Дамыған капиталистік елдер

Жоспар
Кіріспе

1. ДАМЫҒАН КАПИТАЛИСТІК ЕЛДЕРДІҢ ЖАЛПЫ СИПАТТАМАСЫ
2. АМЕРИКА ҚҰРАМА ШТАТТАРЫ

Дамыған капиталистік елдер дүниежүзілік шаруашылықта. Дамыған капиталистік елдер дүниежүзілік шаруашылыкта бірінші орын алады. Олардың дүниежүзілік өнеркәсіптік өндірісте шамамен 57%, ауылшаруашылық өндірісімен 40% құрайды.
Дамыған капиталистік елдер дамушы елдермен бірге дүниежүзілік капиталистік шаруашылық құрайды. Ол өздерінің бұдан бұрын білетіндеріндей XIXғасырдың аяғы мен XX ғасырдың басында туған өндіріс пен айырбастың халықаралық ұйымдастырылуының әлдеқайда ескі типі. Дүниежүзілік капиталистік шаруашылықты «орталыққа» (метрополия елдері) және «шет аймақтарлар мен жартылай отарлар) бөлу сол кездің өзінде-ақ айқын көрінді.
Дүниежүзілік капиталистік шаруашылық біздің тұсымызда дамыған капиталистік елдер мен дамушы елдердің ұлттық шаруашылықтарының жиынтығы болып табылады, олар халықаралық географиялық еңбек бөлінісі арқылы тығыз байланысты. Соңғы онжылдықтар ішінде дамушы елдердің рөлі едәуір өссе де, дамыған капиталистік елдер дүниежүзілік капиталистік шаруашылықта әлі де жетекші орын алып келеді .
Дамыған капиталистік елдердің екі тобы. Бұл елдердің алғашқы типологиясы В. И. Ленин жасап берді. Капитализмнің даму деңгейін («кемелдігін) оның шаруашылық кызметінің көлемін және дамуындағы тарихи ерекшеліктерін негізге ала отырып, советтік географ ғалымдар дамыған копиталистік елдерді екі топқа бөледі.
Біріншіден, бұлар жоғары дәрежеде дамыған капиталистік елдер, олардың қатарына ең бастылары ретінде — АҚШ, Жапония, ГФР, Франция, Ұлыбритания, Италия, сол сияқты Батыс Европаның шағын елдері — Швейцария, Жапония, Нидерланды, Дания, Норвегия, Швеция, Австрия, Финляндия, сондай-ақ Канада, Австралия және Жаңа Зеландия енеді. Олардың көпшілігінде халықтың жан басына шаққандағы табыс бір жылда 8 мың доллардан 13 мын долларға дейін болады.
Екіншіден, бұлар орташа дамыған капиталистік елдер олардың қатарына Батыс Европаның қалған елдері (Испания, Португалия, Греция, Ирландия) енеді. Олардың көпшілігінде халықтын жан басына"' шаққандағы табыс бір жылда 4 мың доллардан 8 мың долларға дейін болады.
Сонымен қатар «қоныс аударған капитализм» елдері деп аталатын бір ГОП елдер бар. Оларға Ұлыбританияның бұрынғы отарлары (Канада, Австралия, Жаңа Зеландия, ішінара оңтүстік Африка Республикасы) және Израиль жатады. Бұлар іс жүзінде де феодализм дегенді білген емес, тіпті біздің тұсымызда да әлеуметтік-экономикалық дамуындағы және халықаралык. капиталистік еңбек бөлінісі жағдайындағы кейбір ерекшеліктерімен көзгс түсуде

Пән: География
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

ДАМЫҒАН ҚАПИТАЛИСТІК ЕЛДЕР

ДАМЫҒАН КАПИТАЛИСТІК ЕЛДЕРДІҢ ЖАЛПЫ СИПАТТАМАСЫН КАРАЙЫК,

Дамыған капиталистік елдер дүниежүзілік шаруашылықта. Дамыған
капиталистік елдер дүниежүзілік шаруашылыкта бірінші орын алады. Олардың
дүниежүзілік өнеркәсіптік өндірісте шамамен 57%, ауылшаруашылық
өндірісімен 40% құрайды.
Дамыған капиталистік елдер дамушы елдермен бірге дүниежүзілік
капиталистік шаруашылық құрайды. Ол өздерінің бұдан бұрын білетіндеріндей
XIXғасырдың аяғы мен XX ғасырдың басында туған өндіріс пен
айырбастың халықаралық ұйымдастырылуының әлдеқайда ескі типі. Дүниежүзілік
капиталистік шаруашылықты орталыққа (метрополия елдері) және шет
аймақтарлар мен жартылай отарлар) бөлу сол кездің өзінде-ақ айқын көрінді.
Дүниежүзілік капиталистік шаруашылық біздің тұсымызда дамыған
капиталистік елдер мен дамушы елдердің ұлттық шаруашылықтарының жиынтығы
болып табылады, олар халықаралық географиялық еңбек бөлінісі арқылы тығыз
байланысты. Соңғы онжылдықтар ішінде дамушы елдердің рөлі едәуір өссе де,
дамыған капиталистік елдер дүниежүзілік капиталистік шаруашылықта әлі де
жетекші орын алып келеді .
Дамыған капиталистік елдердің екі тобы. Бұл елдердің алғашқы
типологиясы В. И. Ленин жасап берді. Капитализмнің даму деңгейін
(кемелдігін) оның шаруашылық кызметінің көлемін және
дамуындағы тарихи ерекшеліктерін негізге ала отырып, советтік
географ ғалымдар дамыған копиталистік елдерді екі топқа бөледі.
Біріншіден, бұлар жоғары дәрежеде дамыған капиталистік елдер, олардың
қатарына ең бастылары ретінде — АҚШ, Жапония, ГФР, Франция, Ұлыбритания,
Италия, сол сияқты Батыс Европаның шағын елдері — Швейцария, Жапония,
Нидерланды, Дания, Норвегия, Швеция, Австрия, Финляндия, сондай-ақ Канада,
Австралия және Жаңа Зеландия енеді. Олардың көпшілігінде халықтың жан
басына шаққандағы табыс бір жылда 8 мың доллардан 13 мын долларға дейін
болады.
Екіншіден, бұлар орташа дамыған капиталистік елдер олардың қатарына
Батыс Европаның қалған елдері (Испания, Португалия, Греция, Ирландия)
енеді. Олардың көпшілігінде халықтын жан басына"' шаққандағы табыс бір
жылда 4 мың доллардан 8 мың долларға дейін болады.
Сонымен қатар қоныс аударған капитализм елдері деп аталатын бір ГОП
елдер бар. Оларға Ұлыбританияның бұрынғы отарлары (Канада, Австралия, Жаңа
Зеландия, ішінара оңтүстік Африка Республикасы) және Израиль жатады. Бұлар
іс жүзінде де феодализм дегенді білген емес, тіпті біздің тұсымызда да
әлеуметтік-экономикалық дамуындағы және халықаралык. капиталистік еңбек
бөлінісі жағдайындағы кейбір ерекшеліктерімен көзгс түсуде
3. Дамыған капиталистік елдердің экономикалық потенциалы. Бұл
елдердің табиғи ресурстық потенциалы — көп минералдық және басқа табиғи
ресурстары бар үлкен территориялары (32,5 млн.км2). Шикізат пен отынның,
әсіресе көмірдің, темір қенінің, уораннын, бокситтің дүниежүзілік
ресурстарының 25 бөлігі дамыған капйталистік елдердің үлесіне
келеді. Бұл ретте осы қорлардың басым бөл гөрі елдің — АҚШ,
Канада, Австралия және Оңтүстік Африка Республикасынын жер қойнауларында
орналасқан.
Ол елдердің демографиялық потенциалы — өздеріқ бұдан бұрын білетіндей
800 млн. адам, оның ішінен 300 млн адам жалға жұмыс істейтін белсенді
халық.
Бұл елдердің ғ ы л ы м и-т е х н и к а л ы қ п о т е н ц и а л ы
өнертабумен ашылған жаңалықтардың үлкен бір портфелінен тұрады деуге
болады ғылымға барған сайын көп шығын жұмсалып келеді.
АҚШ, Жапония, ГФР, франция және Ұлыбритания неғұрлым дамыған
ғылыми-техникалық потенциалға ие болып отыр. Капиталистік
дүниедегі барлық ғалымдардың және ғылымға жұмсалып жүрген шығындардың
85%-і солардың үлесінде.,
Сайып келгенде дамыған капиталистік елдердің өндірістік п от е н ц
и а л ы ең алдымен олардың дүние жүзіндегі өнеркәсіп өнімдерінің 57%-ін,
ауылшаруашылық өнімдерінің 40%-ін беретіні байқалады.
Тұтас алғанда дамыған капиталистік елдердің зор экономикалық куаты
бар. Олардың дүниежүзілік шаруашылықта ролі күшті.
Дүниежүзілік капиталистік экономиканын, моделі: Негізгі үш орта
лық. Дүниежүзілік капиталистік экономиканың моделі бірте-бірте
күрделеніп келеді. XIX ғасырдың аяғына дейін барлық көрсеткіштер бойынша
бір орталық Батыс Европа басым болды. И. А. Витвер бұл кезеңді
европалык, орталық кезеңі деп атады. Одан соң екінші орталық АҚШ
пайда болып, жетекшілік роль соған ауды. Екінші дүниежүзілік соғыстан
кейін Жапония аса ірі экономикалық күшке айналды. Сөйтіп, 70-жылдарға
қарай қазіргі капитализмнің ңегізгі үш орталығы пайда болды.
Америка кұрама штаттары дүниежүзілік капиталистік шаруа
шылықтағы үлесі жалпы төмендегеніне қарамастан бұрынғысынша
капиталистіқ дүниенін чемпионы ролін атқаруда. Неғұрлым қуатты
өндірістік және ғылыми-техникалык потенциалға ие бола отырып, АҚШ еңбек
өнімділігі жағынан ғылымды көп қажет ететін өндірістердің көпшілігінде,
космос пен дүниежүзілік мұхитты игеруде, сондай-ақ әскери
өндірісте бірінші орын келе- келеді. АҚШ өнеркәсіп пен ауыл
шаруашылығының кейбір дәстүрлі салаларынада да, сондай-ақ өндірістікемес
салада өзінің бірінші орын алып жағдайын сақтап қала алды.
ІІІығарылып жүрген бүкіл авиаракета-космостық техниканың
электрондық-есептеу (әсіресе өнеркәсіпгік және әскери) техниканың
өнрілген көмірдің және атом электр станциялары қуатының '2г-інен
астамы капиталистік дүниеде жиналатын астықтың 'з-ге жуық
бөлігі АҚШ тың үлесіне тиеді.
Батыс Европада Дүниежүзілік капиталистік шаруашылықга бұрынғысынша
үлкен рол атқарып отырған, онда әсіресе европалық экономикалық бірлестігіне
мүше елдердің тобы айрықша көзге түсуде.
Батыс Европа елдері металл еңдеу станоктарын, дәл
ж.әне оптикалық приборларды, трактор, пластикалық заттар, химиялық талшық,
өнімдерін, цемент, жеңіл өнеркәсіп бұйымдарын АҚШка қарағанда көбірек
өндіріледі. Батыс Европа — дүниежүзілік капитализмнің маңызды қаржы
орталығы. Алайда ғылымды көп кажет ететін ең жаңа салалардың көпшілігі
бойынша Батыс Европа АҚШ-ган артта қалды. Бұл кұбылыс технологиялық
алшақтық соңғы онжылдықтар ішінде капиталистік дүниенің ержа йналды.
Американың атом қаруының бірінші құрбандығына ұшы ел қыска мерзім ішінде
өнеркәсіптесаудада, білім саласында, ғылым нәтижесінде АҚШ пен Батыс
Европаны өқшелеп, ілгерілей.
Капитализмнің үш оргалығы арасында өнімдер өткізетін рынок, капитал
жұмсайтын салалар, шикізат көздері үшін, ғылыми-техникалық прогрестің
Салаларында басым болу үшін бәсекелескен күрес жүріп жатыр.
Шаруашылықтың салалық құрылымы: жаңа салалар мен
дәстүрлі. Дамыған капиталистік елдерде шаруашылыктың көп 'салалы
күрделі құрлымы болып отыр, ол ұдайы, жетілдірілумен келеді. Мұның ең
алдымен.Ол ұдайы жетілдірілумен келеді.
Мұның ең алдымен өнеркәсіпке қатысы бар, онда ғылымды көп қажет
ететін ең жаңа салалар іс көп дамыған. бұларды жоғары технология
салалары деп Олардың арасында электроника бірінші орынға шықты.
Металлургияның жылжымалы құрамын жасау, тоқыма өндірісі сияқты дәстүрлі
жағдай бұдан басқаша. Бұлар елдердің көбінде жаңа салалармен
салыстырғанда дамуы жағынан артта қалып келеді.
Бірақ бұл дағдарысқа ұшырағандығының белгісі емес. ҒТР
жағдайында Капиталистік елдерде агроөнеркәсіп комплексі агробизнес
дейтіннің ие болды. Мүның мағынасы ауыл шаруашылығына ірі капиталдың і
күшейді деген сөз. Агробизнес құрамына ауылшаруашылық өнім бірге оны
ұқсату, сақтау, тасымалдау және өткізу, сол сияқты .

Дамыған капиталистік елдердің көпшілігінің ауыл шаруашылығында пп
тенсивті мал шаруашылығы басым. Олардың көбі азық-түлік
импорттауіін.і елдерден оны экспортқа шығаратын елдерге айналды.
Бұл елдердің шаруашылығындағы құрылымдық ілгерілеудің өзгеше басты
ерекшеліктерінің бірі — ендірістік емес саланың тез ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.