Акциздердің экономикалық мәні мен мазмұны

МАЗМҰНЫ

Кіріспе
I . Тарау. Акциздердің экономикалық мәні мен мазмұны
1.1 Акциздер және оның Қазақстан Республикасы салық жұйесіндегі орны
1.2 Акциз жанама салықтардың бірі ретінде
II . Тарау. Қазақстан Республикасындағы акциздердің қалыптасуы және есептеу ережелері
2.1 Акциздерді есептеу мен өндіруді ұйымдастырудың тәртібі мен қағидалары
2.2 Салық мекемелерінің акциз салығының төленуін қадағалауы
2.3 Астана қаласындағы акциздер түсімін талдау
III . Тарау. Салық жүйесін дамытудың негізгі қағидалары мен жолдары
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе

Қазіргі уақытта Қазқстан халқы үшін ең актуалды мәселелелердің бірі болып Республикамыздағы салық жұйесін нарықтық экономика талаптары мен халықаралық стандарттарға сай келтіру болып тұр. Салық жұйесі кәсіпорындармен мемлекет арасындағы қатынастарды реттеудің маңызды құралы болғандықтан, қазіргі уақыт салық салынатын ұлттық табыстың өсуімен сипатталады.
Салық – мемлекеттік ұлттық табыстың бір бөлігі, ол өзіндік айналымға ие болып келе жатыр. Ол мемлекеттің рөлі мен қайта құрылған құнның бөлінуіне қаншалықты кірісетіндігін көрсетеді. Салықтың өндіріс процесі мен капитал айналымына әсерін анықтау үшін, салықтың ұлттық табыс қана емес ішкі жалпы сатылымдағы да орнын білу қажет, сонымен бірге салықтың айналу процесімен өнімнің жалпы қайта құрылуын байланыстыру керек.
Салық нарық экономикасына тән құбылыс және ол оның элементі. Кез – келген елде салық салу белгілі қағидаларға негізделуі керек, олар салық саласына негіз салған идеялар мен қағидалар. Қай уақытта болмасын бұл қағидалар халықтың ерекше назарына ие болған, өйткені оларға елдің әлеуметтік – экономикалық жағдайымен азаматтардың тыңыштығы тәуелді. Оқымыстылармен мемлекеттік қызметкерлер негізгі ретінде тұрлі қағидаларды бөліп шығарады. Адамзаттың мыңдаған жылдар тарихында, салықты қолдану бойынша жиналған тәжірибесі көрсеткендей салық, барлық елдердің дамуына әсер етті. Соңғы жарты ғасыр ішінде жүргізілген зерттеулер, қазіргі салық салу жұйесінің ғылыми негізделген және универсалды қағидаларын құруға мүмкіндік берді.
Осылайша өткен ұрпақтардың қателіктері мен кемшіліктері ескеріле отырып, көптеген экономикалық, саяси және әлеуметтік мәселелер шешілді, мемлекеттің реттейтін, халықаралық қауымдастықпен біріккен және әлеуметтік бағытталған нарықтық экономика құрылды, салық ауыртпалығы мен қоғам қажеттіліктерінің пропорциясы да жақсара тұсті, мұнда мемлекеттің мұқтаждығы да жеке және коллективті салық төлеушілердің мұмкіншіліктері де ескерілді. Салық салудың осы негізгі қағидалары 1995 ж. 1 шілдесінен бастап күшіне енген Қазақстан Республикасы Президентінің заң күші бар «Салық Және Бюджетке Төленетін Басқа да Міндетті Төлемдер» туралы жарлығында өз орнын тапты.
Негізгі қағидалардың қатарына ең алдымен мыналарды енгізу қажет:
1. Қандай да болмасын салық реформасын халық қолдамаса ол жұзеге аспайды, сондықтан ол әділ болуы керек және халық оны әділ деп тұсінуі керек.
2. Салық төлеушілердің барлық табыстары, қандай жолмен табылғаны мен жұмсалғанынан тәуелсіз, салықпен салынуы біркелкі болуы тиіс, яғни горизонтальді теңдік қағидасының сақталуын қамтамасыз ету қажет.
3. Вертикальді теңдік қағидасы бойынша, салық заңнамасы барлық салық төлеушілердің міндеттері мен құқықтарын, олардың табысы мен қоғамдағы орнына қарамастан тең ғылуы тиіс.
4. Салық заңнамасы максималды тұрде қарапайым жазылуы тиіс, яғни кез – келген салық төлеуші оны еркін қабылдап оңай орындауы тиіс. Егер ол шамадан тыс үлкен және қиын болатын болса онда ол салық әкімшілігінің де жұмсысын қиындата тұседі.
Салық салудың бұл қағидалары орындалуы үшін, салық төлеушілер мен акциз салығының объектілерін толық және өз уақытылы есептелуін қамтамасыз ету, акциз салығының бюджетке толық және уақытылы түсуін қадағалаудың тиімді нысандары мен әдістерін қолдану керек. Осыған байланысты осы дипломдық жұмыстың тақырыбы актуалды болып табылады. Дипломдық жұмыстың мақсаты акциз салығының экономикалық мәнін ашу, оның салық жұйесіндегі рөлін көрсету және акциз салығының тұсімін талдау болып табылады.
Қойылған мақсатқа жету үшін келесі тапсырмаларды қарастыру қажет:
- акциздердің экономикалық мәні мен мазмұнын ашу;
- акциздердің Қазақстан Республикасының салық жұйесіндегі рөлі мен орнын көрсету;
- акциздерді есептеу мен өндіріп алу механизмін қарастыру;
- салық заңнамасын бұзғаны үшін ықпалшаралардың қолданылуы мен акциз салығының түсімін талдау.

Әдебиеттер тізімі

1. Илиясов Қ.Қ., Құлпыбаев С. Қаржы: оқулық. – Алматы, 2005 – 552 б.
2. Еркембаева Б.Ж. Салықтар және салық салу:оқу құралы.-Алматы:Қазақ ун-тi,2003.-131
3. Сахариев С.С. Финансы: учебник Алматы: Юридическая литература, 2004 г.
4. История финансовой мысли и политики налогов – М.: ИНФРА-М, 1996 г.
5. Финансы: учебник для вузов – под ред. Л.А. Дробозиной – М.: Финансы, 1999 г.