Тұлғааралық коммуникация

Жоспары:
1. Коммуникация және қарым.қатынас туралы түсiнiк.
2. Коммуникацияның әлеуметтiк сипаты.
3. Қарым.қатынас функциялары.

Адам қоғамда өзiн қоршаған адамдар тобында өмiр сүредi және дамиды, оның талаптарына сәйкес өз ойлары мен мiнез-құлқын өзгертедi, топтың басқа мүшелерiмен өзара әрекеттесу арқылы әртүрлi байланысты сезiнедi.
Егер адамдар арасында, топ арасында коммуникация болмаса, бiздiң рухани, материалды даму деңгейiмiздiң қандай дәрежеге көтерiлгенiн бiлмес едiк. Бiздiң әрқайсымыз өзiмiздiң негiзгi қырларымызды жеке қарым-қатынас тәжiрбиелерiмiз арқылы жанұядағы, мектептегi, жұмыстағы, көшедегi тiкелей қатынастар арқылы игеремiз. Бұл микроорта. Микроортадағы коммуникация арқылы әрқайсымыз әлеуметтiк әлемдi кеңiнен танимыз және қарым-қатынасқа түсемiз, яғни макроорта әсерiн сезiнемiз.
Қарым-қатынас - өте күрделі феномен. Оның әртүрлілігі көптеген функцияларына тәуелді, ал көпқызметтілігі жеке адам мен қоғам өміріндегі орын мен мағынасына байланысты.
Қарым-қатынастың ішкі құрылымы да өте күрделі, оны шартты түрде үш жаққа бөлуге болады: коммуникация, перцепция, интеракция. Біртұтас, ішкі бірлігі бұзылмас процесті біз ғылыми мақсатта, терең және жан-жақты талдау үшін үшке бөлеміз.


Коммуникация мәнін түсінуде келесі сөздер кілттік болып табылады: байланыс, контакт, өзара әрекет, алмасу, біріктіру амалы. Әлеметтік- психологиялық феномен ретінде коммуникация нақтырақ сөзбен белгілеу үшін контакт, яғни жанасу сөзін алуға болады. Адамдар арасындағы контакт тіл мен сөйлеу арқылы жүзеге асады. Сөйлеу коммуникациясының негізгі тәсілі болып табылады. Ол адам санасын белгілік жүйелер арқылы обьективтеу ретінде қарастырылуы мүмкін.
Коммуникация (информативті) – арақатынас серіктестігінің бір-бірімен ақпарат алмасуы, білімді, идеяны,пікірді, сезімді беру үрдісі.
Интеракция (интерактивті) – тұлғааралық қимыл ұйымдастыру, қатысушылардың өзара қозғалыс пен әрекет алмасуы.
Перцепция (перцептивті) – адамдардың бірін-бірі тануы мен тәрбиелеуі негізінде құрылатын белгілі тұлғааралық қатынастар.
Хабар беру мына бағыттармен жүзеге асады:
1) Жоғарыдан төменге – 1. Мәселе қою (не,қай уақытта)
2.Жабдықталуы,құралы(қалай,қандай, кіммен).
2) Төменнен жоғарыға – орындалуы туралы, тексерілуі туралы.
3) Горизанталдық бағытта – пікір алмасу, әрекеттерді координациялау, жоспарлау, орындалуы туралы мәлімдеу.
Коммуникация процесі жүзеге асу үшін мынадай 4 элементтер керек:
1) хабар беруші
2) мәлімет
3) канал, ақпарат беру құралы
4) ақпарат алушы

Әдебиеттер:
1. Г.М.Андреева /Социальная психология/- Москва 1999 ж.
2. А.А.Бодалев /Психология общения/-1991ж
3. Р.Харрис /Психология массовых коммуникаций/