Индекс



1 Индекс күнделікті тәжірибеде қолданылуы
2 Индекс түрлері
Индекс қатысты шамаға жатады. Индекс латынша көрсеткіш, белгі, тізім деген ұғымды білдіреді. Экономикалық әлеуметтік өмірдегі құбылыстарды сараптайтын әр түрлі тұжырымды көрсеткіштер, орташа, қатысты шамалар және коффциенттер деп үш түрге бөлінеді.
Индекс күнделікті тәжірибеде кеңінен қолданылады. Әлеуметтік-экономикалық жинақтардың көпшілігінің бөлшектерін бір-біріне қоуға болады. Салыстыру арқылы қатысты көрсеткіштерді есептеу үшін олардың шамаларын қосып жинақтау қажет. Егістіктің көлемі тасымалданылған жүктің айналымы, жұмысшылардың саны, жалақының қоры сияқты т.б. индекстерді мысалға алуға болады. Блегілі бір мерзімдегі құбылыс шамаларын жинақтап, оларды өзара қатыстыра отырып, өсіңкі қатысты көрсеткіштерді анықтауға болады. Күнделікті тәжірибеде кейбір құбылыстардың шамаларын бір-біріне тікелей қосуға болмайды. Мысалы, шығарылған, сатылған өнімдерді, оның тұтыну құнына және өлшемге сүйеніп кг, дана сияқты қаже тті шаманы жинақтай алмаймыз. Балқытылған болаттың, өндірілген көмірдің, мұнайдың шамаларын бір-біріне тікелей қосуға, сондай-ақ өсіңкілігінің қатысты көрсеткішін есептеуге болмайды.

ИНДЕКС

Инс қатысты шамаға жатады. Индекс латынша көрсеткіш,
белгі, тізім деген ұғымды білдіреді. Экономикалық әлеуметтік
өмірдегі құбылыстарды сараптайтын әр түрлі тұжырымды көрсеткіштер,
орташа, қатысты шамалар және коффциенттер деп үш түрге бөлінеді.
Индекс күнделікті тәжірибеде кеңінен қолданылады. Әлеуметтік-
экономикалық жинақтардың көпшілігінің бөлшектерін бір-біріне қоуға
болады. Салыстыру арқылы қатысты көрсеткіштерді есептеу үшін
олардың шамаларын қосып жинақтау қажет. Егістіктің көлемі
тасымалданылған жүктің айналымы, жұмысшылардың саны, жалақының қоры
сияқты т.б. индекстерді мысалға алуға болады. Блегілі бір
мерзімдегі құбылыс шамаларын жинақтап, оларды өзара қатыстыра
отырып, өсіңкі қатысты көрсеткіштерді анықтауға болады. Күнделікті
тәжірибеде кейбір құбылыстардың шамаларын бір-біріне тікелей
қосуға болмайды. Мысалы, шығарылған, сатылған өнімдерді, оның
тұтыну құнына және өлшемге сүйеніп кг, дана сияқты қаже тті
шаманы жинақтай алмаймыз. Балқытылған болаттың, өндірілген
көмірдің, мұнайдың шамаларын бір-біріне тікелей қосуға, сондай-ақ
өсіңкілігінің қатысты көрсеткішін есептеуге болмайды. Дәл осындай
әр түрлі өлшемді тұтыну құны, әр түрлі өнім шамаларын қосу сонан
соң салыстыру үшін осы құбылыстарға ортақ шамалас нышан
пайдаланады. Республикамыздағы өнеркәсіп орындары өндірілген
өнімнің көлемін табу үшін өндірілген өнімдердің заттай санын оның
бағасына құнына көбейтіп барып, оларды бір-біріне қосып, одан соң
керекті қатысты шама индекс есептеліп шығарылады.
Статистикадағы индекс дегеніміз бір-біріне тікелей салыстыруға
болатын және салыстыруға болатын және салыстыруға болмайтын
құбылыстар жиынтықтарын салыстыруға келтірілгенін сол
қатыстырылғаннан шыққан көрсеткіш.
Индекс үш түрлі бағытта есептелінеді. Бірінші-зерттелуге
жататын құбылыстың сипаттамасына, екінші-жиынтық зерттелуге жататын
бөлігінің қамтылу дәрежесіне және үшінші- жалпы индексті есептеу
әдісіне қарай жіктеледі.
Құбылыстың сипаттамасына қарай индексі- көлемдік және
сапалылық болып екі түрге бөлінеді.
Өнеркәсіп, ауыл шаруашылық өнімдерінің, көлік, сауда
айналымының өсіңкілік шамасы көлемдік индекске жатады. Еңбек
өнімділігінің, өзіндік құнының, бағаның өзгеру көрсеткіштері
сапалық индекс деп аталады.
Жиынтықтың зерттеуге жататын бөлігінің қамтылған дәрежесіне
қарай жиынтық , топтық және дара индекс ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Кейбір экономикалық құбылыстардың индексі
Индекстің мәні мен маңызы
Индекстер туралы жалпы ұғым
Ең төмен күнкөрiс деңгейi
Экономикалық индекстер
Индекстер туралы жалпы түсінік
Мәліметтер базасын анықтау
Индекстік фьючерс
Турбо паскальда екі өлшемді массивтерді ұйымдастыру технологиясы
Индекстік әдіс
Пәндер