Алкиндердің тіршілікте маңызы

Кіріспе. Алкиндерге жалпы сипаттама
Негізгі бөлім
a. Алкиндердің құрылысы
b. Алкиндердің атаулары мен изомерлері
c. Алкиндердің алынуы мен қасиеті

Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Қанықпаған көмірсутектердің тағы бір түрімен танысайық. Олар құрамында үш еселі байланысы бар көмірсутектер — алкиндер.

Алкиндер — құрамында, бір үш еселі байланысы бар жалпы формуласы СnН2n-2 болатын қанықпаған көмірсутектер.
Жалпы формуласы арқылы алкиндердің сәйкес алкендерден де қанықпағандығы басым екенін байқауға болады. Бұған көзжеткізу үшін көміртек сандары бірдей көмірсутектердегі сутектерді салыстырайық:
С2Н6 этан, С2Н4 этен, С2Н2 этин.
Алкиндердің жалпы формуласы алкадиен көмірсутектерімен бірдей: СnН2n-2. Бірақ молекула құрамындағы байланыстары өзгеше. Анықтамаларына қарап, алкадиендер мен алкиндерді салыстырып, қандай айырмашылықтары бар екендігін өздерің табыңдар.
Құрамында үш байланысы бар ең қарапайым көмірсутек — этин (ацетилен) С2Н2. Бірінші мүшесі ацетиленнен С2Н2басталатындықтан, алкиндер ацетилен көмірсутектері деп те аталады. Алкиндердің жалпы формуласы СnН2n-2 бойынша ацетиленнен кейінгі көмірсутектердің молекулалық формулаларын өздерің жазуларыңа болады.
Алкиндердің құрылысы: Ацетилен молекуласындағы әр көміртек атомы бір сутек атомымен байланысады және өзара үш еселі байланыс арқылы жалғасады.

1. Жалпы білім беретін мектептің жаратылыстану-математика бағытындағы 11-сыныбына арналған оқулық / Ә. Темірболатова, Н. Нұрахметов, Р.
2. Жұмаділова, С. Әлімжанова. – Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007. – 352 бет, суретті.

Пән: Химия
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Кіріспе. Алкиндерге жалпы сипаттама

Негізгі бөлім

a. Алкиндердің құрылысы
b. Алкиндердің атаулары мен изомерлері
c. Алкиндердің алынуы мен қасиеті

Қорытынды. Алкиндердің тіршілікте маңызы

Пайдаланылған әдебиеттер

Алкиндер

Қанықпаған көмірсутектердің тағы бір түрімен танысайық. Олар құрамында үш
еселі байланысы бар көмірсутектер — алкиндер.

Алкиндер — құрамында, бір үш еселі байланысы бар жалпы формуласы СnН2n-
2 болатын қанықпаған көмірсутектер.
Жалпы формуласы арқылы алкиндердің сәйкес алкендерден де қанықпағандығы
басым екенін байқауға болады. Бұған көзжеткізу үшін көміртек сандары бірдей
көмірсутектердегі сутектерді салыст ырайық:
С2Н6 этан, С2Н4 этен, С2Н2 этин.
Алкиндердің жалпы формуласы алкадиен көмірсутектерімен бірдей: СnН2n-2.
Бірақ молекула құрамындағы байланыстары өзгеше. Анықтамаларына қарап,
алкадиендер мен алкиндерді салыстырып, қандай айырмашылықтары бар екендігін
өздерің табыңдар.
Құрамында үш байланысы бар ең қарапайым көмірсутек — этин (ацетилен) С2Н2.
Бірінші мүшесі ацетиленнен С2Н2басталатындықтан, алкиндер ацетилен
көмірсутектері деп те аталады. Алкиндердің жалпы формуласы СnН2n-2 бойынша
ацетиленнен кейінгі көмірсутектердің молекулалық формулаларын өздерің
жазуларыңа болады.

Алкиндердің құрылысы: Ацетилен молекуласындағы әр көміртек атомы бір сутек
атомымен байланысады және өзара үш еселі байланыс арқылы жалғасады.

Алкиндерде үш байланыс жанындағы көміртек атомы sp- гибридтенген күйде
болады. Көміртектің екі гибридтенген орбитальдарының біреуі сутек
атомының s-орбиталімен, келесісі екінші көміртек атомының sp-гибридтенген
орбиталімен σ-байланыстар түзуге жұмсалады да, ацетилен молекуласындағы
атомдардың бәрі 180°бұрыш жасап, бір түзудің бойында орналасады.
Гибридтенуге қатыспаған екі р-орбитальдары өзара
перпендикуляр жазықтықтарда орналасып, екінші көміртек атомының осындай
орбитальдарымен арасында екі π-байланые түзіледі.
Яғни, ацетилен молекуласындағы екі кеміртек атомының арасындағы үш
байланыстың біреуі σ-,екеуі π-байланыстан тұрады. Үш байланыстың (С =
С)ұзындығы 0,120 нм (қос байланыстан да қысқарақ екеніне көңіл аударыңдар),
байланыс энергиясы 830 кДжмоль.

Алкиндердің атаулары ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.