Басқару субьектілерінің өзара әсері

Жоспар
Кіріспе

Басқару субьектілерінің өзара әсері
Басқару процесінің мазмұны
Басқару процесінің мазмұны

Басқару - адамдардың кәсіптік қызметі. Бұл қызметтен мән – мазмұнын айқындау үшін оның анықтамасын берейік. Басқару – бұл ұжымдағы адамдарға және жекелеген адамдарға, олардың бірлескен (еңбек) жұмыс процесінде мақсатты жүйелі ықпал ету.
Осы анықтамадан бірқатар қорытынды жасауға болады. Басқару ең алдымен, ықпал ету, демек мұның өзі сол әрекетке билік ету қажеттігін көрсетеді.
"Мақсаттылық" анықтамасы басқару міндетін – ұжымның алдына қойған мақсатына жетуін қамтамасыз етуді көздейді. Оның үстіне мақсат қою да басқару міндеті.
"Жүйелілік" анықтамасы дүркін – дүркін емес жүйелі, үздіксіз жүзеге асыру қажеттігін көрсетеді.
Әрекеттің осындай міндетті бірізділігін басқару процесі деп атайды. Әр түрлі деңгейде басқару процестерінің күрделілігіне және алуан түрлілігіне қарамастан, Д.Н.Бобрышев осы категорияға – басқару процесіне біршама жалпылама анықтама береді. Басқару процесі – бұл шешімді шығаруды, қабылдауды қабылданған шешімнің орындалуы жөніндегі жұмыс барысын үйлестіруді, қабылданған шешімнің орындалу барысын бақылауды бірізділікпен жүзеге асыру ( І схема ). Бұл анықтама басқару әрекетінің мазмұнын да ашады.
Басқару процестерін басқарудың көптеген жүйелері мен салаларында жүзеге асырады. Кәсіпорындар мен мекемелерде, кәсіпорындарды тасымалдау орындарында, т.б. Яғни, адамдар еңбек ететін ұжымның барлығында белгілі бір мақсатқа жету үшін басқару қызметі бірінші кезектегі міндет болып саналады. Басқару процесі мемлекеттік деңгейде де, шаруашылық ұйымында да бірдей жүргізіледі. Стратегиялық және жедел проблемаларды шешкен кезде ол бір мақсатты көздейді, әрине мұндай жағдайда көбінесе "Стратегиялық басқару", "жедел басқару" секілді терминдерді пайдаланады. Бірақ мұнда басқару мазмұны өзгермейді.
Басқару циклді процесс ретінде қарастырылады, ол "басқару қызметі" деп аталатын басқару жұмысының нақты түрінен тұрады. Басқару қызметі – басқару жұмысының нақты түрі, оны жүзеге асыру үшін арнайы амалдар мен әдістер, сондай –ақ тиісті ұйымдық жұмыстар қолданылады.

Пән: Мемлекеттік басқару
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Басқару субьектілерінің өзара
әсері
Басқару - адамдардың кәсіптік қызметі. Бұл қызметтен мән – мазмұнын
айқындау үшін оның анықтамасын берейік. Басқару – бұл ұжымдағы адамдарға
және жекелеген адамдарға, олардың бірлескен (еңбек) жұмыс процесінде
мақсатты жүйелі ықпал ету.
Осы анықтамадан бірқатар қорытынды жасауға болады. Басқару ең
алдымен, ықпал ету, демек мұның өзі сол әрекетке билік ету қажеттігін
көрсетеді.
"Мақсаттылық" анықтамасы басқару міндетін – ұжымның алдына қойған
мақсатына жетуін қамтамасыз етуді көздейді. Оның үстіне мақсат қою да
басқару міндеті.
"Жүйелілік" анықтамасы дүркін – дүркін емес жүйелі, үздіксіз жүзеге
асыру қажеттігін көрсетеді.
Әрекеттің осындай міндетті бірізділігін басқару процесі деп атайды.
Әр түрлі деңгейде басқару процестерінің күрделілігіне және алуан
түрлілігіне қарамастан, Д.Н.Бобрышев осы категорияға – басқару процесіне
біршама жалпылама анықтама береді. Басқару процесі – бұл шешімді шығаруды,
қабылдауды қабылданған шешімнің орындалуы жөніндегі жұмыс барысын
үйлестіруді, қабылданған шешімнің орындалу барысын бақылауды бірізділікпен
жүзеге асыру ( І схема ). Бұл анықтама басқару әрекетінің мазмұнын да
ашады.
Басқару процестерін басқарудың көптеген жүйелері мен салаларында
жүзеге асырады. Кәсіпорындар мен мекемелерде, кәсіпорындарды тасымалдау
орындарында, т.б. Яғни, адамдар еңбек ететін ұжымның барлығында белгілі бір
мақсатқа жету үшін басқару қызметі бірінші кезектегі міндет болып саналады.
Басқару процесі мемлекеттік деңгейде де, шаруашылық ұйымында да бірдей
жүргізіледі. Стратегиялық және жедел проблемаларды шешкен кезде ол бір
мақсатты көздейді, әрине мұндай жағдайда көбінесе "Стратегиялық басқару",
"жедел басқару" секілді терминдерді пайдаланады. Бірақ мұнда басқару
мазмұны өзгермейді.
Басқару циклді процесс ретінде қарастырылады, ол "басқару қызметі"
деп аталатын басқару жұмысының нақты түрінен тұрады. Басқару қызметі –
басқару жұмысының нақты түрі, оны жүзеге асыру үшін арнайы амалдар мен
әдістер, сондай –ақ тиісті ұйымдық жұмыстар қолданылады.

1 – схема
Басқару процесінің
мазмұны

Алдыңғы тараудан бізге басқару процесінің төрт қызметі белгілі:
жоспарлау, ұйымдастыру, мотивация және бақылау. Олар коммуникация және
шешім қабылдау процестерімен байланысып біріккен. Олардың негізгі мазмұнын
қарастыралық.
Жоспарлау барлық басқару қызметінің ішіндегі ең елеулісі болып
саналады.
Жоспарлау кәсіпорын мен бөлімшенің мақсатын таңдап алудан тұрады,
сондай – ақ осы мақсатқа жету амалдарын қарастырады.
1.Біз қазір қандай жағдайда тұрамыз? Басшылар ұйымның қаржы,
маркетинг, өндіріс, ғылыми зерттеу және іздестіру, еңбек ресурстары секілді
маңызды салалардың күші және әлсіз жақтарын бағалай білуі тиіс. Мұның
барлығы ұйымның қандай мүмкіндіктері барын анықтау мақсатында жүзеге
асырылады.
Басқару кадрларын басқару жүйесінде істейтін және белгілі бір
басқару қызметін орындайтын немесе соны жүзеге асыруға ықпал ететін
жұмыскерлер, яғни басқару процесіне іскерлікпен қатысатын, әрі басқару
аппаратына енетін жұмыскерлер жатады.
Басқару кадрларын алуан түрлі белгілері бойынша бағалауға болады;
басқару деңгейі бойынша – жоғары, орташа және төменгі буындар; кәсіптік
құрылымы бойынша - әкімшілік, экономикалық; білімі бойынша – жоғары және
арнайы орта білімді адамдар, практиктер; орындайтын жұмысының күрделілігі
және жауапкершілігі бойынша.
Басшыларды қызметтегі ролі бойынша мамандар және қосалқы қызметшілер
(қызмет көрсетушілер, техникалық қызметшілер) болып бөлінеді. Басқару
жүйесіндегі қызметшілердің бұл әрбір категориясы еңбек әрекетінің
ерекшеліктеріне, кәсіптік даярлығына және даярлықтан қайтадан өтуіне қарай
сипатталады.
Басшылар – бұлар тиісті ұжымға басшылық етушілер, басқару
аппаратының немесе оның жекелеген буындарының жұмысын үйлестірушілер,
қойылған міндетті орындау үшін ұжым қызметін бағалауды және реттеуді жүзеге
асырушылар.
Шаруашылық жүйесінің басшыларына алуан түрлі, бірін – бірі
толықтыратын қызметтерді (әкімшілік, ұйымдастырушылық, мамандық, қоғамдық
қызмет, тәрбиеші) орындауына тура келеді.
Басшы әкімшілік рөлінде өз билігін пайдалана отырып, қолданылып
жүрген нормативтік актілерге сәйкес жүйедегі қозғалысты қамтамасыз етеді,
ұйымда тиісінше тәртіп орнатады. Өзіндегі қызметкерлермен бірлесе отырып
кадр саясатын ойластырады және жүзеге асырады, штатты жинақтайды, кадрларды
іріктеуді, баулуды, орналастыруды және ауыстыруды және жүзеге асырады.
Басшы ұйымдастырушылық қызметті орындай отырып, бірлесе жемісті
еңбек ету үшін қажетті жағдай жасайды, басқару процесінде және өндірісте
жұмыс істейтіндерге бағыт сілтеп, іс - әрекетін үйлестіреді.
Басшы кәсібі даярлықтан ойдағыдай өткен, өзі істейтін сала
бойынша білімі мен тәжірибесі жеткілікті маман ретінде өз қызметін
орындағанда – мақсатты дұрыс қоя білуі, оның жүзеге асырылу барысын жан –
жақты талдауы және тиімді бақылауы, білікті нұсқау бере білуі тиіс.
Басқадай жетістіктерімен қоса, арнайы білімі бар басшылар өз міндетін
ойдағыдай әрі нәтижелі шеше біледі.
Басшы өзінің тікелей міндетімен қоса, алуан түрлі ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.