Төлем көзінен салық салынбайтын табыстар

Жоспар
Кіріспе

1 Төлем көзінен салық салынбайтын табыстар
2 Жинақ зейнеткерлік қорға төленетін міндетті зейнеткерлік жарнасының есебі
3 Алынған аванс бойынша есеп айырысу есебі
4 Есептеу мен Басқа да кредиторлық қарыздармен есептеулердің есебі.

Төлем көзінде салық салынбайтын табысқа салық төлеушінің келесі табыс түрлері жатады: мүліктік табысы, жеке кәсіпкерлердің салық салынатын табысы, адвокаттардың табысы және жеке

Салық салу мақсатында жеке тұлға, егер де олар келесі тұжырымдамалардың кез келгеніне жауап берсе, онда олар Қазақстан Республикасының резиденті болып саналады:
Қазақстан Республикасына заңды жолымен келген (тұрғылықты болу үшін);
Қазақстан Республикасына біршама уакқытқа келген;
Қазақстан Республикасына календарлық күнінен кем емес уақытқа келген. Егер де Қазақстан Республикасында шетелдік жеке тұлғасының тұрған күні ағымдағы жылы календарлық күннен кем болмаса және ағымдағы салық кезеңімен аяқталатын, үш жылдық кезең ішіндегі календарлық күні тен кем болмаса, онда ол «біршама уақытқа келген» деген тұжырымдамаға сәйкес келеді.
Үш жылдық кезең календарлық күнінің кезеңі төменде келтірілген орташа коэффициенттер бойынша анықталады:
I ағымдағы салықтық кезеңдегі келген күндерінің санын есептейді;
өткен салықтық кезеңде бірінші болып келген күндердің саны;
өткен салықтық кезеңде екінші болып келген күндерінің саны
Мысал. Қазақстан Республикасында шетелдік жеке тұлға 2000 ж – 132 календарлық күн, ал 2001ж. - 105 календарлық күн, 2002ж. -130 календарлық күн келіп тұрған.
Келу күндерінің саны келесі жолмен есептелінеді:
Сонымен шетелдік жеке тұлғаның келген күні 187 күн, ал ол күннен көп, демек оның келген күні біршама уақытқа келген деген тұжырымдамаға сәйкес келеді және Қазақстан Республикасының ағымдағы жылы үшін ол тұрақты келген болып саналады (салық резиденті).

Пән: Салық
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 34 бет
Таңдаулыға:

Төлем көзінен салық салынбайтын табыстар. Төлем көзінде салық
салынбайтын табысқа салық төлеушінің келесі табыс түрлері жатады:
мүліктік табысы, жеке кәсіпкерлердің салық салынатын табысы,
адвокаттардың табысы және жеке

Салық салу мақсатында жеке тұлға, егер де олар келесі
тұжырымдамалардың кез келгеніне жауап берсе, онда олар Қазақстан
Республикасының резиденті болып саналады:
Қазақстан Республикасына заңды жолымен келген (тұрғылықты болу
үшін);
Қазақстан Республикасына біршама уакқытқа келген;
Қазақстан Республикасына календарлық күнінен кем емес уақытқа
келген. Егер де Қазақстан Республикасында шетелдік жеке тұлғасының
тұрған күні ағымдағы жылы календарлық күннен кем болмаса және
ағымдағы салық кезеңімен аяқталатын, үш жылдық кезең ішіндегі
календарлық күні тен кем болмаса, онда ол біршама уақытқа
келген деген тұжырымдамаға сәйкес келеді.
Үш жылдық кезең календарлық күнінің кезеңі төменде келтірілген
орташа коэффициенттер бойынша анықталады:
I ағымдағы салықтық кезеңдегі келген күндерінің санын
есептейді;
өткен салықтық кезеңде бірінші болып келген күндердің саны;
өткен салықтық кезеңде екінші болып келген күндерінің саны
Мысал. Қазақстан Республикасында шетелдік жеке тұлға 2000 ж – 132
календарлық күн, ал 2001ж. - 105 календарлық күн, 2002ж. -130
календарлық күн келіп тұрған.
Келу күндерінің саны келесі жолмен есептелінеді:
Сонымен шетелдік жеке тұлғаның келген күні 187 күн, ал ол күннен
көп, демек оның келген күні біршама уақытқа келген деген
тұжырымдамаға сәйкес келеді және Қазақстан Республикасының ағымдағы
жылы үшін ол тұрақты келген болып саналады (салық резиденті).
Егер де жеке тұлға Қазақстан Республикасының азаматы болса,
онда оның тұрған мерзіміне қарамастан, ол резидент болып танылады.
Қосылған құн салығы. Бұл өндіріс процесіне және тауардың
(жұмыстың, қызметтердің) айналасына салынатын құн бөлігінің бюджетке
аударылатын, қосылған құны салығы болып табылады, сондай ақ Қазақстан
Республикасының аумағына тауарларды импорттау кезінде жасалатын
аударымдар. Бюждетке төлеуге жататын (тиісті) қосылған құн салығы
тауар айналымына қосылған құннан, орындалған жұмыстан, көрсетілген
қызметтен ұсталынады.
Қосылған құнға салынатын салық обьектілері болып, салық
салынатын айналым және салық салынатын импорт болып табылады.
Сондай ақ еңбек ақы затттай түрде төленген жағдайда берілетін
тауарлардың құнына қосылған құнға салынатын салық енгізіледі.
Салықтан босатылған тауарлардан басқа, сырттан әкелінетін
тауарларға салық салынады.
Сату термині тауарларға қатысты қолданылғанда сатуды,
айырбастауды, ақысыз беруді немесе кепілге салынған тауарларды
кепілдікке зат ұстаушының меншігіне беру және жұмыстар мен қызметтерді
орындау деп білеміз.
Қосымша құнға салынатын салық бойынша есепте тұрған немесе
тұруға міндетті кәсіпкерлік, яғни заңды тұлғалар салық төлеушілер
болып табылады.
Қазақстан Республикасының қатысуымен жасалған халықаралық
шарттарда түсті және қара металдардың сынығын қоспағанда, тауарлардың
экспортына нольдік мөлшерлеме бойынша салық салынады.
Қосымша құнға салынатын салықтың мөлшерлігі салық салынатын
айналымның 16 пайызын құрайды. (ҚҚС-нан босатылған айналымды
қоспағанда).
Салық салынатын айналым бойынша бюджетке төленуге жататын
қосылған құн салығының (ҚҚС) сомасы сатылған тауарға есептелген ҚҚС
сомасы мен, алынған тауар үшін төлеуге жататын ҚҚС сомасының
арасындағы айырмасына шығады.

Қосылған құн Салық Салық мөлшерлемесіСалық кезеңі
салығын төлеуші салынатын
обьектісі
Қосылған құн Салық Қазақстан Календарлық ай.
салығы бойынша салынатын Республикасының Егерде ай сайын
есепте тұрған айналым аймағында сатқан төленетін ҚҚС
тұлғалар қосылған кезде 16% сомасы 1000 МЕК
құн салығын мөлшерінде салық аспаса, онда төлеу
төлеуші болып салынады. кезеңі тоқсан сайын
табылады. Экспортқа сатқан төленетін болып
1 кезде оның кольдікшешіледі. Ал
пайызы алынады. шаруашылығының
өнімін
өндіріетіндер үшін
төлеу кезеңі
салықтық жыл болып
танылады.
Қазақстан Салық 16%
Республикасының салынатын
кедендік заңына импорт
сәйкес Қазақстан
Республикасының
аймағына тауар
әкелуші
(импорттаушы)
тұлғалар қосылған
құн салығын
төлеуші болып
табылады.

Қосылған құн салығын төлеушінің тауарды (жұмысты, қызметті) сатуы
бойынша жасаған айналымына салық және ол салық салынатын айналым
болып табылады; Салық Кодексімен босатылғандар немесе Қазақстан
Республикасы өнімді сатудың орны болып табылмаса, онда олар салық
салынатын айналымға кірмейді. Салық салынатын айналымның деңгейін
қосылған құн салығының сомасына қоспай, тариф пен тараптардың
мәмілесі бойынша белгіленген бағасын қолдана отырып, тауардың
(жұмыстың, қызметтің) сатылатын құнын негізге ала отырып анықтайды.
Қазақстан Республикасының аймағына сырттан (импорттан) келген
тауарларға салық салынады (қосылған құн салығынан босатылғаннан
басқасы). Оларға салынатын салықтың деңгейі Қазақстан
Республикасындағы кеден заңына сәйкес анықталады және оларға кеден
құны да қосылады.
Қосылған құн салығын анықтау үшін сату орны болып мыналар
танылады:

Тауар бойынша Жұмыс пен қызмет бойынша
Тауарды тиеу орны, егерде Қозғалмайтын мүліктің тұрған
жабдықтаушы алушы немесе үшінші жері, егерде жұмыс пен қызмет
тұлға болса осы мүлікпен байланыста болса;
Алушыға тауарды беру орны Жұмыс пен қызметтің нақты жүзеге
асқан жері, егер олар сол
мүліктің қозғалысымен байланыста
болса;
Қызмет көрсеткен нақты орны, сол
қызметке катысты болса, мәдениет
саласы, өнер, білім, спорт.
Кәсіпкерліктің орны немесе
жұмысты, сатып алушының кез
келген қызметі, келесідей
жұмыспен қызметке қатысты болса;
- өз меншігіндегі құқық
обьектісін пайдалануға берсе;
- кеңес, аудиториялық,
инжиниринголық, бухгалтерлік т.б.
қызмет көрсетсе;
- қозғалыста болатын мүліктерін
жалғаға берсе (транспорттық
құралдың транспорттық ұйымға
көрсеткен қызметінен басқасы);
- тауарларды (жұмыстарды,
қызметтерді) алу (немесе табу)
бойынша агенттердің қызметі;
- байланыс;
- туризмді ұйымдастыру бойынша

Тауар (жұмыс.қызмет) алушы бюджетке төленетін жарнасы бойынша салық
сомасын анықтаған кезде қосылған құн салығының сомасын зачетқа
жатқызуға құқығы бар. Зачетқа жатқызылатын айналымды есептеген кезде
қосылған құн салығын төлеуші пропорционалды немесе бөлек
есептелінетін әдісті таңдай алады. Пропорционалды әдісте қосылған
құн салығын жалпы айналымдағы сомадан үлес салмағы бойынша анықтайды
және соның деңгейінде зачетқа жатқыза алады. Ал бағалы қағаз бойынша
операциясының кезінде сату бойынша айналымына, оның өсімі
қосылады. Ал бөбек есептелінетін әдісте салық төлеуші шығыс сомасы
бойынша және алынған тауардың (жұмыстың, қызметтің) қосылған құн
салығының сомасы бойынша жеке есептеулер жүргізеді және салық
салынбайтын айналымның үлес салмағын және олардың сомасын
анықтауға көмектеседі. Салық салынатын айналым бойынша бюджетке
төленуге жататын қосылған құн салығының сомасы айналым бойынша
есептелген қосылған құн салығының сомасы мен зачетқа жатқызылған
салық сомасының айырмасы ретінде анықталады.
Салық салынатын айналым резидент еместерден алынған жұмыс пен
қызмет, қосылған құн салығын төлеуші болып табылмайды. Егер де ол
жұмыс пен қызметтің сату орны Қазақстан Республикасы болса, онда
қосылған құн салығын салуға жатады.
Қосылған құн салығы салынатын тауарларды тиеуді, жұмыстарды
атқаруды немесе қызмет көрсетуді жүзеге асыратын қосымша құнға
салынатын салық бойынша есепте түрған салық төлеуші аталған
тауарларды, атқарылған жұмыстарды немесе көрсетілген қызметтерді
қабылдап алатын тұлғаға салық шотфактурасын ұсынуға міндетті. Егер
де ҚҚС сомасы шот - фактурасында көрсетілсе, онда оған 331шоты
дебеттеліп, 333, 671, 678 шоттары кредиттеледі.
ҚҚС есептеу кезінде 301 Алынуға тиісті қарыздар шоты
дебеттеледі де, 633 Қосылған құн салығы шоты кредиттеледі.
Содан соң 301 шотының кредитінен 633 шотының дебетінде, 441 есеп
айырысу шотындағы қолма қол ақша шотының кредитінде көрініс табады.

Сатып алушылар бұрындары ҚҚС-ның сомасы төленген тауарларды
қайтарған кезде, ол 633 шотының дебеті мен 687 шотының кредиті бойынша
көрініс табады. ҚҚС-ның төленген бұл сомасы, 687 шотының дебеті
мен 687 шотының кредиті бойынша көрініс табады.
Акциздік (жанама) салық - сатып алушы төлейтін тауардың
бағасына немесе тарифіне қосылатын жанама салық болып табылады.
Акцизді есептеген кезде 301 шоты дебеттеліп, 634 шотының
Акциз деп аталатын субшоты кредиттеледі. Ал оны бюджетке аударған
кезде, 634 дебеттеліп, 441 шоты кредиттеледі.

Акцизді Салық салынатын Салық Салық кезеңі
төлеушілер обьектісі мөлшерлемесі
Қазақстан Акцизделген Акциздердің Календарлық ай
Республикасының тауарлармен мөлшерлемесін
заңды тұлғалары жасалатын Қазақстан
(резиденттер мен операция Республикасының
резидент -спирттің барлық үкіметі бекітеді
еместер), түрлері; және оны келесі
сондай-ақ олардың-алькоголді жолмен
құрылымдық өнімдер; белгілейді:
бөлімшелері жеке -темекі өнімдері;анықталады немес
тұлға: - құрамында тауарларды жолымен
- акцизделетін темекісі бар басқакөрсетілген
(акцизделген) да өнімдері; (анықталған)
тауарларды - балық өлшем бірлігіне
Қазақстан уылдырықтары; (тұрақты өлшем
Республикасының - алтыннан, бірлігіне)
аймағында шығару; қоладан жасалған есептелген
- акцизделген зергерлік абсальттік сомасы
тауарларды бұйымдар; бойынша алынады.
Қазақстан - бензин,
Республикасының дизельдік отыны;
аймағынан -жеңіл
кедендік бекет автомобильдер;
арқылы шығару -газбен жанатын
(импорттау); қарулар;
- жеке және - шикі мұнай
көтерме саудасы өнімдері; газ
арқылы бензинді конденсаторлары;
Қазақстан Акцизделетін
Республикасының қызметтердің
аймағына сату; түрлері;
- тәркіленген, - ойын бизнестері;
тегін алған
тауарларды - ұтыс лотереясын
Қазақстан жүргізу және
Республикасының ұйымдастыру;
аймағына сату;
- акцизделген
қызмет түрлерін
Қазақстан
Республикасының
аймағында жүзеге
асыру;

Акцизделмейтіндерге мыналар жатады:
- акцизделген тауарларды сыртқа (экспортқа) сатқан жағдайда;
- мемлекеттік өкілетті органдармен анықталған квота шегіндегі
этил спирттері;
- медицинаға арналған құрамында спирт өнімдер (бальзамнан
басқасы);
Қазақстан Республикасы аумағында акцизделуге жататын тауарларды
өндіретін немесе акциздеуге тиісті тауарларды импорттайтын немесе
Қазақстан Республикасының аумағында ойын бизнесін және лотерея
ойындарын жүргізу мен ұйымдастыруын жүзеге асыратын барлық заңды
тұлғалар акциздердің төлеушілері болып табылады.
Өндірілген тауарлардың бастапқы бағасы, яғни акциз бен ҚҚС
қосылмаған таза бағасы салық мөлшерлемесін анықтаудың негізі болып
табылады.
Акцизделетін тауарлар үшін өндірілген өнімнің құны да, сатылған
өнімнің көлемі де салық салудың обьектісі болып табылады. Акцизделетін
тауарлар меншік егесіне қарамастан есептеледі.
Акциздер тауарлардың меншікті немесе өңдейтін шикі заттан
өндірілетіндігіне қарамастан есептелінеді.
Импортталатын акцизге жататын атуарлар бойынша салық салынатын
обьекті Қазақстан Республикасының кеден заңдарына сәйкес белгіленеді.

Акцизделген порттау кезінде олар үшін акциздің тұрақты
мөлшерлемісі белгіленеді. Сондықтан оның салық салынатын базасын
анықтау үшін импортталған тауардың натуралды (заттай) көрсеткішінің
көлемі алынады.
Ал адвалорлық әдіме салық базасы үшін импортталған тауардың
кедендік құны алынады. Ойын бизнесі бойынша акциз сомасын есептеу
үшін ойын столы, ойын автоматының саны, тотализатор кассасы,
букмекерлік кеңсенің кассасы алынады.
Әлеуметтік салық. Әлеуметтік салықты жұмыс беруші кәсіпорын
есептейді, ол ақшалай да, заттай да төленуі мүмкін. Әлеуметтік салықтың
есебі, 634 шоттың Әлеуметтік салық деп аталатын субшотында жүреді.

Әлеуметтік салықты Салық салынатын Салық Салық кезеңі
төлеушілер объектісі мөлшерлемесі
Қазақстан Еңбеккерлердің Шетел Календарлық ай,
Республикасындағы кез келген мамандарының әр тоқсан сайын
заңды тұлға табысы, ақшалай табысынан -11 % есеп берумен
резиденттері, да, заттай да Қалған басқа бірге
қазақстан нысанындағы барлық
Республикасында еңбеккерлерден
тұрақты мекемелер -21%
арқылы өз
қызметтерін жүзегі
асырушы, резидент
еместер
Жеке нотариустар, Еңбеккерлердің Өзі үшін 3 айлық
адвокаттар саны, салық есептік
төлеушінің өзін көрсеткіші; Әрбір
қоса есептегенде жұмыскер үшін екі
айлық есептік
көрсеткіші
Жеке кәсіпкерлер
Салықтың арнайы Айлық есептік
тәртібін қолдаушы көрсеткіштен –
(шаруа қожалықтары, 20%
фермерлік
шаруашылықтары) жеке
кәсіпкерлер

Еңбеккерлердің келесі табыс түрлеріне әлеуметтік салық салынбайды:
- мемлекет, үкімет және халықаралық ұйымдар есебінен берілген
гранттарға, төлемдерге;
- Қазақстан Республикасының Үкіметімен және Президентімен берілген
стипендия және мемлекеттік сыйлықтарға;
- конкурстық, спорттық жарыста жүлделі орындары үшін берілетін
ақшалай сыйлықтарға;
- кәсіпорындар өз қызметін тоқтатқан кезде жұмыс берушілердің
төлеген компенсацияларына;
- пайдаланбаған еңбек демалыстарына жұмыс берушілердің төлеген
компенсацияларына;
- жинақ зейнетақы қорларына аударылған жарнасына;
- тікелей әлеуметтік көмек, жәрдем ақы және компенсация,
мемлекеттік бюджет қаржысынан төленетіндерге;
- армия қызметкерлеріне арналған төлемдердің барлық түріне;
- қоғам жұмыстарын орындаумен байланысты төлемдерге;
- мемлекеттік бюджеттің қаржысының есебінен төленетін бір жолғы
төлемдеріне;
- заңмен белгіленген деңгейде қызмет бабы бойынша берілген іс-
сапар шығыстарының компенсацияларына;
- босану мен екіқабаттылық бойынша жәрдем ақыға;
- белгіленген мемлекеттік стипендияға;
- берілген арнайы киімдердің құнына;
- сақтандыру сыйлығына;
- қайырымдылық көмек ретінде берілген мүлік құндарына;
- тағы басқаларына.
Әлеуметтік салық ай сайын есептелінеді, ол үшін еңбеккерлердің жалпы
табысынан әлеуметтік салық ұсталмайтын сомасы шегеріліп, қалған
сомадан әлеуметтік салық ұсталынады.
Мысал. Ағымдағы ай үшін еңбеккерлерге 100 мың теңге жалақы, сондай
ақ 20 мың теңге мейрам, күндеріне, 15 мың теңге пайдаланбаған
еңбек демалыстары үшін компенсация, 50 мың теңге қызмет бабы
бойынша іс-сапарға барғаны үшін компенсация есептелінеді делік.
Енді біз ағымдағы ай үшін әлеуметтік салықтың сомасын 185 мың
теңге құраған, жинақ зейнеткерлік қорға төлейтін міндетті
зейнеткерлік жарнасы 12 мың теңге құраған (120х10%), әлеуметтік
салық салынбайтын еңбеккерлердің табысы 77 мың теңге (12+50+15), ал
әлеуметтік салықтың сомасы 22,7 мың теңге құраған {(185-77)х21%}
Есептелген әлеуметтік салық мына шоттардың дебетінде: 903, 923,
933, 943,811, 821 және 634 шоттың кредитінде көрініс табады.
Жер салығы. Бюджетке төленетін жер салығының есебі 634
шотта көрініс табады. Салық салу мақсатында барлық жер Қазақстан
Республикасының заң актілеріне сәйкес арналым мақсатына және
белгілі бір категорияға жататындығына қарап қарастырылады.

Салық салуға жататын, жердің Салық салуға жатпайтын, жердің
категориясы категориясы
Ауыл шаруашылығына арналған Айрықша қорғалатын табиғи
жерлер аймақтар, сауықтыру, дем алатын,
тарихи – мәдениетті мақсатқа
арналған жерлер
Елді мекеннің жерлері Орман қорлары
Су қорлары
Жер қорлары

Жер салығы олардың меншік құқын, тұрақты пайдалану құқын, уақытша
тегін пайдалану құқын растайтын құжаттардың негізінде
есептелінеді және әр жылдың бірінші қаңтарына жердің сапасы
бойынша есебі мен мемлекеттің үлесі бойынша мәліметін жер
ресурстарын басқаратын өкілетті органдарға ұсынады.

Жер салығын Салық салынатын Салық Салық кезеңі
төлеушілер обьектісі мөлшерлемесі
Салық салынатын Жер телімдері Салық Календарлық жыл
жер обьектілері және олардың мөлшерлемесінің
бар заңды тұлға көлемі, салық базасы жердің
(заңмен салуды сапасына,
қарастырылған, анықтаудың бонитетіне, жер
кейбір жеке базасы болып телімдерінің
категорияларын табылады. арналымына
қоспағанда): тәуелді болып
- меншік келеді.
құқына;
- жерді
тұрақты пайдалану
құқына;
- жерді уақытша
пайдалану құқына;
Салық салынатын
жер обьектілері
бар жеке тұлға
(заңмен
қарастырылған
кейбір жеке
категорияларын
қоспағанда);
- меншік құқына;
- жерді тұрақты
пайдалану
құқына;
- жерді уақытша
пайдалану
құқына;
- жерді уақытша
пайдалану құқына;

Темір жол транспортын ұйымдастыру үшін: заңмен бегіленген
тәртіпте темір жол транспортын ұйымдастыру обьектілеріне
берілген жер телімдері, темір жол қарауына алынған жерлері,
станциясы, вокзалды, жолдары салық салынатын обьекті болып
табылады.
Энергетика мен электростанция жүйесін ұйымдастыру үшін:
заңмен белгіленген тәртіпте осы ұйымның жұмысын ұйымдастыру
обьектілеріне берілген жер телімдері, электр сымдарын ұстап
тұратын бағаналармен байланысты жер телімдері, станциялары салық
салынатын обьекті болып табылады.
Қазба байлықты, газ бен мұнай өнімдерін тасмалдайтын
кәсіпорындардың жұмысын ұйымдастыру үшін: заңмен белгіленген
тәртіпте осы ұйымға берілген жер телімдері, газ бен мұнай
құбырларымен байланысты жер телімдері, салық салынатын обьекті
болып табылады.
Байланыс сфераның балансында тұрған жер телімдері салық
салынатын обьектісі болып табылады.
Жердің әрбір теліміне тиесілі салық мөлшерлемесін
пайдаланады.
Жер салығын есептегенде 821 шоты дебеттеліп, 634 шоты
кредиттеледі. Салықты төлеу салықтық кезіңнің бірінші шілдесінен
кешіктірмей тіркелген обьектілері бойынша жергілікті бюджетке
төленеді. Ол кезде 634 шоты дебеттеліп, 441 шоты кредиттеледі.
Көлік құралдарына салынатын салық. Мемлекеттік есепте
тұрған меншік және меншікті сенімді басқаруға, шаруашылықты
жүргізуге алғандар және жеке тұлғалар салық төлеушілер болып
табылады.
Көлік құралдарына салынатын салық жыл сайын төленеді және
Қазақстан Республикасы заңдарымен белгіленген кезінде төлем
жасалады және олар көлік құралдары қуатының әр киловатынан
алынатын айлық есептеу көрсеткіші бойынша алынады (салық
кодексінің 146-147 беттеріне қараңыз).

Көлік құралдарынаСалық салынатын Салық Салық кезеңі
салынатын салықтыобьектісі мөлшерелемесі
төлеушілер
Меншігінде және Салық салынатын Салық Кодексі Календарлық жыл
шаруашылығын обьектісіне белгіленген айлық
жүргізуіне көлік (транспорт)есептік
немесе оперативтіқұралдары көрсеткіштің
басқаруына алғанжатады., тек негізінде
(заңмен мемлекетттік есептелген
қарастырылған, тіркеуге жататынтүзету
кейбір жеке тіркемелерін коэффициенттері
категорияларын және өкілетті мен салық
қоспағанда) салықоргандарына мөлшерлемесі
салынатын есепте көлік түрлеріне,
обьектілері бар,тұратындарын қуаттылығына,
заңды тұлғалар қоспағанда двигательдің
көлеміне жүкті
көтеру
сыйымдылығына,
пайдалану
мерзіміне
байланысты
алынады.
Меншігінде және
шаруашылығын
жүргізуіне
немесе
оперативті
басқаруына алған
(заңмен
қарастырылған,
кейбір жеке
категорияларын
қоспағанда) салық
салынатын
обьектілері бар,
жеке тұлғалар

40 тонналық және одан да жоғары жүк көтеретін самосвалдар
және арнайы жабдықталған медициналық траанспорттық құралдары салық
салу оьбектісі болып табылмайды.
Көлік құралдарына салынатын салықты есептеген кезде 821 Жалпы
және әкімшілік шығыстарының шоты дебеттеледі де және 634
Бюджетпен басқа да есеп айырысулар шотының Көлік құралдарына
салынатын салықтар деп аталатын субшоты кредиттеледі.
Салықтардың барлық түрлері бюджетке аударылады, ол кезде 634
Бюджетпен есеп айырысулар шотының тиісті субшотының тиісті
субшоттары дебеттеліп, және 441 Есеп айырысу шотындағы қолма –қол
ақша шоты кредиттеледі.
Мүлікке салынатын салық. Бюджетке төленетін мүлік бойынша
салынатын салықтың есебі 634 шотында көрініс табады.
Мүлік салығын Салық салынатын Салық мөлшерлемесі Салық кезеңі
төлеушілер обьектісі
Заңды тұлға Салық салынатын Салық салынатын Календарлық жыл
резиденттерінің обьектісі: обьектінің жылдық
меншігіндегі негізгі орташа құнының 0,1%
салық салынатынқұралдар (үй алынады,
обьектілері –пәтер қорларын коммерциялық емес
(заңмен қоса алғанда) ұйымдардан,
белгіленген және әлеуметтік
кейбір материалдық сферадан, кітапхана
категориясынан емес активтер саласымен
басқасы) болып байланысты
саналатындар қызметтерден;
жатады. 1 заңды мемлекеттік ғылыми
және жеке кадрлерді
кәсіпкерлердің аттестациялаудан;
балансында су қоймаларымен
тұрған шұғылданатын заңды
обьектілердің тұлғалардан;
бухгалтерлік мемлекеттік
есеп бюджеттің есебінен
мәліметтері қаржыландырылатын
бойынша ұйымдардан
анықталған
орташа жылдық
қалдық құн.
Заңды тұлға
резидент
еместердің
меншігіндегі
салық салынатын
обьектілері
(заңмен
белгіленген
кейбір
категориясынан
басқасы)
Жеке Салық салынатын
кәсіпкерлердің обьектінің жылдық
меншігіндегі орташа құнынан 1%
салық салынатын мөлшерінде алынады.
обьектілері
Жеке Салық
тұлғалардың мөлшерлемесін,
меншігіндегі салық салынатын
салық салынатын обьектісінің құнына
обьектілері қарап, Салық Кодексі
(заңмен белгілейді.
белгіленген
кейбір
категориясынан
басқасы)

Салық салынбайтын обьектісі болып:
- жер салығы салынатын обьектілері
- көлік құралдарының салығы салынатын обьектілері;
- Қазақстан Республикасының үкіметінің шешімімен консервацияға

жатқызылған, негізгі құралдары;
- мемлекеттік автомобиль жолдары;
- инвестициондық жобаның аясында пайдалануға берілген,
негізгі құралдар.
Обьектінің орташа құнын анықтау үшін бір мысал келтіріп көрейік.
Мысал. Негізгі құралдың қалдық құны 01.01.2002ж. 11160 мың теңге,
ал материалдық емес активтердің құны 200 мың теңге құраған.
Ағымдағы жылы келіп түскен негізгі құралдың құны 1200 мың теңге
болса, ал олардың есептен шыққаны 800 мың теңге құраған.
Енді біз осы негізгі құралдар мен материалдық емес активтердің
қозғалысын көрсететін кестені құрастырып көрейік.

Күні Негізгі Келіп Есептен Есептелген
құралдар мен түскені шыққаны амортизациясы
материалдық
емес
активтердің
қалдық құны
1.01.2002ж. 11360000 94665
1.02.2002ж. 11265335 500000 122000
1.03.2002ж. 11643335 250000 115000
1.04.2002ж. 11278335 115000
1.05.2002ж. 11163335 350000 95250
1.06.2002ж. 10718085 95250
1.07.2002ж. 10622835 95250
1.08.2002ж. 10527585 300000 108500
1.09.2002ж. 10719085 108500
1.10.2002ж. 10610585 400000 134300
1.11.2002ж. 10876285 134300
1.12.2002ж. 10741985 200000 127900
1.01.2003ж. 10414085
Жиыны 141940870 1200000 800000 13455915

Ағымдағы кезеңде обьектілердің орташа жылдық құны 10918528
теңге (141940870: 13) құраған , сәйкесінше, мүлік салығының сомасы –
109185,28теңгеге тең болған (10918528х0,1).
Әрбір салық төлеуші салықты өздігінше есептейді, бірақ ол
кезде салық базасына тиесілі салық мөлшерлемесін пайдаланады.
Есептелген салыққа – 821 шоты дебеттеледі де, 634 шоты
кредиттеледі. Салықты бюджетке төлеу сол обьектілердің тұрған
жерлері бойынша жасалынады.
Жер қойнауына салынатын салықтар. Мұндай арнайы салықтардың
қатарына:
1. Үстеме пайдаға салынатын салық;
2. Жер қойнауына салынатын арнаулы төлемдер:
2.1. Бонустар (қол қойылған және коммерциялық)
2.2. Роялтилер;
3. Өнімді бөлу бойынша ҚР үлесі жатады.
Үстеме пайдаға салынатын салық. Жер қойнауын пайдаланушыларға салынатын
салық онда жасалатын контрактының мазмұнына байланысты болып келеді,
сондықтан оны шартты түрде екі модельге бөлуге болады:
бірінші – Салық Кодексі белгілеген міндетті төлемдерімен қоса
салықтың барлық түрін төлеуді қарастырады;
екінші – тек Қазақстан Республикасының үлесінде жер қойнауына тиесілі
міндетті төлемдерімен қоса барлық салықтарды төлеуді қарастырды, тек шикі
мұнай өнімдеріне төленетін акциздерді, үстеме пайдаға салынытын салықты,
жер салығын, мүлік салығын қоспағанда.
Үстеме пайдаға салынатын салық, пайданың ішкі нормасының салықтық
кезеңінің соңына жеткен деңгейінен есептелінеді, ол келесі мөлшерлемеде
болады:

Пайданың ішкі нормасы (ПІН), % Үстеме пайдаға салынатын салықтың
мөлшерлемесі (ставкасы)
20 – дан кем немесе оған тең 0
20 –дан артық, 22 – ден кем немесе 4
оған тең
22- ден артық, 24 – тен кем немесе 8
оған тең
24 – тен артық, 26 – ден кем немесе 12
оған тең
26 – дан артық, 28 –ден кем немесе 18
оған тең
28 – ден артық, 30 –дан кем немесе 24
оған тең
30 – дан артық 30

Бонустар.Жер қойнауын пайдаланушылардың белгіленген төлемдері болып
табылады және жерді пайдалануға жасаған келісім шартта белгіленген
мөлшерлемесі мен тәртіпді бойынша ақша түрінде төленеді. Жер қойнауын
пайдалануды жүргізудің жеке шарттарын негізге ала отырып, бонустардың
мына төмендегі түрлерін төлей: қол қою бонусы; коммерциялық табу бонусы.
Қол қою бонусы жер қойнауын пайдаланушылардың заңды белгіленген
тәртіпке сай келісім – шарт жасау кезінде жер қойнауын пайдалану
жөніндегі қызметін жүзеге асыру құқығын беру үшін бір жолғы тіркелген
(тұрақты) төлемі болып табылады. Қол қою бонустарының бастапқы мөлшерін
Қазақстан Республикасының үкіметі немесе Өкілеті органдары белгілейді, не
тендр өткізудің шарттары бойынша белгіленеді. Қол қою бонусының түпкілікті
мөлшері жер қойнауын пайдалану үшін берілетін кен орындарының (аумақтардың)
экономикалық құндылығына қарай келісім – шарт негізінде белгіленеді. Қол
қою бонусын төлеу мерзімі тараптардың келісім – шартымен немесе
келісімімен белгіленеді, бірақ ол келісім – шарт жасалған күннен бастап
отыз күнтізбелік күннен ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.