Мәдениет ғылымының қалыптасып, дамуы

1.Кіріспе
2.Негізгі бөлім
а.Мәдениет ғылымының қалыптасып, дамуы
ә.Ежелгі өркениеттер мәдениеті.
б.Қауымдық құрылыс мәдениеті . адамзат мәдениетінің бастамасы.
в.Ежелгі Шығыс мәдениеті.
3.Қорытынды.

Қазіргі заман болмысында өзінің қалыптасуы және даму кезеңдерін өткеріп отырған ғылыми білімдердің бірі-мәдениеттану.Адамдар талпыныстарында мәдениетті тану ғасырдан астам уақыт бойы жүзеге асырылып келе жатса да,оның қарастырып келген мәселелеріндегі көптеген сұрақтар күні бүгінге дейін өз шешімін тапқан жоқ.Қайта ол мәселелер өзінің нақты сипатын жинақтап,өзіндік ерекшеліктерімен енді ғана қалыптасып келе жатқан сияқты.
Ал,бұл ғылымның жоғары оқу орындарына гуманитарлық білімдердің бастауы ретінде берілуі және оған оқу құралдарын,ғылыми-методикалық әдебиеттерді мемлекеттік тілде дайындау бүгінгі күннің өзекті мәселлерінің бірі болып табылады.Сондықтан мүмкіндігінше мәдениеттану пәніндегі осы күнге дейінгі кеңінен қарастырылып келген ойлар пікірлерді беруге тырыстық.

Мәдениеті теориясының жалпы мәселелері
Мәдениеттанудың гуманитарлық білімдердің ерекше саласы ретінде қалыптасуы этнография, дін, өнертану т.б.арқылы қол жеткен табыстармен ғанғ емес, сонымен қатар, қазіргі заманның философиясының генезисімен″генезис-тегі, пайда болу, қалыптасу барысы″ де тікелей байланысты.
XX ғасырдың мәдениеттануы философия мәдениетімен тығыз байланыста бола отырып өз алдына жеке ғылым ретінде қалыптаса бастады. Философиялық білімнің бір болігі ретінде қалыптасты. Көптеген ғалымдардың шығармашылығында философия мен мәдениеттану мәселелері бір-бірімен араласып, итерісіп, өріліп тығыз байланыста болып жатады.
Адамның өзін-өзі жасай алатын, дүниені өзгерте алатын, шығармашылыққа бейім жан иесі екендігі туралы ұлы ой Қайта өрлеу дәуірінен келіп жетті. Осылайша, мәдениет адамзат ақыл-ойының жан-жақты іске асу нәтижесінде қалыптасты.
Алайда, ақыл-ой өзінің өзгермейтін мәнінде жеке жанның мүмкіндігі екендгін көрсетті.
Қалай болған жағдайда да осы мәселелерді көре білудің өзі оңайға түскен жоқ. Ол үшін мәдениетті, ақыл-ойды,адамды жаңаша ұғу керек еді.Оны ұлы философ,неміс классикалық философиясының өкілі В.Гегель ″1770-1831″ жасады. Мысалы, мәдениеттану міндетті түрде ″мәдениет археологиясына″ назар аударады, оның шығу тегін,даму кодын, мәдениет мұрагерлігінің тәсілін,тұрақтылығын ашады.
Мәдениеттану адамдардың ерекше өмір сүру тәсілі тұрғысынан өзін тарихи,мәдени-мұрагерлік ретінде ашады. Мәдениеттану - өзіне тән ерекше білімдер жүйесі арқылы сана – сезіммен мәдениетті түсіну, ұғыну деген сөз. Мәдениеттану – адам тұлғасынаарнайы бағытталған мәдениет турулы ғылым.

Ежелгі өркениеттер мәдениеті.
Ескі дүние өзінің көркем өнерімен, сәулетөнерімен, әдебиетімен, дінімен, философиясымен күні бүгінге дейін таң қалдырып келеді.Сондықтан болар,солар арқылы өзімізге өзіміз үңіле отырып осы заманның мәдениетінің ерекшелігін, мәнін байқаймыз,аңғарамыз.Қазіргі уақытта бізден тарихи уақыт пен кеңістілікті артқа тастаған ерте дүние мәдениетінің әралуандылығынжәне бірегейтілігін танып білу аса маңызды мәселелердің бірі.
Байырғы Шығыс, адамзатты алғашқы қауым мифтерінен тербеп шығарған,ұлы мәдениеттің отаны болған.Алайда, Шығыс алғашқы қауымдастықты артқа тастағанымен адамның дүниеге қатынасының мифтік тәсілінен құтыла алмады.Өйткені табиғаттың дүлей күші түгел,адамдардың ырқынан жоғары тұрған қатал әкімшілікке негізделген.Батыс тарихында жеке меншікке құштарлығының салдарынан мемлекет пайда болды.Нәтижесінде қоғамға үстемдік жасайтын өкіметтің қажет екендігі айқындала бастады.

1. Назарбаев Н.Ә. «Қазақстан -2030» Барлық Қазақстандықтар өсіп өркендеуі, қауіпсіздігі және әл-ауқатының артуы. Ел Президентінің Қазақстан жолдауы – Алматы, 2002
2. Ақтаев С. Сұлулықтың сырлы белестері // «Білім және еңбек» 1994, № 3.24-25 б
3. Қасымжанов А.Х. Болашақ және менталитет. – Алматы: Ниса, 1998.
4. Мұқанов С. Халық мұрасы. – Алматы:Қазақстан, 1974, 235 б
5.А. Тұңғыш «Түркілер тарихынан»
Заман – Қазақстан – 1995ж. №13 - 8-бет
6.Аманжолов К.Р. Қазақстан тарихының дәрістер курсы. 1-кітап.
7.М.Қани. Қазақтың көне тарихы. А., 1993, 187 б.