Шығыс Қазақстан аймағы

Жоспар
Кіріспе

1 Шығыс Қазақстан облысы
2 Халқы
3 Ұлттық құрамы
4 Экономика
5 Электр энергетикалық кешені
6 Ұлттық экономика

Шығыс Қазақстан облысы 1932 жылы құрылған. Қазақстан Республикасы Президентінің 1997 жылдың 3 мамырдағы Жарлығымен оған Семей облысының аймағы қосылды.
Облыс аймағы 283,3 мың ш.км созылып, жоғарғы Ертіс алабында орналасқан, онтүстікте Қытай және Алматы облысымен, солтүстік шығыста Ресеймен, батыста Қарағанды және Павлодар облыстарымен шекараласады.
Шығыс Қазақстан облысы Қазақстан Республикасының облыстары арасында аумағы бойынша үшінші орынды еншілейді.
Облыста 19 аумақтық-әкімшілік бірліктер бар, оның ішінде 15 аудандар және 4 қала; Өскемен, Семей, Риддер, Курчатов (аумағы бойынша Павлодар облысына бағынады) қалалары.
Облыс орталығы Өскемен қаласы 1720 жылы құрылып, Кенді Алтай таулында орналасқан.
Облыс алуан түрлі табиғи жағдайымен айрықшаланады. Осында таулы бедердің күрделігімен және бір қатар жалпы климаттық тәртіп құбылыстарымен, сондай-ақ көптеген таулы жоталардың ауа ағысының таралуына әсерімен байланысты климаттың, өсімдіктің және топырақтың вертикальдік аймақтығы көрінеді.
Біздің өлкеміздің табиғаты таңқалдырар алуан-түрлі. Осында дала, шөлді және таулы тайга ландшафттар: батыста – Ертіс маны және Сарыарқаның жазықтары, шығыста – Алтай деп аталатын таулы өлке. Шығыс Қазақстан жануарлар және өсімдіктер әлемінің түрліліктерімен бай. Облыста республикамыздың орман байлығының 90 % -ы жинақталған. Аймақтың табиғатын сақтап қалуға қорғалатын аумақтар мен қорықтық орындар торабы құрылған. Бұл Марқакөл, Батыс Алтай, Алакөл қорықтары, 8 жануартану мен өсімдіктану қорықшалары, 6 табиғат ескерткіштері, Қатон-Қарағай ұлттық табиғи саябағы.
Аймақтың жер қойнаулары пайдалы қазбаларға бай. Осында қорғасын, мырыш, күміс, алтын, мыс, титан, тантал, магний, кадмий, теллур және т.б. металлдарды өндіру және өңдеу Өскемен, Риддер, Зырян, Шемонайха, Глубокий, Белоусовка және т.б. өнеркәсіп орталықтарымен тау-кен өндіру және қайта өңдеу түсті металлургиясының дамуына мүмкіндігін берді. Сондай-ақ, облыста ірі машинажасау зауыттар, жеңіл, орман, қайта өңдеу, ағаш өңдеу, тамақ өнеркәсібі иен құрылыс индустриясының кәсіпорындары жинақталған.

Пән: География
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Шығыс Қазақстан аймағы
Шығыс Қазақстан облысы 1932 жылы құрылған. Қазақстан Республикасы
Президентінің 1997 жылдың 3 мамырдағы Жарлығымен оған Семей облысының
аймағы қосылды.
Облыс аймағы 283,3 мың ш.км созылып, жоғарғы Ертіс алабында орналасқан,
онтүстікте Қытай және Алматы облысымен, солтүстік шығыста Ресеймен, батыста
Қарағанды және Павлодар облыстарымен шекараласады.
Шығыс Қазақстан облысы Қазақстан Республикасының облыстары
арасында аумағы бойынша үшінші орынды еншілейді.
Облыста 19 аумақтық-әкімшілік бірліктер бар, оның ішінде 15 аудандар және 4
қала; Өскемен, Семей, Риддер, Курчатов (аумағы бойынша Павлодар облысына
бағынады) қалалары.
Облыс орталығы Өскемен қаласы 1720 жылы құрылып, Кенді Алтай
таулында орналасқан.
Облыс алуан түрлі табиғи жағдайымен айрықшаланады. Осында таулы бедердің
күрделігімен және бір қатар жалпы климаттық тәртіп құбылыстарымен, сондай-
ақ көптеген таулы жоталардың ауа ағысының таралуына әсерімен байланысты
климаттың, өсімдіктің және топырақтың вертикальдік аймақтығы көрінеді.
Біздің өлкеміздің табиғаты таңқалдырар алуан-түрлі. Осында дала,
шөлді және таулы тайга ландшафттар: батыста – Ертіс маны және Сарыарқаның
жазықтары, шығыста – Алтай деп аталатын таулы өлке. Шығыс Қазақстан
жануарлар және өсімдіктер әлемінің түрліліктерімен бай. Облыста
республикамыздың орман байлығының 90 % -ы жинақталған. Аймақтың табиғатын
сақтап қалуға қорғалатын аумақтар мен қорықтық орындар торабы құрылған. Бұл
Марқакөл, Батыс Алтай, Алакөл қорықтары, 8 жануартану мен өсімдіктану
қорықшалары, 6 табиғат ескерткіштері, Қатон-Қарағай ұлттық табиғи саябағы.
Аймақтың жер қойнаулары пайдалы қазбаларға бай. Осында қорғасын,
мырыш, күміс, алтын, мыс, титан, тантал, магний, кадмий, теллур және т.б.
металлдарды өндіру және өңдеу Өскемен, Риддер, Зырян, Шемонайха, Глубокий,
Белоусовка және т.б. өнеркәсіп орталықтарымен тау-кен өндіру және қайта
өңдеу түсті металлургиясының дамуына мүмкіндігін берді. Сондай-ақ, облыста
ірі машинажасау зауыттар, жеңіл, орман, қайта өңдеу, ағаш өңдеу, тамақ
өнеркәсібі иен құрылыс индустриясының кәсіпорындары жинақталған.
Шығыс Қазақстан облысы – үлкен демографиялық, ресурстық, техникалық
әлеуеті және бірегей табиғат байлығы бар аймақ, еліміздің тәуелсіздігін
бекітуге және оның экономикасының дамуына үлкен үлес қосады.

Халқы

Облыста Қазақстан халқының 9,4%-ы шоғырланған.
• 59,4%-ы қалалық жерлерде
• 40,6%-ы ауылдық жерлерде
• Адамдардың саны
o Өскемен - 288,0 мың
o Семей - 277,0 мың
o Риддер - 52,0 мың
o Зырянов - 40,1 мың
o Аягөз - 36,6 мың
o Зайсан -15,2 мың
o Шемонаиха -16,1 мың
o Шар - 7,5 мың
o Курчатов - 10,1 мың
o Серебрянск - 0,3 мың
o Глубокое, Үлбі, Шүлбі, Жезкент, Белоусовка, Жаңа Бұқтырма, т.б.
кенттерде, өнеркәсіптік маңызына қарай тұрғындар саны 0,3 мыңнан
10,0 мыңға дейін жетеді.

Тығыздығы

Облыс халқының орташа тығыздығы әр 1 км2-ге шаққанда 5,1 адам. Халықтың ең
жиі қоныстанған жерлері – Ертістің оң жағалауы, әсіресе Кенді Алтайдың
тауаралық жазықтары. Глубоков, Бородулиха және Шемонаиха ауданында бұл
көрсеткіш 9-дан 12,7 адамға, ал Өскемен қаласының төңірегінде 186 адамға,
Семей қаласының төңірегінде 133,5 адамға дейін барады. Ауылдық жердің
қоныстануы да әркелкі.

Ұлттық құрамы

• қазақтар - 49 % астам
• орыстар - 44% астам
• басқа ұлттар - шамамен 5,5%

Экономика

Шығыс Қазақстан облысы Қазақстанның ең ірі индустриялды-аграрлық аймағы
саналады. Шаруашылығының басты саласы – өнеркәсіп. Оның құрамында кен
өндіру, түсті металлургия, энергетика, машина жасау, құрылыс материалдар
өнеркәсібі, ағаш өңдеу, тамақ және жеңіл өнеркәсіптері дамыған. 2006 ж.
облыс өнеркәсібінің барлық салалары 399,1 млрд теңге көлемінде өнім
өндірді, бұл бүкіл ел өнеркәсібі өндірісінің 6,2%-на тең.

Кен өндіру өнеркәсібі

Облыс өнеркәсібінің негізін кен өндіру өнеркәсібі құрайды. Бұл салада 197
нысан жұмыс істейді. Негізгі өндірілетін өнімдері – түсті металл (мыс,
мырыш, күміс), алтын, титан, көмір. Кентасты негізінен Риддер және Зырянов
полиметалл кен аудандарындағы “Қазақмырыш” АҚ-на қарасты кеніштер, Ертіс
маңы полиметалл кенді ауданындағы “Қазақмыс корпорациясына” қарасты
кәсіпорындар өндіреді. Асыл металл өндіру саласы бойынша Шығыс Қазақстан
облысында 27 кәсіпорын бар. Оларда 3,5 мыңнан астам адам жұмыс істейді,
17,3 т алтын өндіріледі. Негізгі алтын өндірушілерге “Бақыршық” кен
кәсіпорны, “ФИК”, “Алел”, “Алтынтөбе” АҚ-ның, “Андас Алтын”, “Даңқ”,
“Жерек”, “Іnter Gold Capіtal” ЖШС-терінің кеніштері жатады.Өскеменнің титан-
магний комбинатын жергілікті шикізатпен қамтамасыз ететін (Көкпекті
ауданында) Сәтбаев атындағы ильменит құмының кен орны іске қосылды. Ол
жылына 15,0 мың т ильменит концентратын береді. Облыстағы көмір өндіру 6
нысан бойынша жүзеге асырылады. Ол негізінен “Қаражыра ЛТД” ЖШС-не қарасты
Қаражыра, Кендірлік және Алакөл кен орындары.
Облыс өнеркәсібінің басты түсті металлургиясы“Қазмырыш”, “Өскемен титан-
магний комбинаты”, “Үлбі металлургиялық зауыты” АҚ-дары, “Қазақмыс
корпорациясы” АҚ-ның “Шығыс Қазмыс” бөлімшесін, ҚР Ұлттық банкісінің РМК
“Қазақстан монета сарайы”, “Қазниобий Ертіс химия-металлургия зауыты”,
“Ертіс сирек элементті компаниясы”, “Қазмырыштех” ЖШС-терін қамтиды. Бұл
кәсіпорындар өздерінің шығарған сан алуан, бағалы өнімдері бойынша дүние
жүзіне белгілі.

Электр энергетикалық кешені

Облыстың электр энергетикалық кешенінің құрамында Ертіс өзеніндегі
Бұқтырма, Өскемен, Шүлбі СЭС-тері, Үлбі мен Громотуха өзендері бойындағы
Риддер СЭС каскадтары, Өскемен, Риддер, Семей ЖЭС-тері, т.б. кәсіпорындар
бар.
Облыстың машина жасау және металл өңдеу өнеркәсіп кешені 18 ірі және
қуаты орташа кәсіпорындарын біріктіреді де, мұнай кәсіпшілік және
металлургия өнеркәсібі жабдықтарын, тұрмыстық электр қозғалтқыш пен
сорғыларды, конденсаторлар, техникалық және кабельдік өнімдер, металл
бұйымдарын пісіретін ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.