Қазақстанға неміс халқының қоныстану тарихы

Жоспар
Кіріспе

І. Кіріспе
ІІ.Негізгі бөлім.
1. Қазақстанға неміс халқының қоныстану тарихы
2. Қазақстандағы неміс диаспорасы
3. Неміс диаспорасының мәдени дамуы.
ІІІ. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.

Немістер Қазақстанға тұңғыш рет XVIII ғасырда әскери құрамалар қатарында келді. Олардың едәуір бөлігі Балтық бойы губернияларынан еді. Сібір шекара шебінін басшылары қызметін атқарған 13 адамның көпшілігі немістерден шыққан генералдар болатын. Олар Х.Т. Киндерман, И. Крафт,Д. Риддер, К.Ф. Фрауендорф, Г.Г. Вейрман, И. Шпрингер, И. Клапъе де Колонг, Г.Э. Штранд- ман, Г.И. Глазенап және басқалары еді. Түркістан өлкесінің генерал-губернаторы К.П. фон Кауфман да, Торғай облысының әскери губернаторы Л.Ф. Баллюзек те, Дала өлкесінің генерал-губернаторы М.А. фон Таубе де неміс ұлтынан еді.
Немістер жергілікті халықтың тарихы мен географиясын және этнографиясын зерттеудің бастамашылары бола білді. Дәрігерлер, мұғалімдер, тау-кен инженерлерінің арасында да неміс ұлтының өкілдері аз болған жоқ. Немістер негізінен Омбы, Петропавл, Семей, Өскемен, Жәмішев сияқты тағы басқа да шекара шебіндегі әскери бекіністерде тұрды. XVIII ғасырдың аяғына қарай Қазақстандағы немістердің саны 400 адамға жетті. Қазақ жеріндегі немістер санының арта түсуі ХІХ-ХХ ғасырлар тоғысына сәйкес келеді. Қоныс аударып келген немістер негізінен егіншілікпен айналысты, өндеуші өнеркәсіп салаларында жұмыс істеді. Немістер сонымен қатар мұнай кен орындарын игеруде, алтын, мыс өндіруде, кен өнімдерін өндеуде белсенділік танытты.
Немістердің өздерінің жеке ғибадатханалары және мектептері болды. Олардың арасында өзін-өзі басқару дәстүрі күшті сақталған еді. Немістердің елді мекенінде халық әлдеқайда ауқатты тұрды. Олар жинақылығымен, еңбек сүйгіштігі және адалдығымен ерекше көзге түсті. Өздерінің ұлттық тілін, дінін, әдет-ғұрпы мен салт-санасын, дәстүрлерін берік сақтауға тырысты. Немістер өздері қауым болып жинақы қоныстанды. Олардың көпшілігі (55 пайызы) сауатты еді. Әлеуметтік сословие тұрғысынан алғанда 1897 жылы немістердің 85 пайызын шаруалар құрады.

Пән: Жалпы тарих
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Түркістан 2012 ж

Жоспар
І. Кіріспе
ІІ.Негізгі бөлім.
1. Қазақстанға неміс халқының қоныстану тарихы
2. Қазақстандағы неміс диаспорасы
3. Неміс диаспорасының мәдени дамуы.
ІІІ. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.

Немістер Қазақстанға тұңғыш рет XVIII ғасырда әскери құрамалар
қатарында келді. Олардың едәуір бөлігі Балтық бойы губернияларынан еді.
Сібір шекара шебінін басшылары қызметін атқарған 13 адамның көпшілігі
немістерден шыққан генералдар болатын. Олар Х.Т. Киндерман, И. Крафт,Д.
Риддер, К.Ф. Фрауендорф, Г.Г. Вейрман, И. Шпрингер, И. Клапъе де Колонг,
Г.Э. Штранд- ман, Г.И. Глазенап және басқалары еді. Түркістан өлкесінің
генерал-губернаторы К.П. фон Кауфман да, Торғай облысының әскери
губернаторы Л.Ф. Баллюзек те, Дала өлкесінің генерал-губернаторы М.А. фон
Таубе де неміс ұлтынан еді.
Немістер жергілікті халықтың тарихы мен географиясын және этнографиясын
зерттеудің бастамашылары бола білді. Дәрігерлер, мұғалімдер, тау-кен
инженерлерінің арасында да неміс ұлтының өкілдері аз болған жоқ. Немістер
негізінен Омбы, Петропавл, Семей, Өскемен, Жәмішев сияқты тағы басқа да
шекара шебіндегі әскери бекіністерде тұрды. XVIII ғасырдың аяғына қарай
Қазақстандағы немістердің саны 400 адамға жетті. Қазақ жеріндегі немістер
санының арта түсуі ХІХ-ХХ ғасырлар тоғысына сәйкес келеді. Қоныс аударып
келген немістер негізінен егіншілікпен айналысты, өндеуші өнеркәсіп
салаларында жұмыс істеді. Немістер сонымен қатар мұнай кен орындарын
игеруде, алтын, мыс өндіруде, кен өнімдерін өндеуде белсенділік танытты.
Немістердің өздерінің жеке ғибадатханалары және мектептері болды.
Олардың арасында өзін-өзі басқару дәстүрі күшті сақталған еді. Немістердің
елді мекенінде халық әлдеқайда ауқатты тұрды. Олар жинақылығымен, еңбек
сүйгіштігі және адалдығымен ерекше көзге түсті. Өздерінің ұлттық тілін,
дінін, әдет-ғұрпы мен салт-санасын, дәстүрлерін берік сақтауға тырысты.
Немістер өздері қауым болып жинақы қоныстанды. Олардың көпшілігі (55
пайызы) сауатты еді. Әлеуметтік сословие тұрғысынан алғанда 1897 жылы
немістердің 85 пайызын шаруалар құрады.
1897 жылы Қазақстандағы және онымен шекаралас қалалардағы немістердің
жалпы саны 7 мың адамға жуықтады. Олардың көпшілігі Ақмола облысында, Омбы
қаласына жақын Ақмола облысының аумағындағы Преображенский, Романовский,
Канкринский сияқты поселкелерде тұрды. Олардың ендігі бір елеулі тобы
Сырдария облысында да қоныстанды. Столыпиннің аграрлық реформасы кезінде
немістердің Еділ бойынан, Қара теңіз жағалауынан ағылып келуі күшейе түсті.
Сондай-ақ немістер қазақ даласына сонау Германия мен Австрияның тікелей
өзінен де қоныс аударып келді.
Бұл диаспораның өкілдері қазіргі Қазақстанның территориясында 19
ғасырдың басында-ақ өмір сүре бастады. Ал жаппай қоныс аудару құбылысы
осыдан бір ғасыр кейін, столыпинның аграрлық реформасы кезінде орын алды.
Бұл диаспора өкілдері қоныстанған жүзге жуық елдімекен жаңадан құрылып
жатты. Қазақстандағы ең бай колхоздардың жартысына жуығы ұлты неміс
азаматтардың қолынан шықты. Яғни, неміс бойындағы ұқыптылық,
еңбексүйгіштік қасиет, шаруашылық ұстауға деген қабілет жоғалып кеткен жоқ,
ол бір жағынан, қан арқылы да ұрпаққа жалғасып кете береді.
Ұл-қыздарын немістермен отау құрғызу – көптеген орыс княздары үшін
жағымды қадам болатын. Және ең бастысы – тіл алшақтығына қарамастан, сауда
қарым-қатнасы пайда болатын. Бірде орыстың бір көпесі өзінің бірнеше қайта
сұрағына сауатты түрде үнсіз жауап алғаннан кейін, өзінің әңгімелесушісін
мылқау деп атады. Бұл неміс атауы пайда болуының бір болжамы. Соғыс
жылдарында қазақ жеріне ресейден бес жүз мыңға жуық неміс көшірілді. 80-ші
жылдардың соңында қазақстанда шамамен бір миллиондай неміс тұрып жатты.
Олар халық санының көптігі жағынан республикадағы үшінші ұлт болатын.
Бүгінде Қазақстанда 220 мың неміс тұрады, ал этникалық саны жағынан
үшінші орыннан жетіншіге төмендеді. Ұлты неміс азаматтардың тарихи отанына
жаппай ағылғанына біраз жыл болып қалды, әйтсе де оралып жатқандары да бар.
Қазақстандық немістер өз отанымен әрдайым байланыста отырады. Германия
мемлекеті Қазақстандағы мәдени орталықтардың жұмысын қолдайды. Қазақстандық
немістердің Астанада өткен VIII-ші конгресінде Германия мемлекетінің осы
мақсатта 2 миллион 800 мың еуро көлемінде қаржы бөлгендігі айтылды.
Қазақстанда өмір сүретін немістер өздерінің тілін ғана сақтап қалған
жоқ, сонымен қатар фольклорын да, әсіресе ән өнері, және де ұлттық
құндылықтарын көрсететін басқа да салт-жоралар. Қазақстандық немістердің
театры да бар. Ол 1980 жылы теміртау қаласында құрылып, он жылдан кейін
алматыға көшіп кетті.
Немістер, ежелгі атауы - deutsche. Неміс тілі индоеуропалық тілдер
әулетінің батыс-герман тобына жатады.
Немістер Қазақстан аймағына алғашқы рет XVIII ғасырдың ортасында
келген. Олардың көптеп келуі XIX ғасырдың соңында байқалған. Олар негізінен
Ресейдің ескі колонияларынан келген немістің шаруа отбасылары болатын. XX
гасырда, 1906-1910 жылдардағы столыпиндік реформаның нәтижесінде
немістердің көп келуі Жайық пен Қара теңіз маңындағы облыстардағы олардың
коло-нияларынан болған. Сонымен бірге Германия мен Австриядан Қазақстанға
тікелей келген неміс отбасыларының саны артқан.
Қазақстанға күштеп көшірудің келесі кезеңі 1941 жылы болды. Немістерді
саяси жағынан ақтау Қазақстанның тәуелсіздік алып, 14.04.97 жылы арнайы заң
қабылданғаннан кейін іске асырылды.
1999 жылы халық санағы бойынша Қазақстаңда 353441 неміс тұрады, оның
57229-ы Қарағанды облысында.
"Видергебурт" неміс орталығы" Қарағанды облыстық қоғамы 1989 жылы
құрылған, ол облыс аймағында және Қазақстанда пайда болған мәдениетті
жаңғыртудың алғашқы орталықтарының бірі. Оның атауына ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.