Туристік өнімді зерттеудің проективті тәсілі

Пән: Маркетинг
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Туристік өнімді зерттеудің проективті тәсілі

Аннотация

В статье рассмотрены теоретические и практические вопросы использования проективных методик исследования в маркетинговой деятельности. Приводятся результаты проективных методик исследования при формировании брендов туристических продуктов.

Кілт сөздер: маркетингтік зерттеу, проективті тәсіл, аддитивті тәсіл, ассоциативті тәсіл.

Қазіргі нарықтық экономкиа жағдайында кез-келген кәсіпорынның алдында әр түрлі проблемалары пайда болады, осы проблемаларды зерттеп, талдап, стратегиялық шешім қабылдау маркетингтік зерттеу арқылы жүзеге асады. Маркетингтік зерттеулер негізінде олар дұрыс шешім қабылдап, үлкен жетістікке жетіп жүргендігі тәжірибеде дәлелденген. Маркетингтік зерттеу әдістерін қолданып, жүзеге асыру көп қаражатты қажет еткенімен шешім қабылдауда өте әсерлі және тиімді нәтижеге алып келеді.

Сонымен, маркетингтік зерттеулер - бұл анықтау тиімділігін жоғарлатуға және маркетингтік мәселелерді (мүмкіндіктерді) шешуге бағытталған ақпаратты идентификациялау, жинау, талдау және таратудың жүйелі және объективті үрдісі. Маркетингтік зерттеулер толық және сенімді мәліметтер алу мақсатында жүргізіледі, бұл мәлімет өз алдына сатып алынатын немесе шығарылатын тауарлардың номенклатурасы мен көлемін анықтау және нақты тұтыну топтарына оларды мекен-жай бойынша өткізуді ұйымдастыру үшін қажетті негіз[2] .

Маркетингтік зерттеудің сауалнама, фокус топ, проективті, эксперименттік, телефон арқылы сұхбат секілді, т. б бірнеше әдістері бар. Соның ішінде маркетингтік зерттеудің тиімді және әсерлі әдісі ретінде проективті әдіске тоқталамыз. Маркетингтік зерттеудің проективті тәсілі - ерекше ұйымдастырылатын және тұлғаның толық немесе жеке жақтарын зертеуде қолданылатын тестілі материал. Бұл тәсілдің негізгі қызметінде проекция механизмі бар. Бұл механизмді алғаш З. Фрейд тапты және ол өз сезімдерін, қалауларын жазу процесі ретінде сипатталды. Проекция түсінілмейтін мінез ұстанады және адамның шынайы ұмтылысы мен әлеуметтік нормалар, бағалаулар арасындағы қарама-қайшылықтардың болуын жеңілдетеді, қорғаныс функциясын атқарады. «Проективті» терминін 1939ж сол кезде танымал болған барлық әдістер ретінің мағынасы ретінде Френк (американдық психолог) енгізді. [3] Аталған құрылымдар негізінде қазіргі уақытта толықтырулармен қолданылып жүрген олардың классификациясын жасап шығарды. Енді осы маркетингтік зерттеудің проективті тәсілінің негізгі жиі қолданыстағы түрлеріне тоқталып өтейік.

Кесте

Проективті тәсілдің классификациясы

№

Проективті тәсілдің негізгі түрлері:

Сипаттамалары

№: 1.

Проективті тәсілдің негізгі түрлері:: Конститутивті

Сипаттамалары: Ұсынылған стимулдарды міндетті түрде құрылымдау, яғни мағынасы бойынша бөлу ( бұлттар тесті, Роршахтың қара дақтары тесті)

№: 2.

Проективті тәсілдің негізгі түрлері:: Интерпретативті-интерпретация

Сипаттамалары: Кейбір жағдайдың түсініктемесі (Психолог С. Розенцвейгтің фрустрация тесті, Тематикалық апперцепция тесті)

№: 3.

Проективті тәсілдің негізгі түрлері:: Конструктивті

Сипаттамалары: Тіркелген бөлшектерден бір бүтінді қалыптастыру (Әлем тесті)

№: 4.

Проективті тәсілдің негізгі түрлері:: Катартикалық (грек тілінен тазарту)

Сипаттамалары: Арнайы шарттарда ұйымдастырылған ойын арқылы анықталған идеяны, сезімді шығару (психодрамма, проективті ойын) .

№: 5.

Проективті тәсілдің негізгі түрлері:: Аддитивті (толықтырушы әдіс)

Сипаттамалары: Мұнда әңгіме, сөйлем және т. б жалғастыру талап етіледі ( «Аяқталмаған сөйлемдер », Юнга ассоциативті тест) .

№: 6.

Проективті тәсілдің негізгі түрлері:: Шығармашылық өнімдерін талдау

Сипаттамалары: Негізінен сурет салу түрінде ( « Үй, Терек, Адам», «Мүлдем кездеспейтін жануарлар») қолданылады.

№: 7.

Проективті тәсілдің негізгі түрлері:: Экспресті үйрену

Сипаттамалары: Әңгімелесу ерекшелігін талдау (Мира-и-Лопеца әдісі)

№: 8.

Проективті тәсілдің негізгі түрлері:: Импрессивті

Сипаттамалары: Бір стимулдарды өзгеге үлкен қажеттілік ретінде қолдануға негізделген.

№: 9.

Проективті тәсілдің негізгі түрлері:: Ассоциативті әдіс

Сипаттамалары: Мұнда респонденттерге зерттеліп отырған өніммен ассоциацияланатын нұсқаларды таңдау немесе жазу ұсынылады.

Психологиялық зерттеудің мұндай түрлерінде, тестілеу секілді, сауанама респондентке маңызды мәселені өте қиын анықтайды және толықтай өзін көрсетпейді. Сондықтан алынған нәтижелер саналы сендірулермен шектеледі. Бұл мәселе алдын алу шараларын жүргізу амалдарының және онда қолданылатын материалдардың ерекше ұйымдастырылуына байланысты проективті әдісте шешіледі.

Сонымен қатар, маркетингтік зерттеу жүргізуде проективті тәсілді қолдану мынадай басымдықтарға қол жеткізуге мүмкіндік береді:

Жеке тұлғаны толықтай зерттеу;
Брендті қалыптастырудағы әсерлі нәтиже;
Стимулды материалдармен қамтылу;
Сауалнама тәсілімен салыстырмалы түрде фальсификацияға аз ұшырайды;
Мүмкін болатын барлық жауаптарды шектемей қабылдайды;
Нәтиженің интерпретациясы мен талдану ерекшелігі.

Маркетингтік зерттеу жүргізуде қолданылатын әрбір әдістің өзіндік ерекшелігі болатындай, енді проективті тәсілдің спецификасын (ерекшелігі) қарастырайық:

Ұсынылған стимулды материалдың немесе құрылымныңбір ыңғайлы еместігі. Зерттеуші мағынасыз материалды өзіне жақын мағынада обьективті түрде бөледі.
Экспериментатор жағынанбағалаудың жоқтығыжәне материал анықсыздығының салдарынан өз әрекетінің «дұрыс» немесе «қателігін» бағалай алмауы. Зерттеуші социумның, эксперминтатордың талаптарына сай келу қажеттілігінен еркін болады. Бұл өз кезегінде ашықтыққа және проекция механизмін қалыптастыру шарттарына қажеттілікті тудырады.
Толықтай тұлғаны зерттеуге бағытталуы. Проективті әдіс тұлғаның бөлек функциясын сипаттамайды, сондықтан оларды ынталандырушы және интеллектуалды зерттеу сфераларына бөлуге болмайды. [3]

Біз жоғарыда маркетингтік зерттеудің проективті тәсіліне және оның түрлері мен ерекшелігіне тоқталып өттік. Енді осы проективті әдістің әсерлі болатындығына, жеке тұлғаны толық зерттеп, зерттеу қажеттілігіне сай ақпарат алуда, брендті қалыптастыруда оң нәтиже беретіндігіне дәйек болатындай біз тәжірибеде проективті әдісті қолдандық. Бірінші өз елімізде, кейін халықаралық нарыққа шығып отандық, әлемдік брендке айналатын өнімді ойлап табу және қалыптастыру мақсатында проективті тәсілдің ассоциативті әдісін қолдану арқылы 500 респондентке маркетингтік зерттеу жүргіздік. Зерттеу кезінде респонденттерге дамыған мемлекеттер мен Қазақстан және оларға қарсы бағытта әр елдің бренді ретсіз, алмастырылған күйде, ал Қазақстанның бренді ретінде бос орыны бар кесте ұсынылды. Респонденттерге әр ел мен ассосациаланатын брендті сәйкестендіру, ал Қазақстанның бренді ретінде ассосациаланатын өздерінің ойлары мен қалауларын жазу ұсынылды. Сонымен, « Сәйкестендіріңіз, халықаралық нарыққа отандық бренд ретінде нені ұсынасыз?» :

1-сурет. Отандық брендті қалыптастыруда ассоциативті әдісті қолдану.

« Сәйкестендіріңіз және халықаралық нарыққа отандық бренд ретінде нені ұсынасыз?» деген бұл кесте түріндегі сұраққа 500 респонденттің 16%-і Фудмастер компаниясы өнімдерін, 23%-і Рахат компаниясын, ал көпшілік 37 %- і туристік аймақ (Алтынемел, Алакөл, Медеу, Түркістан, Бурабай, т. б) , ал ең аз мөлшерде респонденттердің 2%-і БТА банк, енді 2% -і отандык спорттык киімдер десе, 2%-і Корона, 4% -і атақты адамдеп жауап берді. Көріп отырғанымызыздай ассоциативті зерттеудің әсерлі нәтижесі бізге ең жоғары көрсеткіш, яғни респонденттердің 37 %- і қалаған туристік(Алтынемел, Алакөл, Медеу, Түркістан, Бурабай, т. б) аймақты халықаралық нарыққа отандық бренд ретінде шығаруды ұсынады. Ассоциативті әдісті қолдану нәтижесінің әсерлі болуы бұл әдісті тағы да бір тәжірибеде қолдануға негіз болды. Біз отандық бренд ретінде халықаралық нарыққа туристік аймақтарды ұсынатын болғандықтан, туризммен байланысты сөздерді ретімен жазу арқылы респонденттерден сол сөздермен ассосациаланатын сөздерді мейілінше көп жазуды ұсындық. Сонымен, «Туризммен қатысты мына сөздермен байланысты өз ассосацияңызды жазыңыз » деген сауалға:

Кодтау

: 1

Кодтау: Күз, көктем, жаз, қыс

: 2

Кодтау: Демалыс

: 3

Кодтау: Әлемге саяхат

: 4

Кодтау: Теңіз

: 5

Кодтау: Қазақстан аумағы

: 6