Арнайы педагогика

Жоспар
Кіріспе

1.тақырып. Арнайы педагогиканың пәні, обьектісі, міндеттері.
2.тақырып. Арнайы педагогиканың пәні, обьектісі, міндеттері.
3.тақырып. Құқықтық, экономикалық негіз. Психологиялық, лингвистикалық және психолингвистикалық негіз.
4.тақырып Арнайы білім берудің принциптері.
5.тақырып. Арнайы білім берудің әдіс.тәсілдері және арнайы білім беру технологиялары.
6.тақырып. Арнайы білім беруді ұйымдастырудың формалары.
7.тақырып Арнайы педагогиканың дидактикалық негіздері. Арнайы білім беру стандарты. Оқу жоспарлары, оқу бағдарламалары, арнайы білім берудегі оқу әдебиеттері
8.тақырып. Арнайы білім беру қызметінің жаңа жүйесі
10.тақырып. Арнайы білім беру жүйесінде тәрбиелеу
11.тақырып. Арнайы білім беру үрдісіндегі тәрбиелеудің мазмұны
. 12.тақырып Тәрбиелеудің принциптері
13.тақырып. Арнайы білім беру үрдісіндегі тәрбиелеудің әдістері
14.тақырып. Жанұя және балалар ұжымы шартында мүмкіндігі шектеулі баланы тәрбиелеудің ерекшеліктері
15.тақырып. Ұжымдық шығармашылық Дәріс мақсаты: арнайы педагогканың методологиясымен таныстыру.
16.тақырып:Жұмыстарды өткізу және ұйымдастыру технологиялары
17.тақырып.. Ерте балалық аутизм синдромы және тұлғаның аутикалық
қырлары туралы түсінік
18.тақырып олардың бой алу себептерінің статистикалық берілулері

Балалардың церебральдық салдануы – қимыл , психикалық бұзылуларының және сөйлеулерінің бұзылуының әр алуан түрлерімн білінетін мидың полиэтиологиялық ауруы. Ол жатыр ішінде жетілу кезеңінде , босану кеғзінде немесе туғаннан кейін пайда болады. Мидың зақымдануы ұрық дамуының ең ерте кезеңінде , оның морфологиялық және функционалдық толығуы кезінде пайда болады. Патологиялық үрдістің пайда болуына байланысты балада сал ауруының пайда болуы мен даму жағдайына ықпал жасайтын факторлар үш топқа бөлінеді босануға дейінгі , босану кезіндегі және босанғаннан кейінгі.
Босануға дейінгі факторлар .
Қан құйылу жүрек қан тамыр жетімсіздігі , жүктілік кезіндегі токсикоз , инфексиялық аурулар .
Зиянды экзо және эндогендік факторлар дәрі- дәрмектер , антибиотиктер , жүкті ананың дұрыс тамақтанбауы, ,әкесі мен анасының созылмалы алкоголизмге ұшырауы .
Резус – фактор
Босану кезіндегі факторлар босану кезіндегі жарақаттану және туу кезіндегі асфекция
Босанғаннан кейінгі факторлар . Бұл барлық факторлардың құрайды . Бұл кезеңде баланың церебральдық салдануына параинфексиялық энцефалопатиялар аса жиі әсер етеді. Нәресте миының зақымдануымен баланың церебральдық салдануына гемолиздік ауру , диатез , сары аурудың ауыр түрлері , резус сәйкессіздік маңызды роль атқарады. Босану кезіндегі жарақаттануға байланысты ми затындағы өзгерістер мен ыдырау жарақаттанумен бір мезгілде басталып , одан әрі біраз уақыттқа созылуы мүмкін. Вазомотолық иннервация бұзылуының ерекше маңызы бар . Ол кейін мидың әр бөлігінде құрылымдық өзгерістер пайла болуына мүмкіндік жасайтын гипоксияның аймақтық құбылыстары мен ми қан айналысының қайталанатын өткінші бұзылыстарына себепші болуы ықтимал.
Жастағы балада церебралдық салдану әдетте инфекциялардан , сирегірек жарақаттанудан болады. Мидың анта- және перинаталдық зақымдануы , постнаталдықпен салыстырғанда , әлдеқайда жиі байқалады. Ми құрылымында ең кең тарған өзгерістер эмбтиональдық өмірдің үш- төрт айында нерв клеткаларының аса жоғары жетілген кезеңінде болады. Егер ми зақымдануы эмбриогенездің алғашқы кезеңінде пайда болса , онда аса қарқынды өзгерістер ерте қалыптасатын сопақша мида білінеді. Ол ұрықта баланың өмір сүруге қажетті функсиялардың бүлінуінен баланың өліп қалуына себепші болады.
Эмбрион дамуының кейінгі кезеңдерінде , ол одан кейін ұрықта болатын ми зақымдануының сипаты әр түрлі функционалдық жүйелерді реттеуші ми құрылымдарына зиянды факторлардың әсер ету қарқынына байланысты .
Ақырғы өзгерістер жекелеген құрылымдар бұзылуымен қатар , мидың көлемімен массасынң кішірейуімен де білінеді. Баланың церебралдық салдануына байланысты мидың маңдай бөлігінде айқынырақ тараған немесе ошақтық склероз байқалады. Склерозға ұшыраған бөліктедің қан тамырларында жиі өзгерістер білінеді. Жалпы және ішкі гидроцефалия құбылыстары да жиі пайда болады . Ми қыртысында пирамидалық клеткалар көбірек заррап шегеді. Мұнымен қатар тыртықтық өзгерістер , кистаның жұмсаруымен және порэнцефалия болады.Мидың жатыр ішінде зақымдануына тән нақты порэнцефалия сильвев артериясы арқылы қанмен қамтылған аймақта жиі пайда болады, ол бір немесе екі жақта пайда болуы мүмкін.

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 26 бет
Таңдаулыға:

ДӘРІС КЕШЕНІ

1-БӨЛІМ. АРНАЙЫ ПЕДАГОГИКА
Глоссарий (анықтама, сөздік)

Аутизм терминін нақты өмірден алшақтау, өзіне тұну, сыртқы әсерлерге
реакциясының парадоксальді немесе жоқ болуы ортамен қарым –қатынастарда
жайбасарлық және нәзістік (сезімталдық) деп ұғылады (К.С.Лебединская).
Аутизм симптомы көптеген психикалық бұзылыстар түрінде кездеседі, бірақ
кейбір жағдайларда ол өте ерте көрініп ( баланың бірінші жылдарында,
сондай-ақ бастапқы айлардың өзінде де), клиникалық бейнелеуде орталық
және жетекші орын алады және баланың барлық психикалық дамунына ауыр кері
әсер етеді.
Анофтальм дегеніміз – туа біткен соқырлық.
Афония-дауыстың түгелімен жоқ болуы.
Афазия дегеніміз бас миының жайылмаган закымына байлашеты свйлөу
тіліьің толык кемесе жарым-жартылай жойылуы.
Дислалия –дыбысты дыбыстаудың (звукопроизношение)бұзылуы.Дислалия кезінде
есту және сөйлеу аппараты бұлшықеттерінің иннервациясы сау қалпында болады.
Дислалия кезіндегі дыбысты дыбыстаудың (айтудың) бұзылуы артикуляциялық
аппараттың аномалиясымен немесе сөйлеулік тәрбиелеудің ерекшеліктерімен
байланысты. Осыған орай механикалық және қызметтік (функционалдық)
дислалияларды ажыратады.
Дисфония Дауыстың бөлшектік бұзылысы (дауыс жоғарылығы,күші және тембрі
зардап шегеді).
Дизартрия – сөйлеу аппаратының бұлшықеттерінің жеткіліксіз иннервациясымен
шарттанған сөйлеудің дыбысты айту мен мелодико-интонациялық жақтарының
бұзылысы.
Логопедия – арнайы оқыту және тәрбиелеу құралдарымен сөйлеу қабілетінің
ауытқуларын анықтау, жою және алдын алу әдістері туралы ғылым.
Психикалық дамудың тежелуі деген түсінік баланың қалыпты психикалық даму
сарыны бұзылған кезде айқындалатын аномалияның ерекше типі деп
анықталады.

Ринолалия – артикуляциялық аппараттың құрылысының туа пайда болған
дефектісімен байланысты дыбысты дыбыстаудың және дауыс тембрінің бұзылуы.
Соқыр балалар дегеніміз – көру түйсіктерінің мүлдем жоқ болуы немесе нашар
көретін балалар.
Генетика - (грек. geneticoә – туылуға, шығу тегіне байланысты) организмнің
өзгергіштігі мен тұқымқуалаушылық заңдары туралы ғылым.
Инсайт (ағыл. inәight - түсіну) – 1) неғұрлым жалпы мағынасы-бір нәрсені
іштей сезу, ішкі түйсік; 2) стандартты жағдайда-кез келген өзіндік сана-
сезім немесе өзіндік ұғыну; 3) психотерапия – біреудің бұрын аңғармаған
психикалық күйін түсіну немесе білу; 4) еске түсірмей – ақ, бұрынғы
тәжірибеге сүйенбей, бір нәрсені жаңадан дұрыс аңғару; 5) гештальт
психологияда – проблемалар сол арқылы шешілетін процесс.
Қажеттілік – 1) организмнің күйін жақсартатын бір мұқтаждық күй. Қ. Мұнда
базалық немесе биологиялық болуы мүмкін; 2) организмнің ішкі күйі; бір
затқа немесе іске мұқтаж болу. Қ. Кейде түрткі, стимул, тілек, ұмтылу
сияқты ұғымдарға синоним ретінде қолданылады
Ойлау - ақиқат дүниенің мида жанама түрде ұғымдар арқылы барлық қасиет,
байланыс, қатынастармен бейнеленуі.
Психика – 1) объективті шындықты түйсік, қабылдау, елестету, сезім, ерік,
ойлау арқылы белсенді бейнелейтін мидың жүйелі қасиеті; 2) адамның жан-
дүниесінің сапалық күйі мен сипатын жинақтайтын рухани бірлестігі;
Салыстырмалы психология – адам психикасының шығу тегі мен дамуының, адам
санасының қалыптасуының биопсихологиялық алғышарттары мен заңдылықтарын,
адам мен жануарлардың психологиялық қарекетіндегі жалпылық пен
айырмашылықты, зерттейтін психология саласы.
Сана - әлеуметтік тіршілік иесі ретіндегі адамның рухани белсенділігінің ең
жоғарғы деңгейі.
Стимул – тітіркендіргіштердің рецепторларға тікелей әсер етуі нәтижесінде
сыртқы және ішкі мүшелерде қоздыру тудыратын әсер.
Стресс – кез келген күшті әсерден адамда пайда болатын психофизиологиялық
күй.
Үйрету – сыртқы және ішкі іс-әрекет пен мінез-құлықта болатын белгілі бір
мақсатқа жетуге мүмкіндік беретін тәсіл. Мақсатқа сай өзгерістердің бәрі
бірдей үйрету бола бермейді.
Фенотип – организмнің бақылауға келетін кез келген морфологиялық,
физикалық, мінез-құлықтың нышаны.

1-тақырып. Арнайы педагогиканың пәні, обьектісі, міндеттері.
Дәріс мақсаты: арнайы педагогка кіріспесімен таныстыру.

1. Арнайы педагогика дегеніміз не?
2. Арнайы педагогика дағы қөқарастар
3. А.Н.Леонтьев концепциясы.
4. Леонтьев – Фабри концепциясы

Балалардың церебральдық салдануы – қимыл , психикалық бұзылуларының
және сөйлеулерінің бұзылуының әр алуан түрлерімн білінетін мидың
полиэтиологиялық ауруы. Ол жатыр ішінде жетілу кезеңінде , босану кеғзінде
немесе туғаннан кейін пайда болады. Мидың зақымдануы ұрық дамуының ең ерте
кезеңінде , оның морфологиялық және функционалдық толығуы кезінде пайда
болады. Патологиялық үрдістің пайда болуына байланысты балада сал
ауруының пайда болуы мен даму жағдайына ықпал жасайтын факторлар үш
топқа бөлінеді босануға дейінгі , босану кезіндегі және босанғаннан
кейінгі.
Босануға дейінгі факторлар .
Қан құйылу жүрек қан тамыр жетімсіздігі , жүктілік кезіндегі
токсикоз , инфексиялық аурулар .
Зиянды экзо және эндогендік факторлар дәрі- дәрмектер ,
антибиотиктер , жүкті ананың дұрыс тамақтанбауы, ,әкесі мен анасының
созылмалы алкоголизмге ұшырауы .
Резус – фактор
Босану кезіндегі факторлар босану кезіндегі жарақаттану және
туу кезіндегі асфекция
Босанғаннан кейінгі факторлар . Бұл барлық факторлардың
құрайды . Бұл кезеңде баланың церебральдық салдануына параинфексиялық
энцефалопатиялар аса жиі әсер етеді. Нәресте миының зақымдануымен баланың
церебральдық салдануына гемолиздік ауру , диатез , сары аурудың ауыр
түрлері , резус сәйкессіздік маңызды роль атқарады. Босану кезіндегі
жарақаттануға байланысты ми затындағы өзгерістер мен ыдырау
жарақаттанумен бір мезгілде басталып , одан әрі біраз уақыттқа созылуы
мүмкін. Вазомотолық иннервация бұзылуының ерекше маңызы бар . Ол кейін
мидың әр бөлігінде құрылымдық өзгерістер пайла болуына мүмкіндік
жасайтын гипоксияның аймақтық құбылыстары мен ми қан айналысының
қайталанатын өткінші бұзылыстарына себепші болуы ықтимал.
Жастағы балада церебралдық салдану әдетте
инфекциялардан , сирегірек жарақаттанудан болады. Мидың анта- және
перинаталдық зақымдануы , постнаталдықпен салыстырғанда , әлдеқайда жиі
байқалады. Ми құрылымында ең кең тарған өзгерістер эмбтиональдық өмірдің
үш- төрт айында нерв клеткаларының аса жоғары жетілген кезеңінде болады.
Егер ми зақымдануы эмбриогенездің алғашқы кезеңінде пайда болса , онда аса
қарқынды өзгерістер ерте қалыптасатын сопақша мида білінеді. Ол ұрықта
баланың өмір сүруге қажетті функсиялардың бүлінуінен баланың өліп қалуына
себепші болады.
Эмбрион дамуының кейінгі кезеңдерінде , ол одан кейін ұрықта болатын
ми зақымдануының сипаты әр түрлі функционалдық жүйелерді реттеуші ми
құрылымдарына зиянды факторлардың әсер ету қарқынына байланысты .
Ақырғы өзгерістер жекелеген құрылымдар бұзылуымен қатар , мидың
көлемімен массасынң кішірейуімен де білінеді. Баланың церебралдық
салдануына байланысты мидың маңдай бөлігінде айқынырақ тараған немесе
ошақтық склероз байқалады. Склерозға ұшыраған бөліктедің қан тамырларында
жиі өзгерістер білінеді. Жалпы және ішкі гидроцефалия құбылыстары да жиі
пайда болады . Ми қыртысында пирамидалық клеткалар көбірек заррап
шегеді. Мұнымен қатар тыртықтық өзгерістер , кистаның жұмсаруымен және
порэнцефалия болады.Мидың жатыр ішінде зақымдануына тән нақты
порэнцефалия сильвев артериясы арқылы қанмен қамтылған аймақта жиі
пайда болады, ол бір немесе екі жақта пайда болуы мүмкін.
Мидың постнаталдық зақымданулары артериялардың бітелуі , қан құйылу
немесе қабынудан болатын некроз салдарынан псевдопорэнцефалияның пайда
болуына әсер етеді.

ТМД елдерінде психикалық сөйлеу және қимыл бұзылымдары ерекшеліктеріне
негізделген ,К.А.Семенова ұсынған балалардың церебралдық сал
ауруларының жіктемесі пайдаланылады. Бұл жіктеме бойынша балалардың
церебралдық салданулары бес клиникалық түрге бөлінеді. Олар сіреспелі
диплегия, қосарланған гемиплнгия , гипнркинездік , атониялы-
статикалық , гемипарездік

2-тақырып. Арнайы педагогиканың пәні, обьектісі, міндеттері.
Дәріс мақсаты: арнайы педагогканың методологиясымен таныстыру.

1.Арнайы педагогика дегеніміз не?
2.Арнайы педагогиканың пәні
3.Арнайы педагогиканың объктісі

Арнайы педагогиканың ғылыми негіздері:философиялық, әлеуметтік-мәдени.
Сонымен қатар балалардың церебралдық салдануын үш кезеңге бастапқы
екі деңгейлі ауыртпалықтағы , алғашқы және кешеуілдеген резидуалдық
болып бөлінеді. Балалар салдануының бірінші кезеңінде туа сала немесе
нәресте,лік кезеңде басталады.
Екінші резиуалдық кезең нәрестенің төрт бес айлығында анықталып екі-
үш жылға дейін созылады.
Ауруңдың үшінші кезеңінде патологиялық қимыл стеротипі толығымен
қалыптасады.
Балалардың церебралдық салдануының клиникасы пирамида жолы , қыртыс
асты түйіндері , мишықтық және ми бағандық құрылымдар зақымдану
симптомдарымен қабаттасатын әр алуан қимылдық бұзылымдармен
сипатталады.
Ең алдымен әр түрлі типтегі гиперкинездер және синкинезиялармен
қосарланатын сіреспелі салданулар немесе прездер білінеді . көптеген
науқастарда тарлымды және ошақтық эпилепсиялық ұстамалар байқалады.
Сіреспелі диплегия туу кеіндегі жарақаттануға байланысты жиі
пайда болады, бірақ ол жатыр ішінде зақымдануданда болуы мүмкін .алдымен
орталық қатпар , әсіресе парацентралдық бөлім , өте жиі зақымданады. Ең
алдымен санды жанастыратын және жазатын бұлшықеттер тонусының өте қатты
көтерілгендігі білінеді. Баланың аяқтары бір біріне жанасып, қисайып , аяқ
ұшы бүгіледі.Аз дәрежеде қол әсіресе оның жоғарғы бөліктері зардап шегеді
. Қол ұшындағы қимылдар әдетте өзгермейді. Кейде қитарлану , мұрын ерін
әжімінің тегістелуі , тілдің ауытқуы түрінде білінетін бас сүйек
нервтерінің зақымдану симптомдары болуы мүмкін .
Сіңірлік және периосталдық рефлекстер әсіресе аяқта жоғарылайды,аяқ
ұшында патологиялық рефлекстер білінеді. Бұл синдромда , бала церебралдық
салдануының басқа түрлеріне қарағанда , психика онша өзгермейді ,кейде
эпилепсиялық ұстамалар көрініс береді .
Ауру туғаннан кейінгі алғашқы күндерде білінеді . Бала жөргектегенде
және суға шомылдырғанда қимылдамайды,аяқтарын бүгуге немесе жазуға
әрекетенгенде бұлшықет тонусының жоғарлауынан қатты қарсылық байқатады.
Статикалық фунуциялардың дамуы кешігеді Аурудың ауыр түрлерінде
және ұзақ емдеген жағдайда бала үш- бес жасқа келгенде жүре бастайды.
Жүргенде аяқтары шамадан тыс жазылған , бір-біріне түйіскен , тізелері бір-
біріне сүйкеледі тек бақай ұштарымен жүреді.Тізе және тізе-аяқ ұшы
буындарында контрактура , аяқ ұшы деформациясы пайда болуынанг жүре
алмайды .
Қосарланған гемиплегия –сал балакның алғакшқы аптадағы өмірінде
жойылып кететін , бірақ осы жағдайда жылдар бойы сақталып қалған тонустық
рефлекстер әсерінен күшейе түсетін бұлшық еттер сіресуі басым
тетраплегия. Нұсқаушы тіктегіш рефлекстер , еркін қимылдар тәрізді , мүлде
болмаған немесе дамымаған.Балалар отырмайды тұрмайды және жүрмейді.
Гиперкинездік түр. Церебралдық салданудың басқа түрлерімен жиі
қосарланады, бірақ гиперкинездер басым болады.Олар бірнеше түрлерге
бөлінеді туа біткен қос атетоз, туа біткен қос хорея, туа біткен
экстрапирамидтік сіреспе және атиптік гиперкинездер.Соңғылар сіреспе
салдану және басқа да сиптомдармен қосарланады. Бұл түрдің пайда болуына
көбінесе билирубиндік энцефалопатия әсер етеді. Стриопаллидарлық жүйе
өте жиі зақымданады.
Бұлшықеттер тонусының бұзылулары оның таралымды түрінде білінеді
.Кейде тыныштық жағдайда бұлшықет тонусының өзгермеуі немесе тіпті
төмендеуіде мүмкін., бірақ ол белсенді қимылдар әсерінен жоғарылап кетеді.

Қосарланған атетозда атетоидтық гиперкинездер ым бұлшықеттерінде ,
қол мен аяқтың төменгі бөліктерінде айқынырақ білінеді , ол кейде денені
қамтуы мүмкін.Бұл түрде интелект өзгерістері мен эпилепсия тәрізді
ұстамалар , балалар церебралдық салдануларының басқа түрлеріне қарағанда
сирек байқалады. Балалар церебралдық салдануларының гиперкинездік түрі
нерв жүйесінің антенаталдық кезеңінде зақымдануынан болады.
Атониялы- астатикалық түр – бұлшықет тонусының төмендеуі мен қимыл
үйлесімділігінің бұзылуы . Клиникалық белгілері туа сала қалыптаса
бастайды . Нәрестелерде қалыпты жағдайда аяқ пен қолды бүгетін
бұлшықеттер тонусы күшеймейді. , ұзақ уақыт сақталып қалатын көлденең
нистагм байқалады

3-тақырып. Құқықтық, экономикалық негіз. Психологиялық, лингвистикалық
және психолингвистикалық негіз.
Дәріс мақсаты: арнайы педагогканың методологиясымен таныстыру.

1. Арнайы педагогиканың құқықтық негізі.

2.Арнайы педагогиканың, экономикалық негізі.

3.Арнайы педагогиканың лингвистикалық негізі.
4.Арнайы педагогиканың психолингвистикалық негізі.

Аурудың түрімен зардаптанған балалар кеш қаз тұрады және жүреді.
Олардың қимылдары жедел шамадан тыс және үйлесімсіз . Жүрісі төселмеген ,
тәлтіректеп , аяғын алшаңдатып жүреді. Сіңірлік рефлекстер патологиялық
пирамидалық белгілермен қабаттасып , көтеіңкі болуы мүмкін. Сөйлеу
бұзылуы мен дебильбік немесе имбецильдік псикикалық өзгерістер жиі болып
тұрады.
Гемипарездік түр. Әдетте жүктіліктің соңғы айларында жатыр ішінде
зақымданудан , сонымен қатар алғашқы постнаталдық кезеңде жүйке жүйесінің
инфексиялық аурулары немесе бас –сүйек ми зақымдануы әсерінен
балалардың церебралдық салдануларының жиі кездесетін түрлерінің бірі. Ең
алдымен қолда басымырақ білінетін дененің бі жағының парезі немесе
салдануы байқалады.Аяқты жақындататын және бүгетін бұлшықеттер тонусы
жоғарлайды.
Көбінесе аяқтағы белсенді қимылдар қалпына келеді де , қолдағы парез
қалып қояды. Салданған қол аяқтың өсуі кешігеді.
Көз қозғайтын , бет және тіл асты нервтерінің аздаған зақымдану
белгілері жиі көрініс береді .Сезімділік бұзылымдары жиі кздеседі .
Патологиялық үрдіс мидың сол жағында басымырақ болған жағдайда моторлық
афазия мен дизартрия болуы мүмкін .
Балалар церебралдық салданулары патргенезінің күрделігі мен
клиникалық

4-тақырып Арнайы білім берудің принциптері.
Дәріс мақсаты: арнайы педагогканың методологиясымен таныстыру.

1. Принцип терминының мағынасы

2. Жалпы принциптер

3. Арнайы принциптер

Аутизм изоляцияланған есту мен көз кемістіктеріне қарағанда жиірек
кездеседі, дегенмен олардың бой алу себептерінің статистикалық берілулері
тұрақсыз, оған өзіндік септер де бар: 1) диагностикалық критерийлердің
тұрақсыз анықталуы, олрадың сапалық мінездемесі; 2) синдромның жастық
шекараларының бағалауларындағы өзгешеліктер (Ресейде – 15 жастан үлкен
емес, БатысЕуропа, АҚШ және Жапонияда – жатық шектеулері жоқ); 3) ЕБА
себептерін, оның даму механизмдерін, аутизмнің өзін түсінудегі көптүрлілік.
Соңғы кездері көптеп ресейлік және шет елдік әдебиеттерде 10 мың жаңа
туылған нәрестелердің 15 -20 жағдайларында, және де аутизм ұл балаларда
қыздарға қарағанда 4 – 4,5 есе жиірек кездесетіні жайлы жазылып жүр. Сондай-
ақ, аутизмнің жиілігі уақыт өте келе көбеюіне және ұлттық, нәсілдік,
географиялық және басқа да көптеген факторларға тәуелді еместігі – оның
бүкіладамзаттық көрінісі бар ауыр психикалық ауытқушылық екендігін
ерекшелейді.
Аутизмнің себептері
Аутизмнің себептері жеткілікті түрде анық емес. ЕБА-ның
этиологиясындағы генетикалық факторлардың ролі дәйектелген, қазіргі таңда
барлық дерлік белгілі зерттеушілер аутизмнің биологиялық негіздерін ЕБА-
ныңтұқым қуалауымен шерттанғаны туралы ойлары бір жерден шығуда.
Тұқым қуалау механизмі әлі де анық емес, бірақ ол моногенді емес, яғни
ЕБА дамуы бір ғана генге емес бүкіл гендер тобына тәуелді. Ең жоғары
ықтималдылығы мультифакторлы механизм деп саналады. Бұл дегеніміз гендік
кешен патологияның өзін емес, оның тек даму жағынан ыңғайластығы және
экзогенді де (сыртқы – жарақат, инфекция, интоксикация, психожарақат және
т.б.), эндогенді де ( жастық дағдарыс, конституциональді ерекшеліктер және
т.б.) бола алатын спецификалық емес манифестік (провоцировать ететін)
фактордың болған жағдайында ғана пайда болады. Мұндай көзқарас басқалаға
қарағанда ЕБА синдромының алуан клиникалық көптүрлілігін жақсы
түсіндірілуімен , әсіресе егер мультифакторлық кешен оның барлығы немесе
бір бөлігінің емес, тым болмаса бір ғана патогенді генннің болуы жағдайында
жүзеге асырылуы туралы В.П.Эфроимсонның гипотезасына қарағанда анағұрлым
қызықтырады. Бұл гипотеза сондай-ақ аутизмі бар тұлғалар өздері отбасы
құрмаса да , қазіргі таңдағы олардың популяция санының көбеюін де
түсіндіреді.

5-тақырып. Арнайы білім берудің әдіс-тәсілдері және арнайы білім беру
технологиялары.
Дәріс мақсаты: арнайы педагогканың технологияларымен таныстыру.

1.Технология терминың мағынасы

2. Арнайы педагогиканың технологиялары

ЕБА-ның тылсым генетикалық тұқым қуалай механизмдері әлі де жете
зерттелінбеді.
Орталық жүйке жүйесінің (ОЖЖ) органикалық зақымдалуы 50 жылдам астамғы
этиологиясымен байланысында қарастырылады. Іс-тәжірибе көрсеткендей ЕБА
диагнозы бар балаларды жете зерттегенде көпшілігінде ОЖЖ-нің органикалық
зақымдалулары белгілері байқалады, алайда олардың шығу тегі мен жіктелуі
қиянға соғады. ЕБА-ны белгілі зақымданудың локализациясымен байланыстыру
туралы мүмкіндіктер болды. Бірақ нақты қорытындылар жасау үшін жинақталған
материалдар әлі де жеткіліксіз.
Психлогенді фактор АҚШ-та және Батыс Еуропада психоаналитикалық ықпал
түрінде қарастырылады. Ал Ресейлік әдебиеттерде психогенді аутизм болуы
мүмкін, бірақ осы түрлердің нақты характеристикалары жоқ. Олардың ойынша,
психогенді фактор: а) ЕБА-ның саналуан түрлеріне манифестік болуы; б) ЕБА-
ның жеткілікті деңгейдегі интеллект және өзіндік тану бола тұрып, үшіншілік
қалыптасуларына үлес қосуы (өзінің қалптаспауы себепті невротикалық
бұзылыстар); в) сенсорлық фефект және депривациялық психикалық дамудың
басқа да нұсқаларында екіншілік аутизацияның себепкері болуы мүмкін.
Клинико-психолого-педагогикалық мінездеме
Тұлғаның аутистикалық бұызылыстарының клинико-психолого-педагогикалық
суреттемесі басқа психикалық бұзылыстарға қарағанда күрделі, саналуан және
қалыпта емес болып келеді. Ерте балалық аутизм синдромының негізгі
себептері Л.Каннер бойынша симптомның триадасы болып табылады: 1) аутизм
аутистикалық күйзелістермен бірге; 2) ұстама (одержисость) элементтері бар
бірқалыпты,стереотипті мніз-құлық; 3) сөйлеу дамуының өзіндік бұзылыстары.
Аутизм 3-5 жас аралығында айқын көрінеді және ерте балалық жаста
көрінуінің негізгілері төмендегідей:
аутистік бала өзінің көзқырын басқа адамның мүшелеріне, әсіресе,
бетіне тоқтатпайды, тура көзбе-көз контактісін жақтыртпайды;
бірінші жымию уақытында болса да, нақты бір адамға бағытталмайды,
күлкі, қуаныш, өзга адамдардың басқа да аффективтік реакцияларымен
шарттанбайды;
қоршаған адамдарға аутистік бала индифферентті түрде қарайды: үнемі
төсегінде, манежде және т.б. жерлерде отырғанды қалап, қолдарына
жүгірмейді, өзіне ыңғайлы қалыпты таңдай, қолға үйрене алмайды және сол
себепті қызбалы болып отырады; қалып жағдайын көрсетпейді, көрсеткен
жағдайда енжер түрде болады; сол сәтте кейде барлығының дерлік қолдарына
оңай-ақ бара салады;
аутистік бала өзінің жақындарын таниды, бірақ олармен қанық және ұзақ
эмоционалдық байланысқа бармайды;
дискомфорт жағдайына ( мысалға, тамақтану уақытының өзгерісі) қатынасы
парадоксальді: аутистік бала не мүлдемге ондайды жақтырмайды, не оған еш
айырмашылығы жоқ болады;
өзге адамдармен (тіпті жақындарымен де) қатынастары сондай да
парадоксальді: бір жағдайларда бала мұндай қажеттілікті қажет етпейді
немесе тез үренеді, қарым-қатынас жасаудан қашады; ал өте күрделі
жағдайларда қарым-қатынасқа ( әсіресе, тактильді)енжар қарайды.

6-тақырып. Арнайы білім беруді ұйымдастырудың формалары.
Дәріс мақсаты: арнайы педагогканың методологиясымен таныстыру.

1.

Аутистік балаға тұрақты, үйреншікті қалыпты сақтаудағы, қоршаған
ортадағы түрлі өзгерістерге қарсы әрекет ету түрінде көрінетін оқшаулану
феномені тән. Сырттай бұл реакциялар өзгерістерге қоқыныш, агрессия, және
өзіндік агрессия, гиперактивтілік, зейіннің бұзылысы, тұрақтану түрінде
көрінуі мүмкін. Оқшаулану феномені түрлілігімен, стероетипиядағы үлкен
тұрақтылықпен айрықша болуымен көрінеді: бірдей қозғалыстар мен іс-
әрекеттердің қарапайымынан ( тербелу, қолдарымен сілку) бастап күрделісіне
дейін көп реттен қайталау; тұрмыстық дағдыларда қатаң тұрақтылыққа ұмтылу
( тамақ, ыдыс, киім, серуендеу, кітаптар, музыкалық шығармалар және т.б.);
бір дыбыстарды үнемі қайталай беру ; қоршаған заттарды ырғақпен соғу
(кубикпен стол бетін және т.с.с.), иіскелеу мен жалауға тұрмайтын заттарды
иіскелеу және жалау.
Стереотиптілік ойнау кезінде де көрінеді: бір әрекеттерді бірқалыпты,
санасыз қайталай беру ( бала минералды судан қалған бөтелкесін айналдырады,
саусақ аралықтарына жіптерді жүргізеді және т.б.). Ойыншықтар өз орнымен
қолданылмайды. Аутизмі бар балалар суды бір ыдыстан екіншісіне құюды,
себілетін заттармен ойнауды ұнатады, бірақ құмзарда (песочница) ойнағанда
аутист бала еш нәрсені де құмнан құймай, құмды тек араластыра береді.
Аутизм кезіндегі бірқалыпсыздық моториканың ерекшеліктерінде айқын
көрінеді. Аутистік балалардың қозғалысы күші мен амплитудасына сай емес.
Жиірек бұл балалар жеңіл қозғалыстарға қарағанда күрделі, қиын түрлерін
жақсы орындайды, кейде жіңішке моторика жалпыға қарағанда өзінің жеке
көріністерінде ерте байқалады, ал қозғалыстар кенет істелген кезде жеңіл,
әрі оңайға түсе отырып, ерік-жігермен оларды орындаған кезде қиынға соғады.
Қорқыныштар ерте көрініс табады. Олар диффузды, нақты емес, жалпы
мазасыздық пен алаңдаушылық деңгейінде және дифференцацияланған, яғни бала
нақты заттар мен құбылыстардан қорқады, ал қорқыныш объектілері болса
шексіз: қолшатыр, электрқұралдарының шуы, жұмсақ ойыншықтар, барлық ақ
нәрселер, көліктер, жерасты өткелі және т.б. өзінің табиғаты бойынша
үрейлер түрлі болып келеді. Бір жағдайларда – дыбыс, жарық және өзге де
сенсорлық әсерлерге жоғары сезімталдық: мысалға, көпшілік адамдарда
қолайсыз әсер ететін дыбыс аутизмі бар балаға аса ауыр тиіп, дискомфорттың
көзі де бола алады. Кей жағдайларда үрей қандай да бір қауіптің белгісіндей
баланың уайымында үлкен орын алады, басқаша айтқанда бала оны асыра
бағалайды. Мұндай қорқыныштар жоғары бағалы бола, барлық балаларға тән,
бірақ қалыпты дамуда қорқыныш, үрей біртіндеп басылып, өзінің мәніне тән
орын алатын болса, аутистік жағдайда үрей тудыратын объектпен ұдайы, қайта
әсерлесу басып қоймайды, керісінше, қорқынышты күшейтіп, оны тұрақты
қылады. Соңында, қорқыныш шын мәніндегі (реалды) үрей туғызатын жағдаймен
байланысты болады (мысалға, емханада укол салды), бірақ ол тек қорқыныш
тудырушы зат ретінде қандай да бір элементте ( медбике халатыгың ақ түсі –
жәбірлеуші) сақталады: нәтижесінде бала, барлық ақ нәрселерден қорқады.

на три большие группы: словесные, практические, наглядные.

7-тақырып Арнайы педагогиканың дидактикалық негіздері. Арнайы білім беру
стандарты. Оқу жоспарлары, оқу бағдарламалары, арнайы білім берудегі оқу
әдебиеттері
Дәріс мақсаты: арнайы педагогканың методологиясымен таныстыру.

Аутизмі бар балалрдың ішкі жан дүниесінің тағы бір ерекшелігі
аутистикалық қиялдар болып табылады. Олардың негізгі белгілері – шындықтан
алшақтау, өоршаған ортамен әлсіз, жеткіліксіз және бұрмаланған байланыс.
Бұл өзінің тұрақтылығымен ерекшеленетін қиялдар шынайы қобалжулар мен алған
әсерлердің орнын асмастырады, кей жағдайда баланың қорқынышын, оның аса
құштарлығы мен жоғары бағалы қызығушылығын бейнелейді және баланың қандай
да бір жағдайдағы жетісе алмауының нәтижесі, ал кейде құштарлық пен
инстинкттер салаларының бұзылысының салдары да болып табылады.
Көптеген авторлармен келтірілетін аутистік балалардың сөйлеу дамуының
ерекшеліктері түрліше деліне келе, олар негізінен алғанда ұштасып жатады,
Бұлар:
балалрдың басым көпшілігінде (сөйлеудің жоқ болы) мутизм;
жиі қалдырылған, яғни сол сәтте емес, уақыт өткен соң қайталанып
айтылатын эхолалиялар (басқа адаммен айтылған сөздерді, сөйлемдерді
қайталау);
көптеген сөз-мөрлері, сөйлем-мөрлері, фонографиялылықтың (тоты құс
тәрізді) болуы дамыған сөйлеу қабілетін тудыратын иллюзиялар ғана;
сөлеу кезіндегі қаратпалылықтың жоқ болуы, диалогтың бола алмауы (
дегенмен монологиялық сөйлеу кейде жақсы жетілген);
сөйлеудің автономдылығы;
жекеше есімшелердің сөйлеудегі кешіктіріліп пайда болуы (әсіресе
мен) және олардың дұрыс қолданылмауы ( өзі туралы – ол немесе сен,
басқалары туралы кейде мен );
семантиканың бұзылысы ( метафорикалық алмасу, кең немесе өте тар түрде
сөздердің мағынасын түсіндіруі), неологизмдер;
сөлеудің грамматикалық құрылымының бұзылысытары;
дыбыстаудың бұзылыстары;
сөйлеудің просодикалық құрам бөліктерінің бұзылысы.
Бұл аталған барлық сөйлеу дамуындағы ауытқушылықтар патологияның
басқа да түрлерінде кездесуі мүмкін, алайда ерте балалық аутизмде олардың
көпшілігі белгілі мінездемелік ерекшеліктері болады. Сонымен қоса, олар
біршама із қалдыратын сөйлеудің коммуникативтік қызметінің дамымауымен
шарттаған болып келеді. Аутизмі бар балалардың интеллектулды дамуының басты
ерекшелігі болып табылатын дамудың бірқалыптылық, парциальділік түрде
болмауы Үлкен қызығушылықты тудырады. Бұл парциалдылықтың ерекшелігін де
айта кету жөн: абстрактілік мінездемесі бар тапсырмаларды орындай отырып,
бала осы тәрізді күрдеілілігі бар тапсырманы шығара алмайды: 2+3=? орындай
алады да, ал Сенде екі алма болды, анашың саған тағы үшеу берді. сонда
қанша боп шықты? дегенді шешу қиынға түседі.
Бұдан басқа, шет ел және ресейлік авторлардың мәліметтері бойынша 23
ен ¾ дейін аутизмі бар балалар интелллетуалдылық жетіспеушілігінің
деңгеімен зардап шегеді. Көптеген шет ел концепцияларында аутизмнің
патогенезінде когнитивтік даму бұзылыстары жатыр делінеді, кейде тіпті ерте
балалық ацтизмді өзінше интеллектулдылық бұзылыстары ратінде қарастыру
туралы ойлар да айтылып жатады.

8-тақырып. Арнайы білім беру қызметінің жаңа жүйесі
Дәріс мақсаты: арнайы педагогканың методологиясымен таныстыру.

Балалардың церебральдық салдануы – қимыл , психикалық бұзылуларының
және сөйлеулерінің бұзылуының әр алуан түрлерімн білінетін мидың
полиэтиологиялық ауруы. Ол жатыр ішінде жетілу кезеңінде , босану кеғзінде
немесе туғаннан кейін пайда болады. Мидың зақымдануы ұрық дамуының ең ерте
кезеңінде , оның морфологиялық және функционалдық толығуы кезінде пайда
болады. Патологиялық үрдістің пайда болуына байланысты балада сал
ауруының пайда болуы мен даму жағдайына ықпал жасайтын факторлар үш
топқа бөлінеді босануға дейінгі , босану кезіндегі және босанғаннан
кейінгі.
I Босануға дейінгі факторлар .
1. Қан құйылу жүрек қан тамыр жетімсіздігі , жүктілік кезіндегі
токсикоз , инфексиялық аурулар .
2. Зиянды экзо және эндогендік факторлар дәрі- дәрмектер ,
антибиотиктер , жүкті ананың дұрыс тамақтанбауы, ,әкесі мен анасының
созылмалы алкоголизмге ұшырауы .
3. Резус – фактор
II Босану кезіндегі факторлар босану кезіндегі жарақаттану және
туу кезіндегі асфекция
III Босанғаннан кейінгі факторлар . Бұл барлық факторлардың 10-
15 құрайды . Бұл кезеңде баланың церебральдық салдануына
параинфексиялық энцефалопатиялар аса жиі әсер етеді. Нәресте миының
зақымдануымен баланың церебральдық салдануына гемолиздік ауру , диатез ,
сары аурудың ауыр түрлері , резус сәйкессіздік маңызды роль атқарады.
Босану кезіндегі жарақаттануға байланысты ми затындағы өзгерістер мен
ыдырау жарақаттанумен бір мезгілде басталып , одан әрі біраз уақыттқа
созылуы мүмкін. Вазомотолық иннервация бұзылуының ерекше маңызы бар . Ол
кейін мидың әр бөлігінде құрылымдық өзгерістер пайла болуына мүмкіндік
жасайтын гипоксияның аймақтық құбылыстары мен ми қан айналысының
қайталанатын өткінші бұзылыстарына себепші болуы ықтимал.
1-3 жастағы балада церебралдық салдану әдетте инфекциялардан ,
сирегірек жарақаттанудан болады.
10-тақырып. Арнайы білім беру жүйесінде тәрбиелеу
Дәріс мақсаты: арнайы педагогканың методологиясымен таныстыру.

Мидың анта- және перинаталдық зақымдануы , постнаталдықпен салыстырғанда ,
әлдеқайда жиі байқалады. Ми құрылымында ең кең тарған өзгерістер
эмбтиональдық өмірдің үш- төрт айында нерв клеткаларының аса жоғары
жетілген кезеңінде болады. Егер ми зақымдануы эмбриогенездің алғашқы
кезеңінде пайда болса , онда аса қарқынды өзгерістер ерте қалыптасатын
сопақша мида білінеді. Ол ұрықта баланың өмір сүруге қажетті
функсиялардың бүлінуінен баланың өліп қалуына себепші болады.
Эмбрион дамуының кейінгі кезеңдерінде , ол одан кейін ұрықта болатын
ми зақымдануының сипаты әр түрлі функционалдық жүйелерді реттеуші ми
құрылымдарына зиянды факторлардың әсер ету қарқынына байланысты .
Ақырғы өзгерістер жекелеген құрылымдар бұзылуымен қатар , мидың
көлемімен массасынң кішірейуімен де білінеді. Баланың церебралдық
салдануына байланысты мидың маңдай бөлігінде айқынырақ тараған немесе
ошақтық склероз байқалады. Склерозға ұшыраған бөліктедің қан тамырларында
жиі өзгерістер білінеді. Жалпы және ішкі гидроцефалия құбылыстары да жиі
пайда болады . Ми қыртысында пирамидалық клеткалар көбірек заррап
шегеді. Мұнымен қатар тыртықтық өзгерістер , кистаның жұмсаруымен және
порэнцефалия болады.Мидың жатыр ішінде зақымдануына тән нақты
порэнцефалия сильвев артериясы арқылы қанмен қамтылған аймақта жиі
пайда болады, ол бір немесе екі жақта пайда болуы мүмкін.
Мидың постнаталдық зақымданулары артериялардың бітелуі , қан құйылу
немесе қабынудан болатын некроз салдарынан псевдопорэнцефалияның пайда
болуына әсер етеді.
ТМД елдерінде психикалық сөйлеу және қимыл бұзылымдары ерекшеліктеріне
негізделген ,К.А.Семенова ұсынған балалардың церебралдық сал
ауруларының жіктемесі пайдаланылады. Бұл жіктеме бойынша балалардың
церебралдық салданулары бес клиникалық түрге бөлінеді. Олар сіреспелі
диплегия, қосарланған гемиплнгия , гипнркинездік , атониялы-
статикалық , гемипарездік

11-тақырып. Арнайы білім беру үрдісіндегі тәрбиелеудің мазмұны
Дәріс мақсаты: арнайы педагогканың методологиясымен таныстыру.

Сонымен қатар балалардың церебралдық салдануын үш кезеңге бастапқы
екі деңгейлі ауыртпалықтағы , алғашқы және кешеуілдеген резидуалдық
болып бөлінеді. Балалар салдануының бірінші кезеңінде туа сала немесе
нәресте,лік кезеңде басталады.
Екінші резиуалдық кезең нәрестенің төрт бес айлығында анықталып екі-
үш жылға дейін созылады.
Ауруңдың үшінші кезеңінде патологиялық қимыл стеротипі толығымен
қалыптасады.
Балалардың церебралдық салдануының клиникасы пирамида жолы , қыртыс
асты түйіндері , мишықтық және ми бағандық құрылымдар зақымдану
симптомдарымен қабаттасатын әр алуан қимылдық бұзылымдармен
сипатталады.
Ең алдымен әр түрлі типтегі гиперкинездер және синкинезиялармен
қосарланатын сіреспелі салданулар немесе прездер білінеді . көптеген
науқастарда тарлымды және ошақтық эпилепсиялық ұстамалар байқалады.
Сіреспелі диплегия туу кеіндегі жарақаттануға байланысты жиі
пайда болады, бірақ ол жатыр ішінде зақымдануданда болуы мүмкін .алдымен
орталық қатпар , әсіресе парацентралдық бөлім , өте жиі зақымданады. Ең
алдымен санды жанастыратын және жазатын бұлшықеттер тонусының өте қатты
көтерілгендігі білінеді. Баланың аяқтары бір біріне жанасып, қисайып , аяқ
ұшы бүгіледі.Аз дәрежеде қол әсіресе оның жоғарғы бөліктері зардап шегеді
. Қол ұшындағы қимылдар әдетте өзгермейді. Кейде қитарлану , мұрын ерін
әжімінің тегістелуі , тілдің ауытқуы түрінде білінетін бас сүйек
нервтерінің зақымдану симптомдары болуы мүмкін .
Сіңірлік және периосталдық рефлекстер әсіресе аяқта жоғарылайды,аяқ
ұшында патологиялық рефлекстер білінеді. Бұл синдромда , бала церебралдық
салдануының басқа түрлеріне қарағанда , психика онша өзгермейді ,кейде
эпилепсиялық ұстамалар көрініс береді .
Ауру туғаннан кейінгі алғашқы күндерде білінеді . Бала жөргектегенде
және суға шомылдырғанда қимылдамайды,аяқтарын бүгуге немесе жазуға
әрекетенгенде бұлшықет тонусының жоғарлауынан қатты қарсылық байқатады.
Статикалық фунуциялардың дамуы кешігеді Аурудың ауыр түрлерінде
және ұзақ емдеген жағдайда бала үш- бес жасқа келгенде жүре бастайды.
Жүргенде аяқтары шамадан тыс жазылған , бір-біріне түйіскен , тізелері бір-
біріне сүйкеледі тек бақай ұштарымен жүреді.Тізе және тізе-аяқ ұшы
буындарында контрактура , аяқ ұшы деформациясы пайда болуынанг жүре
алмайды .

.

. 12-тақырып Тәрбиелеудің принциптері
Дәріс мақсаты: арнайы педагогканың методологиясымен таныстыру.

Қосарланған гемиплегия –сал балакның алғакшқы аптадағы өмірінде
жойылып кететін , бірақ осы жағдайда жылдар бойы сақталып қалған тонустық
рефлекстер әсерінен күшейе түсетін бұлшық еттер сіресуі басым
тетраплегия. Нұсқаушы тіктегіш рефлекстер , еркін қимылдар тәрізді , мүлде
болмаған немесе дамымаған.Балалар отырмайды тұрмайды және жүрмейді.
Гиперкинездік түр. Церебралдық салданудың басқа түрлерімен жиі
қосарланады, бірақ гиперкинездер басым болады.Олар бірнеше түрлерге
бөлінеді туа біткен қос атетоз, туа біткен қос хорея, туа біткен
экстрапирамидтік сіреспе және атиптік гиперкинездер.Соңғылар сіреспе
салдану және басқа да сиптомдармен қосарланады. Бұл түрдің пайда болуына
көбінесе билирубиндік энцефалопатия әсер етеді. Стриопаллидарлық жүйе
өте жиі зақымданады.
Бұлшықеттер тонусының бұзылулары оның таралымды түрінде білінеді
.Кейде тыныштық жағдайда бұлшықет тонусының өзгермеуі немесе тіпті
төмендеуіде мүмкін., бірақ ол белсенді қимылдар әсерінен жоғарылап кетеді.

Қосарланған атетозда атетоидтық гиперкинездер ым бұлшықеттерінде ,
қол мен аяқтың төменгі бөліктерінде айқынырақ білінеді , ол кейде денені
қамтуы мүмкін.Бұл түрде интелект өзгерістері мен эпилепсия тәрізді
ұстамалар , балалар церебралдық салдануларының басқа түрлеріне қарағанда
сирек байқалады. Балалар церебралдық салдануларының гиперкинездік түрі
нерв жүйесінің антенаталдық кезеңінде зақымдануынан болады.
Атониялы- астатикалық түр – бұлшықет тонусының төмендеуі мен қимыл
үйлесімділігінің бұзылуы . Клиникалық белгілері туа сала қалыптаса
бастайды . Нәрестелерде қалыпты жағдайда аяқ пен қолды бүгетін
бұлшықеттер тонусы күшеймейді. , ұзақ уақыт сақталып қалатын көлденең
нистагм байқалады.
Аурудың түрімен зардаптанған балалар кеш қаз тұрады және жүреді.
Олардың қимылдары жедел шамадан тыс және үйлесімсіз . Жүрісі төселмеген ,
тәлтіректеп , аяғын алшаңдатып жүреді. Сіңірлік рефлекстер патологиялық
пирамидалық белгілермен қабаттасып , көтеіңкі болуы мүмкін. Сөйлеу
бұзылуы мен дебильбік немесе имбецильдік псикикалық өзгерістер жиі болып
тұрады.

13-тақырып. Арнайы білім беру үрдісіндегі тәрбиелеудің әдістері
Дәріс мақсаты: арнайы педагогканың методологиясымен таныстыру.

Гемипарездік түр. Әдетте ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.