Таблиғи жамағаты (жамағат уағызы)

1 Араб тіліндегі «таблиғ» сөзі
2 «Білім . Ислам жаны, білім . иман тірегі»

Араб тіліндегі «таблиғ» сөзі, «жеткізуші», «насихаттаушы» деген мағыналарға келеді. Олардың екінші бір аты – «дағуатшылар». Ал "дағуатшы" сөзінің мағынасы "белгілі бір адамды белгілі бір нєрсеге шақырушы, үгіттеуші" деген ұғымға келеді. "Дағуатшы" сөзі жалпылама ұғымды береді.
Бұл ағымның негізі – XIX ғасырда Үндістанның Дели шахарында дүниеге келген Исмаил Мұхаммед Илиястың (м.1886-1944) пікірлері негізінде қалыптасты. Мұхаммед Илияс алғашқы жылдары медреседе ұстаздық қызмет атқарып, өзінің шәкірттерін жинап, алғаш «таблиғ» тариқатын құра бастайды. Мұхаммед Илиястың түсіндіруі бойынша, бұл жолды құру керектігі жайында, оған түсінде илхам арқылы білдірілгенін айтады. Ол шәкірттеріне «таблиғ арқылы дінге шақыру жолы маған түсімде көрсетілді» дінге шақыру тек бір жерде жасалумен болмайтынын, отанымыздан шығып, қалаларды, елді-мекендерді аралап, исламды тарату керектігін бұйырады. Мұхаммед Илиястың еңбектерінің бірінде «Мақсатымыз – Расулулаһтың сахабаларына айтқан нәрселерін адамдарға үйрету. Барлық елді аралап, намазды түсіндіру және насихат беруіміз – осы істің бастамасы» екенін айтады.
Олар саясаттан бойларын аулақ ұстайтындықтарын, партияға немесе басқа да бөлінулерге қарсы екендерін айтады. Ағым мүшелерінің басым көпшілігі діни білімі төмен адамдардан құралған.
Таблиғи жамағатының негізгі мақсаттары Ислам мемлекеттерін аралап, мұсылмандарға уағыз айту, адамдарды мешітке немесе өздерінің сұхбат жүргізілетін орындарына шақыру. Олар өздерін исламды таратушы топ екенін, ханафи мәзһәбында екенін айтады. Ислам құндылықтарын уағыздауды басты мақсат етіп қойған олар дінді өз ережелеріне сәйкес насихаттауды жөн көреді. Жамағатқа кіргісі келген адам кәлима шәһәдатты айтып, мағынасына сенген әрбір адам бұл жамағатқа мүше бола алады. Бұл жамағатқа кіретін адамның бағынатын тобы, қауымы және тұратын елі қандай болса да бәрібір. Өзін мұсылманмын деген әрбір адам, қадияни болсын, ахмади болсын тіпті адасқан топтардың бірінен болсын, оған қарамайды, жамағатқа мүше бола алады. Жамағатқа мүше болған әрбір таблиғшы тек хадистермен әрекет жасауы тиіс. Ақида (сенім), фыкых мәселесіне тоқталмайды, онымен қоймай діни ілімдерді үйрену де салғырттық танытады. Өздерінің тек пайғамбар жолын ұстанатанулары керектігі жайында айтады.