Қазақ халқының тұрмыс салты



1 Қазақ халқының тұрмыс салты
2 Қазақ халқының мәдениеті.
Қазақтың көшпелі мал шаруашылығының өріс, қоныстары жылдың төрт маусымына қарау қыстау, көктеу, жайлау және күзеу деп төртке бөлінді. Әдетте көктеу мен күзеу бір орында болды. Қыстауда малшылар құйма кесектен немесе соқпа тамнан яки тастан қаланған үйлерде, орманды өңірлерді ағаштан қиялған үйлерде қыстады, жылдың басқа мезгілдерінде киіз үйде отырды.

Киіз үй-көктем , жаз және күз мезгілдерінде қоныстан қонысқа көшіп жүру жағдайына қолайлы құрама үй.Оның қабырғасы айқаш сағанақтардан көктелген керегеден түрғызылады. Кереге жиылмалы болып бөлек-бөлек қанаттан жасалады. Ал керегеден жоғары сидам, жіңішке ағаштан жұмырлап жасалып, қарны иірілген уықтар қаусырыла күмбез шығарылады. Уықтардың аяғы дөңгелене жайылған керегенің аша басына айқастырыла байланып, үші (қаламшасы) шаңырақтың көзіне шаншылады. Шаңырақ-үй күмбезінің төбесі әрі терезесі.
Қазақтардың қысқы киімдері көбінесе эр алуан теріден, жазғы киімдері пұлдан тігіледі. Өйткені қысқы киім жылулықты, жазғы киім сұлулықты алғышарт етеді. Еркектер ақ пұлдан кең жейде дамбал, оның сыртынан бешпент, камзол, онан соң түрлі үлгілі шапан киеді.
Қысқы бас киім-екі құлағы мен артқы етегі бар шошақ тұмақ. Қазақ еркектері киім сыртынан кісе, оқшантай, дандакүлер асылған құймалы былғары белбеу буынды.
Қазақ әйелдерінің киімі көбінесе безекті пұлдан, жібектен яки мақпалдан тігіледі.
Мал шаруашылығымен айналысқан көшпелі қазақтардың негізгі асы-сүт пен ет. Етті асып, қуырып және қақтап жейді. Сүтті пісіріп немесе ұйытып ішеді. Сүттен сан алуан тағамдар жасайды. Сиыр мен қойдың сүтінен: кілегей , қаймақ, айран, қатық, сүзбе, құрт, ақ ірімшік, қызыл ірімшік , сарымай т.б. тағамдар жасайды. Биенің сүтінен қымыз, түйенің сүтінен шұбат ашытады. Қымыз бен шұбат қазақтардың ішімдігі. Көктемде мал төгілген кезде уыз қатырып, оны сүр етпен араластырып жейді.

Пән: Өнер, музыка
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:   
Қазақ халқының тұрмыс салты
Қазақтың көшпелі мал шаруашылығының өріс, қоныстары жылдың төрт
маусымына қарау қыстау, көктеу, жайлау және күзеу деп төртке бөлінді.
Әдетте көктеу мен күзеу бір орында болды. Қыстауда малшылар құйма кесектен
немесе соқпа тамнан яки тастан қаланған үйлерде, орманды өңірлерді ағаштан
қиялған үйлерде қыстады, жылдың басқа мезгілдерінде киіз үйде отырды.
Киіз үй-көктем , жаз және күз мезгілдерінде қоныстан қонысқа көшіп
жүру жағдайына қолайлы құрама үй.Оның қабырғасы айқаш сағанақтардан
көктелген керегеден түрғызылады. Кереге жиылмалы болып бөлек-бөлек қанаттан
жасалады. Ал керегеден жоғары сидам, жіңішке ағаштан жұмырлап жасалып,
қарны иірілген уықтар қаусырыла күмбез шығарылады. Уықтардың аяғы дөңгелене
жайылған керегенің аша басына айқастырыла байланып, үші (қаламшасы)
шаңырақтың көзіне шаншылады. Шаңырақ-үй күмбезінің төбесі әрі терезесі.
Қазақтардың қысқы киімдері көбінесе эр алуан теріден, жазғы киімдері
пұлдан тігіледі. Өйткені қысқы киім жылулықты, жазғы киім сұлулықты
алғышарт етеді. Еркектер ақ пұлдан кең жейде дамбал, оның сыртынан бешпент,
камзол, онан соң түрлі үлгілі шапан киеді.
Қысқы бас киім-екі құлағы мен артқы етегі бар шошақ тұмақ. Қазақ
еркектері киім сыртынан кісе, оқшантай, дандакүлер асылған құймалы былғары
белбеу буынды.
Қазақ әйелдерінің киімі көбінесе безекті пұлдан, жібектен яки
мақпалдан тігіледі.
Мал шаруашылығымен айналысқан көшпелі қазақтардың негізгі асы-сүт пен
ет. Етті асып, қуырып және қақтап жейді. Сүтті пісіріп немесе ұйытып ішеді.
Сүттен сан алуан тағамдар жасайды. Сиыр мен қойдың сүтінен: кілегей ,
қаймақ, айран, қатық, сүзбе, құрт, ақ ірімшік, қызыл ірімшік , сарымай т.б.
тағамдар жасайды. Биенің сүтінен қымыз, түйенің сүтінен шұбат ашытады.
Қымыз бен шұбат қазақтардың ішімдігі. Көктемде мал төгілген кезде
уыз қатырып, оны сүр етпен араластырып жейді.

Қазақ халқының мәдениеті.
Қазақ халқының мәдениеті - ежелгі заманнан бергі қазақ жерінде өмір
сүріп, қазақ халқын қүраған үлыстар мен тайпалардың материалдық мэдениеті
мен рухани мэдениетінің заңды жалғасы жэне жаңа заманға сай дамып
қалыптастан түрі.
Қазақ халқының қалыптасуына байланысты, қазақ халқына тән материалдық
және рухани мәдениеттің сипатты белгілерг де орнықты . Бүл қалыптасқан
мәдениет қазақ халқының өз ата-бабаларының мәдени казыналарын қамтыған
мәдениет болады. Қазақ халқының мифтік аңыздары, аспан әлемі жөніндегі
түсініктері, байырғы қазақ күнтізбесі , бай әдеби мұралар, көркемөнердің
сан алуан түрлері , шежірелік шығармалар, халық емшілігі және материалдық
мәдениет мүралары т.б. ұрпақтан-ұрпаққа жалғасып келе жатқан ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Қазақ халқының салт-дәстүрлері туралы отандық ғалымдар еңбектерінің аннотациясы
Үйлену салтына байланысты туған өлеңдердің жанрлық сипаты
Ұлттық салт-дәстүрлер мен әдет-ғұрыптардың cаяси-рухани өзегі
Лиро - эпостық жырлар
Монғолия жерінде қазақ диаспорасының қалыптасуы, тарихы мен ерекшелігі
Қазақ халқындағы неке және оның түрлері
Қазақ рухындағы даналық
Көшпелілер мәдениеті аясындағы қазақтың ұлттық мәдениетінің қалыптасуы
Қазақ мәдениеті аясындағы қазақтың ұлттық мәдениетінің қалыптасуы
Урбанизация туралы түсінік
Пәндер