«Дефектология және логопедия негіздері»

2.1. Даму мүмкіндігі шектелген балаларды оқыту мен тәрбиелеу ерекшелігі.
2.2. Мектеп жасына дейінгі балалардың сөйлеу тіліндегі ақаулықтардың түрлері, оның пайда болу себептері

Дефектология білім саласы ретінде әртүрлі категориялардағы кемтар балаларды оқыту, тәрбиелеу, олардың даму заңдылықтарын құру және оның жеке тармақтарының дамуы нәтижесінде құрылады. Бұл заңдылықтарды әртүрлі мамандар (педагогтар, дефектологтар, дәрігерлер, физиологтар, психологтар және т.б) кемтар баланы комплексті және жан-жақты зерттеу нәтижесінде ғана анықтай алады.
Дефектология бір-бірімен аралас психологиялық-педагогикалық және медициналық ғылымдармен тығыз байланыста дамиды.
Дефектология мен жалпы педагогиканың мақсат, қағидалары бір, дегенмен де кемтар балалардың дамуы, тәрбиесі, оқытудағы арнайы міндеттерден өзіндік тұжырымдар жүйесін жасайды.
Кемтар баланың әртүрлі жастағы психикалық дамуын зерттеу дефектологияны педагогикалық және балалар психологиясымен жақындатады. Балалар психологиясында баланың әртүрлі даму кезеңдеріндегі тұлға болып қалыптасу заңдарын құру - негізгі міндеті болып табылады. Педагогикалық психологияда жалпы мектептегі оқыту, тәрбиелеу процесіндегі тұлға қалыптастыру және білім, білік, дағдыларды игерудің психологиялық заңдылықтары зерттеледі. Сондықтан бұл екі ғылым да кемтар балалардың даму заңдылықтарын зерттейтін ғылым болып табылады жєне дефектологияға қажетті материалдар бере алады. Ақыл-ойы дұрыс адамның психикасы мен психикалық дамуының жүру заңдылықтарын білмейінше, кемтар балаларды тәрбиелеу және оқытудың ғылыми жүйесін жасау мүмкін емес.
Дефектология дамуында ақаулығы бар балалардың дамуы, тәрбиесі, оқытылуы, зерттеу мәселелерімен шұғылданатындықтан тағы да бірнеше ғылымдардың көмегі қажет. Мысалы, невропатология (жүйке жүйесінің функционалдық және органикалық ауруы туралы ғылым), патологиялық анатомия (ағза құрылысындағы ақаулықтарды зерттейтін ғылым), патофизиология (патологиялық процестердің жүру, даму және пайда болу заңдылықтары туралы ғылым), жалпы және медициналық генетика (тұқым қуалаушылық аурулардың заңдары туралы ғылым), психопотолия (психика дерттері, оның себептері, жүруі, алдын-алу және емдеу туралы ғылым), балалар психиатриясы ( балалар жасындағы психопатологиялық құбылыстарды зерттейтін ғылым) т.б., ал сурдопедагогика және тифлопедагогика үшін отоларингология (мұрын, құлақ, тамақ аурулары туралы ғылым) және офтальмологияның (көру мүшелерінің аурулары туралы ғылым) мәліметтері маңызды.
Бұзылған психикалық функцияларды қайтадан орнына келтіру әдістерін қолдану кезінде патопсихология (мидың патологиялық жағдайдағы психикалық іс-әрекетінің өзгеруін зерттейтін психологияның саласы) көмектеседі.

1. Өмірбекова Қ., Серкебаев Қ. Логопедия. Алматы. Республикалық баспа кабинеті. 1996 ж.
2. Филичева Т.Б., Чевелева Н.А., Чиркина Г.В. Основы логопедии. М., Просвещение. 1989 г
3. Луцкина Р.К. Организация о содержание логопедической работы во вспомогательной школе. А., 1989 г.
4. Фомичева М.Ф. Воспитание у детей правильного произношения. М., Просвещение. 1989 г.

Қосымша:
5. Власова Т.А., Певзнер М.С. О детях с отклонениями в развитии. М., 1973 г.
6. Основы теории и практики логопедии. Под ред. Р.Е.Левиной. М., 1988 г.
7. Логопедия. /под ред. Л.С.Волковой. М., 1989 г

Электронды басылымдар тізімі:
8. Боброва В.В., Ахметова Н.Ш., Мерц А.С., Мулькаманова О.А. Интерактивная обучающая программа «Учись методике звукопроизношения»: Электронное учебное пособие. – Свидетельство о государственной регистрации объекта интеллектуальной собственности № 316 от 25 июня 2007 года.
9. Китик Е.С. Применение информационных технологий в процессе подготовки логопедов: обучение компьютерной программе «Артикуляционный уклад звуков в норме» // Дефектология. – 2007. – № 3. – С. 73-82.