ЛОГИКА (Экономикалық математика) Күнтізбелік-тақырыптық жоспар 1 - 4 – сыныптар
1 ОЙПІКІРЛЕМЕ
2 А Л Ғ Ы С Ө З
3 Түсінік хат
4 ЛОГИКА. 1 . сынып
5 ЛОГИКА 2 . сынып
6 Нарық дегеніміз не?
7 Нарықта жұмысты қалай жүргізу керек?
8 Нарықта есеп жұмысы қалай жүргізіледі?
9 Нарықтың мырзасы кім?
2 А Л Ғ Ы С Ө З
3 Түсінік хат
4 ЛОГИКА. 1 . сынып
5 ЛОГИКА 2 . сынып
6 Нарық дегеніміз не?
7 Нарықта жұмысты қалай жүргізу керек?
8 Нарықта есеп жұмысы қалай жүргізіледі?
9 Нарықтың мырзасы кім?
Авторлар осында атап көрсетілген тақырып аясында 1995-1996 оқу жылдарынан бастап күні бүгінге дейін толассыз оқу-әдістемелік және ғылыми-зерттемдік жұмыстар жүргізіп келеді. Аталмыш зерттеушілер өздерінің жүргізген зерттеу жұмыстарының проблемалары және нәтижелері туралы ойлары мен тәжірибелерін мектепішілік, қалалық, өңірлік, облыстық, республикалық және халықаралық ғылыми - практикалық конференцияларда жария етіп, баяндаманың мәтіндері конференция материалында жарық көрді.
Бағдарламада авторлар ел экономикасына немесе ел шаруасына тікелей қатынасы бар нарық, тауар, құн, тұтынушы, ақша, кіріс, шығыс, үлес, баға, пайыз, салық т. с. с. күнделікті тұрмыста қолданылатын экономикалық атауыш сөздердің шығу төркініне және олардың бүгінгі қолданыстың аясына айрықша көңіл бөледі.
Соңғы жылдары авторлар бірлесіп Алаш ұранды қайраткер Міржақып Дулатұлының күні бүгінге дейін зерттеусіз қалып келе жатқан «Есеп құралы» атты екі көлемді оқулығын осы заманғы жаңартылған мектептің оқу-тәрбие жұмыстарына енгізу үшін арнайы бағдарлама құрып, енгізу үшін ат салысып келеді. Ел экономикасы, шаруашылық және нарық заманы жайлы Қарлығаш пен Сәуле өздерінің таңдау-оқу курсының бағдарламасында жан-жақты қамтыған.
Ойқорытынды: Аталмыш авторлардың таңдау-оқу курсының орта мектептің алғашқы сыныбынан бастап орта буында және жоғары сынып оқушыларына сабақта және сабақтан тыс жұмыстарда кеңінен насихаттау бүгінгі күннің өткір де өзекті мәселесі болып табылады.
Бағдарламада авторлар ел экономикасына немесе ел шаруасына тікелей қатынасы бар нарық, тауар, құн, тұтынушы, ақша, кіріс, шығыс, үлес, баға, пайыз, салық т. с. с. күнделікті тұрмыста қолданылатын экономикалық атауыш сөздердің шығу төркініне және олардың бүгінгі қолданыстың аясына айрықша көңіл бөледі.
Соңғы жылдары авторлар бірлесіп Алаш ұранды қайраткер Міржақып Дулатұлының күні бүгінге дейін зерттеусіз қалып келе жатқан «Есеп құралы» атты екі көлемді оқулығын осы заманғы жаңартылған мектептің оқу-тәрбие жұмыстарына енгізу үшін арнайы бағдарлама құрып, енгізу үшін ат салысып келеді. Ел экономикасы, шаруашылық және нарық заманы жайлы Қарлығаш пен Сәуле өздерінің таңдау-оқу курсының бағдарламасында жан-жақты қамтыған.
Ойқорытынды: Аталмыш авторлардың таңдау-оқу курсының орта мектептің алғашқы сыныбынан бастап орта буында және жоғары сынып оқушыларына сабақта және сабақтан тыс жұмыстарда кеңінен насихаттау бүгінгі күннің өткір де өзекті мәселесі болып табылады.
1. Экономика для младших школьников. И. А. Сасова, И. И. Нагуманова. 1 - класс. Москва,2002
2. Экономическая игротека на уроках математики. 1-4 классы. Учебная модификационная программа. Г. А. Сафронова. Учитель,2003
3. Міржақып Дулатұлы. Бес томдық шығармалар жинағы. 4-том. Мектеп,2003
4. Жүлдегерлік жүз есеп. Н. Нұрсұлтанов, Қ. Нақышбекова.Алматы, Таймас баспа үйі, 2009.
5. Ертегі есептер. Н. Нұрсұлтанов. Алматы, Таймас баспа үйі,2008.
6. Начала экономики. И. В. Ермакова, Т. А. Протасевич. Издательство Новосибирского университета, 1997.
7. Ойнайық та, ойлайық. Р. Кашенова. Поиграем, поговорим. Алматы, Ана тілі, 1996
8. Экономические знания-школьникам. С. Нысанбаев.Алма-ата, Мектеп,1976
9. Математикадан дидактикалық материалдар мен ойындар және қызықты
тапсырмалар. Ә. Наурызбайқызы, Қ. Әубәкірқызы, С. Мұқамбетқызы.
2-сынып. Рауан, Алматы, 1994
10. Қуыр - қуыр, қуырмаш. Сейсенбек Ахметов. Өнер, Алматы, 1993
2. Экономическая игротека на уроках математики. 1-4 классы. Учебная модификационная программа. Г. А. Сафронова. Учитель,2003
3. Міржақып Дулатұлы. Бес томдық шығармалар жинағы. 4-том. Мектеп,2003
4. Жүлдегерлік жүз есеп. Н. Нұрсұлтанов, Қ. Нақышбекова.Алматы, Таймас баспа үйі, 2009.
5. Ертегі есептер. Н. Нұрсұлтанов. Алматы, Таймас баспа үйі,2008.
6. Начала экономики. И. В. Ермакова, Т. А. Протасевич. Издательство Новосибирского университета, 1997.
7. Ойнайық та, ойлайық. Р. Кашенова. Поиграем, поговорим. Алматы, Ана тілі, 1996
8. Экономические знания-школьникам. С. Нысанбаев.Алма-ата, Мектеп,1976
9. Математикадан дидактикалық материалдар мен ойындар және қызықты
тапсырмалар. Ә. Наурызбайқызы, Қ. Әубәкірқызы, С. Мұқамбетқызы.
2-сынып. Рауан, Алматы, 1994
10. Қуыр - қуыр, қуырмаш. Сейсенбек Ахметов. Өнер, Алматы, 1993
Бұл авторлық бағдарлама 2011 жылы 19-21 қазан аралығында Көкшетау қаласында
өткен дарынды балаларға арналған білім беру ұйымдары педагогтарының Үздік
авторлық бағдарлама атты республикалық конкурсында жүлделі ІІ-орынды
иеленді.
Шәкәрім атындағы облыстық үш тілде оқытатын МДБМ ММ
ЛОГИКА
(Экономикалық математика)
Күнтізбелік-тақырыптық жоспар
1 - 4 – сыныптар
Құрастырушылар:
Сексенбаева Сауле Кенжеғалиқызы
Шахманова Қарлығаш Қанатқызы
Келісілді : Бекітемін:
Ұсынылды:
ШҚО БАИ Бастауыш Шәкәрім атындағы облыстық Бастауыш сынып
Білім беру кабинетінің үш тілде оқытатын МДБМ ММ әдіс бірлестігінің
меңгерушісі: директоры:
отырысы.Хаттама№
-------------------- -----------------------------
------------------------
А.Н.Камзина А.Аубакирова
бірлестік жетекшісі:
Н.Қ.Мұқанова
ЛОГИКА
(Экономикалық математика)
Күнтізбелік-тақырыптық жоспар
1-4-сыныптар
Құрастырушылар:
Сексенбаева С.К.
Шахманова Қ.Қ.
Семей – 2011
Семей қаласындағы Шәкәрім атындағы
облыстық үш тілде оқытатын дарынды
балаларға арналған мамандандырылған мектеп
ММ-нің бастауыш сынып мұғалімдері
Шахманова Қарлығаш Қанатқызы мен
Сексенбаева Сәуле Кенжеғалиқызы әзірлеген
Экономикалық математика тақырыбындағы
таңдау курсының бағдарламасы жайлы
ОЙПІКІРЛЕМЕ
Авторлар осында атап көрсетілген тақырып аясында 1995-1996
оқу жылдарынан бастап күні бүгінге дейін толассыз оқу-әдістемелік және
ғылыми-зерттемдік жұмыстар жүргізіп келеді. Аталмыш зерттеушілер өздерінің
жүргізген зерттеу жұмыстарының проблемалары және нәтижелері туралы ойлары
мен тәжірибелерін мектепішілік, қалалық, өңірлік, облыстық, республикалық
және халықаралық ғылыми - практикалық конференцияларда жария етіп,
баяндаманың мәтіндері конференция материалында жарық көрді.
Бағдарламада авторлар ел экономикасына немесе ел шаруасына
тікелей қатынасы бар нарық, тауар, құн, тұтынушы, ақша, кіріс, шығыс, үлес,
баға, пайыз, салық т. с. с. күнделікті тұрмыста қолданылатын экономикалық
атауыш сөздердің шығу төркініне және олардың бүгінгі қолданыстың аясына
айрықша көңіл бөледі.
Соңғы жылдары авторлар бірлесіп Алаш ұранды қайраткер Міржақып
Дулатұлының күні бүгінге дейін зерттеусіз қалып келе жатқан Есеп құралы
атты екі көлемді оқулығын осы заманғы жаңартылған мектептің оқу-тәрбие
жұмыстарына енгізу үшін арнайы бағдарлама құрып, енгізу үшін ат салысып
келеді. Ел экономикасы, шаруашылық және нарық заманы жайлы Қарлығаш пен
Сәуле өздерінің таңдау-оқу курсының бағдарламасында жан-жақты қамтыған.
Ойқорытынды: Аталмыш авторлардың таңдау-оқу курсының орта мектептің
алғашқы сыныбынан бастап орта буында және жоғары сынып оқушыларына сабақта
және сабақтан тыс жұмыстарда кеңінен насихаттау бүгінгі күннің өткір де
өзекті мәселесі болып табылады.
Ойпікірлеме беруші: Нұрсұлтанов Қажи
Нұрсұлтанұлы
Семей мемлекеттік педагогикалық
институтының физика-математика
факультетінің математика және
математиканы оқыту әдістемесі
кафедрасының профессоры
А Л Ғ Ы С Ө З
Қазіргі заманда әрбір адам мемлекеттің тағдыры жас ұрпақтың
экономикалық, құқықтық, саяси және адамгершілік сауаттылығына байланысты
екенін түсінеді.Сондықтан жалпы білім беретін мектептің негізгі
міндеттерінің бірі - оқушыларды экономика негіздеріне оқыту.
Экономикалық математика таңдау курсы бастауыш сыныптың
1-4 - сынып оқушыларына арналған.
Оқу мен тәрбие егіз жүргенде жас жеткіншектің еліне деген
сүйіспеншілігін ояту негізінде ғана біз болашақ ел тағдырына әділ де адал
қызмет ететін азаматтар өсіріп шығарамыз. Оқу құралы бастауыш сынып
оқушыларына арналғандықтан оқу әдісі де ойластырылып, сабаққа деген
қызығушылықтарын арттыру мақсатында бағдарламаға түрлі ойын элементтері
енгізілген.
Бұл оқу құралы бастауыш сынып оқушыларына арнаулы курс ретінде
өткізуді көздейді. Бағдарламада қамтылған материалды меңгерту арқылы жас
буынның экономикалық ойлау қабілетінің қалыптасуына,
есте сақтау қабілетінің артуына, логикалық ойының дамуына зор ықпал
жасаймыз. Себебі білім мазмұнының тақырыптары оқушының дүниетанымын
арттыратын және айнала қоршаған дүние туралы дұрыс көзқарасын
қалыптастыратын, өзінің туған еліне байланысты мәселелерді қозғайды.
Экономикалық математика таңдау курсын бастауыш сыныпта оқыту
барысында мұғалім дәстүрлі әдіс-тәсілдермен бірге (түсіндіру, сұрақ-жауап,
әңгімелесу, баяндау, пікір – талас, сурет салу) жаңа технологиямен оқытудың
тиімді жолдарын да қарастырады.
Бастауыш сынып оқушылары өз бетінше оқуға, ізденуге, жеке тапсырма
орындауға, ұжымдық жұмыстарға үйренеді.
Білім мазмұнын ашуда оқытудың барлық әдіс-тәсілдері пайдаланылады:
- Балалардың оқу-танымдық әрекеттерін ұйымдастыру және оны іске асыру
әдістері;
- Оқу-танымдық әрекетіне қажеттілік тудыру, әсер ету әдістері;
- Ойын элементтерін қолдану арқылы түсіндіру әдістері.
Бағдарламада берілген материалдар мен тапсырмалар бастауыш сынып
оқушыларының жас ерекшелігіне негізделіп құрылған.
Бағдарламаға қазақ халқының Алаш ұранды қайраткері Міржақып Дулатұлының
Есеп құралы деген алғашқы қазақ тіліндегі математика оқулығындағы ел
экономикасына қатысты есептері енгізілді. Мал басының саны,
жайылымдық жер ауданы мен аумағы, заттардың салмағына сол заманғы
нақты қазақ халқының тұрмыс-тіршілігіне байланысты ұғымдармен танысады.
Логика пәні енгізілгеннен бері он жылдан артық уақыт бастауыш
сынып мұғалімдері Семей мемлекеттік педагогикалық институтымен оның
ішінде математика және математиканы оқыту әдістемесі кафедрасымен тығыз
байланыс жасап келеміз. Оқу-тәрбие үрдісінде ұстаздардың шығармашылығын
дамытуда әдістемелік кеңес беріп, іс-тәжірибесімен көмектескен Семей
мемлекеттік педагогикалық институтының физика-математика факультетінің
математика және математиканы оқыту әдістемесі кафедрасының профессоры
Нұрсұлтанов Қажи Нұрсұлтанұлы.
Бағдарламаны жасауда бізге негіз болған Қажи Нұрсұлтанұлының
Ертегі есептер, Жүлдегерлік жүз есеп деген еңбектері көп көмегін
тигізді.
Түсінік хат
Бұл математикалық экономика сабағының басты мақсаты - бастауыш
сынып оқушыларын жаңа нарықтық-экономикалық жағдайдағы өмірге бейімдеу
болып табылады. Сабақ жоспарының тақырыптарын құруда оқушылардың жас
ерекшелігі және түсініктеріне сай негізгі экономикалық принциптер мен
заңдылықтар негізге алынды. Пәннің негізгі міндеті - төменгі сынып
оқушыларының жаңа нарықтық заманда экономикалық ойлау қабілеттерін
қалыптастыру болып табылады.
Осы пәнді оқи отырып, оқушы ақша дегеннің не екенін, отбасы
бюджеті неден құралатынын, тауардың құнын, байлық неден құралатынын және
оның негізгі көздерін біледі. Осы сабақтан алған білімдері арқылы бастауыш
сынып оқушылары отбасының экономикалық өміріне қатыса алады.
Алғашқы Есеп құралы (Математика) оқулығының авторы
Міржақып Дулатұлының ел экономикасына қатысты есептерін (мал шаруасына,
еңбекті тұрмысқа, әлеумет мекемелері, алым-салықтар туралы) шығарту арқылы
сол замандағы қазақ халқының тұрмысымен таныстырып қана қоймай,
экономикаға қатысты ұғымдарды да меңгерту. Алаш ұранды қайраткер Міржақып
Дулатұлының математикалық еңбегі Есеп құралы кітабынан ел экономикасына
қатысты мал басының саны, жайылымдық жер ауданы мен аумағы, заттардың
салмағы т.с.с. есептер қарастырылған.
Міржақып Дулатұлының Есеп құралы еңбегінде қосынды, теңге,
тиын, шақырым, қарыс, сүйем, пұт, қадақ, таңба сияқты математикалық
терминдер енгізілген. Осы кітапқа енгізілген есептердің барлығы қазақ
ауылының өмірінен алынған. Есептердің барлығы тәрбиелік және тәлімдік мәні
зор есептер. Оларды шығарта отырып оқушылардың ойлау қабілеттерін шыңдай
түсеміз.
Шәкәрім Құдайбердіұлының Бәйшешек бақшасы деп аталған есеп –
өлеңі сияқты мысалдар келтіріп, шығарту арқылы бастауыш сынып оқушыларының
математика сабағынан алған білімдерін тереңдете түседі.
Мақсаты:
Бастауыш сынып оқушыларының нарықтық қоғамдағы экономикалық ойлау
қабілеті мен мәдени тәртібін тәрбиелеуді қалыптастыру.
Экономикалық білім негіздерін қалыптастыру.
(Экономика туралы қарапайым мәліметтер беру, күнделікті тұрмыста кездесетін
экономикалық ұғымдар мен терминдерге түсініктер беру)
Осы жастағы балалардың жас ерекшеліктеріне сай айналадағы
отбасында, қалада, елде кезігетін негізгі экономикалық принциптер мен
заңдылықтардың адам өмірінде, өзара қарым-қатынастарда кездесетін
байланыстары мен шектеуліктердің себептерін түсіндіру.
Нарықтық қоғамдағы тұтынушы ретінде алғашқы практикалық
дағдыларын үйрету.
Жоғары сыныптарда экономиканы оқып-үйренуде терең негіз
қалыптастыру.
Міндеті:
Логика (Математикалық экономика) таңдау курсы екі аптада бір рет
өткізіледі. Оқу жылындағы сағат саны – 17.
1- сынып бойынша заттарды топтастыру, нақты белгілерін табу,
берілген белгілері бойынша затты анықтау, заттар мен құбылыстарды
салыстыру, ұқсастықтары мен айырмашылықтарын табу сияқты тақырыптар
қарастырылады. Сонымен қатар әр түрлі логикалық қызықты сөзжұмбақтар мен
ребустар шешкізіледі.
2 – сынып бойынша экономикаға қатысты қажеттілік, мүмкінділік,
тауарлар, айырбас, бартер ұғымдарына анықтама беріліп, мысалдар келтіру
арқылы өмірдегі әр түрлі жағдайлардан шығуға тырысады.
3 – сыныпта қарастырылатын мәселелер ақша, шығу тарихы, Қазақстан
ақша бірлігінің шығу тарихы, байлық, шығыс, кіріс, негізгі көздері, отбасы
бюджеті маңызды болып табылады. Осы сыныпта Міжақып Дулатұлының ел
экономикасына қатысты есептері берілген. Мал шаруасына, еңбекті тұрмысқа,
әлеумет мекемелері, алым – салықтарға байланысты есептер шығартылу
жоспарланған.
4 – сыныпта аймақтың ресурстары, өнеркәсіп, тауар, кәсіпкерлік,
меншік, банк пен банк иеленушілер, жеке кәсіпорын, бағалы қағаздар,
кедендік баж, салықтар туралы білім беріледі.
Бастауыш сыныптардың логикасы мектептің негізгі сатысындағы
математика курсының ажырамас бөлігі болып табылады. Осыған сәйкес бастауыш
мектепте логиканы оқыту мынадай жалпы мақсаттарға жетуді көздейді:
- Логика пәнінің мазмұны арқылы танымдық және коммуникативтік іс-
әрекетке, өздігінен білім алуға және еңбекке бейімдеу, сондай-ақ ата-
дәстүр, әдет-ғұрып, салт-сана, халықтық және ұлттық болмысты жалпы
адамзаттың мәдени мұралармен үндестіру арқылы баланы тұлға ретінде
қалыптастыру;
- Оқушының ақыл-ойының логикалық стилін, интеллектуалдық және ерік пен
сезімге қатысты сапаларын дамыту;
- Логиканың өмірде болып жатқан нақты құбылыстарды жалпылауға және
қоршаған болмысты танып-білуге көмектесетін ғылым болып табылатыны
туралы түсініктердің қалыптасуына ықпал ету;
- Оқушының өмір сүруіне және мектептің келесі сатысында оқуын
жалғастыруы үшін қажетті білім, білік және дағдыларды қалыптастыру;
Қоғамның қазіргі даму кезеңінен туындап отырған әлеуметтік
сұранысқа орай анықталған осы мақсаттар мен міндеттер бастауыш логикалық
білімнің жаңа мазмұнын жасаудың, онымен үйлесімді оқытудың әдіс-тәсілдерін,
құрал-жабдықтарын және ұйымдастыру түрлерін анықтаудың қажеттігін
көрсетеді.
Ұсынып отырған бағдарламаның мазмұны:
- Төменгі сынып оқушыларын оқыту, тәрбиелеу және дамыту талаптары мен
мақсатына сәйкес;
- Төменгі сынып оқушыларының жас ерекшеліктеріне және мүмкіндік өрісіне
сай;
- Қоршаған ортаның, математикалық экономиканың әдет-ғұрып элементтерін
пайдалануға мүмкіндіктерін береді.
- Есептер мен оларды шешудің әдістері: жай есептерге сәйкес амалды
анықтау және оны негіздеп беру; құрама есептің жоспарын құру;
экономикалық есептерді әр түрлі әдіспен шешу; логикалық есепті
арифметикалық жіне алгебралық тәсілдермен шығару
Берілген тапсырмалардың міндеті – оқушылардың ой-өрісін, тілі мен сөйлеуін
3 бағытта дамыту: логикалық, жаңалық ашуы, шығармашылық.
Сонымен қатар сабақтағы экономикалық тапсырмалар олардың
психологиялық мінез-құлық ерекшеліктерін қалыптастырып, мектеп
бағдарламасында алған білімдерін толықтырады.
Таңдау курсының соңында бастауыш сынып оқушылары мемлекет және оның
адам үшін маңызы, мемлекеттік салықтар, түрлері, кедендік салықтар,
акциялар, құнды қағаздар т.б. экономикалық ұғымдар мен заңдылықтар туралы
түсініктері қалыптасу керек.
Өзектілігі:
Бастауыш сыныпта логикалық, математикалық ұғымдар түйсіну арқылы
қалыптасады. Математика (логика) пәні логикалық ойлау жүйесін
қалыптастырады, дұрыс шешім қабылдауға дағдыландырады. Логикалық есептерді
шығарту арқылы оқушылардың танымдық іс-әректетін, белсенділіктерін,
қызығушылықтарын арттырып, топпен жұмыс істеуге үйренеді. Осы пәнді оқыта
отырып, есте сақтаудың түрлерін, қиял мен зейінді қалыптастырып дамытады.
Бастауыш сынып оқушылары оқу икемі мен дағдыны пайдаланып, жаңа
шешімдерді іздеп, қажетті нәтижеге жету үшін ерекше тәсілдерін табады.
Жаңалығы:
Логика (экономикалық математика) пәнінің бағдарламасында нарық
заманы және ел экономикасына қатысты ұғымдар мен заңдылықтары түсінікті
және жүйелі түрде берілген.
Алғашқы қазақ тілінде басылып шыққан математика оқулығын Есеп құралы
деген атпен М.Дулатұлы шығарған. М.Дулатұлының Есеп құралы оқулығындағы
ел экономикасына қатысты (мал шаруасы, еңбекті тұрмыс, әлеуметтік
мекемелер, алым-салықтар) есептерін шығарту арқылы оқушылардың таным
қабілетін арттырып, логикалық ойлауларын дамытамыз.
ЛОГИКА
1 - сынып
І – жарты жылдық
рс Сабақ тақырыбы Сағат Мерзімі
саны
1 Экономика ғылымы 1
2 Қажеттілік пен мүмкіндіктер 1
3 Отбасы дегеніміз не? 1
4-5 Отбасы мүшелерінің міндеттері (Отбасы: толық, 2
толық емес отбасы мүшелері.)
6 Отбасы мүшелерінің бір-бірімен тәуелділігі 1
7 Байлық. Отбасы кірісі 1
8 Менің отбасымның демалысы 1
ІІ – жарты жылдық
рс Сабақ тақырыбы Сағат Мерзімі
саны
1 Қажет және Керек сөздерінің анықтамасы 1
2-3 Қажет және Керек ұғымдарының біреуін таңдап 2
аламын
4 Қажет және Керек ұғымдарына байланысты қызмет 1
көрсету қайдан шығады?
5 Экономика – шаруашылықты басқару 1
6 Экономикалық есептеу 1
7 Отбасы мүшелерінің атқаратын қызметі және 1
мамандығы
8 Біздің үйдегі экономика 1
9 Біз отбасымыз туралы не білеміз? 1
ЛОГИКА
2 - сынып
І – жарты жылдық
рс Сабақ тақырыбы Сағат Мерзімі
саны
1 Адам аяғы баспаған аралға саяхат 1
2 Қажеттіліктер және мүмкіндіктер 1
3 Шектеулілік дегеніміз не? 1
4 Тауарды кім шығарады және кімдер қызмет көрсетеді?1
5 Экология ғылымы және оның біздің қажеттілігімізге 1
әсері
6 Қажеттілік және мүмкіндіктер туралы не білеміз? 1
7 Табиғи шаруашылық еліне саяхат 1
8 Табиғи шаруашылық еліндегі айырбас. Айырбас 1
ойыны
ІІ – жарты жылдық
рс Сабақ тақырыбы Сағат Мерзімі
саны
1 Бартер аралына саяхат 1
2 Қоғам қалай жұмыс істейді 1
3 Кондитер фабрикасы 1
4 Қаптама 1
5 Жаңа дәптер қалай пайда болады? 1
6 Үкіметтің рөлі 1
7 Шешімдер ағашы 1
8 Теңгенің жорығы 1
9 Қорытындылау. Біз не үйрендік? Ол біліміміздің 1
біздің өмірімізге әсері.
ЛОГИКА
3-сынып
І - жарты жылдық
рс Сабақ тақырыбы Сағат Мерзімі
саны
1. Нарық. Нарық дегеніміз не? 1
2. Нарықта әркім өз ісін қалай жүргізу керек? 1
3. Ақша. Ақшаның шығу тарихы. 1
4. Ақша не істей алады? Ақша не үшін қажет? 1
5. Қазақстан ақша бірлігінің тарихы 1
6. Байлық. Отбасы кірісі. 1
7. Кірістің негізгі көздері. Еңбекақы 1
8. Шығыстар. Отбасы бюджеті 1
ІІ – жарты жылдық
рс Сабақ тақырыбы Сағат Мерзімі
саны
1. М. Дулатовтың мал шаруасына қатысты есептері 1
2.М. Дулатов. Еңбекті тұрмысқа берілген есептер 1
3. М. Дулатов. Әлеумет мекемелері туралы есептер 1
4. Алым-салықтар туралы есептер 1
5. Қайталау сабағы 1
6. Аймақтың ресурстары. Өз аймағымызды оқып, 1
үйренеміз
7. Аймақ қалай жұмыс істейді? 1
8. Біз шешім қабылдаймыз. 1
9. Қайталау сабағы 1
ЛОГИКА
4 – сынып
рс Сабақ тақырыбы Сағат Мерзімі
саны
1 Нарықта есептеу жұмыстары қалай жүргізіледі? 1
2 Нарық қожайыны кім? 1
3 Нарықта өз ісіңді қалай жоспарлау керек? 1
4 Жекеменшік – кірістің негізгі көзі. 1
5 Сақтандыру. Кездейсоқ жағдайлардан өзіңді және 1
мүлкіңді қалай қорғайсың?
6 Өнеркәсіп қалай жұмыс істейді? 1
7 Тауардың саяхаты. Кәсіпкерліктің түрлері 1
8 Меншікті жоғалту 1
І – жарты жылдық
ІІ – жарты жылдық
... жалғасы
өткен дарынды балаларға арналған білім беру ұйымдары педагогтарының Үздік
авторлық бағдарлама атты республикалық конкурсында жүлделі ІІ-орынды
иеленді.
Шәкәрім атындағы облыстық үш тілде оқытатын МДБМ ММ
ЛОГИКА
(Экономикалық математика)
Күнтізбелік-тақырыптық жоспар
1 - 4 – сыныптар
Құрастырушылар:
Сексенбаева Сауле Кенжеғалиқызы
Шахманова Қарлығаш Қанатқызы
Келісілді : Бекітемін:
Ұсынылды:
ШҚО БАИ Бастауыш Шәкәрім атындағы облыстық Бастауыш сынып
Білім беру кабинетінің үш тілде оқытатын МДБМ ММ әдіс бірлестігінің
меңгерушісі: директоры:
отырысы.Хаттама№
-------------------- -----------------------------
------------------------
А.Н.Камзина А.Аубакирова
бірлестік жетекшісі:
Н.Қ.Мұқанова
ЛОГИКА
(Экономикалық математика)
Күнтізбелік-тақырыптық жоспар
1-4-сыныптар
Құрастырушылар:
Сексенбаева С.К.
Шахманова Қ.Қ.
Семей – 2011
Семей қаласындағы Шәкәрім атындағы
облыстық үш тілде оқытатын дарынды
балаларға арналған мамандандырылған мектеп
ММ-нің бастауыш сынып мұғалімдері
Шахманова Қарлығаш Қанатқызы мен
Сексенбаева Сәуле Кенжеғалиқызы әзірлеген
Экономикалық математика тақырыбындағы
таңдау курсының бағдарламасы жайлы
ОЙПІКІРЛЕМЕ
Авторлар осында атап көрсетілген тақырып аясында 1995-1996
оқу жылдарынан бастап күні бүгінге дейін толассыз оқу-әдістемелік және
ғылыми-зерттемдік жұмыстар жүргізіп келеді. Аталмыш зерттеушілер өздерінің
жүргізген зерттеу жұмыстарының проблемалары және нәтижелері туралы ойлары
мен тәжірибелерін мектепішілік, қалалық, өңірлік, облыстық, республикалық
және халықаралық ғылыми - практикалық конференцияларда жария етіп,
баяндаманың мәтіндері конференция материалында жарық көрді.
Бағдарламада авторлар ел экономикасына немесе ел шаруасына
тікелей қатынасы бар нарық, тауар, құн, тұтынушы, ақша, кіріс, шығыс, үлес,
баға, пайыз, салық т. с. с. күнделікті тұрмыста қолданылатын экономикалық
атауыш сөздердің шығу төркініне және олардың бүгінгі қолданыстың аясына
айрықша көңіл бөледі.
Соңғы жылдары авторлар бірлесіп Алаш ұранды қайраткер Міржақып
Дулатұлының күні бүгінге дейін зерттеусіз қалып келе жатқан Есеп құралы
атты екі көлемді оқулығын осы заманғы жаңартылған мектептің оқу-тәрбие
жұмыстарына енгізу үшін арнайы бағдарлама құрып, енгізу үшін ат салысып
келеді. Ел экономикасы, шаруашылық және нарық заманы жайлы Қарлығаш пен
Сәуле өздерінің таңдау-оқу курсының бағдарламасында жан-жақты қамтыған.
Ойқорытынды: Аталмыш авторлардың таңдау-оқу курсының орта мектептің
алғашқы сыныбынан бастап орта буында және жоғары сынып оқушыларына сабақта
және сабақтан тыс жұмыстарда кеңінен насихаттау бүгінгі күннің өткір де
өзекті мәселесі болып табылады.
Ойпікірлеме беруші: Нұрсұлтанов Қажи
Нұрсұлтанұлы
Семей мемлекеттік педагогикалық
институтының физика-математика
факультетінің математика және
математиканы оқыту әдістемесі
кафедрасының профессоры
А Л Ғ Ы С Ө З
Қазіргі заманда әрбір адам мемлекеттің тағдыры жас ұрпақтың
экономикалық, құқықтық, саяси және адамгершілік сауаттылығына байланысты
екенін түсінеді.Сондықтан жалпы білім беретін мектептің негізгі
міндеттерінің бірі - оқушыларды экономика негіздеріне оқыту.
Экономикалық математика таңдау курсы бастауыш сыныптың
1-4 - сынып оқушыларына арналған.
Оқу мен тәрбие егіз жүргенде жас жеткіншектің еліне деген
сүйіспеншілігін ояту негізінде ғана біз болашақ ел тағдырына әділ де адал
қызмет ететін азаматтар өсіріп шығарамыз. Оқу құралы бастауыш сынып
оқушыларына арналғандықтан оқу әдісі де ойластырылып, сабаққа деген
қызығушылықтарын арттыру мақсатында бағдарламаға түрлі ойын элементтері
енгізілген.
Бұл оқу құралы бастауыш сынып оқушыларына арнаулы курс ретінде
өткізуді көздейді. Бағдарламада қамтылған материалды меңгерту арқылы жас
буынның экономикалық ойлау қабілетінің қалыптасуына,
есте сақтау қабілетінің артуына, логикалық ойының дамуына зор ықпал
жасаймыз. Себебі білім мазмұнының тақырыптары оқушының дүниетанымын
арттыратын және айнала қоршаған дүние туралы дұрыс көзқарасын
қалыптастыратын, өзінің туған еліне байланысты мәселелерді қозғайды.
Экономикалық математика таңдау курсын бастауыш сыныпта оқыту
барысында мұғалім дәстүрлі әдіс-тәсілдермен бірге (түсіндіру, сұрақ-жауап,
әңгімелесу, баяндау, пікір – талас, сурет салу) жаңа технологиямен оқытудың
тиімді жолдарын да қарастырады.
Бастауыш сынып оқушылары өз бетінше оқуға, ізденуге, жеке тапсырма
орындауға, ұжымдық жұмыстарға үйренеді.
Білім мазмұнын ашуда оқытудың барлық әдіс-тәсілдері пайдаланылады:
- Балалардың оқу-танымдық әрекеттерін ұйымдастыру және оны іске асыру
әдістері;
- Оқу-танымдық әрекетіне қажеттілік тудыру, әсер ету әдістері;
- Ойын элементтерін қолдану арқылы түсіндіру әдістері.
Бағдарламада берілген материалдар мен тапсырмалар бастауыш сынып
оқушыларының жас ерекшелігіне негізделіп құрылған.
Бағдарламаға қазақ халқының Алаш ұранды қайраткері Міржақып Дулатұлының
Есеп құралы деген алғашқы қазақ тіліндегі математика оқулығындағы ел
экономикасына қатысты есептері енгізілді. Мал басының саны,
жайылымдық жер ауданы мен аумағы, заттардың салмағына сол заманғы
нақты қазақ халқының тұрмыс-тіршілігіне байланысты ұғымдармен танысады.
Логика пәні енгізілгеннен бері он жылдан артық уақыт бастауыш
сынып мұғалімдері Семей мемлекеттік педагогикалық институтымен оның
ішінде математика және математиканы оқыту әдістемесі кафедрасымен тығыз
байланыс жасап келеміз. Оқу-тәрбие үрдісінде ұстаздардың шығармашылығын
дамытуда әдістемелік кеңес беріп, іс-тәжірибесімен көмектескен Семей
мемлекеттік педагогикалық институтының физика-математика факультетінің
математика және математиканы оқыту әдістемесі кафедрасының профессоры
Нұрсұлтанов Қажи Нұрсұлтанұлы.
Бағдарламаны жасауда бізге негіз болған Қажи Нұрсұлтанұлының
Ертегі есептер, Жүлдегерлік жүз есеп деген еңбектері көп көмегін
тигізді.
Түсінік хат
Бұл математикалық экономика сабағының басты мақсаты - бастауыш
сынып оқушыларын жаңа нарықтық-экономикалық жағдайдағы өмірге бейімдеу
болып табылады. Сабақ жоспарының тақырыптарын құруда оқушылардың жас
ерекшелігі және түсініктеріне сай негізгі экономикалық принциптер мен
заңдылықтар негізге алынды. Пәннің негізгі міндеті - төменгі сынып
оқушыларының жаңа нарықтық заманда экономикалық ойлау қабілеттерін
қалыптастыру болып табылады.
Осы пәнді оқи отырып, оқушы ақша дегеннің не екенін, отбасы
бюджеті неден құралатынын, тауардың құнын, байлық неден құралатынын және
оның негізгі көздерін біледі. Осы сабақтан алған білімдері арқылы бастауыш
сынып оқушылары отбасының экономикалық өміріне қатыса алады.
Алғашқы Есеп құралы (Математика) оқулығының авторы
Міржақып Дулатұлының ел экономикасына қатысты есептерін (мал шаруасына,
еңбекті тұрмысқа, әлеумет мекемелері, алым-салықтар туралы) шығарту арқылы
сол замандағы қазақ халқының тұрмысымен таныстырып қана қоймай,
экономикаға қатысты ұғымдарды да меңгерту. Алаш ұранды қайраткер Міржақып
Дулатұлының математикалық еңбегі Есеп құралы кітабынан ел экономикасына
қатысты мал басының саны, жайылымдық жер ауданы мен аумағы, заттардың
салмағы т.с.с. есептер қарастырылған.
Міржақып Дулатұлының Есеп құралы еңбегінде қосынды, теңге,
тиын, шақырым, қарыс, сүйем, пұт, қадақ, таңба сияқты математикалық
терминдер енгізілген. Осы кітапқа енгізілген есептердің барлығы қазақ
ауылының өмірінен алынған. Есептердің барлығы тәрбиелік және тәлімдік мәні
зор есептер. Оларды шығарта отырып оқушылардың ойлау қабілеттерін шыңдай
түсеміз.
Шәкәрім Құдайбердіұлының Бәйшешек бақшасы деп аталған есеп –
өлеңі сияқты мысалдар келтіріп, шығарту арқылы бастауыш сынып оқушыларының
математика сабағынан алған білімдерін тереңдете түседі.
Мақсаты:
Бастауыш сынып оқушыларының нарықтық қоғамдағы экономикалық ойлау
қабілеті мен мәдени тәртібін тәрбиелеуді қалыптастыру.
Экономикалық білім негіздерін қалыптастыру.
(Экономика туралы қарапайым мәліметтер беру, күнделікті тұрмыста кездесетін
экономикалық ұғымдар мен терминдерге түсініктер беру)
Осы жастағы балалардың жас ерекшеліктеріне сай айналадағы
отбасында, қалада, елде кезігетін негізгі экономикалық принциптер мен
заңдылықтардың адам өмірінде, өзара қарым-қатынастарда кездесетін
байланыстары мен шектеуліктердің себептерін түсіндіру.
Нарықтық қоғамдағы тұтынушы ретінде алғашқы практикалық
дағдыларын үйрету.
Жоғары сыныптарда экономиканы оқып-үйренуде терең негіз
қалыптастыру.
Міндеті:
Логика (Математикалық экономика) таңдау курсы екі аптада бір рет
өткізіледі. Оқу жылындағы сағат саны – 17.
1- сынып бойынша заттарды топтастыру, нақты белгілерін табу,
берілген белгілері бойынша затты анықтау, заттар мен құбылыстарды
салыстыру, ұқсастықтары мен айырмашылықтарын табу сияқты тақырыптар
қарастырылады. Сонымен қатар әр түрлі логикалық қызықты сөзжұмбақтар мен
ребустар шешкізіледі.
2 – сынып бойынша экономикаға қатысты қажеттілік, мүмкінділік,
тауарлар, айырбас, бартер ұғымдарына анықтама беріліп, мысалдар келтіру
арқылы өмірдегі әр түрлі жағдайлардан шығуға тырысады.
3 – сыныпта қарастырылатын мәселелер ақша, шығу тарихы, Қазақстан
ақша бірлігінің шығу тарихы, байлық, шығыс, кіріс, негізгі көздері, отбасы
бюджеті маңызды болып табылады. Осы сыныпта Міжақып Дулатұлының ел
экономикасына қатысты есептері берілген. Мал шаруасына, еңбекті тұрмысқа,
әлеумет мекемелері, алым – салықтарға байланысты есептер шығартылу
жоспарланған.
4 – сыныпта аймақтың ресурстары, өнеркәсіп, тауар, кәсіпкерлік,
меншік, банк пен банк иеленушілер, жеке кәсіпорын, бағалы қағаздар,
кедендік баж, салықтар туралы білім беріледі.
Бастауыш сыныптардың логикасы мектептің негізгі сатысындағы
математика курсының ажырамас бөлігі болып табылады. Осыған сәйкес бастауыш
мектепте логиканы оқыту мынадай жалпы мақсаттарға жетуді көздейді:
- Логика пәнінің мазмұны арқылы танымдық және коммуникативтік іс-
әрекетке, өздігінен білім алуға және еңбекке бейімдеу, сондай-ақ ата-
дәстүр, әдет-ғұрып, салт-сана, халықтық және ұлттық болмысты жалпы
адамзаттың мәдени мұралармен үндестіру арқылы баланы тұлға ретінде
қалыптастыру;
- Оқушының ақыл-ойының логикалық стилін, интеллектуалдық және ерік пен
сезімге қатысты сапаларын дамыту;
- Логиканың өмірде болып жатқан нақты құбылыстарды жалпылауға және
қоршаған болмысты танып-білуге көмектесетін ғылым болып табылатыны
туралы түсініктердің қалыптасуына ықпал ету;
- Оқушының өмір сүруіне және мектептің келесі сатысында оқуын
жалғастыруы үшін қажетті білім, білік және дағдыларды қалыптастыру;
Қоғамның қазіргі даму кезеңінен туындап отырған әлеуметтік
сұранысқа орай анықталған осы мақсаттар мен міндеттер бастауыш логикалық
білімнің жаңа мазмұнын жасаудың, онымен үйлесімді оқытудың әдіс-тәсілдерін,
құрал-жабдықтарын және ұйымдастыру түрлерін анықтаудың қажеттігін
көрсетеді.
Ұсынып отырған бағдарламаның мазмұны:
- Төменгі сынып оқушыларын оқыту, тәрбиелеу және дамыту талаптары мен
мақсатына сәйкес;
- Төменгі сынып оқушыларының жас ерекшеліктеріне және мүмкіндік өрісіне
сай;
- Қоршаған ортаның, математикалық экономиканың әдет-ғұрып элементтерін
пайдалануға мүмкіндіктерін береді.
- Есептер мен оларды шешудің әдістері: жай есептерге сәйкес амалды
анықтау және оны негіздеп беру; құрама есептің жоспарын құру;
экономикалық есептерді әр түрлі әдіспен шешу; логикалық есепті
арифметикалық жіне алгебралық тәсілдермен шығару
Берілген тапсырмалардың міндеті – оқушылардың ой-өрісін, тілі мен сөйлеуін
3 бағытта дамыту: логикалық, жаңалық ашуы, шығармашылық.
Сонымен қатар сабақтағы экономикалық тапсырмалар олардың
психологиялық мінез-құлық ерекшеліктерін қалыптастырып, мектеп
бағдарламасында алған білімдерін толықтырады.
Таңдау курсының соңында бастауыш сынып оқушылары мемлекет және оның
адам үшін маңызы, мемлекеттік салықтар, түрлері, кедендік салықтар,
акциялар, құнды қағаздар т.б. экономикалық ұғымдар мен заңдылықтар туралы
түсініктері қалыптасу керек.
Өзектілігі:
Бастауыш сыныпта логикалық, математикалық ұғымдар түйсіну арқылы
қалыптасады. Математика (логика) пәні логикалық ойлау жүйесін
қалыптастырады, дұрыс шешім қабылдауға дағдыландырады. Логикалық есептерді
шығарту арқылы оқушылардың танымдық іс-әректетін, белсенділіктерін,
қызығушылықтарын арттырып, топпен жұмыс істеуге үйренеді. Осы пәнді оқыта
отырып, есте сақтаудың түрлерін, қиял мен зейінді қалыптастырып дамытады.
Бастауыш сынып оқушылары оқу икемі мен дағдыны пайдаланып, жаңа
шешімдерді іздеп, қажетті нәтижеге жету үшін ерекше тәсілдерін табады.
Жаңалығы:
Логика (экономикалық математика) пәнінің бағдарламасында нарық
заманы және ел экономикасына қатысты ұғымдар мен заңдылықтары түсінікті
және жүйелі түрде берілген.
Алғашқы қазақ тілінде басылып шыққан математика оқулығын Есеп құралы
деген атпен М.Дулатұлы шығарған. М.Дулатұлының Есеп құралы оқулығындағы
ел экономикасына қатысты (мал шаруасы, еңбекті тұрмыс, әлеуметтік
мекемелер, алым-салықтар) есептерін шығарту арқылы оқушылардың таным
қабілетін арттырып, логикалық ойлауларын дамытамыз.
ЛОГИКА
1 - сынып
І – жарты жылдық
рс Сабақ тақырыбы Сағат Мерзімі
саны
1 Экономика ғылымы 1
2 Қажеттілік пен мүмкіндіктер 1
3 Отбасы дегеніміз не? 1
4-5 Отбасы мүшелерінің міндеттері (Отбасы: толық, 2
толық емес отбасы мүшелері.)
6 Отбасы мүшелерінің бір-бірімен тәуелділігі 1
7 Байлық. Отбасы кірісі 1
8 Менің отбасымның демалысы 1
ІІ – жарты жылдық
рс Сабақ тақырыбы Сағат Мерзімі
саны
1 Қажет және Керек сөздерінің анықтамасы 1
2-3 Қажет және Керек ұғымдарының біреуін таңдап 2
аламын
4 Қажет және Керек ұғымдарына байланысты қызмет 1
көрсету қайдан шығады?
5 Экономика – шаруашылықты басқару 1
6 Экономикалық есептеу 1
7 Отбасы мүшелерінің атқаратын қызметі және 1
мамандығы
8 Біздің үйдегі экономика 1
9 Біз отбасымыз туралы не білеміз? 1
ЛОГИКА
2 - сынып
І – жарты жылдық
рс Сабақ тақырыбы Сағат Мерзімі
саны
1 Адам аяғы баспаған аралға саяхат 1
2 Қажеттіліктер және мүмкіндіктер 1
3 Шектеулілік дегеніміз не? 1
4 Тауарды кім шығарады және кімдер қызмет көрсетеді?1
5 Экология ғылымы және оның біздің қажеттілігімізге 1
әсері
6 Қажеттілік және мүмкіндіктер туралы не білеміз? 1
7 Табиғи шаруашылық еліне саяхат 1
8 Табиғи шаруашылық еліндегі айырбас. Айырбас 1
ойыны
ІІ – жарты жылдық
рс Сабақ тақырыбы Сағат Мерзімі
саны
1 Бартер аралына саяхат 1
2 Қоғам қалай жұмыс істейді 1
3 Кондитер фабрикасы 1
4 Қаптама 1
5 Жаңа дәптер қалай пайда болады? 1
6 Үкіметтің рөлі 1
7 Шешімдер ағашы 1
8 Теңгенің жорығы 1
9 Қорытындылау. Біз не үйрендік? Ол біліміміздің 1
біздің өмірімізге әсері.
ЛОГИКА
3-сынып
І - жарты жылдық
рс Сабақ тақырыбы Сағат Мерзімі
саны
1. Нарық. Нарық дегеніміз не? 1
2. Нарықта әркім өз ісін қалай жүргізу керек? 1
3. Ақша. Ақшаның шығу тарихы. 1
4. Ақша не істей алады? Ақша не үшін қажет? 1
5. Қазақстан ақша бірлігінің тарихы 1
6. Байлық. Отбасы кірісі. 1
7. Кірістің негізгі көздері. Еңбекақы 1
8. Шығыстар. Отбасы бюджеті 1
ІІ – жарты жылдық
рс Сабақ тақырыбы Сағат Мерзімі
саны
1. М. Дулатовтың мал шаруасына қатысты есептері 1
2.М. Дулатов. Еңбекті тұрмысқа берілген есептер 1
3. М. Дулатов. Әлеумет мекемелері туралы есептер 1
4. Алым-салықтар туралы есептер 1
5. Қайталау сабағы 1
6. Аймақтың ресурстары. Өз аймағымызды оқып, 1
үйренеміз
7. Аймақ қалай жұмыс істейді? 1
8. Біз шешім қабылдаймыз. 1
9. Қайталау сабағы 1
ЛОГИКА
4 – сынып
рс Сабақ тақырыбы Сағат Мерзімі
саны
1 Нарықта есептеу жұмыстары қалай жүргізіледі? 1
2 Нарық қожайыны кім? 1
3 Нарықта өз ісіңді қалай жоспарлау керек? 1
4 Жекеменшік – кірістің негізгі көзі. 1
5 Сақтандыру. Кездейсоқ жағдайлардан өзіңді және 1
мүлкіңді қалай қорғайсың?
6 Өнеркәсіп қалай жұмыс істейді? 1
7 Тауардың саяхаты. Кәсіпкерліктің түрлері 1
8 Меншікті жоғалту 1
І – жарты жылдық
ІІ – жарты жылдық
... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz