Физика курсының электр тогы бөлімін мультимедиа технологиясы негізінде оқыту әдістемесі

Пән: Физика
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 63 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

Қожа Ахмет Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті

Жаратылыстану факультеті

Физика кафедрасы

Қасымбеков Жасұлан

Физика курсының электр тогы бөлімін мультимедиа

технологиясы негізінде оқыту әдістемесі

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

5В011000 - «Физика» мамандығы

Түркістан 2014

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

Қ. А. Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті

Жаратылыстану факультеті

Физика кафедрасы

«Қорғауға жіберілді»

Физика кафедрасының

меңгерушісі

ф. -м. ғ. д., профессор Т. А. Тұрмамбеков

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: Физика курсының электр тогы бөлімін мультимедиа

технологиясы негізінде оқыту әдістемесі

5В011000 - «Физика» мамандығы

Орындаған Қасымбеков Ж.

Ғылыми жетекшісі,

п. ғ. к., доцент м. а. Ә. Х. Сарыбаева

Түркістан 2014

Кіріспе . . .

Кіріспе . . .: 1 ФИЗИКАНЫ ОҚЫТУ ҮДЕРІСІНДЕ МУЛЬТИМЕДИАЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ТИІМДІ ПАЙДАЛАНУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ . . .

4: 6

Кіріспе . . .: 1. 1 Физика оқыту үдерісінде ақпараттық технологияларды пайдалану мәселелері мен болашағы . . .

4: 6

Кіріспе . . .: 1. 2 Мультимедиалық технологияны физиканы оқытуда пайдаланудың педагогикалық шарттары . . .

4: 10

Кіріспе . . .: 2 МЕКТЕП ФИЗИКА КУРСЫНДА «ЭЛЕКТР ТОГЫ» БӨЛІМІН ОҚЫТУДА МУЛЬТИМЕДИАЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯНЫ ҚОЛДАНУДЫҢ ӘДІСТЕМЕЛІК ЖҮЙЕСІ . . .

4: 20

Кіріспе . . .: 2. 1 Мектеп физика курсындағы «Электр тогы» бөлімін мультимедиалық технологияны қолданып оқытудың мазмұны мен әдістемесі . . .

4: 20

Кіріспе . . .: 2. 2 Тәжірибелік экспериментті өткізудің және жүргізудің ұйымдастыру - әдістемелік жолдары . . .

4: 55

Кіріспе . . .: Қорытынды . . .

4: 61

Кіріспе . . .: Пайдаланылған әдебиеттер . . .

4: 62

Кіріспе . . .:

МАЗМҰНЫ

Кіріспе

Қазақстан Республикасының «Ақпараттандыру» Заңында көрініс алған ақпараттандыру саласындағы мемлекеттік реттеу де, ақпараттық қызмет көрсету нарқын қалыптастыру шарттарын қамтамасыздандыруға, электрондық құжат айналымы жүйесін дамытып, электрондық цифрлық қолтаңбаны қолдану үшін жағдайлар жасауға, ақпараттандыру саласындағы бірыңғай ғылыми-техникалық саясатты ақпараттық-компьютерлік технологиялар дамуының әлемдік деңгейін ескере отырып, қалыптастыруға және жүзеге асыруға бағытталағанын атап көрсетеді [1] .

Қазақстан Республикасының Президенті - Елбасы Н. Ә. Назарбаевтың «Қазақстан жолы - 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» атты (17. 01. 2014ж) Қазақстан халқына Жолдауында «Ұлттық білім берудің барлық буынының сапасын жақсартуда бізді ауқымды жұмыс күтіп тұр. 2020 жылға қарай Қазақстандағы 3-6 жас аралығындағы балаларды мектепке дейінгі біліммен 100 пайыз қамту жоспарлануда. Сондықтан оларға заманауи бағдарламалар мен оқыту әдістемелерін, білікті мамандар ұсыну маңызды. Орта білім жүйесінде жалпы білім беретін мектептерді Назарбаев зияткерлік мектептеріндегі оқыту деңгейіне жеткізу керек. Мектеп түлектері қазақ, орыс және ағылшын тілдерін білуге тиіс. Оларды оқыту нәтижесі оқушылардың сындарлы ойлау, өзіндік ізденіс пен ақпаратты терең талдау машығын игеру болуға тиіс»-деп атап көрсетілген [2] .

Білім беру жүйесінде қазіргі заманауи білім беру технологияларын әртүрлі салалары бойынша қолданатын, білімді, қабілетті мамандарға деген сұраныстар көбеюде. Оларды қазіргі заманауи білім беру мен ақпараттық технологияларды меңгеру, оларды кәсіптік деңгейде даярлау, сонымен қатар осы сала бойынша білімділігі мен қабілеттілігі қазіргі заман талаптарына сай болуы болашақ физика мұғалімдерінің кәсіби даярлығы үшін өте маңызды мәселе болып, үлкен ғылыми-әдістемелік зерттеу жұмыстарды жүргізуді қажет етеді.

Бүгінгі таңда ақпараттық технологияларды физиканы оқу үдерісінде қолдану, болашақ мұғалімдерге шексіз көлемде оқу ақпаратын игеруге, яғни әлемдік ақпараттық білім беру кеңістігіне қосылуды қамтамасыз етеді.

Жоғары кәсіби білім беруде компьютерлік модельдер, электрондық оқулық, мультимедиалық, Интернет т. б. жаңа ақпараттық технологияларды қолданудың дидактикасы мен технологиясы кеңінен қолданылып келе жатқаны көптеген ғалымдардың еңбектерінде қарастырылғаны мәлім. Мысалы, Е. Ы. Бидайбеков [3] ., Ж. А. Қараев [4], Г. К. Нұрғалиева [5] ., К. З. Халықова [6] ., К. М. Беркімбаев [7], М. Ә. Құдайқұлов [8], К. Ж. Бұзаубақова [9] және т. б. авторлардың еңбектерінде кеңінен қарастырылған

Қазіргі физиканың білімдік негізін құрай отырып, дүниенің біртұтас физикалық көрінісін беруде, ғылыми-техникалық төңкеріс жасауда, ақпараттық-компьютерлік технологияларды игеруде де орасан зор рөл атқарады. Алайда, жалпы физика курсының «Электр тогы» бөлімін оқытуда көптеген дидактикалық, әдістемелік қиындықтар кездеседі. Себебі электромагнетизм тарауындағы физикалық құбылыстарды нақты әрі көрнекі тәжірибелер жасап кәрсеткенмен, онда жүретін процесстерді көрсету мүмкін емес. Жалпы білім беретін мектепте оқушылар үшін де ғылыми-зерттеу орталықтары мен өндірісте қолданылатын қондырғыларда орын алатын аса күрделі физикалық процесстерді елестетіп, олардың жұмыс істеу ұстанымдарын түсіндіру көптеген қиындықтарды туғызады. Міне, осындай қиындықтардан шығудың нақты жолдарының бірі - магнит өрісі құбылыстарын түсіндірудің компьютерлік модельдерін жасау болып табылады.

Зерттеудің мақсаты:

- Физиканы оқыту үдерісінде мультимедиа технологияларын пайдалану ерекшеліктерін теориялық негіздеу;

- Электр тогы бөлімінен мультимедиалық оқулықты қолдану әдістемесін жасау;

- Жалпы білім беретін орта мектептерде Электр тогы» бөлімін мультимедиалық технологияны қолданып оқыту әдістемесенің тиімділігін тәжірибелік-экспериментте тексеру.

Зерттеудің міндеттері:

1. Физиканы оқыту үдерісінде мультимедиа технологияларды тиімді пайдаланудың теориялық негіздерін анықтау;

2. Мультимедиалық технологияны физиканы оқытуда пайдаланудың педагогикалық шарттарын айқындау;

3. Мектеп физика курсындағы «Электр тогы» бөлімін мультимедиа технологиясын қолданып оқытудың мазмұны мен әдістемесін айқындау:

4. Физиканы оқыту үрдісінде ұсынылған әдістеменің тиімділігін тәжірибелік-экспериментте тексеру.

Зерттеу базасы. Тәжірибелі-эксперимент жұмысы Оңтүстік Қазақстан облысы, Ордабасы ауданы, Ө. Тұрманжанов атындағы мектепте жүргізілді.

1 ФИЗИКАНЫ ОҚЫТУ ҮДЕРІСІНДЕ АҚПАРАТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ТИІМДІ ПАЙДАЛАНУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

1. 1 Физика оқыту үдерісінде ақпараттық технологияларды пайдалану мәселелері мен болашағы

Дәстүрлі оқыту үдерісінде оқушылардың бар ынта-жігері мен күші, негізінен оқытудың пәндік мазмұнына аударылады да ғылыми білімнің игерілуінің теориялық және танымдық жағы назардан тыс қалып қояды, нәтижеде оқушылар оны жеткілікті дәрежеде игермейді.

Мұғалімнің кәсіби қызметі жүйесіндегі қазіргі білім беру технологиясының алатын орны ерекше, себебі әрбір педагог жаңа технологияны меңгеру барысында жақсы бір жетістіктерге жетеді, өзінің кәсіби білім деңгейін кеңейтеді және көтереді.

Ақпараттандыру қоғамның барлық саларының өміріне түбегейлі өзгеріс жасауда. Олардың өмір сүру жағдайын, адамдардың іс-әрекеттерін, мәдениеті мен мінездік стереотиптерін, ойлау образын түбегейлі өзгертті. Ақпараттандыру адамзат өміріне барлық жағынан әсер ететін парасаттылық іс-әрекетінің ролі мен денгейін көтерумен байланысты жан-жақты даму үдерісі болып табылады. Ақпараттандыру кең қолданылатын сөз, ол барлық адамзат іс-әрекетіндегі қоғамдық мәні бар толық анықталған, жеткілікті және сол уақыттағы білім негізіндегі қоғам өмірін қайта құру үдерісін көрсетеді.

Қоғам мен білім беруді ақпараттандыру - жауапкершілік сезімі мол, терең білімді, жаңа қоғамды жасаушы мамандар санының арта түсуін талап етеді. Барлық типтегі оқу орындарын, соның ішінде, жоғары оқу орындарын бітірушілердің кәсіби даярлығына қойылатын талаптар жоғарылауда. Білім берудің пәндік құрамы да толықтырыла түсуде. Аќпараттандыруда - білім беру жүйесі және онымен байланысты адамзат әрекеттерінің түрлері де бірге қалыптасады, нақтырақ айтқанда ол заманауи технологияның әсерімен маңызды өзгерістерді басынан өткере отырып оларға ықпал етеді. Бұл мәселеде, әсіресе жоғары кәсіби білім беруді жетілдірудің алатын орны ерекше.

Білім беру ортасы ақпараттанумен тікелей байланыстағы негізгі қоғамдық жүйелердің бірі болып табылады. Білімді ақпараттандыруды ақпараттық қоғам жағдайында жоғарғы деңгейдегі өмірге маман даярлау үдерісі ретінде сипаттауға болады.

Білімді ақпараттандыру үдерісіне тән нәрсе - ол педагогика ғылымы дамуының бүкіл тарихында тұңғыш рет ақпараттық-компьютерлік технологияның негізінде қолданыс табатын оқу құралдарының жаңа түрлерінің пайда болуы болып табылады. Ал бұл технологиялар педагогика тарихында бұрын-соңды болып көрмеген білім беру үдерісінің белсенділігіне даңғыл жол ашып берді: жедел түрде жүзеге асырылатын кері байланыстар; оқу хабарын компьютерлер арқылы беру; көлемі үлкен болып келетін хабарларды архивте сақтау; есептеу, ақпараттық-ізденіс қызметімен қатар оқу тәжірибесінің нәтижелерін автоматтандыру; оқу қызметін басқару мен басқару нәтижелерін бақылауды автоматтандыру.

Білім беруді ақпараттандырудың негізгі бағыттарына:

- білім берудің әдіснамасын жетілдіру мен стратегиялық мазмұнын таңдау;

- білім берудің әдістері мен формаларын ұйымдастыру;

- қоғамды ақпараттандырудың қазіргі жағдайында тұлғаны тәрбиелеу мен дамыту;

- оқытудың әдістемелік жүйесін жасау;

- білімгердің интеллектуалдық потенциалын дамытуға бағыттау;

- өз бетінше білім алу біліктілігін қалыптастыру;

- ақпараттық-оқу, тәжірибелік зерттеу қызметінің өз бетімен түрлі іс-әрекеттерін жүзеге асыру;

- тестілік, диагностикалық бақылау әдістерімен білімгерлердің білім деңгейін бағалау жатады.

Қоғамды ақпараттандыру келесі жағдайларды қамтамасыз етеді:

-қоғам мүшелері әрекеттерінің тұрақты кеңейетін баспа түрінде жинақталған ғылыми, өндірістік интеллектуалдық потенциалын белсенді пайдалану;

-қоғамдық өндірістің барлық сфераларының дамуын іске асыратын ғылыми және өндірістік ақпараттық-компьютерлік технологияларды интеграциялау;

-пайдаланылатын мәліметтердің нақтылығын, бейнеленетін ақпараттардың визуалдылығын, қоғамның кез-келген мүшесінің сенімді ақпарат көздерін пайдалануын, ақпараттық қызмет көрсетудің жоғары деңгейін қамтамасыз ету.

Қазіргі қоғамды ақпараттандыру үдерісінің басым бағыттарының бірі білімді ақпараттандыру - білім беру сферасын әдістемелік және техникалық жабдықтармен қамтамасыз ету, оқыту мен тәрбие берудің психологиялық-педагогикалық мақсаттарына негізделген заманауи технологияларды оңтайлы пайдалану болып табылады. Бұл үдеріс төмендегі әрекеттерді іске асырады:

- білім беру жүйесін басқару механизмдерін автоматтандырылған ғылыми-педагогикалық қорларды, коммуникациялық желілерді пайдалану негізінде жетілдіру;

- қазіргі заманғы қоғамды ақпараттандыру шартында тұлғаны дамыту міндеттеріне сәйкес оқыту, тәрбиелеудің ұйымдастырылған формаларын әдістерін, сұрыптау стратегиялары мен әдістемесін жетілдіру;

- оқушылардің интеллектуалдық дамуына, өз бетінше білім алу дағдыларын қалыптастыруға, ақпараттық-оқу, тәжірибелік-зерттеу әрекеттерін іске асыруға, ақпараттарды өңдеу бойынша өзіндік жұмыстардың әртүрлілігіне бағдарланған оқытудың әдістемелік жүйелерін құру;

-оқушылардің білім деңгейін бағалау мен бақылауды айқындаушы компьютерлік тестілік бағдарлама жасау әдістемесін құру және қолдану.

Ақпараттық-компьютерлік технология - объектінің, процестің немесе құбылыстың күйі туралы жаңа ақпарат алу үшін мәліметтер жинау, өңдеу, жеткізу тәсілдері мен құралдарының жиынтығын пайдаланатын процесс.

Компьютерлік технология - компьютерлік өңдеу базасындағы ақпараттық-компьютерлік технология.

Жоғары оқу орындарында ақпараттық-компьютерлік технологияларды пайдаланудың негізгі бағыттарын төмендегідей етіп бөлуге болады:

- практикалық, семинар және дәріс сабақтарында автоматтандырылған оқу жүйесін қолдану;

-оқушылар мен оқытушылардың қашықтықтан қарым-қатынас жасауында, жоғары оқу орындарында білім беруде ақпараттық-компьютерлік технологияларды пайдалану;

-білім беруде ақпараттық білім ортасын мамандыққа байланысты қолдану ерекшеліктерін пайдаланып оқыту;

-психологиялық-педагогикалық зерттеулерде ақпараттық білім ортасын қолдану [10] .

Заманауи ақпараттық-компьютерлік технологияның білім беру саласына ендірілуі болашақ мұғалімдерді кәсіби даярлаудың мазмұнын, әдісін және ұйымдастыру түрлерін сапалы өзгертуге мүмкіндік береді. Педагогикалық бағыттағы мамандарды оқыту жүйесінде ақпараттық-компьютерлік технологияны пайдаланудың мақсаты ақпараттық қоғамдағы оқып үйренушінің кәсіби даярлықтарын арттыру мүмкіндіктерін кеңейтеді. Сондай-ақ, білім беру жүйесі буындарындағы оқу үдерісін жекелеу, қарқындату мен оқытудың сапасын арттыру әрекеттерін іске асырады. И. Роберттің ғылыми-зерттеу еңбектерінде ақпараттық-компьютерлік технология құралдарын педагогикалық мақсатта қолданудың келесі негіздері белгіленген [11] :

1. Ақпараттық-компьютерлік технологиялардың негізінде оқу-әрбие үдерісінің барлық деңгейін жеделдету бағытында, яғни

оқыту үдерісі сапасы мен тиімділігін көтеру;
танымдық іс-әрекет белсенділігін көтеру;
пәнаралық байланыстарды тереңдету;
қажет ақпаратты іздеу тиімділігі мен көлемін кеңейту.

2. Оқып үйренушінің жеке тұлғасын дамыту, ақпаратық қоғам жағдайындағы өмірге өзіндік дайындықтар, яғни

- түрлі ойлау қабылеттерін дамыту;

- байланыс жолдары қабылеттілігін дамыту;

- күрделі жағдайлардағы шешім нұсқаларын ұсыну;

- компьютерлік графика мен мульимедиа технологияларын пайдаланып, эстетикалық тәрбиелеу;

- ақпаратты өңдеу және ақпараттық мәдениетті қалыптастыру;

- жағдай немесе мәселені моделдей білуді дамыту;

- тәжірибелі-зерттеу іс-әрекетін жүзеге асыра білуді қамтамасыз ету.

3. Қоғамның әлеуметтік тапсырыстарын орындау жұмыстары, яғни

- ақпаратты сауатты тұлғаны даярлау;

- тұтынушыны компьютер құралдарымен даярлау;

- информатика аймағында кәсіптік бағдар беру жұмысын жүзеге асыру.

Болашақ мұғалімдердің ақпараттық-компьютерлік технологияларды пайдалану біліктіліктерін білім, дағды және біліктілік үштігінің схемасы түрінде қарастыруға болады (1 суретке сәйкес) .

Сурет 1- Болашақ мүғалімдердің біліктілігі сипатының құраушылары

Ақпараттық-компьютерлік технологиялардың жоғарыда аталып өткен мүмкіндіктерін пайдалану білім берудің төмендегідей жаңа түрлерін кеңінен пайдалануға мүмкіншіліктер тудырады:

- интерактивтік (өте белсенді) сұхбат (диалог) - ол қолданушының компьютермен қарым-қатынасы арқылы жүзеге асырылады. Бұл арада сұхбат мәтінді бұйрықтарға жауап арқылы қарқынды түрде жүзеге асып отырады.

- нақты объектілерді басқару;

-экранда көрініс тапқан түрлі объектілердің, құбылыстардың, үдерістердің үлгілерін басқару;

-оқу үдерісінің нәтижелеріне автоматтық бақылау (өзіндік бақылау) жасау және бақылаудың нәтижелері бойынша тестілеу, түзетулер енгізу.

Демек, физика пәнін оқытуда жаңа ақпараттық педагогикалық технологияларды кеңінен пайдалана отырып, білімді терең және жан-жақты игерудің жолдары, физика пәнінің ғылыми негіздерін меңгеру мәселелері, шәкірттің ойлау қабілеті мен шығармашылық әрекетін дамыту сияқты оқытудың ең тиімді түрлерін қарастырғанымыз жөн [12] .

Қоғамда ақпараттандыру, есептеу техникасы құралдары кеңінен таралуына байланысты, оқу үдерісін ұйымдастыруға, сол сияқты білім берудің мазмұнын өзгертуге де елеулі ықпалын тигізуде. Білім беру жүйесіндегі қайта құрулардың негізгі субъектісі - мұғалім. Қазіргі мектепке шығармашылық ізденіс қабілеті дамыған, жаңа педагогикалық және ақпараттық технологияларды жете меңгерген, мамандақ шеберлігі қалыптасқан мұғалімдер қажет. Ол әр уақытта педагог-психолог және оқу үдерісін ұйымдастырушы технолог бола білуі керек.

Компьютердің мүмкіндіктерін ескере отырып, физика пәнін оқыту мәселелеріне талдау жасасақ, психологияның, педагогиканың іргелі оқыту теориясынан психологиялық-педагогикалық, әдістемелік мәселелер туындайды.

Жалпы орта білім беретін мектепте есептеуіш техника құралдарын пайдалана отырып физика пәнінің оқытылуы, көптеген педагогикалық ізденістер мен ғылыми-әдістемелік еңбектердің туындауының жандана түсуіне алып келді. Есептеуіш техника құралдарының қазіргі қоғамдағы жетістіктерін физика пәнінің ұғымдар жүйесін оқушыларға қалыптастыруда алатын орнын, ерекшеліктерін ғылыми-әдістемелік тұрғыда негіздеуге арналған ғылыми-зерттеу жұмыстары жүргізілуде. Осы зерттеулердің қатарына қарастырылып отырған ғылыми жұмыста жатады.

Оқыту үдерісіне ақпараттық технологияларды пайдалану және физика пәнін оқытудағы білім беру стандарттарының анықтау базасы негізінде, сонымен қатар, оқытуда білім мен біліктілікті талап ете отырып, ұғымдар жүйесін қалыптастырудың жолдарын қарастыру бүгінгі кездегі келелі істердің бірі.

Соңғы жиырма жыл ішінде жүргізілген оқыту үдерісін автоматтандыру жүйелері біріншіден, көптеген оқыту мен тестілеудің ақпараттық- бағдарламалық жүйелердің пайда болуына әкелді, екіншіден, терминологияларды айқындау мен өңдеудің автоматтандырылған құралдары мен оның негізінде оқытуда пайдаланатын мазмұндық материалдарды моделдеудің пайда болуына ықпал етті.

Физика оқу пәні ретінде бір ғасырдан артық уақыт қарастырылып келеді. Физиканы оқыту мазмұны әр түрлі педагогикалық зерттеулерде талай рет қарастырылған. Бүгінгі таңда, бұл оқу курсының оқытылатын материалдарының мазмұны салыстырмалы түрде тұрақты қалыптасқан деп санауға болады. Әдетте, сабақ беру әдістемесі және технологиялары жиі өзгеріп отырады. Есептеуіш техника құралдарының пайда болуына байланысты, оны педагогикалық үдерістің бастамасына, бағдарламалық оқыту теориясы мен практикасының бастамасына байланысты физика мазмұнын қалыптастыру ерекше өткір сұрақтың бірі болып отыр.

Оқыту практикасында бұл айтылған пікірлерді іске асыру, оқыту жүйелерін талдау немесе пайдаланушыға (оқушыға) сұхбат ретінде (оның ішінде математикалық есептің) бағдарламаларын жасап, алынған нәтижелерді талдауға мүмкіндік беретін ақпараттық есептеу техникасы негізінде бағдарламалық технологиялық кешенді, яғни мультимедиалық оқулықтар жүйелерін талдау болып табылады.

1. 2 Мультимедиалық технологияны физиканы оқытуда пайдаланудың педагогикалық шарттары

Қазақстандағы білім беруді ақпараттандыру процесін зерттеуден осы процестің еліміздегі дамуын үш кезеңге бөлуге болатынын байқадық.

1990 жылдардан басталатын бірінші кезеңдегі атқарылған жұмыстарға физика-математика факультеті мен басқа да факультеттердің оқу процесіне информатика және есептеуіш техника негіздері курсын ендіру және информатика кабинеттерін дербес компьютерлермен жабдықтау жатады.

Ақпараттандырудың екінші кезеңінде (1995 жылдан бастап) оқу процесіндегі әртүрлі пәндер бойынша бағдарламалық өнімдерді жинақтау, жоғары оқу орындарының білім беру және басқару процесіне ақпараттық және компьютерлік технологияны ендіру, оқу және ғылыми-әдістемелік жұмыстарды ақпараттық қамтамасыз ету жүргізілді.

Үшінші кезеңдегі (2000 жылдан бері) негізгі мақсат - оқытуда телекоммуникациялық технологияларды қолдану. Компьютерлік желі және желілік ресурстарды қолдану бағдарламалық және компьютерлік дидактикалық құралдарды қайта өңдеуге алып келді. ЖОО-да интернетке қосылу, рұқсат етілген ерекшеленген каналдармен жұмыс жасайтын корпоративті компьютерлік желілерге қосылу қолға алынды.

В. П. Беспалько, Г. К. Селевко т. б. зерттеулерінде оқытудың жаңа ақпараттық технологияларын қолдану тұрақты кері байланысты, оқытудың визуальдық, экономикалық тиімділігін, диагостикалық мақсаттылығын, жүйелілігін, нәтижелілігін, алгоритмдігін, басқарылуын, дыбыстың сүйемелденуін, жобалау мәселелері қарастырылған [13, 14] .

Қазіргі уақыттағы білімді ақпараттандырудың мүмкіншіліктері мол, олар:

− әрбір жеке тұлғаға өз бетінше білім алудың ашық жүйесін құрайды;

− жүйелі ойлау арқылы таным үдерісін ұйымдастыруды түбегейлі өзгертеді;

− білім алудың ақпараттық-әдістемелік қамтамасыз етілуін басқарудың жүйесін тиімді жасайды;

− оқыту үдерісінің барысында білім алушының танымдық іс-әрекетін тиімді ұйымдастырады;

− компьютердің ерекше мүмкіншіліктерін оқыту үдерісінде қолданады;

− электрондық оқулықпен оқыту, қашықтан оқыту жүйесін жасайды, дамытады және жетілдіреді;

− электрондық оқулық арқылы теориялық материалды өз бетімен оқып-үйренуге, зерттеуге мүмкіндік береді:

− электрондық оқулықты студенттің білімін тексеруде, бағалауда қолданады;

Білім беруді ақпараттандыру оқыту үдерісінде көптеген дидактикалық міндеттерді айқындауға көмектеседі:

− микро және макроәлемнің процестері мен құбылыстарын меңгеруде күрделі техниканың және биологиялық жүйелерде компьютерлік графика мен компьютерлік модельдеуді қолдануда;

− өте үлкен және өте аз жылдамдықтармен өтетін нақты әртүрлі физикалық, химиялық және биологиянық әлеуметтік процестерді уақыт масштабында ыңғайлы көрсетумен қатар білім беруді ақпараттандыруды ұсынуда;

− оқыту үдерісінде жаңа ақпараттық техникалар арқылы компьютерлік даярлық деңгейін көтеруде;

− оқу жүйесінде, ғылыми зерттеулерде ақпараттық технологияларды, электрондық оқулықтарды жүйелеп ендіруде;

− бірыңғай білім берудің ақпараттандыру кеңістігін құру және дамытуда.

Білім беру жүйесін ақпараттандыру процесіне
байланысты «ақпараттық-білім беру ортасы», «ақпаратты-пәндік
орта», «кәсіби-ақпараттық білім беру ортасы», «оқытудың
компьютерлік технологиясы», «оқытудың ақпараттық технологиялары», «мультимедиа», «мультимедиалық технологиялар», білім берудегі мультимедиа», «мультимедианың бағдарламалық құралдары», «мультимедиалық өнімдер», «гипермедиа» секілді бірқатар терминдер, оқулықтар мен ғылыми мақалаларда қолданыла бастады. Енді осы түсініктерге талдау жасап көрейік. Алдымен, осы түсініктерде көп қолданылатын «орта» терминіне тоқталайық.

Орта макроорта және микроорта ұғымдарын құрайды. Макроорта қоғамдық-экономикалық жүйелерді қамтыса, микроорта жеке тұлғаның айналасындағы жанұя, ұжым секілді жекелеген элементтерден құралады [15] .

Білім беру ортасы − білім беру мекемелеріндегі оқыту технологияларының, ақпараттық ресурстардың жиынтығы.

Ал, ақпаратты-білім беру ортасына қатысты айтар болсақ, «білім беру ортасы ешқашанда «ақпаратсыз» бола алмайды. Бұл жердегі «ақпаратты» сөзі ақпараттық технологияларға қатысты айтылып тұр». Сондықтан да «ақпаратты-білім беру ортасы − ақпараттық білім ресурстарын пайдалануға мүмкіндік беретін ақпараттық технологиялар негізінде құрылған оқыту технологиясының жиынтығы» - деген тұжырым жасай аламыз.

Ақпаратты-пәндік орта − белгілі бір пәнге қатысты ақпаратты пайдалануға бағытталған ақпаратты-білім беру ортасының құрамы.

Кәсіби-ақпараттық білім беру ортасы − белгілі бір мамандық иесінің кәсіби іс-әрекетінде пайдалануга арналған компьютерлік және телекоммуникациялық технологиялар негізінде құралған аппаратты-бағдарламалық жабдықтар жиынтығы.

Енді «оқытудың компьютерлік технологиясы», «оқытудың ақпараттық технологиялары» секілді бірқатар терминдерге тоқталайық. Алдымен «технология» сөзінің мағынасына зер салсақ, анықтама бойынша «технология-өнім өндіру процесінде өнімнің, материалдың немесе полуфабрикаттың формасын, қасиетін, қалып-күйін өзгертуді, өңдеуді жүзеге асыратын әдістер жиынтығы».

Оқыту − педагогтардың жетекшілігімен тұлғаның білімін, ебдейлігін, дағдысын қалыптастыруға бағытталған, жоспарлы және жүйелі түрде жүзеге асырылатын процесс.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.