Физика міндеті

Пән: Физика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Физика-табиғаттағы денелер мен құбылыстардың неғұрлым жалпылама қасиеттері жайлы ғылым . Оның міндеті-құбылыстардың мәнісі мен ішкі заңдылықтарын ашу.

Денелердің қозғалысын физиканың негізгі бөлімі-механика зерттейді. Механиканы оқып-үйренбейінше, табиғатта болып жатқан құбылыстарды ұғыну мүмкін емес. Механика арқылы біз өзімізді қоршаған дүниені танып-білеміз, себебі кез келген құбылыс қозғалыспен тікелей байланысты.

Шешілетін мәселелердің сипатына қарай механиканы кинематика және динамика деп бөледі.

Кинематика-механиканың қозғалыстарды сипаттайтын шамалар арасындағы байланысты қарастыратын бөлімі. Кинематикада денелердің қозғалысын анықтайтын себептер қарастырылмайды, оларды динамика қарастырады.

Механикалық қозғалыс құбылысының мәні денелердің басқа денлермен салыстырғандағы орнының, яғни координаталарының уақыт өтуімен өзгеруінде болып табылады.

Салыстырмалы қозғалыс орын ауыстыру, қозғалыс жылдамдығы, траектория әр түрлі координаталар жүйесіне қатысты түрліше болады. Өзінің сандық мәнімен қоса кеңістіктегі бағытымен де сипатталатын шамалар векторлық шамалар немесе векторлар деп аталады.

Кеңістікте белгілі бір бағыты болмайтын, тек сандық мәнімен ғана сипатталатын шамалар скалярлық шамалар немесе скалярлар деп аталады.

Кез келген вектордың сандық мәні оның модулі деп аталады.

Теңайнымалы қозғалыс деп дененің жылдамдығы кез келген бірдей уақыт аралықтарында бірдей шмаға өзгеріп отыратын қозғалысты айтады.

Үдеу дегеніміз-жылдамдықтың өзгеру шапшаңдығын сипттайтын шамаЕгер қозғалыс жылдамдығының модулі тұрақты болса, мұндай қозғалыс бірқалыпты қисықсызықты қозғалыс деп аталады.

Айналу периоды (Т) деп нүктенің шеңбер бойымен бір айналым жасауға кеткен уақытын айтады, яғни Т=t/n. Айналу периоды секундпен (с) өлшенеді.

Периодқа кері шама жиілік деп аталады.

Бұрыштық жылдамдық деп дененің бұрылу бұрышының осы бұрылуға кеткен уақытқа қатынасымен өлшенетін шаманы айтады.

Шеңбер бойымен бірқалыпты қозғалатын дененің үдеуі шеңбердің кез келген нүктесінде радиус бойымен оның центріне қарай бағытталуын центрге тартқыш үдеу деп атайды.

Денелердің өзара әректтесуі заңдарын зерттейтін механиканың бөлімі динамика деп аталады. Динамиканың негізгі заңдарын ұлы ағылшын ғалымы Исаак Ньютон тұжырымдаған және бұл заңдар оның атымен аталады. Динамиканың негізгі заңдарының ашылуы ғылым тарихындағы ең бір келелі кезең болып табылады. Оның 1687 ж. Шыққан «Натурал философияның математикалық бастамалары» кітабында тұжырымдалған үш заңының көмегімен кез келген дененің:жүткіген машиналардың, теңізде жүзген кемелердің, ауада ұшқан ұшақтардың, ғарыш кемелері мен жасанды серіктердің, құламалардан аққан сулардың, соққан желдің және т. с. с. қозғалыс сипаты түсіндіріледі.

Ньютонның бірінші заңы:Басқа денелермен өзара әрекеттеспейтін брлың денелер тыныштық күйін сақтайтындай немесе бірқалыпты және түзусызықты қозғалатындай инерциялық санақ жүйелері болады.

Ньютонның екінші заңы:денеде туындайтын үдеу оған әрекет етуші күшке тура пропорционал және оның массасына кері пропорционал.

Ньютонның үшінші заңы:әрекетке әрқашан модулі бойынша тең қарсы әрекет бар болады; басқаша айтқанда, денелердің бір-біріне әрекет ету күштері модулі бойынша өзара тең және бағыттары бойынша қарама-қарсы.

Галилейдің салыстырмалылық принципіне сәйкес барлық механикалық құбылыстар барлық инерциялық санақ жүйелерінде бірдей өтеді; басқаша айтқанда, барлық инерциялық санақ жүйелері тең құқықты.

Бүкіләлемдік тартылыс заңы: екі дене бір-біріне массаларының көбейтіндісіне тура пропорционал және арақашықтықтарының квадратына кері пропорционал күшпен тартылады.

Бірінші ғарыштық жылдамдық:бүкіләлемдік тартылыс күші әрекетінен дененің дөңгелек орбита бойымен қозғалысы жүзеге асатын жылдамдық.

Дененің салмағы:дененің жерге тартылуы салдарының оның тірекке немесе аспаға әрекет ететін күші.

Тіректің немесе аспаның үдемелі қозғалысынан туындайтын дене салмағының артуын асқын салмақ дейді.

Дененің салмағы нөлге тең болатын дененің күйі салмақсыздық деп аталады.

Дененің массасы мен оның қозғалыс жылдамдығының көбейтіндісіне тең болатын физикалық шама дене импульсі деп аталады.

Күш пен оның әрекет ету уақытының көбейтіндісі күш импульсі деп аталады.

Тұйық жүйе деп сыртқы күштер әрекет етпеген жағдайда жүйеге енетін денелер бір-бірімен ішкі күштер арқылы ғана әрекеттесетін жүйені айтады.

Импульстің сақталу заңы деп аталатын табиғаттың негізгі заңдарының бірі.

Дененің бір бөлігі одан қандай да бір жылдамдықпен бөлініп шыққан кездегі қозғалысы реактивті қозғалыс деп аталады.

Механикада денелердің тұйық жүйесі үшін өзгеріссіз сақталатын шаманы энергия дейді.

Қозғалыс келе жатқан дене энергиясын кинетикалық энергия деп атайды.

Потенциалдық энергия дегеніміз-денелердің өзара әрекеттесуіне немесе дене бөлшектерінің өзара орналасуына байланысты болатын энергия.

Энергияның сақталу заңы- өзара ауырлық және серпімділік күштері арқылы әрекеттесетін денелердің тұйық жүйесінің толық механикалық энергиясы өзгермейді.

Механикада тербелістер деп дененің бірдей уақыт аралығындағы дәлме-дәл немесе жуықтап қайталанып отыратын қозғалысын айтады.

Дененің тепе-теңдік күйден ауытқуын ығысу деп атайды.

Ығысуға пропорционал және оған қарама-қарсы бағытталған күштің әрекетінен болатын механикалық тербелістер гармоникалық тербелістер деп аталады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.