ХІ-ХV ғасырлардағы Германия

1. ХІ.ХІІ ғасырлаода ауыл шаруашылығында өндіргіш күштердің өсуі.
2. Полаб және Прибалтика славяндарына қарсы неміс агрессиясы.
3. Герман императорыныњ Италиядағы саясаты. І Фридирих Барбаросс. ІІ Фридрих.
4. Габсбургтер династиясы.
5. ХІV.ХV ғғ. Германияныњ әлеуметтік.экономикалық және саяси дамуы.

ХІI ғ. дейiн Германияның даму ерекшiлiгi әр келкi жағдайда дамыды. Себебi, Батыс Европадағы ең iрi мемлекеттердiң бiрi едi. Бiрақ бұл мемлекеттiң iшiнде iшкi қырқысу соғыстармен территориялық бытыраңқылық қуатты мемлекеттiң әлсiреуiне алып келдi. Кейiннен бiрiгудiң нәтижесiнде тағы да орталықтанған қуатты мемлекетке айналды. Басқа Батыс Европа мемлекеттерi сияқты Германияда да ХІ-ХІI ғғ. экономикалық жағынан дамуы басталды. Мысалы, жер өндеу жақсартылды. Бұл процесс өнiмнiң түсiмiнiң көбеюiне алып келдi. Астық егудi көбейттi. Астықпен бiрге техникалық дақылдар егiле бастады. Әсiресе қалаға жақын жерлерде бау-бақша егу қолға алынды. Iшкi отарлау соғысы нәтижесiнде өнделген жерлердiң көлемi ұлғайды. Осылайша ХІI ғ. қарай Германияда ауыл шаруашылығының интенсивтi дамуы қала экономикасының дамуына әсер еттi. Себебi, Х ғ. өзiнде-ақ Германияда қалалар пайда болып дами бастаған едi. Ең алдымен қолөнер ауыл шаруашылығынан бөлiнiп шықты. Рейн өзенiмен Дунайдың жоғарғы ағысында қалалар дамыды. Осының iшiнде ең iрiсi Келн қаласы болды. Себебi, Кельн транзиттiк саудада ерекше орынға ие болып, шұға өндiруден бүкiл Германияда маңызды орын алды. Сонымен бiрге Германияда Майнц, Вормс, Страсбург, Аугсбург, Регенсбург, Гамбург, Бремен, Любек т.б. қалалар дами бастады. қалалардың дамуы қолөнердiң дамуына жаңа шеберханалардың пайда болуына әсер еттi. Ал ХІI ғ. бастап Германияда тау-кен iсi өнеркәсiбi дамыды. Кеншiлер Шварцвальд пен Тюрингде темiр рудасы өндiрiске, Саксония мен Манцфельдте мыс, күмiс кендерi жұмыс iстедi. Бiрақ бұл қалалардың көпшiлiгi феодалдардың қоластында болатын. ХІI ғ. қарай Рейн өзенiнiң бойындағы қалалар өз мырзаларынан тәуелсiздiгiн алу үшiн соғыс бастады. 1073 жылы Вормс қаласында қалалықтар өздерiнiң епископынқуып жiберiп король Генрих IV әскери және финанстық көмек бердi. 1074 жылы Кельн қаласының тұрғындары өз епископына қарсы шықты. Бiрақ бұл күресте олар жеңiлiпқалды. Бұл соғыстарда қалалықтармен король үкiметi княздарға қарсы күресу үшiн одақ жасасты. Бiрақ бұл одақ берiк болмады. Тек қана империялық қалалар ғана өзiн-өзi басқаруғақол жеткiздi. Ал көпшiлiк қалалар княздардың қол астындақалыпқойды. Корольдiң билiгiмен қала халқының арасында одақтың нашар болуы бiр орталықтанған мемлекеттiң саяси бытыраң қылыққа түсуiне себепшi болды. Осындай жағдайларғақарамай Батыс Европаның басқа мемлекеттерi сияқты Германияда шаруашылық өмiрдiң барысында үлкен өзгерiстер болып, тауар-ақшақатынасы дами бастады. Шаруалардың қанау жаңа формасы енгiзiлдi. Мысалы, шаруалар өндiрiлген өнiмнiң 3/1 бөлiгiн салық ретiнде төлеп отырды. Сонымен бiрге дәстүрлi салықтың барлық түрiн төлеген. Көпшiлiк жерлерде шаруалардың төлемi ақшалай оброк формасына көшiрiлдi. Сөйтiп жердi арендаға алушылар (мейерлер) шаруаларды жалдамалы жұмысшы ретiнде пайдаланды. Бүкiл Германияда ХІII ғ. қарай ауыл шаруашылығының барлық жұмысшыларына кесiмдi максимальды жалақы белгiлендi. Әсiресе Германияда осы кезеңдерде ауыл шаруашылығы шаруалары езiлудiң әртүрлiқиын формаларын басынан кешiрдi. Бүл процестер шаруалардың жаппай баскөтерулерiне алып келдi.

1. История средних веков /Под ред. З.В.Удальцовой и С.П.Карпова М., 1991 т.1, 2.
2. Орта ғасырлар тарихы т.1, 2. /Под ред. С.Д.Сказкина, Е.В.Гутнова, А.И.Данилов, А.Я.Левицкий, Алматы 1976.
3. История средних веков А.Я.Гуревич, Д.Э.Харитонович М., 1995.
4. Хрестоматия по истории средних веков т.1, 2 изд.2 /Под ред. Н.А.Грацианского и С.Д.Сказкина М., 1949-1950.
5. Всемирная история. Т.4. /Под ред. М.А.Сидировой, М.И.Когерада, И.В.Петрушевского и Л.В. Черешина М., 1951.,
6. Практикум по истории средних веков. Сост. М.Л.Аврамсон М., 1961.
7. Полянский Ф.Я. Очерки социально-экономической политики цехов в городах западной Европы ХІII-ХҮ вв. М., 1952.
8. История средних веков. Учеб. для студентов. Под ред. Н.Ф.Колесницкого М., 1986.
9. Всемирная история I-III том. М., 1958
10. Всеобщая история. Сост. под. ред. Э.Левисса и А.Рамба т.IҮ-Ү М., 1898