Жоғары оқу орны студенттерінің патриоттық сезімдерін қалыптастырудың педагогикалық негіздері



Отаншылдық сезімді тәрбиелеу мәселесі білім берудің барлық ұйымдарында көкейкесті болып табылады. Жастарды Отанды, туған жерді, өзінің халқын сүюге тәрбиелеу – аға ұрпақтың аса маңызды әрі жауапты да қадірменді парызы болып саналады.
Әр дәуірдің тарихи кезеңдерінде Отансүйгіштікке тәрбиелеудің өзіндік мүдделері болады. Ол ең алдымен, "ұлтжандылық", отансүйгіштік", "патриотизм", ұғымдары өмір сүріп отырған заманның наным - сенімінен туындайды. Еліміз егемендік алғаннан бері жас ұрпақ тәрбиесінің темірқазығы – қазақстандық патриотизм болып табылады.
"Қазақстандық патриотизм" ұғымы біздің тәуелсіздігімізбен қоса туған жаңа сөз болып, еліміздегі саяси-әлеуметтік ахуалдың ерекшелігін білдіреді.
Қазақстандық патриотизм ұғымы күнделікті өмірде жиі қолданылып, кеңінен қалыптасып келеді.
Бұл ұғымның педагогикалық жүгіне келер болсақ, ол Қазақстан азаматтарын патриоттық рухта тәрбиелеумен тығыз байланысты. Қазақстандық патриотизм – Отан-анаға деген сүйіспеншілік пен азаматтық ерлік, өнеге көрсетушілік, бойдағы білім пен білікті, ақыл-парасататты ел игілігіне жұмсау, ата-мекен мүддесіне арнаумен анықталады. Өз елінің өткенін, тілін, әдет-ғұрпын, салт-дәстүрін құрметтей білу де осы қазақстандық патриотизм ұғымының құрамын білдіреді.
Патриотизм идеясының дамуы ежелгі ойшылдар Аристотель, Платон, Отанға деген қатынасты патриоттық санадан іздестіреді. “Ең мәртебелі ой- толғамдар Отанның игілігі жайында болмақ”, -дейді Цицерон “Мемлекет туралы диалогінде”. Патриотизм идеясының дамуына француз материалистерінің, неміс философтарының да қосқан үлесі мол екені белгілі.
Шығыс ойшылдары Жүсіп Баласағүни, Қожа Ахмет Яссауи, Әбу Насыр Әл-Фараби, Махмуд Қашғари т.б. еңбектерінде де келелі, пікірлер айтылған. Қазақ даласының мақтаныштары Асан Қайғы, Шалкиіз, Бұхар жыраулар, Махамбет Өтемісұлы да өз шығармаларында Отанға деген ыстық сезімдерін өз шығармаларында арқау еткен. Патриоттық сезімді қазақ ағартушылары Ш.Уалиханов, Ы.Алтынсарин, Абай шығармаларынан да байқауға болады. Отаншылдық сезім – адамға туа біткен қасиет емес. Ол адамның саналы өмірімен қабаттас қалыптасатын психологиялық, саяси, әлеуметтік құбылыс. Патриоттық сезім жалпы адам баласының еліне, жеріне, өз тілі мен мәдениетіне, ұлттық құндылықтарына жеке қатынасын, өзіндік бағасын түйсінуін, қуаттап қолдауын пайымдайтын сезім көрсеткіші болып табылады. Осыған орай президентіміз Н.Ә.Назарбаев, - патриотизмді "әр этностың ұлттық сезімін сыйлап, бірде-бір ұлтпен қарама-қайшылық туғызбау"- деп белгілеген.Егемендік алған күндерден бері патриотизм ұғымы, оның мазмұны төңірегінде пікірталас жүріп келді. Сонымен қатар "ұлттық патриотизм", "қазақстандық патриотизм" - деген екі ұғымның туындағаны белгілі. Бірақ, өсіп келе жатқан жас буындарды отаншылдыққа тәрбиелеуде бұл екі ұғымның қайсысын ұстанған жөн? Олардың мазмұндық құрылымы қандай ой-тұжырымдар жүйесінен тұрады? Бұдан былайғы кезде жастарды патриотизмге бұрыннан қалыптасқан әдіс-тәсілдері, формалары мен мазмұнын қолдануға бола ма? - деген секілді көптеген тартысты сұрақтар туындап отыр.
1. «Қазақстан Республикасының азаматтарына патриоттық тәрбие берудің 2006-2008 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы туралы». Қ.Р. Президентінің Жарлығы Астана, Ақорда, 2006 ж. қазанның 10-ы. №200
2. А.Қ.Құсайынов Білім және Реформа. Алматы 2006.
3. Шет тілі сабағы арқылы отаншыл бағыттағы тұлғаны қалыптастыру. //«Орталық Азия елдерінің мемлекетаралық интеграциялық байланыстарын жаңғырту» атты Орта Азия елдерінің II Түркістан интеграциялық форумы. Қ.А.Ясауи атындағы ХҚТУ. IV бөлім. – Түркістан, 2006.
4.Жастарға отаншылдық тәрбие берудің кейбір өзекті мәселелері. //Қ.А.Яссауи атындағы ХҚТУ хабаршысы. – Түркістан, 2006.

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:   
жоғары оқу орны студенттерінің патриоттық сезімдерін қалыптастырудың
педагогикалық негіздері

Матай Б.– оқытушы; Базылғаламова Ә.С.- оқытушы (Алматы қ., ҚазмемқызПУ)

Отаншылдық сезімді тәрбиелеу мәселесі білім берудің барлық ұйымдарында
көкейкесті болып табылады. Жастарды Отанды, туған жерді, өзінің халқын
сүюге тәрбиелеу – аға ұрпақтың аса маңызды әрі жауапты да қадірменді парызы
болып саналады.

Әр дәуірдің тарихи кезеңдерінде Отансүйгіштікке тәрбиелеудің өзіндік
мүдделері болады. Ол ең алдымен, "ұлтжандылық", отансүйгіштік",
"патриотизм", ұғымдары өмір сүріп отырған заманның наным - сенімінен
туындайды. Еліміз егемендік  алғаннан бері жас ұрпақ тәрбиесінің
темірқазығы – қазақстандық патриотизм болып табылады.

"Қазақстандық патриотизм" ұғымы біздің тәуелсіздігімізбен қоса туған
жаңа сөз болып, еліміздегі саяси-әлеуметтік ахуалдың ерекшелігін білдіреді.

Қазақстандық патриотизм ұғымы күнделікті өмірде жиі қолданылып, кеңінен
қалыптасып келеді.

Бұл ұғымның педагогикалық жүгіне келер болсақ, ол Қазақстан азаматтарын
патриоттық рухта тәрбиелеумен тығыз байланысты. Қазақстандық патриотизм –
Отан-анаға деген сүйіспеншілік пен азаматтық ерлік, өнеге көрсетушілік,
бойдағы білім пен білікті, ақыл-парасататты ел игілігіне жұмсау, ата-мекен
мүддесіне арнаумен анықталады. Өз елінің өткенін, тілін, әдет-ғұрпын, салт-
дәстүрін құрметтей білу де осы қазақстандық патриотизм ұғымының құрамын
білдіреді.

Патриотизм идеясының дамуы  ежелгі ойшылдар Аристотель, Платон, Отанға
деген қатынасты патриоттық санадан іздестіреді. “Ең мәртебелі ой- толғамдар
Отанның игілігі жайында болмақ”, -дейді Цицерон “Мемлекет туралы
диалогінде”. Патриотизм идеясының дамуына француз материалистерінің, неміс
философтарының да қосқан үлесі мол екені белгілі.

Шығыс ойшылдары Жүсіп Баласағүни, Қожа Ахмет Яссауи, Әбу Насыр Әл-
Фараби, Махмуд Қашғари т.б. еңбектерінде де келелі, пікірлер айтылған.
Қазақ даласының мақтаныштары Асан Қайғы, Шалкиіз, Бұхар жыраулар, Махамбет
Өтемісұлы да өз шығармаларында Отанға деген ыстық сезімдерін өз
шығармаларында арқау еткен. Патриоттық  сезімді  қазақ ағартушылары
Ш.Уалиханов, Ы.Алтынсарин, Абай шығармаларынан да  байқауға болады.
Отаншылдық сезім – адамға туа біткен қасиет емес. Ол адамның саналы
өмірімен қабаттас қалыптасатын  психологиялық, саяси, әлеуметтік құбылыс.
Патриоттық сезім жалпы адам баласының еліне, жеріне, өз тілі мен
мәдениетіне, ұлттық құндылықтарына жеке қатынасын, өзіндік бағасын
түйсінуін, қуаттап қолдауын пайымдайтын сезім көрсеткіші болып табылады.
Осыған орай президентіміз Н.Ә.Назарбаев, - патриотизмді "әр этностың ұлттық
сезімін сыйлап, бірде-бір ұлтпен қарама-қайшылық туғызбау"- деп
белгілеген.Егемендік алған күндерден бері патриотизм ұғымы, оның мазмұны
төңірегінде пікірталас жүріп келді. Сонымен қатар "ұлттық патриотизм",
"қазақстандық патриотизм" - деген екі ұғымның туындағаны белгілі. Бірақ,
өсіп келе жатқан жас буындарды отаншылдыққа тәрбиелеуде бұл екі ұғымның
қайсысын ұстанған жөн? Олардың мазмұндық құрылымы қандай ой-тұжырымдар
жүйесінен тұрады? Бұдан былайғы кезде жастарды патриотизмге бұрыннан
қалыптасқан әдіс-тәсілдері, формалары мен мазмұнын қолдануға бола ма? -
деген секілді көптеген тартысты сұрақтар туындап отыр.

Бүгінгідей демократиялық бағыт ұстанып отырған қоғамда, жастардың
тағдыры өздеріне, отбасының материалдық ахуалына байланысты болып отырған
жағдайда патриотизмнің маңызын айқындау басты мәселелердің бірі екені
даусыз.

Бүгінгідей демократиялық бағыт ұстанып отырған қоғамда, балалар мен
жастардың тағдыры өздеріне, отбасының материалдық ахуалына байланысты болып
отырған жағдайда патриотизмнің маңызын айқындау басты мәселелердің бірі
екені даусыз. Біздің  пікірімізше, өсіп келе жатқан жас буындардың бойында
қазақстандық патриотизм сезімін қалыптастыру үшін: әр ұлттар мен ұлыстар
тек өз мәдениетін ғана танып білуі жеткіліксіз, сонымен қатар олар бір -
бірін танып біліп, құрметтеуі тиіс. Жастар  қазақ халқының тарихы мен
мәдениетін, өз болмысында еш бұрмалаусыз танып, білуі шарт. Жоғары оқу орны
студенттерінің бойында патриоттық сезімді қалыптастыруда  шетел тілі
пәндерінің алатын орны ерекше. Отанын сүйген, елін жаудан қорғау үшін 
қасық қаны қалғанша аянбай шайқасатын Қобыланды, Қамбар, Ер Тарғын, Алпамыс
тұлғалары, ақын - жыраулардың, билердің татулыққа, адамгершілікке, елін
сүюге шақырған өлең жырлары , шешендік сөздері бастауыш сынып оқушыларының
бойында патриоттық сезімді қалыптастыруда маңызы өте зор.  Патриоттық
сезімнің объектісі мен қайнар көзі - Отан десек, оның мазмұны: туған жер,
табиғат, оның байлықтары, тіл , дәстүр, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Жоғары оқу орындарындағы әскери кафедрада оқитын студенттердің тұлғасын қалыптастыруда халықтық педагогика элементтерін пайдалану
Жоғары оқу орындарында оқыту процесінде студенттердің отансүйгіштік сезімдерін қалыптастырудың педагогикалық шарттары
МЕКТЕП ЖАСЫНА ДЕЙІНГІ БАЛАЛАРҒА ҰЛТТЫҚ, ПАТРИОТТЫҚ ТӘРБИЕ БЕРУ
Қазақ этнопедагогикасының негізінде студенттерге патриоттық тәрбие беру
Үздіксіз педагогикалық тәжірибе (ҮПТ) міндеттері
Үздіксіз педагогикалық тәжірибе міндеттері
Қазіргі жағдайда жеткіншектерді азаматтыққа тәрбиелеу
Болашақ педагог - психологтардың педагогикалық мәдениетінің даму деңгейін анықтау
Жоғарғы мектеп студенттеріне патриоттық тәрбие берудегі халықтық тәрбие дәстүрлерін пайдалану
БЕЙНЕЛЕУ ӨНЕРІ САБАҒЫНДА ОҚУШЫЛАРДЫ ОТАНСҮЙГІШТІККЕ ТӘРБИЕЛЕУДІҢ НЕГІЗІ
Пәндер