және басқалары кіреді.
Миссия – жобаның өмір сүруінің нақты көрсетілген бастапқы мақсаты
болып табылады. Ол жобаның статусын көрсетеді, деңгейлердің мақсатын
анықтап, қамтамасыз етеді және де әр түрлі ұйымдастырушылық деңгейлердегі
стратегияларды анықтайды. Миссия – жобаның негізгі тапсырмасы болып
табылады, себебі ол жобаның жүзеге асырылу жағдайын қамтамасыз етеді.
Жобаның стратегиясы – жобаның мақсаты мен миссиясына жетуге
бағытталған іс-әрекеттер жиынртығы болып табылады. Жобаның стратегиясының
асырылуына келесі үш жағдайды көрсетуге болады:
- стратегиялық талдау;
- стратегияны таңдау және дайындау;
- стратегияны жүзеге асыру.
Стратегиялық талдау – ішкі және сыртқы ортаның талдауынан басталады.
Ішкі ортаға байланысты жобаға қатысты кері әсерін немесе мүмкіндіктерін
күтуге болады.
Сыртқы орта факторларына:
- технологиялық (жаңа технологиялардың немесе бар технологиялардың
деңгейі);
- ресурспен қамтамасыз етілуі;
- экономикалық (инфляция, пайыздық ставкалар, валюталар курсы, салықтар);
- мемлекеттік сектордың шек қоюлары (лицензиялау, заңдастырылу);
- әлеуметтік (жұмыссыздық деңгейі);
- саясаттық (ішкі, сыртқы, экономикалық);
- экологиялық (іс шаралар);
- бәсекелестер.
Ішкі орта факторларына:
- нарық (фирма және оның өнімін қолданатын тұтынушы);
- маркетингтік зерттеулер (маркетинг бюджеті, мамандардың болуы);
- өтімділігі (сатылатын өнім көлемі, жеңілдіктер);
- тарату каналдары (өнімді өткізу жерлері);
- өндіріс (технология, құралдар, ғимарат);
- персонал (ынталандыру көлемі, корпоративтік мәдениет, квалификациясы);
- қамтамасыз ету (тасымалдаушылар);
- қаржы (капитал құрылымы, қаржылық жағдайы);
- өнім номенклатурасы (диверсификация деңгейі);
- миссия, ұйымның мақсатына сәйкес SWOT талдау бойынша стратегия
орындалады.
Стратегияны таңдау мен дайындауда үш ұйымдастырушылық деңгейде жүзеге
асырылады:
- корпоративтік стратегия (дамуға бағыттылған іс шаралар);
- іскерлік стратегия (бәсекелестік стратегиясы) үш тәсілден тұрады:
шығындар бойынша лидерлік стратегиясы; дифференциация стратегиясы; белгілі
бір бағытталған стратегиялар.
- функционалды стратегиялар (жоба стратегиясы бойынша белгілі бір
бағытталған мақсаттар).
Стратегияны жүзеге асыру белгілі бір өзгертулерді қамтиды: жобалық,
жоба аралық (бағдарламалық), венчурлық (жоғары тәуекелді жобаларға) топтар.
Жоба құрылымы жобаны басқару үшін иерархиялық жүйелерді қамтамасыз
етеді. Ол белгілі бір өнімді шығарғанда немесе қызмет көрсетілгенде
атқарылатын жұмыстар көлемін қамтиды, яғни жоба нәтижесіне жету үшін. Жоба
құрылымының процесі жоба жоспарлану процесінің бөлігі болып табылады. Жоба
мақсаттарын анықтау үшін және де жоба жоспарының дайындалуына,
жауапкершіліктің бөлінуін қамтамасыз етеді.
Жобаның жүзеге асырылуы жоба құрылымына сәйкес, жоба нәтижесіне жету
деңгейіне әсерін тигізеді.
Келесі ұйымдастырушылық формаларды қамтиды:
- функционалды құрылым, ұйымның иерархиялық құрылымының қолданылуын
көрсетеді. Жоба менеджері жалпы жұмыстар көлемін атқарады.

II. ШАҒЫН КОМПАНИЯЛАРДА ВЕНЧУРЛЫҚ ЖОБАЛАРДЫ БАСҚАРУДЫҢ ҚАЗІРГІ КҮНГІ
ЖАҒДАЙЫ
2.1 Қазақстан Республикасындағы венчурлық бизнестің дамуы және венчурлық
жобалардың жүзеге асырылуы

Ұлттық инновациялық жүйені құру мен дамыту жөніндегі бағдарламада
көсетілгендей, ҰИЖ – нің ең басты элементтерінің бірі – венчурлық қорлар.
Осы бағдарламаларға сәйкес венчурлік бизнесті инвестициялау дегеніміз:
- идеяның, жаңа өнімнің пилоттық үлгілерін құрумен байланысты қолданбалы
зерттеулер және оның коммерциялық әлеуетін бағалау;
- алғашқы сериялық өндіріс және өнімді алғашқы сатулар;
- өндірістің алғашқы кеңейтілімі және өнімді өткізу үшін жаңа рыноктарға
шығу.
Венчурлық қорлар – венчурлік инвестициялаудың негізгі механизмі болып
табылады. Венчурлық инвестициялаудың бастапқы кезеңінде қызметті инновация
жасау мен коммерциялауға бағытталған компанияларға жеке, отандық және
шетелдік капиталды тарту мемлекеттің тікелей үлестік қатысуымен венчурлық
қорларды құрғанда мүмкін болады.
Венчурлық қорға инвестицияланатын мемлекеттік қаржылар осы қорға
кіретін жеке инвестициялардың тәуекелдерін төмендетеді. Венчурлық
индустрияның қалыптасуының бастапқы кезеңінде мемлекеттің араласуының
осындай үлгісі барлық елдерде өзінің тиімділігін көрсетті.
Венчурлық қорларды құрғанда мемлекеттің қатысуы ҰИҚ–ң инвестициялық
саясатының басты бағыттарының бірі – отандық және шетелдік инвестициялармен
бірлесе отырып құрылған венчурлік қорлардың капиталындағы үлестік қатысуы
(49%) арқылы венчурлік қорларды құру болып табылады.
Венчурлық қор – венчурлік инвестициялауды жүзеге асыру мақсатында заңды
тұлға қуру арқылы немесе құрмай-ақ жеке және заңды тұлғалар капиталының
шоғырлануын атайды. Қазіргі кезде елімізде ҰИҚ және шетелдік капиталдың
қатысуымен 6 венчурлық қор жұмыс істейді. Қазақстанда венчурлық
инвестициялауды жүзеге асыратын 6 венчурлық қор бар:
1. Әрекет Жоғарғы технологиялар Қоры АҚ
Әрекет Жоғарғы технологиялар Қоры АҚ Қазақстан Республикасы
экономикасының әр түрлі салаларындағы жоғары технологиялық жобаларды
қаржыландыру мақсатында 2004 жылы ҰИҚ АҚ және ТұранӘлем Секьюритиз ЖШС
қатысуымен құрылды. Әрекет Жоғары технологиялар Қоры қызметінің басты
бағыты инновациялық жобаларды, сонымен қатар алдыңғы қатарлы инновациялық
технологияларды көшіру, қарызға алу және дамыту жөніндегі жобаларды жүзеге
асыратын компанияларды инвестициялау және оған инвестиция тарту болып
табылады. Жарғылық капиталы - 540 млн теңге.
2. Адвант Венчурлық Қоры АҚ
Адвант Венчурлық Қоры 2004 Ж. ҰИҚ АҚ және Lancaster Group
Kazahstan АҚ қатысуымен құрылды. Басқарушы компания – Lancaster Group
Kazahstan АҚ. Басқарушы компания банктік және кәсіпкерлік ортада жұмыс
тәжірибесі мол жоғары білікті мамандардан құрылған. Қордың жарғылық
капиталы – 2,7 млрд теңгені құрайды.
3. Сентрас Венчурлық Қоры Тәуекелдерді Инвестициялау Акционерлік
Инвестициялық Қоры АҚ
Сентрас Венчурлық Қоры Тәуекелдерді Инвестициялау Акционерлік
Инвестициялық Қоры АҚ ҚР экономикасының әр түрлі салаларындағы жоғары
технологиялық жобаларды қаржыландыру мақсатында 2005 ж. ҰИҚ АҚ және Сентрас
Капитал ЖШС қатысуымен құрылды. Қор қызметінің басты бағыты инновациялық
жобаларды, сонымен қатар алдыңғы қатарлы және инновациялық технологияларды
көшіру, қарызға алу және дамыту жөніндегі жобаларды жүзеге асыратын
компанияларды инвестициялау және оларға инвестиция тарту болып табылады.
Жарғылық капиталы - 2,6 млрд теңге.
4. Glotur Technology Fund Венчурлық қоры
Басқарушы компания "Глотур инвест" АҚ. Ақпараттық технологиялар,
электроника және телекоммуникациялар саласында инвестицияларды іске асырушы
мамандандырылғын қор болып табылады. Жарғылық капиталы 2,6 млрд теңге.
5. Almaty venture Fund АҚ
Басқарушы компания Алматы инвестмент менеджмент АҚ Экономиканың
әртүрлі секторына инвестиция жасайтын әмбебап қор болып табылады. Жарғылық
капиталы 2,6 млрд теңге.
6. Logycom perspective innovations АҚ
Басқарушы компания Seven Rivers Capital АҚ. Жарғылық капиталы 2,4
млрд теңге.
Бірлескен венчурлық қорларды құрудың стратегиялық мақсаттары болып
алдыңғы қатарлы батыс технологияларына қол жеткізіп, оларды болашақта
Қазақстанға трансфер жасау. Шетелдік венчурлық қорларға инвестициялар және
де бірлескен венчурлық қорларды құру – бұл әлемнің алдыңғы қатарлы
технологиялық компанияларына шығу мүмкіндігі, білімдермен, тәжірибелермен
және технологиялармен алмасудың ашық жүйесін жасау, менеджелерді оқыту және
кәсіби білімін жоғарлату. Бірлескен венчурлық қорларды құрудың мақсаты –
бұл сондай-ақ әлемнің алдыңғы қатарлы технологиялық компанияларына шығудың
керемет мүмкіндігі. Негізгі ұстанымымыз – біліммен, тәжірибемен және
технологиялармен алмасудың ашық жүйесін жасау. Әлемнің алдыңғы қатарлы
венчурлық қорларымен жұмыс істей отырып, біз шетел инвесторларының қаржылық
капиталын тартуға ғана ұмтылмаймыз, сонымен қатар жоғарғы технологиялы
компаниялармен ынтымақтастықтың тұтас желісін жасауға және қазақстандық
ғылымға жаңа мүмкіндіктер ашуға ұмтыламыз. Шетелдік венчурлық қорларға
қатысу алдыңғы қатарлы технологиялардың трансфертін іске асыруға мүмкіндік
береді. Еуропа, АҚШ, Изариль, Оңтүстік-Шығыс Азия елдерін қамтитын алдыңғы
қатарлы бес шетелдік венчурлық қор бар. Жалпы жарғылық капиталының көлемі
540 млн АҚШ долларын құрайтын бес шетелдік венчурлық қор бар: Wellington
Partners Ventures III Technology Fund L.P, CASEF – Орта-Азиялық фондының
кіші кәсіпорындарды қолдау, Flagship Ventures Fund 2004 L.P, Mayban – JAIC,
Venture Fund, Vertex III (C.I.) Fund, L.P.
1. Wellington Partners Ventures III Technology Fund L.P. венчурлық
қоры 2004 жылы алдыңғы қатарлы еуропалық венчурлік қорлардың қатысуымен
құрылды. Қор қатысушыларының құрамында ҰИҚ АҚ бар. Қордың Жарғылық капиталы
150 млн. АҚШ долларын құрайды. Басты қаржыландыру салалары: бағдарламалық
құрулар, ақпараттық қаіпсіздік технологиялары, электроника.
2. CASEF, LLC. Шағын кәсіпорындарды қолдау Орталық Азия Қоры Қор
Ұлттық инновациялық қор АҚ, Шағын кәсіпорындарды қолдау қоры – SEAF,
Экономикалық істер жөніндегі Швейцария Үкіметінің Мемлекеттік Секретариаты
– SECO, халықаралық қаржы Корпорациясы – IFC қатысуымен құрылды. Қордың
жарғылық капиталы – 4,2 млн АҚШ долларын құрайды.
3. Flagship Ventures Fund, L.P. венчурлық қоры. Жарғылық капиталы
151 млн АҚШ долларын құрайды.
4. Jaic Mayban Asian Fund венчурлық қоры. Жарғылық капиталы 50 млн
АҚШ долларын құрайды.
5. Vertex III Fund L.P. венчурлық қоры. Жарғылық капиталы 126 млн
АҚШ долларын құрайды.
Венчурлық капитал мен тікелей инвестициялардың қазақстандық
қауымдастығы. Ұлттық инновациялық қор өз жұмысын 2007 жылдың бірінші
тоқсанында бастайтын Қазақстанның венчурлық қорларының Қауымдастығын
құрудың бастамашысы болды.
Қауымдастықтың құрылу мақсаты болып Қазақстан Республикасында венчурлық
қаржыландыруды дамытуға көмектесу, венчурлық бизнестің дамуы үшін оңтайлы
жағдайлар жасау, венчурлық қаржыландырудың механизмін жасап шығару, отандық
және шетелдік капиталдың қатысуымен венчурлық қаржыландырудың жүйесін
қалыптастыру табылады. Қауымдастықтың міндеттері:
- қауымдастық мүшелерінің құқықтарын қорғау;
- оңтайлы венчурлық ортаны жасау;
- венчурлық индустрияның қазақстандық оң тәжірибесін анықтау және тарату;
- салалық теріс тәжірибелерді зерттеу және жүйелеу;
- венчурлық бизнестің қатысушыларының мүдделерін қорғау;
- венчурлық индустрияның жақсы әлеуметтік беделін жасау;
- алдыңғы қатарлы шетелдік тәжірибені тарту;
- венчурлық нарықтың қатысушылары үшін ақпараттық қамтамасыз ету және
коммуникативтік алаңды жасау;
- қазақстанға болуы мүмкін инвесторлар мен технологияларды тарту;
- басқарудың кәсіби стандарттарын жасау және енгізу;
- венчурлық бизнес компаниялары үшін білікті мамандардың тобын
қалыптастыру.
2005 – 2015 жылдарға арналған Қазақстанның инновациялық жүйесін
қалыптастыру және дамыту бағдарламасы. Бағдарламаның басты мақсаты –
отандық және шетелдік ғылыми әлеует пен технологияларды қолдану негізінде
бәсекелестікке қабілетті ақырғы өнім алуды қамтамасыз ететін ашық түрдегі
инновациялық жүйе қалыптастыру. Бағдарламаның мақсаты – ғылыми әлеуетті
дамыту, инновациялық кәсіпкерлік орта қалыптастыру және оны дамыту,
көпдеңгейлі инновациялық инфрақұрылым қалыптастыру және оны дамыту,
гранттарды көбейту және венчурлық қорлар құру жөніндегі қаржылық
инфрақұрылымның элементтері мен механизмін қалыптастыру және дамыту, ұлттық
инновациялық жүйе элементтерінің арасындағы тиімді қарым-қатынасты
қамтамасыз ету, қағидалы-құқықтық базаны жетілдіру.

2015

IV саты
2014-2015

2014

III саты

2011-2013

2011

II саты

2008-2010

2008

I саты

2005-2007

2005

4 cурет. 2005 – 2015 жылдарға арналған Қазақстанның инновациялық жүйесін
қалыптастыру және дамыту

Елімізде мына салалар бойынша жобаларға қаржы жұмсалады:
биотехнологиялар мен фармацевтика, ақпараттық технологиялар, жаңа
материалдар мен нанотехнологиялар (басқа да технологиялар), мұнай-газ
секторына арналған машина жасау мен техникалық қызметтер, ядролық
технологиялар, тау-кен кешеніне арналған технологиялар.

5 сурет. Қазақстан Республикасындағы қаржы жұмсалатын салалар жобасы

2002 жылдың шілде айында қабылданған Инновациялық қызмет туралы
Заңы Республиканың ғылым саласына, ел экономикасына үлкен серпіліс әкелетін
жаңалық болды. Мақсаты – отандық өндірістің инновацияларға сұранысын
арттыру, қолданбалы зерттеулерді қолға алу, ұлттық технопарктер құру.
Ғылыми-техникалық саланың дамуы және инновациялардың өндіріске енуінің
жүруін тездететін құқықтық қамтамасыз ету және экономикалық шараларды
жүзеге асыруда бірқатар заң жобалары қабылданды. Инновациялық қор туралы,
Техникалық реттеу туралы, Қазақстанның инвестициялық қоры, Сауда
қызметі туралы, Сауда өндірістік палаталар, Арнайы экономикалық
зоналар туралы Заңдар қабылданып, Салық Кодексіне өзгертулер мен
толықтырулар пакеті қабылдануға дайын.
Қазақстан Республикасында инновациялық сала мен ғылыми-техникалық
зерттеулер кез келген қаржы институттары арқылы қаржыландырыла бермейді.
Бұл мақсат үшін мемлекет инновациялық қорлар мен венчурлы қорлар
қалыптастырады. Қазір Қазақстанда да Ұлттық инновациялық қор және алты
венчурлық қор бар.
Шетел инвесторлары және даму институттарының қатысуымен жоғары
технологиялық өндірістерді құру жұмыстары да жүргізілуде. Үкімет
трансұлттық компаниялар, ірі шетел және Қазақстан компаниялары арасында
инвестициялық жобаларды бірлесіп жүзеге асыруға күш салып келеді. Дүние
жүзіндегі Microsoft, Simens, Hyullet Paccard сияқты ірі
компаниялармен ынтымақтастық жөнінде меморандумдарға қол қойылып және
машина жасау, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.