Орнықты дамуға көшу, халықтың өмір сүру сапасын арттыру және адами капиталды дамыту

1. Табиғатты пайдалану және қоршаған ортаны қорғау
а) Міндеттері
б)Шешу жолдары
в)Нәтижелері

Көлік және коммуникациялар саласында біздің ойымызша – Волгоград – Астрахан – Атырау – Бейнеу; Кунград – Нукус – Бұқара – Ташкент және Ақтау – Бейнеу – Кунград – Нукус – Бұқара – Ташкент автожолын бірлесіп салудың маңызы зор. Бұл халықаралық көлік дәлізінің бір бөлігі.Ташкентке жиналған мемлекеттердің барлығына да су ресурстарын тиімді пайдалану мәселесі ортақ. Сондықтан Үкімет басшылары трансшекаралық өзендердің жайын бірлесіп талқылады. Бұл проблема Қазақ еліне де таңсық емес. Себебі соңғы кездері Қытай үкіметі Қара Ертістің арнасын бұрып жатыр дегенді жұрт жиі айтып жүр. Егер Ертістің суы тартылса Қазақстан ғана емес Ресей де орасан экономикалық зардап шегеді. Ендеше ортақ өзеннің қызығын Қытай ғана көріп, қалған ел қысылмауы тиіс. Кез-келген әрекет кезінде өзге мемлекеттердің мүддесі ескеріледі. Әрбір шешім халықаралық талаптар мен біріккен Ұлттар Ұйымының ережелеріне сай қабылданады. Отырысқа қатысушылардың ортақ ойы осы. Кәрім Мәсімов, ҚР Премьер – министріТабиғи ресурстар жайлы айтқан кезде судың қоры мен оны пайдалау проблемаларына ерекше тоқталғым келеді. Бұл жерде су ресурстарын тиімді пайдалану туралы тұжырымдаманың жобасын жасап жатқан Орталық Азия елдерін үлгі қылуға болады. Мұндай құжат Шанхай ынтымақтастығы ұйымының аясында да жасалуы қажет. Көршілес мемлекеттер арасындағы су саясатына қатысты мәселелер өркениетті түрде шешілуі тиіс.Шанхай ынтымақтастығы ұйымына төтенше жағдайлармен күресетін арнайы орталық ашу қажет. Ол орталық ұйым құрамындағы мемлекеттерде апат болып, қиналса жедел арада көмекке келеді. Бұл Ресей тарапынан айтылған ұсыныс. Қазақстан Үкімет де бұл бастаманы қолдап отыр. Тіпті мұндай орталықты ашуға өз жері мен ресурсын да беруге әзір. Себебі Қазақ елі ұйым құрамындағы мемлекеттердің қақ ортасында тұр. Шанхай ынтымақтастығы ұйымындағы елдер бірлескен инвестициялық жобаларды іске асыруды жоспарлап отыр. Бұл қадам Өзбекстан, Қырғызстан және Тәжікстандағы жұмыссыздықты азайтуға ықпал етеді. Ал Қазақстан керісінше жұмыс күшіне тапшы болғандықтан, заңсыз миграциямен күресіп әлек. Сондықтан бұл мәселені заңдық тұрғыда реттеп алған жөн.Кәрім Мәсімов, ҚР Премьер – министрі2006 жылғы Шанхай саммитінде Қазақстан Президенті заңсыз мигранттармен күресу мәселесін көтерген. Қазақстан жағы қысқа мерзімде арнайы келісімнің де жобасын әзірлеп қойды. Алайда Ұйым мүшелерімұны қолдағанмен нақтиы әрекет жасамай отыр. Сондықтан мен әріптестерімді осы мәселені тездетіп шешуге шақырамын.Енді отырыста қаралған мәдени – гуманитарлық мәселелер жайлы. Шанхай ынтымақтастық ұйымына мүше мемлекеттер білім беру, денсаулық сақтау саласында тығыз қарым-қатынас орнатуды қалап отыр. Мәселен Қытай Үкіметі өз елінде оқушылар мен студенттерге арнап лагерь ашуға ниетті. Виктор Зубков, Ресей Федерациясының Премьер – министрі Білім беру саласы бойынша ұйым шеңберінде жоғарғы оқу орындарымен тәжірибе алмасу жайы сөз болды. Ал денсаулық сақтау салсында халықты әлеуметтік қорғаудың механизмдерін талқыладық. Ұйым аясында жастар қауымдастығын құру да маңызды мәселе. Туризм саласындағы байланыстардың да болашағы зор. Бұл мәселелерді барлық мемлекеттердің басшылары құп көріп отыр. Осы айтылған мәселенің кейбірін Қазақстан, Ресей, Қытай, Тәжікстан, Қырғызстан және Өзбекстан мемлекеттерінің Үкімет басшылары қағаз жүзінде бекітіп, бірқатар көпжақты құжаттарға қол қойды. Олар: кеден істеріндегі өзара көмек және ынтымақтастық туралы келісім, ұзақмерзімді сауда – экономикалық бағдарламаның орындалуы жөніндегі ұйым хатшылығының есебі, Шанхай ынтымақтастық ұйымының 2008 жылға арналған бюджеті, ұйым қызметінің қаржылық және ұйымдастыру құрылымдық мәселелеріне қатысты шешім, және Үкімет басшылары Кеңесінің қорытындысы бойынша бірлескен коммюнике. Премьер – министр Кәрім Мәсімов бұл жолғы сапарында өзге елдерден келген әріптестерімен отырыстан бөлек жеке-жеке және кездесті. Қырғыз Үкіметінің жетекшісі Алмазбек Атамбаев қиын-қыстау күндері көмек берген Қазақ Үкіметіне алғыс айтты. Қырғызстан ай сайын қазақтың 50 мың тонна астығын сатып алуға дайын. Ал Иран астық экспортындағы Қазақстанның әріптесі. Иран Ислам Республикасының бірінші вице – президенті Парвиз Давудимен болған кездесуде Қазақстан Президентінің Тегерандағы сапарына сәйкес берілген тапсырмалардың орындалу барысы талқыланды. Кәрім Мәсімов Ресейдің Премьер –министрі Виктор Зубковпен де жолықты. Екіжақты кездесуде сауда – экономикалық қарым-қатынастың жайы талқыланды. Бұл қос Премьердің қызметке тағайындалғалы екінші кездесуі. Ташкент отырысында қабылданған шешімдер қағаз жүзінде қалмай нақты іске асуы керек. Ол үшін ұйымға мүше елдердің бірлескен қимылы қажет. Егер келісім талаптарын тараптар орындамаса, қол қойған құжаттар сол қағазда ғана қалады. Ендеше ұйымға ұйытқы болып отырған мемлекеттердің ортақ мәселелерді шешуге қаншалықты ынталы екенін келер жылы Қазақ жерінде өтетін Үкімет басшыларының басқосуында естіп-білеміз. Бұл жолғы отырыста Қазақстанның мүддесі барынша айтылды. Ал жиынның орыс және қытай тілдерінде ғана өтіп, құжаттардың осы тілдерде толтырылуы да біраз жайттан хабар береді.