Рекреациялық және туризм географиясының негізгі ұғымдары

Пән: Туризм
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 25 бет
Таңдаулыға:

Рекреациялық және туризм географиясының негізгі ұғымдары

Соңғы жылдардағы туризмнің өсуі біздің мемлекетімізге ғана емес, бүкіл әлемге де тән- бұл ғылыми техникалық революциясының нәтижесі болып, көліктің арзандануына және жылдамдануына әкеліп соқтырды, халықтың жылжуы өсті. Бұл себептен біздің елімізде де, шет елдерде де туризм туралы мәселелерді шешу- ғылым мен тәжірибенің ең маңызды сұрақ болып, медико-географиялық пен курорттық, экономикалық және техникалық зерттеулердің объектісі болып табылды.

Географтар халык миграцияның нақты нәтижелермен қызығып, туризмнің дамуы туралы болжау жасайды, бұндай зерттеулер туроператорларға пайдалы болып қалады. Маршруттық жүйенің тығыздығы мен кеңістік құрылымын жоспарлау іс әрекеттегі геоерафияның маңызы зор. Талайдан бері рекреациялық ресурстарды қолданылып жүрген мемлекеттерге қарағанда туризмнің материалдық-техникалық базаның даму деңгейі бойынша біз әлі артта келе жатырмыз. Жақсы дайындалған объектілер бізде аз, бір қалыпты емес орналасқан және де кейбір курорттық аудандарда шоғырланған. Миллиондаған адам мың километр қашықтықты өтіп Крым, Кавказ, Карпат және Прибалтикаға барады, бірақта сондай объектілер пансионаттармен, турбазалармен бірге біздің республикамыздың әр ауданында орналасып, жақсы жұмыс істеуі мүмкін.

Соңғы уақытында ТМД елдерінің барлығында, ірі экономикалық аудандарында жергілікті рекреациялық ресурстарға және оларды қолдану мен интенсивтілігін күшейтуіне қызығушылықты жоғарлады.

Бұл мәселелер тығыз мекендеген, өнеркәсіп ірі қалалар бар аудандардағы ерекше орын алады. География мен туризм- бұл екі түсініктің арасында қарым қатынас бар: көп уақыт бойы бұл түсініктер бір жақты болған.

Географиялық ғылым туризмнің жанында тіршілік етті, оның қатынасы туризмге аз болған. Халқының туристік қозғалуы жаппай миграцияның түрі болып қалып, халық геграфия мен транспорт сферасының мамандықтары және территориялық өндірістік кешеннің дамуын болжайтын экономистер мен эконом-географтар бұған көңіл бөле бастады. Туризмде қызмет көрсету мен комфорт үшін керек құралдармен қамтамасыз етуі-экономикалық географияның маңызды, жаңа бөлім болып, қызмет көрсету болып табылады .

Туризмде географиялық аспектілерді зерттеуге деген қызығушылық географияның түрлі салаларда пайда болды. Бірақ-та ең маңыздысы- туризм географиясының бөлек саланың объектісі ғана емес, ірі кешенді бөлімдердің объектісі де болып табылады. Туризм мәселелері салалық ғылым мен бөлімдерінен бөлініп, оларды синтетикалық тұрғыдан қарастырып қажет болды.

Әрине, қазіргі туризм- бұл спецификалық қоғамдық қозғалыс және де зор мәдени-тәрбиелік, ғылыми-танымдық және спорттық-сауықтыру маңызы бар белсенді демалыстың түрі болып табылады. Сондықтан бұны зерттейтін география туризмнің бұның бәрін ескерілуі қажет.

Демалысты жақсы көретіндер сапарға барып, әр түрлі мақсаттарын көздейді. Біреулер мемлекеттің көрікті жерлермен танысады, екіншілер табиғаттың сұлулығымен әсемдейді, таза орман немесе тау ауамен тыныс алғысы келеді. Үшіншілерге жаяу сапар- бұл спорттық оқиға. Басқа сөзбен айтқанда, рекреацияда және туризмде үш негізгі функцияларды бөлуге болады: танымдық, спорттық-сауықтыру және емдік. Кейбір авторлар бұл негізгі үш функцияларды бірігіп, “еңбекке жарамдықты қалпына келудің мақсаттары” деген ұғымға жалпыланады, яғни адамның физикалық және психологиялық күштерін қалпына келтіруі.

Барлық авторлар танымдық функцияларға ең біріншіден көңіл бөледі. Танымдық- бұл психологиялық күштерін қалпына келтірудің ерекше түрі. Турист келген территорияға қызығушылықты талаптану бере отырып оның ойларын жұмыс туралы болады, яғни, танымдық адамды ойлауға итереді, бұл арқылы ол адамның миың жиналған психологиялық шаршауынан босатады. Танымдық функция турист барған ауданның табиғи, мәдени-тарихи, этнографиялық, шаруашылық және де басқа көрікті жерлерге деген қызығушылықта көрінеді.

Табиғи-климаттық факторларға көрікті жерлер, жайлы климаттық жағдайлар: бір қалыпты ауа температурасы, құрғақ, күн және желсіз күндердің көп болуы; әдемі табиғат көрінісі: ормандар, таулар, өзендер, көлдер, үңгірлер, теңіздер және т. б жатады. Мәдени-тарихи көрікті жерлерге тарихи, археологиялық, архитектуралық ескерткіштер, мұражайлар, сурет галереялар, театрлар және т. б объектілер жатады.

Ал этнографиялық көрікті жерлерге халық шығармашылықтың салт-дәстүр, рәсімдер, ұлттық киім, тамақ, фольклор және т. б жатқызуға болады. Шаруашылық көрікті жерлер туралы айтсақ, шаруашылықты ерекше әдіспен іске асыру немесе оның белгілі бір аудандағы өте жоғары дамып келуі, дамыған қызмет көрсету сферасы жатады.

Турист белгілі-бір территорияға келгенде оның бұл себептері де болуы мүмкін- жергілікті оқиғалар, мысалы, театрлық және музыкалық фестивальдар, кинофестивадьдар, слеттер, конгресттер, жәрменкелер, карнавалдар, ірі спорттық жарыстар т. б.

Халықтың мәдени деңгейінің дамуы туризмнің танымдық жағының ұлғаюын қажет етеді, өйткені, туризм қоғамның ең маңызды мақсаттарын-адамның мәдениетін тәрбиелеу іске асыруға көмектеседі.

Туризм арқылы сауықтыру- бұл адамның физикалық пен психологиялық және өндірістік пен өндірістік емес шаршандау мәселелерін шешу әдістерінің бірі болып келеді. Жақсы ұйымдастырылған және белсенді демалысты кең қолдануы (жаяу сапар, кеме, велосипед, моторлық емес көлік арқылы сапарлар) адамдарды физикалық жағынан күшті етіп, олардың жағымды емес жағдайларға қарсы қарсыласуды күшейтеді.

Сауықтыру-спорттық туризмде адамның денсаулықты жақсарту және жалығудан бас тарту үшін жалпы шаралар қолданылады. Сондай жағдайларда серуендер, жаяу сапарлар, экскурсиялар, әртүрлі оқиғалар, ауа және күн серуендер, теңіз бен көл шомылулар және т. б шаралардың маңызы зор болып келеді.

Бұл функциялардың әлеуметтік-экономикалық маңыздылығы өте зор, өйткені, ол мыңдаған адымның денсаулығын жақсартуына бағытталған, яғни, олардың еңбеккке жарамдылығы жоғарылайды. Өсіп тұрған ұрпақтың үйлесімдік дамуын сауықтыру мен спорттық шараларсыз іске асыруы мүмкін емес. Мемлекеттің әлеуметтік саясаттың ең маңызды міндеттерінің бірі- халқының денсаулығын сақтау мен жақсарту және еңбек жарамдылығын көтеру. Бұл міндеттін іске асырудағы белгілі-бір сауықтыру функцияларын орындайтын және демалыстың белсенді түрі болып табылатын туризм маңызды орын алады. Демалыс пен еңбек- қалыпты өмірлік процессінің екі жағы болып, ал жақсы ұйымдастырылған демалыс- еңбек етудің жоғары деңгейде болуының ең керекті шаралардың бірі болып табылады. Іс әрекеттің бір түрінен екіншіге ауысқанда, адам жақсы демалады.

Ғылымда рекреацияның қоғамдық функциялардың классификациясы әлі жоқ болуына қарамастан, олларды бес негізгі топтарға бөлуге болады: медико-биологиялық, әлеуметтік-мәдени, экономикалық, саяси және экологиялық.

Медико-биологиялық функция санаторлық-курорттық емдеу мен сауықтыруға жатады. Туризм арқылы сауықтыру- адамның шаршау мәселелерін шешу әдістерінің бірі болып табылады. Бірақ бұл жалғыз жол ғана емес. Мысалы, ғалымдар болашақ қаланың оптималды территориялық жоспарлауды ізденуде, бұл жағдайдағы адам мен қаршаған орта арасындағы қарым-қатынас бір деңгейде болар еді.

Әлеуметтік-мәдени функция- бұл рекреацияның басқарушы функция болып есептеледі. Мәдени немесе рухани қажеттілік- бұл кең мағынадағы танымдылық қажеттілігі, қоршаған ортаның және ондағы өзінің орнының танымдылығы, өзінің мәнділігі мен тағайындаудың танымдылығы болып табылады.

Рекреацияның экономикалық функциялардың ішінде жұмыс күшінің жай және кең қайта өндірсі маңызды орын алады. Рекреация қажетті қоғам уақытын сақтап отырады. Саяси үнемдеу көзқарастан қарағанда еңбек демалыс сферасында жинақталады, кейін материалдық өндіріс сферасының жұмыскерлер арқылы заттандырылады.

Экономикалық көзқарастан қарағанда тауар мен қызмет көрсету сұраныстың жаңа формасы ретінде рекреацияның мыңызы зор, рекреация шаруашылық іс әректінің бір тұтас сферасының құрылуына әкеліп соқтырады, ол ауыл шаруашылық пен өнеркәсіптің дәстүрлі салалардың өнім саның кенейтеді.

Тауар-ақша қатынас жағдайдағы рекреация басқа функуияларды да орындайды. Олар мынадай:

мемлекеттің белгілі бір бөлігінің шаруашылық құрылымның шапшаң дамуы;
рекреациямен байланысты салалардағы ререациялық қызмет көрсетудің арқасында халқының айналысу деңгейінің жоғарлауы;
мемлекеттің территориясындағы рекреациялық ауданға пайда әкелуге бағытталған халқының ақша шығысы мен табысының құрылымына әсері;
шет капиталды табудың қайнар көзі ретінде шетел туризмнің эффектілігін көтеру.

Халықтың интернационалды деңгейде тәрбиелеудегі туризмнің ролі өте үлкен. Халықтың арасында бейбітшілік пен әріптестік күшейтудегі халықаралық туризм ең маңызды орын алады.

Халық денсаулығының күшейту, сақтау және белсенді өмір сүруінің ұзақтығын үлкейтумен байланысты туризмнің экологиялық функциялар тіршілік әрекетінің табанды экологиялық ортаның құрылуында анықталады.

Халықтың денсаулығының жағдайына әсер ететін демалыс пен туризм қоршаған табиғи ортаның қалпына келтіру және сақтау үшін стимул ететін факторлар ретінде болады. Жер пайдаланудың жалпы құрылымында туризмді дамуы мен рекреациялық қажеттіліктерді қанағаттандыру үшін табиғаты өзгермеген мағыналы территориялар айырылады және қорланады, орман парктер және т. б жабдықталынады.

Туристік-рекреациялық ресурстар

Туризм даму үшін белгілі-бір территорияның құндылығы мен жарамдылығын анықтаудың мықсаты туристік-рекреациялық ресурстардың зерттеуі болып табылады. Бұндай туристік-рекреациялық ресурстар емдік, сауықтыру-спорттық және танымдық туризмдегі туристердің қажеттіліктерін қанағаттандыратын туристік-экскурсиялық қызметін өндіруге жарамды қоршаған ортаның табиғи және антропогендік объектілер мен құбылыс жиынтығын құрайды. Бұнда ”туристік-рекреациялық ресурстар” дегеніміз бұл белгілі-бір деңгейде өзгерген таьиғи және антропогендік (мәдени) жер бедерінің үйлесуі, бұлар қоғамдық қажеттілік әсерінің арқысында технологиялық деңгейге әкелінген және де оларды туристік-экскурсиялық қызметте тура қолдануға болады .

Қазіргі уақыттағы туризм бұл ресурстарды орналастырудың ерекшелігі мен олардың сапаларын тіркеусіз жүре бере алмайды. Барлық туристік-рекреациялық ресурстардың жиынтығын екі ірі топқа бөлуге болады: табиғи және әлеуметтік-экономикалық (бұрын мәдени-тарихи деп аталынған) .

Л. А Багрова, Н. В Багров және В. С Преображенский (1977) айтуынша “табиғи-рекреациялық ресурстар” дегеніміз бұл рекреациялық іс әрекет үшін ыңғайлы қасиеттерге ие және де белгілі бір адамның денсаулығын дақсарту және десалысты ұйымдастыру үшін біраз уақыт ішінде қолдануы мүмкін табиғаттың табиғи және табиғи-техникалық геожүйелер, заттар мен құбылыстар болып саналады.

Рекреациялық ресурстардың кешенінде мекендеген аудандарда территорияда орналасқан әлеуметтік-экономикалық ресурстар ерекше орын алады, олар экскурсиялық маршруттардың бағытын және рекреациялық ағымын орналастарып, танымдық туризмнің дамуына себеп болады.

“Әлеуметтік-экономикалық рекреациялық ресурстарға” тарихи-мәдени объектілер (ескерткіштер, мұражайлар, галереялар және т. б. ) және құбылыстар (этнографиялық, саяси, өндірістік және т. б. ) жатады. Бұл ресурстар материалдық және рухани- бір жақтан, екінші жақтан- ққозғалмалы және қозғалмалы емес деп бөлінеді.

Материалдық ресурстар қоғам дамуының тарихи сатыдығы басқа да қоғамдағы материалдық құндылықтың өндіріс амал жиынтығын қамтиды, ал рухани ресурстар-мемлекеттік және қоғамдық өмірді ұйымдастырудағы, еңбек етудегі, тұрмыс пен білім, ғылым, өнер және әдебиет сферасындағы қоғамның жетістіктердің жиынтығы болып келеді.

Жылжымалы емес ресурстарға тарихи ескерткіштер, археологиялық және монументалды өнер ескерткіштер және т. б. соның ішінде архитектураның ажыратылмайтын бөліктің өнер ескерткіштері жатады. Ал жылжымалы ресурстар болса, оған өнер ескерткіштері, археологиялық қазбалар, минералды, ботаникалық және зоологиялық коллекциялар, деректі ескерткіштер және т. б. жылжитын заттар жатады. Бұл топ ресурстарын тұтынуы мұражайларға, кітапханаларға, архивтерге баруымен байланысты (әдетте сондай ресурстар бұнда шоғырланады) .

Тарихи және мәдени ескерткіштердің негізгі сипаттарына байланысты бес түрге бөленеді: тарихи, археологиялық қалақұрылыс пен архитектуралық, өнер, деректі құжаттар. Тарихи ескерткіштерге қоғамның маңызды тарихи оқиғалармен, қоғам мен мемлекеттін дамуымен, революциялық қозғалыспен, халықаралық қарым№қатынас күшейтуімен, халықтын мәдениеті мен тұрмыстың және ғылым мен техниканың жақсаруымен, атақты саяси, мемлекеттік, әскери, халық қаһармандардың және өнер, әдебиет және ғылым өкілдерінің өмірімен байланысты ғимараттар, іргетастар және ұмытылмайтын жерлер мен заттарды жатқызуға болады.

Археологиялық ескерткіштер- бұл қорғандар, қалашықтар, ежелгі қоныстанған жерлер қорғаныстар, өндірістер, каналдар мен жолдардың қалдықтары жерлеген жерлер, тас суреттер, ежелгі заттар, ежелгі мекендеген тарихи, мәдени аймақтар .

Қалақұрылыс пен архитектураның ескерткіштеріне келесі объектілер тән: архитектуралық кешендер мен ансамбілер, тарихи орталықтар, аудандар, алаңдар, көшелер, қалалар мен қоныстанған пунктілердің ежелгі планировкалардың қалдықтары; азаматтық, өнеркәсіп, әскери, табынушылық архитектураның және халық зодчествоның ғимараттарын, және де олармен байланысты бау-парктік, сәндік - қолданбалы, монументалдік, бейнелеу өнерінің шығармалары. Өнер ескерткіштерге монументалді, бейнелеу, сәндік-қолданбалы және т. б. өнер шығармалары жатады.

Деректі ескерткіштер- мемлекеттік басқару мен билік актілері, басқа жазба және графикалық құжаттар; кино-фото құжаттар мен дыбыс жазбалар, және де көне колжазбалар мен архивтер, фольколор пен музыка жазбалар, сирек кездесетін басылым шығарулар .

Әлеуметтік-экономикалык рекреациялық ресурстарға тарих пен мәдениет, адамның қазіргі уақыттағы іс-әрекеттермен байланысты басқа да объектілерді жатқызуға болады: өнеркәсіп, ауыл шаруашылық және көлік кәсіпорандар, ғылыми кеңселер, театрлар, спорт ғимараттар, ботаникалық бау-бақшалар, зоопарктер, океанарийлер, этнографиялық және фольклорлық көрікті жерлер, кустарлық кәсіптер, және де сақталған әдет-ғұрып пен мерейтой рәсімдер және т. б.

Бірақ-та туризм үшін жайлы табиғи және әлеуметтік-экономикалық жағдайларға ие болған территориялар өз бетімен туристік ресурстар бола бермейтінін ескерілу қажет. Туристік шаруашылық белгілі-бір қажеттілік пен мүмкіндіктерді игерілген соң бұл ресурстар туристік ресурстарға айналады.

Табиғат кешенінің туритік-рекриациялық ресурстарға айналуы келесі схема бойынша іске асырылады

табиғат кешендер табиғи құрылымы ретінде бола береді, олар туристік сұраныс жоқ болуынан ресурс сипатына тән емес.
туристік сұраныстың пайда болуы табиғат кешенінің зерттеуін және бағалауын қажет етеді.
қоғам қажеттіліктері, адам еңбегі және амал-құралдардың бар болуының ең құндылықты табиғат кешендер ресурстарға айналады.
туристік сұраныстың үлкейтуі мелиорациядан кейін жайлы емес табиғат кешенінің ресурс болып айналуына әкеліп соқтырады.

Әлеуметтік-экономикалық объектілер экскурсиялық-рекреациялық ресурстарға айналғанда да дәл сондай процесс бола береді. Экскурсиялық туризмде, біріншіден, мәдени-тарихи және этнографиялық объектілерге деген сұраныс ең сақталынған және қолдануға болатын объектілердін зерттеуіне, бағалауына және қолдануына әкеледі. Сұраныстың кеңеюі және бағалы рекреациялық критерийлердің дамуы, қоғамның мәдениет деңгейінің көтерілуі колданылып жатқан объектілердің көлемін кеңейтуге себеп болады, олардың көбі арнайы реставрациялық жұмысын кейін экскурсиялық жұмысқа енгізіледі. Бұрыңнан бері келіп жатқан ұрапқтардың еңбегі болып әлеуметтік-экономикалык объектілер танымдық сипаттарына тән туристік қызметтерді өндіруге бағытталған еңбек пәні ретінде болады .

Туризмнің әр түрінің ресурстары өзіне ғана тән спецификалық сипаты болады. санаторлық-курорттық демалыс үшін әр түрлі минералды сулар мен ем балшықтар қолданылады; емдік эффектісін беретін ауа райы мен климат; ерекше өзіндік микроклиматы бар үңгірлер мен тұз көлдер (спелеотерапия) . Сауықтыру демалысы емдік эффектісін беретін климаттың жайлы және ыңғайлы кезеңдер негізінде және су, өсімдік, жер бедері және де ландшафтының басқа элементтер мен қасиеттерінің негізінде дамып отырады. Спорттық туризм және дәрежесін бар саяхаттар үшін территорияның өту мен кедергілердің бар болуы, (өтулер, асулар), ауданның халық аз қоныстаған және қашық болу қасиеттері өте маңызды болып келеді. Экскурсиялық туризмнің объектілерге мәдени-тарихи және табиғаты көрікті жерлер, ерекше сирек кездесетін шаруашылық объектілер, фольклорлық мерейтойлар және де халық мәдениетінің элементтері (ұлттық ойындар, сурет кәсібі) .

Туристік-рекреациялық ресурстардың маңызды сипаттамаларына келесілер жатады :

ТРЖ -ң потенциалдық сыйымдылықты, игерілген денгейі мен жүктеменің үлкейтуін анықтау үшін керек қорлардың мөлшері (минералды судың дебеті, бағалы рекреациялық территорияның көлемі; туристік орталықтын эксурсиялық потенциалы (сағат) )
потенциалды рекреациялық мекендерді анықтауға санитарлық күзеттердің ауыл аймақтарын орнатуға мүмкіндік беретін ресурстардың таралу ауданы
туризмнін мауысымдығын, туристік ағымдардың ырғақтығын анықтайтың мүмкін пайдаланымның кезеңі (жайлы климат кезенінің, шомылу мауысымның және қар жамылғысының ұзақтығы)
рекреациялық инфрақұрылым мен ағымдардың ресурстар шоғырланған территорияға ұмтылуға себепші болып, көптеген ресурстардың территориялық қозғалмайтындығы.
инфрақұрылымды өте тез жасауды және әлеуметтік пен экономикалық эффектісін алуын, және де бөлек ресурстардың түрлерін өз бетімен қолдануын мүмкіндік беретін пайдаланым шығысының салыстырмалы төмен капитал сиымдылығы және жоғары емес құны.
табиғатты рационалды қолдану ережелерді сақтаумен рекультивация мен жабдықтау шараларын ұйымдастырғанда көп рет пайдалану мүмкіншілігі.

Қазіргі уақыттағы демалыс пен туризм ресурстардың бұндай классификациясы да бар: тура және жанама. Бірінші топқа туристер өзі қолданылып жатқан ресурстар жатады-ландшафтының әдемілігі мен экзотикасы, мекен жайының емдік-сауықтыру қасиеттері, тарихи-мәдени ескерткіштер және т. б объектілер. Бірақ-та, тура ресурстарды меңгеру үшін жанама ресурстарды қатыстыру керек-шикізат, отын-энергетикалық, материалдық, финанстық, еңбек және т. б. яғни, оларды туынды ресурстар деп те айтуға болады. Бұндай классификация туризмнің мақсаты үшін территорияның қолдану спецификасын бейнелей отырып, тура туристік-рекреациялық ресурстардың бастапқы маңызын да ерекшелінеді.

Мемлекеттегі туристік-рекреациялық іс-әрекеттің территориалдық ұйымдастырудың ғылыми жағынан көп уақытқа дәйектелген болжау республика халқының барлық қажеттіліктері мен біркелкі емес сұраныстарын есепке алып, бүкіл рекреациялық ресурстарын анықтау, хаттау мен бағалау үшін үлкен жұмыстарын іске асырылуын қажет етеді .

Территорияны рекреациялық бағалаудың әдістері

белгілері

Табиғи ресурстарды бағалау сұрақтары қоғам мен табиғаттың қарым-қатынас мәселелерінде маңызды орын алады. Қандай да болмасын шаруашылық іс-әрекеті табиғи жағдайлар мен ресурстарды бағалауға негізделеді. Санаторлы-курорттық мақсатта қолданылатын территорияны бағалауда әртүрлі авторлардың көптеген зерттеулері жасаған. Соңғы уақытта табиғи кегендердің рекреациялық бағалануының қағидалары мен әдістемелік тәсілдеріне қызығушылық артып отыр.

Осындай жұмыстардың арасында демалыс аймағын жоспарлаудағы ландшафттың бағасын белгілеуді талдаған В. Стаускасаның талпынысын атап өтуге болады. Өз жұмысының негізінде ол табиғи факторлармен қоса, шаруашылық факторларды (орман, өзен, бедер, жол және т. б) және олардың территориялық ара қатынасын есепке алады. Қорытындысы бес дәрежелі салыстырмалы құндылық градациямен бағаланады .

И. Г. Божко және т. б жұмысында-демалысқа арналған аймақ табиғи ерекшеліктері бойынша, сондай-ақ территорияның экономикалық даму бағыты бойыша бағаланады, авторлар территорияның инженерлік-құрылыс жағдайының бағасын келтіреді және жердің шаруашылық та қолданылу пайдалылығын көрсетеді .

Ю. А Ведениннің және И. И Мирошниченконың СССР-дың табиғи провинцияларын ререациялық бағалау әдістемесі бойынша жазған жұмыстары қызықты болып табылады . Ғалым-географтар ойы бойынша басқа жұмыстардың арасында Я. И Мухинаның “Табиғи кешендерді технологиялық бағалаудың қағидалары мен әдістері” жұмысы ерекше көңіл аударады, онда рекреациялық бағалаудың әдістемелік нұсқаулары келтірілген. Сонымен қатар, басты материал ретінде табиғи кешенді бағалауға өте қажетті мәліметтері бар сипаттама қолданыллған .

Туризм мен демалыс мақсаты үшін табиғи жағдайды бағалау өте күрделі. Емдік ресурстарды бағалаудан айырмашылығы- мұнда әсем көріністердің тартымдылығы, олардың қайталанбастығы, экзотикалығы сияқты факторлар орын алады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.