Адам өмір тіршілігінің қауіпсіздігінің негіздері пәнінен дәрістер жинағы

Пән: ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности), Защита труда
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 73 бет
Таңдаулыға:

рыбы: Адам өмір тіршілігінің қауіпсіздігінің негіздері.

Жоспары:

1. «Өмір - тіршілік қауіпсіздігі»

2. Қауіпсіздік дегеніміз

3. Қауіптіліктің белгілері бойынша жіктелуі

4. Төтенше жағдайлардың алдын алу және жоюдың мемлекеттік жүйесі.

Лекция мақсаты: Студенттерге адам өмір тіршілігінің қауіпсіздігінің негіздері жайлы мәлімет беру

Лекция мәтіні :

1. "Өмір-тіршілік қауіпсіздігі" - адам өміріне төнетін жалпы қауіп-қатерлерді зерттейтін, соған қарсы қоюға болатын шараларды әзірлейтін ғылыми білімнің саласы. Ол нақты машиналардың, құрал-жабдықтардың, механизмдердің, өндірістің қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелерін шешпейді, онымен арнайы мамандықтар айналысады (атом қауіпсіздігі, электр қауіпсіздігі, жаралыс, өрт қауіпсіздігі және т. с. с) . "Өмір-тіршілік қауіпсіздігі" курсының мақсаты - қауіпсіздік саласында жалпы біліктілікті көтеру, адамдардың ойлау қабілетін өмірдің қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағыттау -осылар барлық арнайы мамандықтардың қауіпсіздігінің ғылыми-әдістемелік іргесі болып саналады. Осы курсты оқып өткен адамның өз ортасындағы қауіпті және өзі мен өзгеге зиянын тигізетін құбылыстарды тануға, соған қарсы білікті әрекет жасауына мүмкіншілігі болады.

2. Қауіпсіздік сыртқы және ішкі қатерден қорғайтын тірі организмнің қажетті шарасы. Ал адам қауіпсіздігінің өз ерекшеліктері бар, адамның басқа тірі организмдерден айырмашылығы, ол табиғи ортадан, өз өмір сүру ортасын жасай алады. Сондықтан болуы ықтимал қатерлер табиғи қатерлердің қатарына жатпауы да мүмкін. Адамдар өздерінің ойлы іс-әрекеттерін пайдалана отырып, өте тез арада антропогендік орта жасап үлгерді. Бұл ортаға тірі организмдер, оның ішінде адамдардың өзі де, толық бірігіп кете алатын емес.

Міне, сондықтан адам-ның кез-келген іс-әрекеті әкелетін пайдасымен бірге кері нәтиже де әкеліп жатыр, мысалы, экологияның бұзылуы, жарақат алу, ауыру, тіпті қазаға ұшырау. Сондықтан қауіпсіздікті, нақты іс-әрекеттен болатын, адамды және өмір сүру ортаны кешенді қорғау шаралары деп түсінуіміз қажет.

3. Қауіп-қатердің көздері деп төмендегілерді атауға болады:

- адамның өзі;

-өмір сүру ортасының элементтері: заттар, еңбектің өнімдері мен құралдары, пайдаланылатын қуат, еңбектің микроклиматтық жағдайы, жан-жануар және өсімдік әлемі, адамдар ұжымы және жеке тұлға;

- адам мен өмір сүру ортасы элементтерінің қарым-қатынас процестері.

Қауіп-қатердің өзі өте күрделі, көпжақты құбылыс болғандықтан, олардың негізгі белгілері бір-бірімен ұштасып, араласып жатады. Сондықтан оларды дұрыс жіктеу, оның алдын алуға, себебін, сипаттамасын анықтап, шара қолдануға және салдарын жоюға үлкен маңызы бар.

Осы сияқты құбылыстарды жіктеумен және жүйелеумен айналысатын ғылымды таксономия деп атайды. Қазіргі уақытта толыққанды және жетілген таксономия жоқ болғанымен, төменгі суретте келтірілген нысан көп қажетке жарары анық.

4. Бейбіт уақытта барлық баспаналар шаруашылық мақсатқа пайдаланылады. Қала мен селолық жерлердің халқы радиациаға қарсы баспаналарда, туннелерде, кен орындарында, жер асты өткелерінде, жер асты гараждарында және басқа да паналау ғимараттарында жасы-

рынады, сол үшін жоспарлы жиналу және есеп, сондай-ақ халықты жасырыну ғимараттарына бөлу жургізіледі.

Халықты қорғау әдістерінің ең негізгісі уақытша көшіру (эвакуация) шаралары болып табылады, оған: адамдардың өмірін сақтау мақсатында төтенше жағдайлар аймағынан және қазіргі заманғы қырып-жою құралдары қолданылуы мүмкін аудандардан халықты көшіру; . соғыс уақытында санатталған қалаларда жұмыс істеп жатқан, ұйымдардың жұмысшылары мен қызметкелерін қауіпсіз аймаққа жайғастырып бөлу және орналастыру жатады.

Көшіру шаралары Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар женіндегі орталық атқарушы органдарының және аумақтық басқару органдарының жалпы басшылығымен алдын ала жоспарланады. Бейбіт уақытта қауіпсіздік қатері мен табиғи апаттық төтенше жағдайлар болуы ықтимал аймақтар үшін көшіру шараларын жүргізу тәртібі анықталынады. Сонымен қатар соғыс уақытына шекаралас аудандар мен санатталған қала-лардан халықты көшіру тәртібі белгіленеді.

Халық аймақтық және көлемді төтенше жағдайлар аймағынан қауіпсіз орынға теміржол, автомобиль, авиациалық және су көліктері арқылы, төтенше жағдайлар аймағынан көліктің әр түрін тарта отырып және жаяу жүру тәртібімен қауіпсіз аймақтың сыртына шығарылады; соғыс уақытында қарулы күштерін тасымалдауға жатпайтын авиациалық, темір жол, автомобиль және көліктердің басқа да түрлерімен тасымалданады, көлік құралдары жетіспеген жағдайда көшіру бекеттерінің аралығына дейін жаяу жүру тәртібімен ұйымдасқан түрде көшіріледі.

Соғыс уақытында кенеттен болған қатерлі жағдайларда және төтенше жағдайларда кешірілу жедел жүргізілуі тиіс.

Тұрғындарды толық немесе бөлігін қатерлі аймақтардан алдын ала көшіру бейбіт уақытта да, соғыс уақытында да жүргізілуі мүмкін.

Уақытша көшіру шаралары:

• ұйымдардың жұмысшылары мен қызметкерлерін және олардың отбасы мүшелерін - өндірістік принцип бойынша;

• халықты кешіру - аумақтық принципі бойынша жүзеге асырылады.

• көшіруді ұйымдастыру және мүмкіндігінше жеке меншік көлік иелерінің көлегін тарту жеке меншік пәтерлер кооперативтеріне жүктеледі.

• Халықты оқыту барысында, Азаматтық қорғаныс жөнінен жаттығулар жүргізуде және күнделікті іс-қимылда мынаны талап ету қажет:

• көшіруге жататын әр адам өзінің жасайтын іс-әркеті тәртібін білуі керек (жиналу орны, келіп жету мерзімі, көшіру әдесі, көшірілетін орны, жеке заттары мен азық-түліктерінің саны мен тізімі т. т. )

Санатталған қалаларда соғыс уақытында жүмыс істеп жатқан, ұйымдардың жұмысшылары мен қызметкерлерін жайғастырып орналастыру жұмысшылар мен қызметкерлерді және олардың отбасын қауіпсіз аймаққа ұйымдасып тасу арқылы жүзеге асырылады.

Көшіру шараларын жүргізуге басшылық жасау үшін жергілікті атқарушы органдарында, ұйымдарда көшіру (көшіру-қабылдау) комиссиялары құрылады. Көшірілгендерді тізімге алу, оларды қауіпсіз аймаққа ұйымдасқан түрде тасу үшін жинақталған көшіру бекеттері (көшіру-қабылдау) құрылады.

Бақылау сұрақтары:

1. «Өмір - тіршілік қауіпсіздігі»

2. Қауіпсіздік дегеніміз

3. Қауіптіліктің белгілері бойынша жіктелуі

4. Төтенше жағдайлардың алдын алу және жоюдың мемлекеттік жүйесі.

Лекция №2

Тақырыбы: Төтенше жағдайдағы адам өмір тіршілігінің қауіпсіздігі.

Жоспары:

1. Табиғат аясында болатын төтенше жағдайлар және оның түрлері.

2. Байланыс орнатуға және белгі беруге әрекет ету.

3. Баспана тұрғызу.

Лекция мақсаты: Студенттерге төтенше жағдайдағы адам өмір тіршілігінің қауіпсіздігі жайлы мәлімет беру

Лекция мәтіні :

1. Төтенше жағдай дегеніміз - табиғат немесе өндіріс апаттарының зардаптарын күнделікті қызметпен, қаражатпен жоюға мүмкіндік бермейтін, ол үшін әдейі материалдық, техникалық, ақша қаражатын және адам күшін талап ететін жағдай.

Қазақстан мемлектінің орналасқан жері - орасан зор, кең байтақ. Ол жерлерде табиғат апатының неше түрі: жер сілкіну, қар тасқыны, қатты жел, су тасқыны сияқты құбылыстар жиі болып жатады.

Зілзала - бұл кенеттен пайда болатын, халықтың қалыпты тірлігін күрт бұзатын, материалдық құндылықтарды үлкен шығынға ұшырататын, сондай-ақ адамдар мен хайуанаттардың өлім-жітімі болатын табиғат құбылысы.

Әрбір зілзаланың өзіне тән физикалық қасиеті, пайда болу себебі, қозғаушы күші, сипаты мен даму сатысы, қоршаған ортаға өзіндік ықпал ету ерекшелігі бар.

Зілзала кез келген мемлекет үшін үлкен ауыртпашылық, келтірер залалы мол төтенше оқиға.

Қазақстан Республикасы аумағында мынадай зілзалалар болуы мүмкін: жер сілкінісі, сел, қар көшкіні, сырғыма, дауыл, су тасқыны, буырқасын, өрт.

Дүние жүзінде су тасқынына бүкіл зілзаланың 40 пайызы келеді екен, 20% - тропикалық циклондары, 15% -жер сілкінісіні, ал қалған 25% - зілзаланың басқа түрлері.

2. Экстремальдық жағдайға душар болған адам бірінші ретте сырт ортамен байланыс жасауға шара қолдануы керек. Оның құралдары: белгі зымырандары, от, факел жағу, қолдағы бар басқа да құрал-жабдықтарды пайдалану, айқайлау, ысқыру және т. с. с.

Өндіріс орындарында төтенше жағдайға арналған арнайы белгі беру құралдары болады.

Бұндай белгі беру құралдары шахталарда, кемелерде, су асты кемелерінде, ұшқыштарда және т. с. с. болады. Сол сияқты, төтенше жағдайда дабыл беретін 01, 02, 03, 04 деген телефон нөмірлері бар.

Мысал ретінде жол жүріп келе жатқандағы ұшыраған экстремальдық жағдайдағы дабылдар ыңғайы келген әдіспен беріледі:

- айқаймен (ысқырықпен) ;

- жарықпен (фонарь) ;

- қараңғы жерде ашық түсті (немесе керісінше) затты бұлғаумен;

- ашық күнде ақ түтін жіберу (отқа жасыл бұталарды, мүктерді тастаумен ақ түтінге қол жеткізуге болады) ;

- бұлтты, бұлыңғыр күні - қара түтін жіберу;

Тік ұшақтағы құтқарушыларға халықаралық кодты пайдалана отырып, дабыл белгілерін берген жөн. Мысалы, жоғарыдан анық көрінетін жерге қолда бар заттармен - матаның кесіндісімен, киіммен, бұтақтармен, қарды таптап із салу арқылы, отың күлін пайдаланып -белгі беруге болады.

Дабыл берудің басқа да әдістері бар. Соның бірі айнаны пайдалану. Айнадан түсетін күннің жарығы электроника мен пиротехниканың нәтижесінен кем емес. Айнаның сәулесін биіктіктегі ұшақтан 1, 5 км-ден 24 км-ге дейін қашықтықтан көруге болады.

Ендігі бір әдіс - ол радиобайланыс.

Радиобайланыс арқылы өзің туралы, апаттың түрі және дәрежесі жөнінде толық мәлімет бере аласың. Байланыстың осы түрін пайдаланғанда "КОСПАС-САРСАТ" халықаралық байланыс жүйесін спутниктер арқылы пайдалануға болады. Апатқа ұшырау дабылын спутниктер жер шарының кез-келген нүктесінен қабылдап, жақын арадағы құтқару станцияларына қас-қағым сәтте жеткізіп бере алады.

3. Апат болғандығы жөніндегі дабылды берген соң немесе оған дайындық жасап болған соң, паналайтын баспана тұрғызуды ойластыру қажет. Бірінші ретте, оны тұрғызуға қолда бар заттарды (парашют, мата кесіндісі, қаптайтын заттар) пайдаланады. Болмаса табиғи заттардан тұрғызады. Экстремальды жағдайға тап болған кездегі баспана тұрғызудың қажеттігі жаңбырдан, күшті желден, суықтан, қайнаған ыстықтан қорғанумен айқындалады.

Баспана тұрғызуға пайдаланатын әмбебап заттардың бірі - тент. Жерге белгілі бір бұрышпен орнатылған тент жаңбырдан ғана қорғап қоймайды, сонымен бірге оттың жылуын да сақтауға көмектеседі.

Суық уақытта жатын орынды от жанып, қызуы қалған жерге салған жөн. Астына майда бұтақтармен құрғақ жапырақтар төсеген абзал. Егерде жерде түнеу қауіпті болса, жатын орынды ағаш басында орнатуға болады. Бүйрекке суық тигізбес үшін сыз жерде, қар үстінде жатуға мәжбүр болғанда, белді жылы киіммен орап тастаған жөн.

Қажет болғанда қауіпсіз баспана тұрғызған дұрыс. Ол үшін ыңғайлы орын табу керек. Біріншіден, орын құрғақ, жан-жағы ашық болуы керек, су көзіне де жақын болғаны тәуір. Егер уақытша баспананы табиғи орыннан тапса (ағаштың қуысы, үңгір т. с. с), уақыт жағынан да, әл-күшті сақтауға да үлкен көмегі тиер еді. Үлкен ағаштағы қуыста баспана бола алады.

Бақылау сұрақтары:

1. Табиғат аясында болатын экстремальдық жағдайлар және оның түрлері.

2. Байланыс орнатуға және белгі беруче әрекет ету.

3. Баспана тұрғызу.

Лекция №3

Тақырыбы: Қаладағы төтенше жағдайлар және оның түрлері.

Жоспары:

1. Баспанада болатын экстремальдық жағдайлар.

2. Баспанадағы өрт.

3. Өртті өшіру.

Лекция мақсаты: Студенттерге қаладағы төтенше жағдайлар және оның түрлері туралы қысқаша мәлімет беру

Лекция мәтіні :

1. Өрт өндіріс орындарына қарағанда үйлерде жиі болады. Өрттің себебі барлық уақытта бірдей-ақ:

- отты, оның барлық түрлерінде, дұрыс пайдаланбау;

- тұрмыста қолданылатын қыздыру приборларының бұзылуы;

- электр сымдарын және электр жүйесін пайдаланудағы өрт қауіпсіздігінің ережесін бүзу;

- теледидарлардың, радиоапаратуралардың жануы;

- пештің, оның құбырының дұрыс салынбауы және бұзылғандығы;

- балалардың отпен ойнауы.

Темекіні абайсыз шегудің зардабына ерекше тоқтап кету керек. Темекі шегушілер әзірге өте көп, сондықтан өрт болуға себеп те жеткілікті, сонымен қатар, оны себеп ретінде дөп басу ажырату қиын. Кейбір темекі шегетін адамдар сіріңкелерін, темекінің тұқылын қалай болса солай лақтыра салады, рұқсат етілмейтін жерлерде темекі шегеді, темекінің тұқылын ағаштан жасалған заттардың үстіне, тез тұтанатын заттардың қасына қоя салады. Негізінде өшпей қалған темекінің тұқылынан шыққан өрт ең көп таралған өрттің түрі болып саналады.

2. Синтетикалық заттардың жану ерекшеліктері. Құрылыстың отқа төзімділігі. Бұл тақырыптың маңыздылығы қазіргі заманда үйлерде, квартираларда синтетикадан жасалған бұйымдар көптеп кездеседі.

Пластмассадан және полимерден жасалған бұйымдардың, құрылыс материалдарының өртке ұшырауы, оның зардабын бірнеше есе ұлғайтады әрі адам өміріне үлкен қауіп-қатер туғызады.

Поролон пайдаланылған жұмсақ жиһаз, синтетика кілем, палас, полимері бар түсқағаз (обой) полдағы линолеум, пластик жиһаз, полимер ыдыстар, киімдер, перделер - осының бәрі тез тұтанғыш әрі жанған кезде улы затты газды ерекше бөлетін бұйымдар болып есептеледі. Жанған кездегі бөлінетін газдың құрамына хлор, көміртегінің тотығы, цианистік қосылыстар, хлорлы сутегі, синильдік қышқыл, азоттың тотығы сияқты уландыратын заттар кіреді. Полимердің барлық түрі жанғанда улы газдар бөледі. Жүн жанғанда негізінен полиуретаннан гөрі цианидті көп бөледі. Бірақ жүн жай тұтанып, полиулетаннан жайырақ жанатындықтан өртке себеп болу жағынан онша қауіпті емес.

Өрт болу қаупін үй, ғимарат салғанда, әрқашанда ескеру қажет. Құрылыс материалдары жоғарғы температураға төзетіндей, сенімді болғаны дұрыс.

Өрт кезіндегі тәртіп. Адамдарды көп қабатты уйлерден эвакуация жасаудың әдістері . Өрттің уақытында өшірілуі - негізінен, өрт сөндірушілердің дер кезінде шақыруылуына көп байланысты. Сол сияқты, адамдарды жанып жатқан ғимараттан тез шығарудың да маңызы зор.

Осындай жағдайда келесі мәліметтерге аса көңіл аудару қажет:

1. Өрт туралы хабарлама беру . Өртті байқаған сәтте ғимараттағы адамдарға тез хабар беру керек, өрттің көлеміне, жану қуатына қарамай өрт сөндірушілерді 01 телефоны арқылы хабардар еткен жөн. Әдетте өрт туралы хабар телефонмен беріледі. Сондықтан әр отбасы мүшесі телефонның тұрған орнын жақсы білгені дұрыс. Өрт сөндірушілердің келу жылдамдығына көп нәрсе байланысты, тез келсе, әрі тез сөндіріліп, оның зардабының көлемі аз болады, қауіпті аймақтардағы адамдарға тез арада көмек көрсетіліп, құтқаруға мүмкіндік туады.

Өрт туралы телефонмен хабар бергенде, келесі тәртіпті сақтаған жөн:

- өрт туралы хабар беру;

- өрт болып жатқан ғимараттың нөмірін, қабатын, көшенің атын анық және дұрыс айту;

- өртке қысқаша сипаттама беру: не жанып жатыр, қай жерде жанып жатыр және т. с. с.

- өрттің сыртқы көрінісінен хабардар ету;

- адамдарға төнген қауіптің белгілерінен хабардар ету;

- өрт машинасы қалай кіре алатындығы жайлы айту.

2. Адамдарды құтқаруға әрекет жасау . Өрт сөндірушілерді шақырумен қатар оны сөндіруге әрекет ету қажет, ал егер адамдарға тікелей қауіп төнсе, оларды көшіруге қимыл жасау керек.

Егер өрт ағаштан тұрғызылған ғимаратта басталса, онда өрттің орнына, көлеміне қарамастан адамдарды жедел эвакуация жасаған жөн. Эвакуация кезінде сабыр сақтап әрі дәл қимылдаудың маңызы зор.

Өртте іс-қимыл және құтқару жұмысын сол жердегі беделді, сабырлы адам қолға алғаны дұрыс.

Бірінші кезекте балаларды құтқаруға әрекет жасаған жөн, себебі өрттен қорыққан олар, төсектің, столдың астына, шкафтың ішіне, көрпеге тығылады, шақырғанда дыбыс бермеуі де мүмкін. Сондықтан неғұрлым тез арада оларды құтқаруға кіріседі, сол құрлы тәуір нәтижеге жетуге болады. Өрт болып жатқан баспанадан ересектерді іздестіргенде дауыстап дыбыс берген жөн. Оларды терезенің, есіктің маңайынан, дәлізден іздеу керек.

Адамдарды мансардтың немесе жоғарғы қабаттан құтқару кезінде ішкі баспалдақты түтін басқан болса, онда сол маңайдағы терезелерді сындырып, таза ауаның кіруіне жол беру керек. Түтін басқа бөлмелерден кіріп тұрса, онда ол бөлменің (пәтердің) есігін жауып, саңылауларын тығындап тастаған дұрыс.

Егер ішкі баспалдақ өртеніп жатса немесе түтін қалың болса, онда адамдарды саты қойылған терезе арқылы шығарады. Жанып жатқан жерге ауа кірмес үшін, осы жердегі терезе, есіктің барлығын толық жауып тастайды Саңлауларды мата, киім, шүберектерді сулап, тығындап тастаған дұрыс.

Түтін басқан бөлмелерден, баспалдақтардан еңкейіп не еңбектеп шығады, себебі түтін көбіне жоғарыға көтеріледі. Қатты түтінденген бөлмелерге кіргенде қабырғаны жағалай жүріп, жолдағы кездескен заттарды есте сақтап отыру керек.

Түтінде қалып, тұншыққан адамдарды тапқаннан кейін, оған алдымен тыныс жүйелері арқылы уланбас үшін, ылғал шүберектен байлама жасап беру керек. Осындай ылғал байламаның бірнешеуін құтқарушы өзімен ала жүруі керек.

Құтқару жұмыстары аяқталғанда, ғимараттан адамдар тегіс шығарылды ма, соған көз жеткізу қажет. Ол үшін барлық бөлмелерді аралап қарап шыққан дұрыс. Кейбір уақытта ересек адамдар бағдар жасай алмай, құжаттарын алуға, т. с. с. себептермен отқа қайта кіріп кетуі мүмкін. Өрт болып жатқан жерге жедел жәрдем машиналарында шақырған жөн.

3. Заттар мен жан-жануарларды эвакуация жасау. Заттардың құрып кету қаупі туған кезде, оларды өрттен шығара бастауға адамдарды құтқарған соң кіріседі және бұл іс-әрекет өрт сөндірушілердің жұмысына кесірін тигізбеуі қажет.

Мүлікті құтқаруды басқышты, дәліздерді кептеп қалуы мүмкін көлемді үлкен заттарды шығарудан бастамаған дұрыс. Заттарды шығару өрт сендіруге де залалын тигізбегені жөн.

Өрт секілді жүрек ұшырар жағдайды көрген кейбір адамдар есі шығып, көрінген, қажет емес заттарды шығарып әлекке түседі.

Өтетін жерді бөгеп тастағандықтан заттарды шығаруда, адамдарды құтқаруда, отты сөндіруде айтарлықтай қиындық туғызады. Сондықтан заттардың, жан-жануарлардың эвакуациясын ұйымдасқан түрде жасауға әрекет етуге қам жасау керек.

Өрт сөндіру машиналарының жүріс-тұрысына кесірін тигізбеуі үшін, оттан шығарылған заттар, бұйымдар алысырақ жерлерге жинақталуы керек.

4. Өртті өшіру. Өрт сөндіру шралдары, онымен жұмыс істеу ережелері. Өрттің басталуына жанатын заттың, оттегінің, ауаның және заттардың тұтануына қажетті температура беретін жылу импульсі керек. Ал оны өшіру үшін, осы қажет заттарды салқындату немесе отқа керек оттегі мен ауаның жолын кесу қажет. Сондықтан осы мақсатқа өрт сөндіргіш құралдар арналған.

Олар мыналар:

- судың ағын, шашыраған және бу түрін пайдаланатын құралдар;

- химиялық және ауа-механикалық көбіктер;

- инерттік газдар (көмірқышқылы, азот және т. б. )

- ұнтақ құрғақ заттар (мысалы, құм), хлорлы металл түріндегі арнайы флюстер.

Өртті сумен сөндіру. Өрт сөндіруге суды пайдалану, ең қарапайым, оңай әдістердің бірі. Өрттің жану шартына және жанып жатқан заттардың қасиетіне, түріне байланысты суды бағытталған ағым, шашырату түрінде пайдаланады. Үлкен қысымның әсерімен шыққан су ағыны жалынды өшіреді. Ал суды шашыратып себу бағытталған ағыннан гөрі тиімдірек, себебі бұл ретте су үлкен ауқымды өшіре алады.

Өртті көбікпен сөндіру. Тез тұтанатын сүйықтарды, ток қуаты жүріп тұрған қондырғыдағы өртті сумен сөндірмейді, себебі электр тоғының ұру қауіпі бар. Яғни осы жағдайларда газ бен сүйықтан құрылған көбікті пайдаланады. Көбік, өзінің тығыздығы томен болғандықтан, жанып жатқан заттардың бой-бойымен, сай-сайымен жылжи ағып, ауаның отқа келу жолын жабады әрі салқындатады.

Өрт сөндіруде көбіктің екі түрін пайдаланады:

- химия көбігі - тұздардың судағы ерітінділерінен түратын көмірқышқыл газымен толтырылған көбіршіктер. Бүл көбікті ПГ-50, ПН-100 деген көбік генераторларынан тұздардың судағы құрғақ ерітіндісінің көбік ұнтағын араластыру арқылы алады.

- ауалық-механикалық көбік - бұл көбік 3-5 атм қатты үш су ағыны ауа-көбік ұнғысына келіп, көбік шығарғышпен араласып шығады. Ауалық-механикалық көбікті жанған кезде аса улы өнімдерді шығаратын заттарды, тұтанғыш сұйықтарды өшіруге пайдаланады.

Көбік генераторлары және ауалық-механикалық көбік қондырғылары қолмен де, автоматпен де іске қосыла алады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.