Топырақ тізілуіндегі микроорганизмдердің қызметі

1 Топырақ тізілуіндегі микроорганизмдердің қызметі.
2 Қазақстан территориясындағы топырақтардың негізгі режимдері. Топырақ, су, ауа, жылу режимдері

Барлық топырақ түрлі тау жыныстардан құралған, оларды аналық жынысты деп атайды және оларды 3 топқа жіктейді.
1. Магмалық
2. Шөгінді немесе тұнбалық
3. Метаморфтық
1) Суыған лавадан құралады
2) Химиялық және физикалық үгілудің нәтижесі және өлі ағзалар қалдықтардан жиналады.
3) Жоғарыда айтылған екі жыныстардың бір-бірімен ірі арақатынасынан қалыптасады, бұл жер қойнауының терең қабаттарында және жоғары температура әсерінен жүзеге асады.
Таулардағы топырақ көбінен магмалық және металдық жыныстарда түзеледі. Ал жауан жерлердегі топырақ шөгінді жыныстардың негізінде қалыптасады.
Үгілу процесі аналық жыныстардың тен майда түйіршектерге ғана емес, сонымен бірге көптеген жаңа қызметтерге ие болуға мүмкіндік туғызады. Олардың ішіндегі ең маңыздысы:
1) құнарлық (В.В. Вильям)
2) құрылым (структура)
Топырақтың құрылымы деп, оның әр түрлі пішінді үлкенді-кішілі түйіршекті агрегаттарға бөліну қасиетін айтады (оқ дәрісіндей 0,5- 1мм; дәнді 1-5 мм кіші жаңғақты 5-10 мм, ірі жаңғақты 10 мм кіші ірі кесекті-бірнеше см жоғары).
Агрегаттардың көлемі 1мм-10мм –ге дейінгі топырақтар бағалы болып саналады.
Топырақтың түзілуіндегі микроорганизмдердің қызметі үгілу процестің алғашқы этаптарында орын алады.
Тау жыныстары алғашқы болып нитрификациялаушы бактериялар мен қаспақ қыналар мекендейді. Физикалық, механикалық, химиялық үгілу нәтижесінде тау жыныстарда басқа микроорганизмдердің өсіп дамуына мүмкіндік туады (спора түзбейтін бактериялар, саңырауқұлақтар, актинолицеттер). Өсімдік тектес микроорганизмдердің (көк-жасыл, диатанды балдырна) топырақ түзілуіндегі рөлі үлкен. Олар автотрафты жолмен органикалық заттарды жинап сапрофиттін микроорганизмдерге азықтың қамын жасайды.
Соңғы ғылыми ізденістер көптеген микроорганизмдердің тау жыныстардан SiO2 шығаруға қабілетті екенінен көзі жетті. Бұл амонисиликат кремний, натрий т.б. минералдардың ыдыраумен қатар тау жыныстарының бетіне қышқыл ортаны қалайтын қыналар мен диатомдық балдырлардың көп мөлшерде қоныстап көбеюіне мүмкіндік туғызады.