Жалпақ құрттар типі. Сорғыштар класы, Жалпы сипаттамасы, жіктелуі, практикалық маңызы

1. Билатериальді жануарлардың жалпы сипаттамасы.
2. Билатеральді жануарлардың жіктелуі.
3. Жалпақ құрттар типі, жіктелуі, тері қабаты, паренхимасы, бұлшық еті, ас қорыту, бөліп шығару, жүйке жүйесі.
4. Сорғыштар класы. Практикалық маңызы.

Жалпақ құрттар типі — Plathelminthes
Бұл типке 7300-ге жуық түрлер жатады.
Бұл типтің өкілдерінің ерекшеліктеріне мыналар жатады:
1) 3 қабатты жануарлар болып табылады;
2) Денесі тері — бұлшықет қапшығымен қапталған;
3) Дене қуысы болмайды, яғни мүшелер арасы паренхима-
мен толтырылған;
4) Денесі екі жақты симметриялы (билатеральды) болып келеді;
5) Денесі арқа-құрсақ бағытында жалпақтанған;
6) Бұларда ас қорыту, зәр шығару, жүйке және жыныс
мүшелері дамып жетілген, кан айналым, тыныс алу мүшелері
болмайды.
Адамның паразит құрттарын және олармен шақырылатын ауруларды зерттейтін медициналық паразитологияның бөлімі – гельминтология деп аталады.
Гельминттер немесе құрттар – көпжасушалы, үшқабатты, біріншілік – ауызды, екі жақты симметриялы жануарлар. Олардың денесі ұзынша, ал тері бұлшықет қабы жазық және көлденең жолақты бұлшықеттерден, жабын ұлпасынан тұрады. Құрттар – адам паразиттері, жалпақ және жұмыр типіне жатады. Гельминттермен шақырылатын аурулар – гельминтоздар деп аталады.
Гельминтоздар – адам ауруларының ең көп тараған түріне жатады. Олар адам ағзасының кез-келген мүшесінде мекендей алады. Паразиттік тіршілік етуге байланысты гельминттердің эволюциялық дегенерациясы мен сол паразитизмге толығымен бейімделу белгілері көрінеді.
Гельминттер ағзада таралуы үшін қан арнасында миграцияланады, сөйтіп басқа да мүшелерге және жүйелерге таралады. Бұл кезде атипиялық және эктопикалық орналасу туралы айтуға болады. Онда аурудың өтуі және оның диагностикасы қиындайды, және бір компоненттің – паразит немесе иесінің өлуімен аяқталады.

Негізгі:
1.Омыртқасыздар зоологиясы:оқулық \ К.Дәуітбаева.-Алматы, 1 - кітап. - 2004.-376 б.
2.Омыртқасыздар зоологиясы:оқулық \ К. Дәуітбаева. -Алматы, 2 - кітап. - 2005.- 416 б.
3. Догель, В. А. Зоология беспозвоночных / В. А. Догель. – М. :Высш. шк., 1981. – 606 с.
4. Иванов, П. П. Происхождение многоклеточных животных / П. П. Иванов. – М. : Наука, 1968. – 287 с.
5. Иванова-Казас, О. М. Курс сравнительной эмбриологии беспозвоночных животных / О. М. Иванова-Казас, Е. Б. Кричинская. – Л. : Изд-во ЛГУ, 1988.
6. Иванова-Казас, О. М. Сравнительная эмбриология беспозвоночных
животных: Иглокожие и полухордовые / О. М. Иванова-Казас. – М., 1978.

Қосымша:
1. Жизнь животных: в 7 т. Т. 1-7. / под ред. Р. К. Пастернак ; редколлегия В. Е. Соколов. – 2-е изд., перераб. – М. : Просвещение, 1988. – 447 с.
2. Натали, Ф. Ф. Зоология беспозвоночных / Ф. Ф. Натали. – М. : Просвещение, 1975. – 416 с.
3. Росс, Г. Энтомология / Г. Росс, Ч. Росс, Д. Росс. – М. : Мир, 1985. – 900 с.
4. Рупперт, Э. Зоология беспозвоночных. Т.1. Протисты и низшие многоклеточные : пер. с англ. / Э. Рупперт, С. Фокс, Б. Барнс. – М. : Академия, 2008. – 496 с.
5. Рупперт, Э. Зоология беспозвоночных. Т. 2. Низшие целомические :
пер. с англ. / Э. Рупперт, С. Фокс, Б. Барнс. – М. : Академия, 2008. – 448 с.
6. Рупперт, Э. Зоология беспозвоночных. Т. 3. Членистоногие : пер. с англ. / Э. Рупперт, С. Фокс, Б. Барнс. – М. : Академия, 2008. – 448 с.
7. Биология. В 2кн. 2: Учеб.для медиц. спец. Вузов \ В.Н. Васильева, И.Н. Волков, В.В. Синелыцикова;Под ред. В.Н. Ярыгина. – 9-е изд., испр. и доп. – М.: Высш.шк., 2012. – 432 c.