Химиялық байланыс жэне молекуладағы атомдардың өзара әсері

1. Органикалық химия пәні.
2. А.М.Бутлеровтың органикалық қосылыстардың құрылысы туралы теориясы.
3. Органикалық қосылыстар молекулаларындағы химиялық байланыс.
4. Органикалық қосылыстар молекулаларындағы атомдардың өзара әсері.Индуктивті және мезомерлі эффектілер туралы түсінік.

А.М.Бутлеровтың химиялық құрылыс теориясы (1861ж.) бойынша:
• Органикалық қосылыстар молекуласындағы атомдар бір-бірімен белгілі бір тәртіппен, валенттілігіне тәуелді орналасқан. Атомдардың белгілі бір тәртіппен орналсуының бұзылуы, жаңа затгың түзілуіне алып келеді. Мысалы, С2НбО формуласына екі эртүрлі қосылыс сәйкес келеді: диэтилэфирі (СН3-О-СН3) және этил спирті (С2Н5ОН).
• Заттардың қасиетгері молекула құрылысына, яғни атомдардың қосылу ретіне және байланыс сипатына тэуедці.
Органикалъқ молекулалардың құрылысы - оның құрамындағы атомдардың химиялық байланыстардың көмегімен бегілі бір ретпен байланысып орналасуы. Органикалық қосылыстарға коваленттік δ - және π-байланыстар тән.
Коваленттік байланыс - электрондар жұптасуы арқылы тузілетін байланыс.
δ-Байланыс- атом орбитальдарының тура ось бойында қабысу арқылы түзілген байланыс.

1. Патсаев Ә.Қ., Жайлауов С.Ж. «Органикалық химия негіздері». Шымкент, 2005, 1-кітап. – 359 б. 2005, 11-кітап. -441б., 2005, 111-кітап. 232б.
2. Патсаев Ә.Қ., Сейтімбетов Т.С, Шитыбаев С.А, Дәуренбеков Қ.Н. «Биоорганикалық химия». Шымкент, 2005,-443б.
Қосымша:
1. Қуатбеков Ә.У., Патсаев Ә.К., Бақтыбаев У.Б. «Биоорганикалық химия практикумы», Шымкент, 2006,-582б.
2. Патсаев Ә.Қ., Дәуренбеков Қ.Н. «Биоорганикалық химияның тәжірибелік-зертханалық сабақтарына қолданба» Шымкент, 2005-318 б