Теңсіздіктер мен әлеуметтік стратификация проблемасы

Жоспар
Кіріспе

1 Әлеуметтік стратификация
2 Туыстық және этникалық топтар бойынша дәрежелеу
3 Әлеуметтік топтар

Теңсіздіктер мен әлеуметтік стратификация проблемасы іс жүзінде әлеуметтік және философиялық теориялардың барлығының да басты назарында болады. Стратификация ұғымының қазіргі заманғы ғылыми ойлаудың санаттық аппаратындағы орнының маңызы зор.
Әлеуметтік қауымдастықтар теңсіздігі жүйесін сипаттау үшін әлеуметтануда “әлеуметтік стратификация” ұғымы пайдаланылады. “Стратификация” терминінің өзі әлеуметтануға геологиядан келген. Ағылшын тілінде “strata” немесе “stratum” сөзі алғашында геологиялық қабат деген, ал “stratіfісatіon” сөзі қабатталу, қатталу деген ұғымды білдірген. Әлеуметтанушылар әлеуметтік теңсіздікті белсенді түрде зерттей бастаған кезде [18] осы терминді алған, сөйтіп ол жаңа мағынаға, қоғамды белгілі бір топтарға бөлу мағынасына ие болған. Қоғамда әрдайым құрылым болатындықтан [19], ондағы адамдар түрлі негіздер бойынша жіктеліп отыратын болған.
Алайда теңсіздік табиғаты туралы сөз қозғалатын кез келген ғылыми әдебиетпен алғашқы танысудың өзі стратификация процесі мен әлеуметтік жинақылық проблемалары зерттеушілер арасында осы ұғымның мазмұны мен көлеміне қатысты бірыңғай көзқарастың жоқ екендігіне көз жеткізеді. Сол сияқты әлеуметтік қауымдас-тықтарды білдіретін әлеуметтік тап, топ, страта, мәртебелік топтар сияқты талдау бірліктері де барлық уақытта бірдей баяндала бермейді.
Әлеуметтік тап - әлеуметтік стратификация теориясындағы ірі таксонометриялық талдау бірлігі. Бұл ұғым стратификация теориясынан көп бұрын пайда болған [20]. Әлеуметтік құрылымды талдаудың маңызды принципі таптық көзқарас болып табылады. Оның негізінде әлеуметтік қарым-қатынастар мен материалдық өмірдің әр түрлі шарттарының себеп-салдарын түсіндіру жатыр. Тіршілік ету құралдарын өндіру процесі анықтаушы болып табылып, ал оның бастау алатын жері еңбек бөлінісі болғандықтан, қоғамдық өндіріс жүйесінде әр түрлі орынды иеленетін адамдардың топтары басым әлеуметтік элементтер болады. Тап ұғымы - айтарлықтай ірі “көлемді” талдамалық бірлік, ол қоғамдағы елеулі, шегіне жеткен жалпы өзгерістерді зерделеуге арналған және қазіргі заманғы қоғам-дағы “ғаламдық” өзгерістерді зерттеуге арналмаған. Сондықтан сарапшылар талдаудың неғұрлым нақты және икемді бірлігін - “страта” немесе топ ұғымын бөліп қараған.

Пән: Социология, Демография
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:

Әлеуметтік стратификация
Теңсіздіктер мен әлеуметтік стратификация проблемасы іс жүзінде
әлеуметтік және философиялық теориялардың барлығының да басты
назарында болады. Стратификация ұғымының қазіргі заманғы ғылыми
ойлаудың санаттық аппаратындағы орнының маңызы зор.
Әлеуметтік қауымдастықтар теңсіздігі жүйесін сипаттау үшін
әлеуметтануда “әлеуметтік стратификация” ұғымы пайдаланылады.
“Стратификация” терминінің өзі әлеуметтануға геологиядан келген.
Ағылшын тілінде “strata” немесе “stratum” сөзі алғашында геологиялық қабат
деген, ал “stratіfісatіon” сөзі қабатталу, қатталу деген ұғымды білдірген.
Әлеуметтанушылар әлеуметтік теңсіздікті белсенді түрде зерттей бастаған
кезде [18] осы терминді алған, сөйтіп ол жаңа мағынаға, қоғамды белгілі бір
топтарға бөлу мағынасына ие болған. Қоғамда әрдайым құрылым
болатындықтан [19], ондағы адамдар түрлі негіздер бойынша жіктеліп
отыратын болған.
Алайда теңсіздік табиғаты туралы сөз қозғалатын кез келген ғылыми
әдебиетпен алғашқы танысудың өзі стратификация процесі мен әлеуметтік
жинақылық проблемалары зерттеушілер арасында осы ұғымның мазмұны
мен көлеміне қатысты бірыңғай көзқарастың жоқ екендігіне көз жеткізеді.
Сол сияқты әлеуметтік қауымдас-тықтарды білдіретін әлеуметтік тап, топ,
страта, мәртебелік топтар сияқты талдау бірліктері де барлық уақытта бірдей
баяндала бермейді.
Әлеуметтік тап - әлеуметтік стратификация теориясындағы ірі
таксонометриялық талдау бірлігі. Бұл ұғым стратификация теориясынан к өп
бұрын пайда болған [20]. Әлеуметтік құрылымды талдаудың маңызды
принципі таптық көзқарас болып табылады. Оның негізінде әлеуметтік
қарым-қатынастар мен материалдық өмірдің әр түрлі шарттарының себепсалдарын түсіндіру жатыр. Тіршілік ету құралдарын өндіру процесі
анықтаушы болып табылып, ал оның бастау алатын жері е ңбек б өлінісі
болғандықтан, қоғамдық өндіріс жүйесінде әр түрлі орынды иеленетін
адамдардың топтары басым әлеуметтік элементтер болады. Тап ұғымы айтарлықтай ірі “көлемді” талдамалық бірлік, ол қоғамдағы елеулі, шегіне
жеткен жалпы өзгерістерді зерделеуге арналған және қазіргі заманғы қоғамдағы “ғаламдық” өзгерістерді зерттеуге арналмаған. Сондықтан сарапшылар
талдаудың неғұрлым нақты және икемді бірлігін - “страта” немесе топ
ұғымын бөліп қараған. Топтар - еңбек сипатындағы айырмашылық
қажеттіліктерге, оларды қанағаттандыру құралдарындағы және өндірістен
тыс қызметі құрылымындағы айырмашылықтарға әкеп соғатын кезде,
бөлінген және біртекті емес еңбек нәтижесінде пайда болған әлеуметтік
қауымдастық.
Сонымен қатар, стратаны бөліп қарауға негіз болатын кез келген белгі
емес, тек мәртебелік белгі, яғни осы қоғамда объективті түрде “жоғарытөмен”, “жақсы-жаман”, “мерейлі-мерейсіз” сияқты салыстырмалы сипат
алатын белгі екені ойда болуы қажет.

Тек жіктелген, бірақ мәртебелілік емес топтарды бөліп қараудың негізін
белгілердің тұтас қатары құрауы мүмкін. Мысалы, халық музыкасын
ұнататындар немесе футбол командасының жақтастары көбінесе белгілі бір
мәдени топтың мәртебелілік қырына қатысы жоқ өкіл ретінде
қарастырылады. Алайда орын иелену қоғамда маңызды сипат алатын белгілі
бір кіріс деңгейімен немесе әлеуметтік позициямен сәйкес келетін болса,
онда бұл топтар мәртебелі болады. Бұл орайда әлеуметтік топ ұғымы талдаудың әлеуметтік қабатқа қарағанда азырақ анықталған және белгіленген
бірлігі. Кей кездері “қабат” ұғымының орнына “топ” деген ұғымды
кездестіруге болады. Бірақ қабат ретінде анықтауға болмайтын, тек топ
ретінде ғана анықталатын қауымдастықтар бар. Айталық, отбасы - шағын
әлеуметтік топтың неғұрлым тұрпатты үлгісі. Алайда кірісі жоғары (немесе
кірісі аз) отбасыларының өкілдері зерттеулерде қабат ретінде кездеседі.
Дәреже ұғымы стратификацияны талдауда шешуші мәнге ие болады. Ол
страталардың өмір сүруінде бағалау факторлары: адамның қандай да бір
жағдайдағы мінез-құлқының желісі, оның өзін және айналасындағыларды
дәрежелеуге көмектесетін белгілерге негізделген бір нәрсеге, ұстанымдарға
көзқарасы үлкен рөл атқаратынын көрсетеді.
Әлеуметтік икемділік - бұл әлеуметтік мәртебелер жүйесінде адамның
жағдайының өзгеруіне байланысты әлеуметтік стратифи-кациялар механизмі.
Адам туылғанда аскриптивті немесе маңдайға жазылған мәртебе деп
аталатын өзінің ата-аналарының мәртебесін алады. Ата-аналары, туыстары
және отбасына жақын адамдар баланың бойына өздерінің мінез-құлық
нормаларын, тиісті және мерейлі нәрселер туралы түсініктерін сі ңіреді.
Алайда, адам өзі қызметінің белсенді кезеңінде бұл қабаттағы жағдайына
қанағаттанбауы, одан да зорына ұмтылуы және қол жеткізуі мүмкін. Со ңғы
жағдайда ол қол жететін мәртебеге ие болады. Егер де адамның мәртебесі
неғұрлым мерейлі, жақсы мәртебеге өзгерсе, онда жоғарылауға икемділік
орын алды деуге болады. Алайда адам өмірде кездесіп т ұратын алапаттар
(жұмысынан айрылу, ауырып қалу, т.с.с.) салдарынан төменгі мәртебелер
тобына өтуі де мүмкін - бұл кезде төмендеуге икемділік орын алады [21].
Зерттеушілер әлеуметтік икемділіктің барлық түрлерін (ұрпақ-аралық,
кәсіптік және т.б.) бөліп қарауға мүмкіндік беретін статистикалық рәсімдер
мен көрсеткіштер жүйесін пайдаланады, бұл жалпы алғанда халы қ
қозғалысының әр алуан түрлерін талдауға мүмкіндік береді. Тігінен орын
ауыстырулардан (жоғарылау және төмендеу икемділіктер і) басқа
көлденеңінен орын ауыстырулар болады, ол табиғи икемділіктенділіктен (бір
жұмыстан екінші жұмысқа мәртебесін өзгертпей ауысу) және аумақтық
икемділіктен (бір қаладан екінші қалаға көшу) құралады.
Санасы, мінез-құлқы мен мәртебесі түйісіп отыратын, аралық жағдайда
және көбіне қандай да бір себептермен өзара әрекеттес әлеуметтік топтардың
біріне ұзақ уақыт бойы бейімделе алмайтын немесе бейімделгісі келмейтін
адамдардың, қандай да бір әлеуметтік топтар өкілдерінің жиынтығы
маргиналдар деп аталады (ол латынның margіnalіs - шетте тұрған деген
сөзінен шыққан). Олардың мәртебесінің шығу тобы мен басымдық танытушы

топ арасындағы шекаралық, аралық сипаты болады, сондықтан бір жа қты
өзін-өзі сәйкестендіруге келмейді [22].
Өз зерттеулерінде бұл проблематикаға соқпай өтпейтін әрбір
әлеуметтанушы өзінің қоғамдық топтарға стратификациялайтын өзіндік
белгілерін бөліп қараған, алайда барлық ғалымдар мұндай бөлінудің себебі
әлеуметтік теңсіздікте деп есептеген. Стратификациялық белгілердің
жинақталымы мен иерархиясы нақты бір қоғамның өз дамуының белгілі бір
уақытындағы
ерекше
әлеуметтік,
экономи-калық,
этникалық
сипаттамаларына байланысты.
Әлеуметтану әлеуметтік стратификацияның негізгі тұжырым-да маларын
қарастырып көрелік. Энтони Гидденс “стратификация әр түрлі топтардың,
адамдардың арасындағы құрылымдалған теңсіздік ретінде анықталуы
мүмкін” деп есептейді. Американ әлеуметтану сөздігінде мынадай анықтама
берілген: “Адамдар теңсіздіктің қандай да бір өлшемімен иерархиялық
ұйымдастырылған қатарға тізілгенде әлеуметтік жіктелу әлеуметтік
стратификацияға айналады” [23]. Болгар социологы Чавдар Кюранов
“Әлеуметтік стратификация тұтас қоғамдық құрылымдағы көлденең топтар
жүйесін білдіреді” деп санайды. Нейл Смелзер “стратификация теңсіздіктің
бір ұрпақтан бір ұрпаққа берілуіне көмектесетін тәсілдермен байла-нысты;
бұл ретте қоғамның әр түрлі топтары пайда болады” деген ұйғарым жасайды
[24].
“Әлеуметтік стратификация” ұғымының теориялық-әдістемелік негізін
жасауға елеулі үлес қосқан М.Вебердің, К.Маркстің, П.Сорокиннің,
У.Л.Уорнердің, Д.Дж.Трейманның, Б.Барбердің еңбектері, Т.Парсонстың
функционалдық мектебіне жататын әлеуметтанушы ғалымдардың жұмыстары
болып табылады [25]. Әлеуметтік теңсіздік проблемасын қақтығыстар
теориясының өкілдері де назардан тыс қалдырмаған. П.Сорокиннің
стратификациялық теориясы жалпы қоғамды әр түрлі әлеуметтік топтарға
бөлу принциптерін сипаттайтын неғұрлым салмақты тұжырымдамалардың
бірі болып табылады.
Әлеуметтік теңсіздік жөніндегі көптеген идеялар маркстік стратификация
мен таптар теориясынан алынған, онда таптық құрылымның, таптар
арасындағы қатынастың, тарихтың қозғаушы күші ретіндегі таптық күрестің
жан-жақты тұжырымдамасы баяндалған.
Барлық әлеуметтік құбылыстардың дамуындағы экономиканың негіз
қалаушы рөлі туралы өзінің негізгі тезисін ұстана отырып, Карл Маркс
таптардың барлық негізгі сипаттамаларына сүйеніп, өзінің әлеуметтік
қабаттану үлгісінің негізіне өндірістік қатынастарды алған. К.Маркс
экономикалық ұйымның кез келген түрінде өндіріс құрал-жабдықтарына ие
үстем тап және үстем тапқа қызмет ететін тап бар деп сендіреді. Ол сол
сияқты люмпендердің - қоғамнан толық шығып қалған адамдардың
болатынын да ескерген [26].
Әлеуметтік стратификация проблемасына қазіргі заманғы көзқарастың
негізін Макс Вебер қалаған болатын, ол әлеуметтік құрылымды таптармен
және оларды тудырушы меншік қатынас-тарымен қатар әлеуметтік мәртебе

мен билік те маңызды орын алатын көп өлшемді жүйе ретінде қараған.
М.Вебердің К.Маркстен айырмашылығы, ол экономиканы ұйымдастыруды
стратификацияның негізі деп санамай, экономикалық сипаттамалардың
бастапқылығы тезисінен бас тартты және “стратификацияның үш автономды
өлшемдері” туралы өз ұғымын тұжырымдады [27].
Ол теңсіздіктің негізгі үш құрамдас бөлігін бөліп қарап, оларды өзара
байланысты, бірақ сонымен бірге елеулі қатынастарда тәуелсіз деп есептеді:
мүліктік теңсіздік, мәртебелік мерей және билік. Билік деп адамның (немесе
адамдар тобының) жоспарларды іске асыру, іс-қимыл жасау немесе белгілі
бір саясатты, тіпті басқа адамдар мен топтар тарапынан болған
келіспеушілікке қарамастан, жүргізу қабілетін айтады.
Стратификацияның үш тобы да бір қоғамның ішінде, бір адам
материалында болады, әр түрлі конфигурацияларда, бір қоғамнан бір қоғам ға
және бір тарихи кезеңнен басқа бір тарихи кезеңге көшіп жүре береді.
Қарама-қайшы көзқарас У.Уорнердің “бедел теориясында” баяндалған
[28]. Ол американ қоғамындағы бөліп қаралған страталарды “әлеуметтік тап”
деп атаған. Бірақ бұл біздің тарихи материализмнен білетін тап емес:
маркстік тап меншікке қатысты берілген, ал Уорнер тапты әлеуметтік беделі
бойынша, яғни осы қоғамдағы оның мүшелеріне қатысты бөледі. Алғашында
ол қандай да бір тапқа көзқарас ең алдымен экономикалық өлшемдермен
(өндіріс пен бөліністегі кірістер мен функциялар) анықталады деп ұйғарған,
яғни, түптеп келгенде, маркстік негізгі тезистерді басшылыққа алған. Алайда,
бірінші кезеңдегі зерттеу нәтижелері оның болжамдарын теріске шығарды.
Ол шамамен бірдей табыс табатын бір кәсіптің өкілдері “әлеуметтік
беделінің” сипаттамасы бойынша әр түрлі деңгейде болатынын аңғарған.
Беделдің адамның қоғамдағы экономикалық өлшемдерге негізделген
жағдайымен қандай да бір байланысы болғанымен, әлеуметтік бедел сонда да
болса бәрінен де күшті адамның өндіріс пен игілік бөлінісіндегі орнымен
емес, оның осы игілікті тұтыну құрылымымен, яғни өмір салтымен, мінезқұлқымен және, түптеп келгенде, оның ұстанымдарымен байланысты. “Өмір
салтының негізінде жатқан мұндай тұрақты, қайталанатын мінез-құлықтың
негізінде осы әлеуметтік жиынтықтың мәдениетінде немесе кіші
мәдениетінде бекітілген үлгілер болатыны айқын”. Осылайша эмпирикалы қ
материалдың көмегімен У.Л.Уорнер іс жүзінде Макс Вебердің “мәртебелік
топ” деп сипаттаған стратасын ашты. Сол кезден бастап ғылыми
терминологияда адамның қоғамдағы көзқарасымен өлшенетін орнын
анықтайтын “әлеуметтік мәртебе” ұғымы берік қалыптасты, оның өлшемін өз
кезегінде “әлеуметтік рөл” деп санау қалыптасты.
У.Л.Уорнер “тап” ұғымының анықтамасын береді: “Тап дегенді әлеуметтік
жағынан неғұрлым жоғары немесе неғұрлым төмен жағдайда болады деп
ұйғарылатын және сол қоғамның мүшелері оларды тура осылай дәрежелейтін
адамдардың екі немесе одан да көп жіктері деп түсінген жөн. Осы таптың
мүшелері жұбайларын өз табының ішінен таңдауға тырысады, бірақ та
қоғамның құндылықтары жоғары не төмен орналасқан топтан жұбай
таңдауға жол береді. Сонымен таптық жүйе балалардың ата-аналары жеткен

мәртебеге ие болатынына кепілдік береді. Таптық қоғам құқықтар мен
артықшылықтарды, сондай-ақ борыштар мен міндеттерді неғұрлым жоғары
және неғұрлым төмен жағдайларға қатысты бірқалыпты бөлмейді. Таптық
жүйенің касталықтан айырмашылығы - ол әлеуметтік саты бойынша жоғары
және төмен қозғалыстарды құндылық деп қарастырады.
У.Л. Уорнер өзінің әлеуметтік стратификация теориясының жалпы
тұжырымдамасын басшылыққа ала отырып, адамдардың қандай да бір
таптық тектерін олардың мәртебелеріне қоғамның басқа мүшелері беретін
бағаларын басшылыққа ала отырып, яғни олардың беделін басшылыққа ала
отырып анықтаған.
Талкотт Парсонс “Әлеуметтік стратификация теориясына талдамалы
көзқарас” атты еңбегінде қоғам туралы функцио-налдық ұғымды теориялық
тұрғыдан негіздей бастайды. Қоғамның стратификациялық жүйесі, бір
жағынан, еңбек бөлінісіне және әр түрлі топтардың әлеуметтік жіктелуіне
негізделген болса, екінші жағынан, ол қандай да бір қызметтің мәнін
анықтайтын және марапаттар мен ынталандыруларды бірдей бөлмеуден
пайда болатын қалыптасқан әлеуметтік теңсіздіктерді заңдастыратын
қоғамдағы басым құндылықтар мен мәдени стандарттар жүйесінің ісәрекетінің нәтижесі. Т.Парсонс өзінің әлеуметтік әрекет теориясында
әлеуметтік стратификацияның әмбебап белгілерін ұсынған:
– “Сапа”, яғни жеке адамға белгілі бір сипаттаманы, позицияны таңу;
– “Атқару”, яғни жеке адамның қызметін басқа адамдардың қызметімен
салыстыра отырып бағалау;
–
материалдық құндылықтарға, талантқа, шеберлікке, мәдени
ресурстарға және т.б. “ие болу”. Бұл ретте Т.Парсонс осы үш әмбебап
объектілерді бағалаудың қоғамдағы үстемдік етуші құндылықтар үлгісіне
сәйкес жүзеге асырылатындығын атап көрсеткен.
Функционализм
тұжырымдамасы
К.Дэвис
пен
У.Мурдың
“Стратификацияның кейбір принциптері” атты еңбегінде неғұрлым анық
және толық түрде баяндалған. Функционалдық көзқарастың негізгі тезисі “стратификацияның кез келген қоғамдағы функциясы (ал стратификация кез
келген қоғамда болады) қоғамдағы қоғам үшін неғұрлым өмірлік маңызы бар
жағдайды неғұрлым қабілетті және білікті адамдармен қамтамасыз ету болып
табылады” [29].
Сөйтіп, Уорнердің эмпирикалық тәжірибелерінен, ал теорияда Т.Парсонстың, Д. Мурдың және К.Дэвистің алғашқы мақалаларынан бастап
“әлеуметтік рөлді” әлеуметтанушылар жеке адамның немесе топтың
экономикалық жағдайының туындысы ретінде емес, дербес өмір сүретін
өзгермелі сипаттама ретінде қарастырады.
Қақтығыстар теориясын жақтаушылар теңсіздікті қоғамның өзін-өзі
сақтауын қамтамасыз етудің бірден-бір тәсілі деген ұғыммен келіспейді. Олар
функционалистік көзқарастардың кемшіліктерін көрсетіп қана қоймай,
функционализм статус-квоны ақтауға тырысудан басқа ештеңе де емес деп
сендіреді. Олардың пікірінше, “теңсіздіктің мәні осында жатыр: ол қоғамдық
құндылықтарды (бастылары байлық пен билік) бақылайтын адамдардың

пайда көруіне мүмкіндік беретін осындай жағдайдың нәтижесі болып
табылады”.
Р.Парк пен Э.Берджестің әлеуметтік арақашықтық тұжырымдамасы –
жоғарыда сипатталған теориялардың бәрінен мүлде өзгеше теория. Олардың
түсініктері әлеуметтанудан гөрі психологиялыққа жақын: бір-бірін жақсы
көретін адамдар - әлеуметтік жағынан жақын адамдар; бір-бірін жек көретін
адамдар - әлеуметтік жағынан алшақтаған адамдар. Бұл ғалымдардың
теориясы әлеуметтанудан алшақ болғаны үшін сынға әділетті түрде
ұшыраған - сынаушылар оны өте-мөте психологиялық және субъективті деп
есептейді, өйткені авторлар әлеуметтік арақашықтықты “жақсы көру” мен
“жек көру” сияқты субъективті сезімдер арқылы өлшейді [30].
Бернард Барбер мәселені ежелгі дүниеден біздің заманымызға дейінгі
тарихи
тұрғыдан
қарай
отырып,
батыс
қоғамы
әлеуметтік
стратификациясының әр түрлі алты өлшемін бөліп қараған [31]:
1. Кәсіп рөлі. Отағасы - барлық қоғамда да өзінің азды-көпті толық
жұмыс уақытын арнайтын “өндіруші” рөлде қоғамға қосатын
функционалдық үлесі тұрғысынан жіктеліп бағаланып келген. Осы сияқты
рөлдер әрқашан олардың функционалдық үлесінің шамасы бойынша әр түрлі
болады және тиісінше сараланып бағаланады, яғни әр түрлі беделге ие
болады.
2. Билік пен күш-қуат деңгейі бойынша дәрежелеу. Билікті әлеуметтік
жүйелерде мақсатқа жетудің заңды қабілеті деп, ал күш-қуатты оның заңсыз
ұқсастығы деп анықтауға болады. Кез келген қоғамда кейбір рөлдер басқа
рөлдерге қарағанда үлкен билік пен күш-қуатты қамтиды, нәтижесінде
олардың құрылымдары осы өлшем бойынша стратификацияланады.
3. Кіріс немесе байлық. Қоғамдағы әр түрлі кәсіптік рөлдердің пайда
табу мен байлық жинауға қабілеттері әр түрлі болады, отбасылық
байланыстарға орай мұраға ие болу жолымен байлыққа ие болу
мүмкіншіліктері де дәл осындай әр түрлі. Бұрын да, қазір де а қша бір қатар
икемділік процестерінде үлкен орын алады. Бұл ретте М.Вебердің ізін ала
Б.Барбер беделдің, биліктің және табыстың арасында сәйкессіздік болуы
мүмкін екендігін айтады. Кейбір рөлдер (мысалы, Рим Папасы) жо ғары бедел
мен билікке ие, ал табысы - төмен. Немесе, керісінше, әлеуметтік беделі онша
жоғары емес. Бұл орайда табыс әрқашан да одан әрі дамудың және ақшамен
жоғары бағаланатын рөлдерге қол жеткізу (мысалы, білімді, ата қты сатып
алу, неғұрлым жоғары саналатын әлеуметтік топтың өкіліне үйлену және т.б.)
құралы болған.
4. Білім беру немесе білім алу. Адамдардың қоғамда оқу-білімге және
білім алуға әрқашан қолдары бірдей жете бермейді, мұның олардың өздеріне
туғаннан берілген әр түрлі рөлдерін атқаруы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.