11-15 ғасырлардағы Англия

Пән: География
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Уикипедия - ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет

Мазмұны[жасыру]:

Мазмұны

[жасыру]

1 Англияны Нормандардың жаулап алуы. 2 Англияда бір орталыққа бағындырылған мемлекеттің күшеюі. 3 Парламенттің құрылуы. 4 Уот Тайлер басқарған шаруалар көтерілісі. 5 Ал қызыл және Ақ раушандар соғысы (1455-1485) . 6 Пайдаланған әдебиет[өңдеу] Англияны Нормандардың жаулап алуы.

Халықтардың ұлы қоныс аударуы -сакстайпалары барып қоныстанды. Олар алғашқы кезде өзара қырғи қабақ соғыстар жүргізіп отырған жеті корольдік құрды. IX ғасырда олар бірікті. X ғасырдың аяғынан бастап бұл бірлестікАнглиядеп аталды. Оны алды. Англия бірлестігі тек XI ғасырда ғана даниялықтардың үстемдігінен құтылды. Алайда Англия корольдігі әлсіз еді. Феодалдар өзара қырқысып, әрі корольмен қактығысып, жауласып отырды.

Нормандардың Англияны жаулап алуы.

Англия корольдігінің осындай әлсіздігін пайдаланып, 1066 жылы Британ кірді. Гастингсмаңындағы шайқаста ол ағылшындар короліГарольдтіжеңді. кірді. Сөйтіп өзін Англия королі деп жариялады. Ол«Жаулап алушы»деген атаққа ие болды.

"Жаулап алушы" Вильгельм

Англияны нормандықтардың жаулап алуы нәтижесінде ондағы король билігі күшейді. Вильгельм ағылшын-саксондық ақсүйектердің жер иеліктерінің біраз бөлігін тартып алып, өзімен бірге берді.

Барлық ағылшын-саксондық феодалдар Вильгельмге адалдық жөніндеантберді. Олардың бәрі корольдің бағыныштыларына айналды.

Вильгельм 1086 жылы жер, халықжәнемүлік санағынжүргізді. Ол санақтың барысы жазылған кітап «Қаһарлы сот кітабы» деп аталды. Англия халқының саны 1, 5 млн болды. Оның 95%-ы ауылдық жерде тұрды. Бұрынғы ерікті шаруалардың көпшілігі тәуелді, басыбайлы шаруаларға айналды. Шаруалар феодалдарға қарсы күреске шығып отырды. XIV ғасырдағы балладаларда езілгендердің адал досыРобин Гудтыңерлігі туралы айтылады. [1]

[өңдеу] Англияда бір орталыққа бағындырылған мемлекеттің күшеюі.

"Жаулап алушы" Вильгельм тұсында Англия қуатты державаға айналды. Ол әсіресе Вильгельмнің шөбересіII Генрих Плантагенет(1154-1189) тұсында онан сайын қанат жайды. II Генрих Англиямен қатарФранцияжерінің 3/2 бөлігін иемденді. ЕгерНормандияоған бабасынан мұра ретінде калған болса, Аквитанияоның әйелі Алеонораның жасауы ретінде берілген үлесі болатын.

II Генрих Плантагенет

II Генрих Плантагенет сот реформасын енгізді. Бұрынғы феодалдардың «Тәңір сотының» орнына король соты орнады. Оған халықтың бәрі бірдей шағымдануға құқылы болды.

II Генрихәскери реформада жүргізді. Енді феодалдарәскери қызметаткарғысы келмесе «қалқандық ақша» төлеуге тиіс болды. Ол ақшаға өкімет рыцарьларды жалдады. Король шонжарлардың феодалдық жасағына тәуелді болуын азайтты.

II Генрих ағылшыншіркеуінде тікелей өзіне бағындыруға тырысты. Оның бұйрығы бойынша Англияныңбас епископыФома Беккетөлтірілді. Себебі, ол корольдің іс-әрекеттерін сынаған болатын.

Осындай реформалар король билігін нығайтып, бір орталыққа бағынған мемлекеттің құрылуына көмектесті. [2]

[өңдеу] Парламенттің құрылуы.

II Генрих өлгеннен кейін оның мұрагерлері Франциядағы иеліктерінен айырылды. Оның үстіне елде феодалдар бүлігі күшейді. 1215 жылы корольге қарсы көтеріліс болды. Көтерілісшілер 1215 жылғы 15 маусымда корольді «Еріктіліктің ұлы хартиясы» деген құжатқа қол коюға мәжбүр етті. Ол құжат бойынша король халыққа біраз жеңілдіктер берді. Шетел көпестерінің Англияға емін-еркін келіп-кетулеріне рұқсат берілді.

1216-1272 жылдары АнглиядаIII Генрихбилік құрды. 1258 жылы олИталияғақарсы соғыс ашып, барондарданбарлық табыстарының 1/3-ін өзіне беруді талап етті. Бұл талапқа барондар наразылық білдірді.

Барондар өкімет билігін бақылайтын Кеңес құрды. Ол кеңестің келісімінсіз король ешқандай шешім қабылдай алмайтын болды. 1259 жылы III Генрих Кеңеспен санасудан бас тартты. 1263 жылы Англияда король мен барондардың арасында басталған соғыс нәтижесінде барондар жеңіске жетті.

1265 жылы олар халық өкілдерінің жиналысын шақырды. Ол жиналыс ағылшын парламентінің (фр. parle- «сөйлеу» деген сөзінен шыққан) бастамасы болды. Парламентекі палатадан тұрды. Бірінші аталды. Оған ірі жер иелерінің өкілдері -герцогтер, маркиздер, графтар, виконттарменбарондар, епископтарсайланды. Екінші палатақауымдар палатасыдеп аталды. Оған рыцарьлар мен халық бұқарасының өкілдері сайланатын.

[өңдеу] Уот Тайлер басқарған шаруалар көтерілісі.

1381 жылы көктемде Англияның оңтүстік-шығысындашаруалар көтерілісібасталды. Оған Франциямен соғысты жалғастыру үшін жаңа салықтың енгізілуі себеп болды. Көтерілісшілер салық жинаушыларды ұрып-соғып, олардың кейбіреулерін өлтіріп те жіберді. Көтеріліске бүрынЖүз жылдық соғысқақатысқан Уот Тайлер басшылық етті. Лондонға жақын жатқан екі графтықтың шаруалары астанаға қарай аттанды. Олар корольдің «ақымақ кеңесшілерін» жазалап, корольге өз талаптарын орындатуды көздеді.

Көтерілісшілер үкімет қамап қойған діндар Джон Боллды түрмеден босатып алды. Ол шаруаларды үкіметтің зорлық-зомбылығына қарсы үгіттеушілердің бірі болатын. Джон Болл король соттарының сатқындығын, епископтардың тойымсыздығын, феодалдардың қаталдығын әшкереледі. Ол тыңдаушыларға «Адам ата жер жыртып, Хауа ана жіп иірген кезде кім дворян болған еді?» деген сауалды жиі қойғанды жаксы көретін.

Лондонның кедейлері көтерілісшілерге кақпаны ашып берді. Шаруалар король сыбайластарының үйлерін талқандап, өшіккендерін өлтіріп те жіберді. Қалада көптеген жазықсыз адамдар да шаруалар соққысына жығылып, қаза тауып жатты.

Король II Ричард көтерілісшілермен кездесуге мәжбүр болды. Көтерілісшілер мынандай талаптар қойды:

- жеке адамдардың тәуелділігін, барщинаны жою (адамдар тек өз еріктерімен ғана тәуелді бола алады) ;

- жерді пайдаланғаны үшін оның иесіне салықты тек акшамен ғана төлеу;

- қалалар мен селоларға сауда бостандығын беру;

- көтерілісшілерге кешірім жариялау.

Уот Тайлердің өлімі.

Король бұл талаптармен келісіп, уәдесін орындайтындығы туралы грамоталар беруге жарлық етті. Шаруалардың бірсыпырасы Лондонды тастап, үйлеріне тарап кетті. Бірақ көтерілісшілердің бір тобы бұл жеңілдіктерге қанағаттана коймай, Уот Тайлер және Джон Боллмен бірге Лондонда қалып койды. Олар корольмен екінші рет кездесіп, жаңа талаптар қойды. Ол талаптар:

- епископтар мен монастырьлардың жерлерін тартып алып, шаруаларға үлестіру;

- корольдерден басқа барлық ағылшындардың теңдігін орнату (дворяндардың артықшылықтарын жою) тұрғысында болды.

Король шаруалармен келіссөз жүргізіп жатқанда Лондонның мэрі Уот Тайлерді опасыздықпен өлтіреді. Король шаруаларға толып жатқан уәделер беріп, оларды үйлеріне қайтуға көндіреді. Көсемінен айырылған көтерілісшілер Лондоннан қайтып кетеді. Көтеріліс шыққан аудандарда король соттары жұмыс істеп, көтеріліске қатысқандарды қатаң жазалайды. Джон Боллға үкім шығарылып, ол да өлім жазасына кесіледі.

Көтеріліс ағылшын мырзаларын біршама үрейлендіріп тастады. Олар шаруаларды белгілі бір шамадан артық қанау бүліктен басқа ештеңеге жеткізбейтінін түсінді. Сондықтан мырзалардың бір тобы корольге қызмет етуге келе бастады. Шаруалар жеңілдіктерге ие болды. Уот Тайлер көтерілісінен жүз жыл өткен соң Англияда жеке қожайынға тәуелді шаруа қалмады деуге болады. [3]

[өңдеу] Ал қызыл және Ақ раушандар соғысы (1455-1485) .

VII Генрих

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.