Дизатрияның түрлері

1. Дизатрия ұғымы, түрлері (сопақша ми, ми асты қыртысы, жаған сопақша ми дизатриясы). Анатрия.
2. Дизатрияға шалдыққан балалардың тексеру жолдары, түзету жұмыстары.

Тіл мүкістігі – жеке дыбыстардың дұрыс айтылмауынан сөздің бұзылуы.

дизартрия – әріптерді дұрыс айта алмағаннан сөз көркемдігінің бұзылуы.

дизартрия — жүйке тамырларының сөйлеу мүшелерінің жұмысын толық қамтамассыз ете алмауына байланысты сөйлеу қабілетінің бұзылуы. Дизартрияының ауыр түрі анартрия деп аталады. Ондай жағдайда адам дыбыс айту мүмкіншілігінен айырылады.

Дизартрия дегеніміз- сөйлеу мүшелерінің интервациясының жеткіліксіздігінен байланысты сөйлеу тіл дыбыстардың айтылу кемістіктері . дизартрия гректің артрон – мүшелену және дис –бұзылу сөздерінен шыққан. Анықтап айтқанда сөйлеудің бұзылуы деген мағынаны білдіреді.
Дизартрияның басты көріністеріне сөйлеу тіл дыбыстарының бұзылыстары , дауыстың пайда болуындағы кемістіктер,сонымен бірге сөйлеу тілінің шапшаңдығы, сарынындағы өзгерістер жатады Сөйлеу тіліндегі ақаулықтардың ішіндегі алалия ең ауыры болып есептеледі.

Қазіргі кездегі неропихологияның негізгі назарын ЖПФ мына төмендегідей паталогиясына аударады.
1) Мидың белгілі бір зонасының локальды зақымдануына себепші болған, ЖПФ тілдік емес бұзылуы. Оған агнозияның апраксияның және апротоагнозиялық түрлері, модальды – спецификалық түрлері – ес, зейін, ойлану жатады.
2) Мидың локальды зақымдануына себепші болған тілдік функцияның бұзылуы. (афозия, дизатрия).
3) Локальды емес (диффузды) ми зақымдану (түрлі деңгейдегі дегенеративті процестер, нейроинфекция және т.б) байланысты.
Тілдік және тілдік емес ЖПФ тәртібінің бұзылуы бір-бірінен оқшауланып шығуын, жүйелік байланыстылықта болуы мүмкін. Мысалы, есептеу немесе кеңістіктегі бағдарлылықтың бұзылуы кей жағдайларда дербес өз бетінше көрініп, ал көру гиозиснің бұзылуы заттық деп аталатын тілдік номинантты жағын қиын меңгеруге әкеледі. Бұл, номинацияның затты көру образы мен оның дыбыстық «оболочкасымен» ассоциативтік негізде байланыстылығын көрсетеді.
ЖПФ тілдік емес бұзылуын нейропсихологиялық арнайы бөлімдері қарастырады. Бұл, ересек аурулардағыны А.Р.Лурия, Е.Д.Хомская, Л.С.Цветковалар және т.б. жақсы зерттеді және осы патогенетикалық механизм және ЖПФ-ның түрлі бұзылуының этнологиясы мен клиникасын сипатталынды. Тек балалардағы ғана ұқсас паталогия нашар зерттелінген. Осы мәселеге байланысты тек Лурия мен Симернещскаяның еңбектерін ғана атауға болады. А.Р.Лурия еңбегінде ең алдымен нақты зерттеуді қажет ететін методологиялық базалардың іргелі теориялық тәртібін қарастырады.
Ми әрқайсысы жарты шарға ұқсас қос ми сыңарынан, мишық пен ми бағанынан тұрады.

Негізгі: 3.5.9.
3.Дефектологический словарь.-М.1980
5. Өмірбекова Қ., Серкебаев Қ. Логопедия. Алматы. Республикалық баспа кабинеті. 1996 ж.
9. Филичева Т.Б., Чевелева Н.А., Чиркина Г.В. Основы логопедии. М., Просвещение. 1989 г.

Қосымша: 4.5.6.
4. Выготский Л.С. собр.соч.-М. 1983- т.5
5. Основы теории и практики логопедии. Под ред. Р.Е.Левиной. М., 1988 г.
6.Логопедия. /под ред. Л.С.Волковой. М., 1989 г.

Электронды басылымдар тізімі: 1.2.
1.Боброва В.В. Основы методики звукопроизношения: Учебно-методическое пособие. – Караганда: Изд-во Print Shop, 2005. – 150 с.
2. Боброва В.В. Коррекционная работа по звукопроизношению: Электронное учебное пособие. – Свидетельство о государственной регистрации объекта интеллектуальной собственности № 468 от 29 октября 2007 года.