Бастауыш сынып оқушыларымен өлкетанулық жұмыс орындалатын әдістемесін жетілдіру

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 30 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе . . . 1-5

1-бөлім. Өлкетану іскерлігіндегі оқушылардың танымдық белсенділігінің даму мәселесі . . . 6

§1 Зерттеліп жатқан мәселе аспектісіндегі өлкетану іскерлігінің теориясы мен тәжірибесінің дамуы . . . 6-22

§2 Оқушылардың танымдық белсенділігінің дамуындағы өлкетану іскерлігінің психологиялық-педагогикалық мүмкіндіктері . . . 23-24

2-бөлім. Оқушылардың танымдық белсенділігін дамытудың құралы ретінде өлкетану іскерлігін жетілдіру . . . 35

§1 Оқушылардың танымдық белсенділігін дамытатын өлкетану іскерлігіне жасаған бағдарламалардың педагогикалық тиімділігін тәжірибелі сынақта тексеру35-46

§2 Өлкетану іскерлігінде оқушылардың қолданатын шығармашылық түрлерінің дамуы47-57

Қорытынды . . 58-59

Пайдаланылған әдебиеттер . . 60-61

Кіріспе

Зерттеудің актуальдылығы. Тәуелсіз мемлекеттер Достастығындағы әлеуметтік өзгерістерге қарамай қоғамдық өмірдің барлық жақтарын жаңалау өте баяу өтуде. Ал оның өсіп келе жатқан ұрпаққа деген әсері көбіне негативті болып отыр. Қоғам алдында негізінен мынадай мәселе қойылып тұр: Ол оқушылардың танымдық іскерлігі мен тәрбиелеу процесін белсендіру. Сондай-ақ оның жаңа дәрежесін сапалы ету керек және ықыласын арттыруға шығармашылық, көптеген адамдық дарындылығын көрсету үшін жағдай жасау керек. Бұл мәселені шешуде оқушылардың өлкетануының мүмкіндіктері өте үлкен. Балалар саяхаты мектеп және мектептен тыс мекемелердің өміріндегі ең жарқын бір көрінісі.

Өлкетану іскерлігі дегеніміз-бұл тұлғаны барлық жақтан дамытудағы комплексті амал. Ол әдістер мен түрлердің әртүрлілігін өзіне қосады және біріктіреді. Ал ол болса, өсіп келе жатқан тұлғаны қалыптастырады. Өлкетану іскерлігінің негізгі ерекшелігі табиғи әлемде өзіндік тануға болысады. Педагогикалық дұрыс орта мен әлеуметтік ортаны тануға және оқушыларды оны қоршаған ұйымдастырылған өлкетану іскерлігі балаларды өздерінің туған өлкелерін белсенді түрде тануға бағыттайды. Сондай-ақ сол өлкенің табиғи байлықтарын, мәдениеті мен тарихын да тануға мүмкіндік береді.

Біздің қоғамда болып жатқан тұрақты әлеуметтік, экономикалық өзгеріс кезеңінде педагогикалық мәселелерді дамыту кезіндегі жетістіктер, яғни өлкетанулық іскерлігінің амалдарымен тұлғаның белсенді түрдегі танымдылығын дамыту тұрақты танымдық қызығушылықтың және қажеттіліктің тууына көмектеседі. Ол барлық жақтан дамыған тұлғаның және оқушылардың шығармашылық танымдығының қалыптасуына әсер етеді. Жоғарыда айтылғандардың барлығы «бастауыш мектептерде сыныптан тыс уақытта өлкетану жұмыстарын ұйымдастыру жолдары» атты тақырыпты анықтауға мүмкіндік береді.

Зерттеудің обьектісі: Оқушылардың өлкетанулық іскерлігі. Бастауыш сынып оқушыларымен атқарылатын өлкетану жұмысын жүргізу процесі.

Зерттеу пәні: Бастауыш сынып оқушыларына арналған өлкетану жұмысындағы танымдық даму процесі.

Зерттеудің мақсаты: Бастауыш сынып оқушыларымен өлкетанулық жұмыс орындалатын әдістемесін жетілдіру.

Зерттеудің міндеттері:

Өлкетану жұмысы амалдарымен оқушылардың танымдық жолдарын тиымды анықтау және ықтималды шарттарын негіздеу.
Бастауыш сынып оқушыларының танымдық дамуына ықпал жасайтын өлкетанулық циклдардың сапалы сипаттамаларын көрсету.
Өлкетану жұмысында оқушылардың танымдығын дамытуда әдістемелік ұсыныстар жасау.

Зерттеудің әдістері:

Зерттеудің негізгі бағытын анықтауда және ғылымдағы мәселелердің жағдайын айқындау мақсатында психология-педагогткалық әдебиеттердің талдауларын зерттеу.
Мектептен тыс мекемелерде мектептерде орындалған педагогикалық жұмыстардағы іс-тәжірибесінің негіздерін және оқушыларды коллективтеріндегі педагогикалық тәжірибені ғылыми ұғынудағы мақсатта өткенді шолуға талдау жасау.
Анкеттеу, сауалнама өткізу, сұрау, жеке сұхбаттасу, берілгендерді статистикалық өңдеу әдісі, құжаттық қайнарларды зерттеу, педагогикалық бақылау әдістері, сараптама әдістемесі, теориялық моделдеу және тәжірибе эксперименттік тексеру.

Зерттеудің әдістемелік негізі болып, тұлғаның әлеуметтік іскерлігінің маңызы туралы ғылыми дәреженің бірігуі болады. Зерттеудің әдістемелік негізіне жеке психологиялық артықшылықтар, тұлғаны тәрбиелеудегі табиғат пен әлеуметтік ортаның ролі және тұлғаны дамытуда оның рухани дамуындағы процесте белсенді іскерлігі алынады. Бұл өзіміздің зерреулерімізде Л. С Выготскийдің., С. Л Рубенштейннің., А. В Петровскийдің., А. Н Льеонтеваның., Л. В Зинкованың., Л. И Божовичтің және т. б. психологтардың жұмыстарына сүйендік. Оқушылардың тұлғасының қажеттілігі мен бейімділігіне және дүниетанымына жан-жақты дамыту үшін өлкетанудың әсерін, оның педагогикалық әсерін және жалпы білім беру мектептері үшін өлкетанулық іскерлігінің жүйесін құрастырған А. А Остап-Свешникованың жұмыстары біздің зерттеулеріміздің теория-әдістемелік және әдістемелік негізі болып есептеледі. А. А Остап-Свешникова оқушылардың өлкетану методологиясы мен концепциясын құрастырды. Олар өздерінің Отанындағы әртүрлі өлкелерден бастап өзінің туған өлкесіне дейінгі қоршаған әлемді меңгеру үшін комплекстік түсініктемені енгізіп, және де оған мінездеме беріп, оған өлкетанулық іскерлігінің дәрежелік түсініктемесін берді.

Оқушылардың өлкетану іскерлігіне қатысуы тұлғаның қажеттілігі мен бейімділігін, танымдық қызығушылығын дамыту үшін қолайлы шарттарды туғызады. Психологтар адамның фундаментальдық қажеттіліктерінің бірі болып жаңалыққа деген қажеттілік болып табылады деген пікір айтқан. Сондай-ақ ол қажеттілікке жаңа әсер, жаңа білімді алуға деген де жатады. Өлкетану іскерлігі көбіне оқушылардың барлық қажеттілігін қанағаттандырады. Қоғамда болып жатқан әлеуметтік өзгеріс мектептерді қоғамдық өмірден тыс қалдырмайды. Экономикалық қатынастардың жаңа түрлеріне өту, пайда болып жатқан бәсекелестік күрес, қоғамның жартысының баюға мақсаттануы кейде кез-келген әдісті пайдалануға оқушылардың жартысында эгоистік қызығушылығының қалыптасуына әсер етеді. Қазіргі кезде кинотеатр экраны, теледидарлар Отандық және шетелдік фильмдері жақсы емес үлгілерге толы. Ал бұлардың бәрі балалардың мінез-құлқына кері әсер етеді. Сонымен қатар рухани байлықтарға қайта оралу, ұлттық мәдениеттің ролі өсіп, өз халқының дәстүрін тану және біздің қоғамымыздың тарихи өмірін қайта қарау болып жатыр. Көбінесе өзгеріс халықтық білімде пайда болуда. Жаңа түрдегі ұйымдастырушылық мекемелер пайда болуда. Олар жекеменшік мектептер, лицейлер, гимназиялар, колледждер. Бағдарламалар өзгеріп, педагогтың шығармашылығына кеңшілік беріледі. Қазіргі кезде мәдениетті мінез-құлықтық тұлғаны қалыптастыру процесін дамыту үшін оқушыларды шынықтыру және қоршаған ортаны таныстырумен біріктіріп тәрбиелеу керек. Ол үшін өлкетанулық іскерлігіндегі бағдарламада жаңа моделдерді құрастыру керек. Бұл жердегі басты рольді өлкетанулық іскерлігі әлемді тану мүмкіндіктеріне қатысты.

Бірақ өлкетану іскерлігінің оқушылардың дамуы мен белсенді танымдығын ұйымдастыруда үлкен мүмкіндіктеріне қарамай оның потенциалы жеткілікті кеңдікте қолданылмайды. Бұл өлкетанулық іскерліктегі ғылыми методикалық әлсіздікпен және танымдық дамудағы мәселелерді педагогикалық тұрғыда жетілдірумен түсіндіріледі. Оқыту процесіндегі шәкірттердің танымдық дамудағы мәселелері және тәрбиелеуде педагогикалық ғылымдардың жұмыстарында көп жоспарлы жарықтандыру алды. Олар: К. Д. Ушинский., С. Т. Шацкий., П. П. Блонский., А. С. Макаренко., В. А. Сухаминский., И. Я. Лернер., М. А. Данилова., В. П. Есипова., М. Н. Скаткина., Г. Н. Филонова., Б. Т. Лихочев., В. Н. Коротова және т. б. С. Т. Шацкий бірінші рет іс тәжірибесінде өлкетанулық саяхатты комплексті қолданды. Бұл комплекс танымдық мақсатта ұйымдастырылған. Біздің зетрреуіміз үшін өлкетанымдық іскерлігімен байланысты жұмыстардың барлығы үлкен мағыналы болып есептеледі. Біздің зерттеулеріміз үшін А. А. Остап Свешниковалардың жұмыстарының маңызы өте зор. Олар методологияны, концепциялы, өлкетанулық іскерлігінің педагогикалық негізін құрастырады. Бірақ та жоғарыда аталып өткен зерттеулеріміздің біреуі де, өлкетанулық іскерлігінің әртүрлі түрдегі және циклдағы өлкетанулық іскерлігінің оқушылар үшін әсері қандай болатынын, зерттеу және танымдықты дамытудағы өздеріне мақсат еткен жоқ болатын.

Диплом жұмысының құрылымы кіріспеден, екі бөлімнен (әр бөлімде екі парагрофтан), қорытындыдан және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

1-Бөлім. Өлкетану іскерлігіндегі оқушылардың танымдық белсенділігінің даму проблемасы.

§1. Зерттеліп жатқан проблема аспектісіндегі өлкетану іскерлігінің теориясы мен тәжірибесінің дамуы.

Қазіргі заманғы Өлкетану іскерлігі ұзақ тарихи дамуының өнімі. Адамзаттың қоршаған ортаны тану процессі географиялық ашылулармен саяхат жасауына байланысты болады. Ежелгі заманда айырбас және халықтар арасындағы сауда байланысының дамуы «елдің», ондағы халықтың және олардың саяхат дәстүрлері туралы дәл анық мәліметтердің болуын талап етеді. Ежелгі ғалымдар Геродот, Пифей, Старобон, Клавдий, Пталомей және т. б. ұрпақтарына әртүрлі елдер жайында көптеген мәліметтер қалдырған, сонымен қатар олар адам баласының қоршаған әлем туралы тану сауатының кеңеюіне үлкен үлес қосқан. Өздері көрген елдердің, теңіздердің, материктердің, халықтар туралы толық суреттемелерді ортағасыр саяхатшылары Афанасий Никитин, Марко Поло, Кристофор Колумб және т. б. қалдырған.

Ұлы географиялық ашылулар саяхатшылардың суреттеулері жерөтушілер, теңіз жүзушілері әлемді меңгеру мен тануға үлкен әсерін тигізген. Саяхатшылардың мың жылдық тарихынан, географиялық ашылуынан, жаңа жерлерді меңгеруден көптеген ғылыми аймақтану материалдары, күнделіктері, есептері жинақталған. Бұлардың барлығы әртүрлі өмір жолдарында адамзат білімінің толықтырылуында қосқан үлесі есепсіз. Адамдарда басқа географиялық аймақтардың табиғатын, басқа елдерді, сол елдегі халықтардың өмірін өз көзімен көріп танысуға деген талпыныстары туындайды. Осының барлығы саяхат жасаудың ерекше түрі туризм және экскурсияның пайда болуына себепкер болды.

Ол геогрофтар, тарихшылар, теңіз жүзушілер, зерттеушілер, іскер әлем өкілдерінің іске асырған саяхаттар және ашылулар негізінде дамыды. Өйткені олар өздерінің ғылыми ізденістерін, бақылауларын, сипаттамаларын, әдеби, географиялық және тарихи материалдардан, есептері мен күнделіктерінен жинақтап және оны қазіргі ұлттардың тарихи мұрасы етті.

Қайта өрлеу дәуірінің адал педагогтары және ойшылдары Хуан Луис Вивес, Дзигереш Эразм Роттердамский, Томас Мор, Мишель Де Монтеньдер өз еңбектерінде туристік-аймақтану іскерлігінің ерекше элементтерінің негізін салған. Алғашқы серуендер таныстыру экскурсиялары, жастардың жасау сапарлары өткізіле бастады.

Атақты чех педагогы Ян Амос Коменский балалардың бос уақытын ұйымдастыру және оларды ұтымды пайдалануға көп көңіл бөлген. Оның іс-әрекетінің диапазонына балалардың өздерінің қызығушылық танытқан саласына сабақтар, таныстыру экскурсиясын өткізген. Іс-қимыл ойындары бар сауықтыру серуендері және гимнастикалық жаттығулар, театрларда творчестволық сабақтар және түрлі рөлдік ойындар жүргізіп отыру кірген. Я. А. Каменский балалармен тәрбие, білім беру, сауықтыру жұмыстарын комплекстеудің іргесін қалаған, бұл жұмыстар туристік аймақтану іскерлігіне тән жұмыстар.

Аймақтану іскерлігін теориялық негіздеу үшін К. Д. Ушинский еңбектерінің үлкен маңызы болды. Ол бастауыш сыныптарының оқуына арналған «Родное слово» кітабында «жергілікті элементке» елеулі орын бөлген. К. Д. Ушинский мектеп географиясын жергілікті жерінен бастауды ұсынған.

Осы идеялар арқасында Ресейде аймақтану принципіне негізделген география оқулықтары шыға бастады. Табиғи экскурсиялардың маңыздылығын ескере отырып, ол былай деген: «табиғат логикасы ең тез меңгеріледі және балалар үшін әрі пайдалы логика».

Ресейдің ең жақсы педагогтары, методистері оқушылармен экскурсия, аймақтану жұмыстарының сұрақтарымен жұмыс істеді. А. Я. Герд табиғаттану ғылымы ретінде қаралуының негізін салушы табиғатты үйренуде арнайы сабақтарға көп көңіл бөлген. Онда олар табиғат обьектілерін оқып үйреніп, табиғатты экскурсияға шығып отыруға байланысты болған. Д. Д. Семенов К. Д. Ушинскийдің ісін жалғастырушы «Географияның бастапқы курсы бастауыш сыныптарға отанын танудан бастап оқыту керек» - деп ойлаған. Бұл дегеніміз географияны үйренуді балалар өздері тұратын жерінен бастау керек дегені, сонда олар табиғатты, аймақтарды тек оқып, картадан көріп елесе, өздері күнделікті көріп, кездескен құбылыстарды бақылау, өздігінен қызығып зерттеуінен материалды жақсы меңгереді деген сөз. Осылайша Д. Д. Семенов қазіргі заманғы аймақтанудың негізін салушы болған. Орман институтының профессоры Д. Н. Кайгородов табиғи обьектілерді өзара байланысымен мезгілі бойынша және тек қана табиғатқа экскурсияға шығу арқылы үйренуді ұсынған. Танымал орыс ғалымы П. Ф. Капкеров «Дидактикалық очерктерінде» жазған: күмәнсіз, оқу серуендері мен білім беру саяхаттары тәрбиелеудің қажетті де керекті элементі болатын уақыт келеді, сонда адам баласы өзінің отанын жан-жақты білмесе ол толық сауаты бар адам болып есептелмейді. Болашақта оқу тәрбиелік тұрғыда жер шарын айналып саяхат жасау жалпы білім берудің маңызды элементі болады деп қорықпай күмәнсіз ой айта аламыз.

Клубтар, туристер одағы өздерінің іс-әрекеттерінің жан-жақтылығына қарамастан және көбінесе элитарлы сипатта болғандықтан туризм мен аймақтанудың оқушылар арасында кең құлаш жаюына үлкен үлес қосты. Көптеген мектептерде, гимназияларда, коммерциялық училищелерде, кадеттік корпустарда экскурсияны білім беру, таныстыру, тәрбиелеу мақсатында пайдаланатын болды. Бұл қысқаша мәліметтерден аймақтану іскерлігінің революцияға дейінгі жағдайын көріп, одан сол уақыттағы Ресейдің көрнекті ғалымдары, педагогтары, методистері оқушылардың аймақтану, экскурсиялық істермен көп шұғылдануына көп көңіл бөлгенін аңғарамыз. Олар батыс педагогтарының идеяларын ұстанып оларды дамытып, байытып, оны оқу тәрбиесіне оқушылардың танысу серуендері, экскурсиялары, сапарлары, табиғатқа саяхаттары сияқты істерімен жүзеге асырған. Бірақ та бұл аймақтану, экскурсиялық іскерлік жалпыға емес, тек қалталылардың ғана қолында болып қояды. Халықтың негізгі басым көпшілігіне ол қол жетпес болды.

Аймақтану іскерлігінің мектептен тыс дамуына 20-шы ғасыр басында Ұлыбританияда пайда болған скауттық қозғалыс үлкен үлесін қосты. Украинада скауттық ұйым «Пласт» деген атқа ие болды. «Пласт» бұл Украина жастарын жан жақты патриоттық тәрбиелеу ұйымы. Бұл атау жеміс мол беруші қабат-«Пласта» топырақ, онда еркіндік пен туған елінің тәуелсіздігі бекіп өсіп шығады деген мағынада қойылған. Запорож казактарында Пластундар деп шекаралас батпақтарда жауларды аңдитын барлаушыларды атаған.

«Пласт» Уставта, былай делінген-бұл балауса жоспардың өз еркімен құрған ұйымы. Оның мақсаты жан жақты дамыған, құдай, халық, отан алдында жауапты адам тәрбиелеу. «Пласт» мектептен тыс, жалпылай таралуға ұмтылмайды, сондықтан ол бір жағынан келемін деушілерге әрқашан есік ашық болғанымен элитарлы ұйым Скаутингке оқу және тәрбие, ойын, спорт, рухани байытылуымен іске асырылады. Скауттарды тәрбиелеудің потрульді өзіне өзі бар болмайды, ол адамдарға көмек көрсету үшін, яғни күнделікті іс атқару идеясына айналады. Тәрбиелеу мақсатына скауттардың заңдары, дәстүрлері, міндеттері кіреді. Скаутар жүйесі өздеріне рухани, физикалық және патриоттық тәрбиені кіргізеді. Оларға тарихты, дәстүрді, өз халқының мәдениетін білу, өзінің аймағында саяхат жасау, басқа лагерлерге барып жорықтар, ойындар өткізу, жолдастық кездесулер және мейрамдар өткізу кіреді. Скауттарды тәрбиелеу-бұл логикалық реттелген психологиялық, физикалық және эмоционалдық балаларға әсер ету жүйесі. Бірақ скаутинг өзі-бұл ойын; қызықты эмоционалдық ойын; жоспарды ересек өмірге даярлайтын ойын.

Скауттық қозғалыс туыла бастағанда ондағы ерекше орын туризмге, жеңіл палаткалы лагерлерге, жергілікті орында практикалық сабақтарға берілетін ориентир алу, от жағу, өзіне баспана соғу- осының бәрін скаут міндетті түрде білу қажет болатын 20-шы 30-шы жылдары кейде скаутинг балаларға жазғы лагерлер ұйымдастыратын. Өзінің кезегінде 80-ші жылдардың соңында қайта пайда болған скауттық қозғалыс өз іс-әрекетінде көбінесе-аймақтану формасы мен жастар мен жұмыс істеу әдісіне бағытталған. Лъвовтық Пласта ұйымның болашақ инструктор-жол көрсеткіштерін кіші ғылыми академия мүшелерінен таңдаған.

«Пластада» балалармен жұмыс істеу үшін олар Карпат тауларында көп километрлік сапарларға шығып, катамарандарда жайсыз, черемуштан жүзіп өту керек, және туристік білімі мен іскерлігін көрсетіп сынаудан өтетін болған.

Осылайша балалармен туристік жұмыс скауттық қозғалыстың көптеген формалары мен тәсілдерін алып, оларды әрі қарай дамытып скаутизмнің жақсы идеяларын өзіне алды.

Революцияның бірінші жылынан-ақ оқушылармен өлкетану, экскурсиондық іскерлік мақсаттарын айқындап қойды: отанын қорғауға дайындау, елдің халықтық-әлеуметтік және экономикалық өмірін оқып үйрену. Кеңес үкіметінің бірінші жылдарынан бастап өлкетану іскерлігі жалпы әлеуметтік құбылысқа айнала бастады, бірақ авторитарлық, тоталитарлық режим тарапынан бұл процесс ұзаққа созылды. Бірақ 1922 жылы елдің ауыр экономикалық жағдайына байланысты көптеген станциялар қысқартылып, соңынан экскурсиялық секциялар мен экскурсиялық станциялар өз тіршіліктерін тоқтатады. Бұл елде оқушылар мен өлкетану экскурсиялық жұмыс жағынан ауыр соққы болды. Бірақ осының барлығына қарамастан, марксизм-ленинизм дөрекілігіне қарамай, алдынғы қатарлы педагогикалық тәжірибе өсіп келе жатқан ұрпақтың жан-жақты даму мақсатында өлкетанудың жаңа үлгілерін ұсынды.

Өлкетану іскерлігінің компексті мәнін бағалаған бірінші педагогтардың бірі С. Т. Шацкий болды. В. Н. Шацкаяның естеліктері бойынша «Бодрая жизнь» мектеп колониялық өміріндегі көп орын 20-шы жылдары ұзақ экскурсиялардан құралған. Бұл Шацкий тарапынан колонистердңғ жан-жақты дамуының тәсілі деп түсіндірілетін. 1921-ші жылы С. Т. Шацкий елдің Солтүстігі Архангельск пен Пинегаға сапар ұйымдастырған. Жол жөнекей колонистер Мәскеуден бастап-ақ теңізге дейінгі табиғи зоналармен танысқан.

Балалар азамат соғысының қатаңдығын және жан түршігерлік жайттарын жолда кездестіріп, сол кезден қалған өшпен іздерден көріп танысты. Сонымен бірге естен кетпен Солтүстіктің пейзажымен, ақ күндері мен, Солтүстіктегілердің тұрмыс салттарымен олардың рухани жақсылықтары үлкен ағарту мәні ғана емес, сонымен қатар балалардың эстетикалық дамуына үлкен үлес қосты. 1 жылдан кейін колонистер Кавказдағы Қара теңіз жағалауында экскурсияларын өткізді. Сондай колонистер Красная полянаға үш күндік жаяу таудан сапар жасаған. Отаршылар Сочидегі балалар үйлерінің бірінде қонақ болып, онда бірігіп экскурсиялардың бірнешеуін жүргізді. Олар жүзу мен ойындардан жарысты.

Ерекше отаршылдардың есте қалғаны соңғы экскурсия, Шацкийдің ұйымдастыруымен болған «Сергек өмір» мектеп-колониясының 10 жылдығына арналған. «Біз Цес мұздағына бардық, әскери-Осетин» жолын жаяу шолып шықтық, қарлы боранда Мамисон асуында түнеп шықтық, Кутансиде болдық, Гиквибули руднигінде болдық, сол жақтан поездбен Батумиге келдік. Шацкий қатысқан экскурсияларлан басқа колония мектептерде ұзақ экскурсиялар жүргізілді. Наркомпрос эксбюроның жолдамаларымен түрлі тақырыптарға арналған мектептегі жеке пәндерді зерттеу, көркем-өнер, қоғамтану, саяси-идеялар тәрбиелеу мен байланысты. Бұл саяхаттар коллективті өте белсенділікке шақырады, балалардың ой-өрісін дамытады.

Қазіргі заманның өлшемдерімен Шацкийдің ұзақ саяхаттары - бұл өлкетану экспедициялары, біздің елдің шет шетімен таныстырумен байланысты. Ол саяхаттар қазіргі заманның өлкетану саяхаттарына үлгі болды. 20-шы жылдардың соңында тәжірибелік жұмыс формасымен қатар оқушылар өкімет ұжымдардың тапсырмасы бойынша зерттеу және тәжірибе жұмыстарын дамытады. Бұл өлкетану саяхаттарының негізіндегі мақсаты туған жердің табиғатын зерттеу болды, балалардың ой-өрісін дамыту және нығайту.

Бірақ бұның бәрі жоғарыдағылардың нұсқауымен болды, ал жақсы байындаған мамандар жойылған немесе революциядан кейін репрессияға ұшыраған. Ал жаңадан келген ғылыми қызметкерлер дайын емес еді, сөйтіп бұл іскерлік біздің елімізде іске аспады. 1919-1920жж өлкетану істері мектептен тыс ұйымдарда негізделінедіжәне бірнеше күндік саяхат болып өткізіледі. Бұл экскурсия «көшіп жүру» экспедициясы деп аталады. Олардың мақсаты: зерттеу мен білім тану болды.

Өлкетану жұмыстарына А. В. Луначарский көп көңіл бөлді. Ол мектептік өлкетануда өте маңызды деп тапты. Ол «біздің еліміздің ғылыми зерттеуіне мектеп өз үлесін қосады» деді. Ол өлкетану жұмыстарын өте жоғары бағалады. Ғылыми-зерттеу және білімтану оқушылардың белсенділігін көрсетеді.

1930-шы жылы Бүкіл Одақтық Пролетарлық экскурсия ұжымы құрылды. (БОПТЭҰ) Ұжымда балалар секторы құрылды. БОПТЭҰ-дың Бүкіл Одақтық 1-ші сьезінде жас балалармен жұмыс істейтін арнайы резолюция қабылданды. Бұл резолюцияда балалардың негізгі бос уақытын өткізетін ұжым болу керек делінген. Бірақ маман қызметкерлерінің жоқтығынан, экономика қиыншылықтарына байланысты, бұл ұран тек қағаз жүзінде қалды. 30-шы жж А. С. Макаренконың өлкетану жұмысында айтарлықтай үлкен орын алады. А. С: Макаренко балаларды тәрбиелеу үшін және білім алуға саяхатты өте қажет деп есептеді және оған үлкен мән берді: балалардың жетілуіне, білім алуына одан артық тәсілдер жоқ деді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.