Биогеографияның басқа ғылымдармен байланысы. Биогеография және Дарвинизм

Пән: Биология
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 65 бет
Таңдаулыға:

1 -апта

ОБСӨЖ № 1

ОБСӨЖ тақырыбы: Биогеографияның басқа ғылымдармен байланысы.

Биогеография және Дарвинизм.

ОБСӨЖ жоспары:

1. Биогеографияның басқа ғылымдармен байланысы.

2. Дарвиннің биогеографиялық түсініктері.

ОБСӨЖ мәтіні; Түрлердің табиғи сұрыпталу жолымен пайда болуы туралы Дарвин теориясы сол уақыттағы биология жетістіктерінің, соның ішінде және ботаникалық география және зоогеографияның фактілеріне негізделді, ол өсімдіктер мен жануарлар дифференцациялары факторлары туралы барлық түсініктерді қайта қарауға алып келді, биогеография дамуынағы жаңа дәуірдің басталуына жол ашты.

Дарвиннің биогеографиялық түсініктерінің негізіне әрбір түр көрінеді. Түрдің кеңістікте өмір сүруі де үздіксіз болуы тиіс. Үздіксіздік бұзылған жағдайда, алғашқы таралу облысының бір бөлігінде түрлердің қырылуына немесе қазіргі заманғыдан басқа шарттарда таралуына себеп болады. Биогеографиялық зерттеулерге алғашқы рет берік ғылыми база жеткізілген болатын. Дарвиннің жұмыстарынан кейін ғалымдар түрлердің кереметтен жаралуына, олардың Жер шарының бір бірінен алыс аудандарында бір мезгілде пайда болуына сене алмады. Түрлердің - бар болу туралы және олардың уақыт өте келе өзгеруі туралы түсініктер келесі барлық биогеографиялық құрулардың негізі болды. Дәл осылай Дарвин анықтаған түрлердің табиғи сұрыпталу жолымен өзгеруі, организмдер мен қоршаған ортаның өзара қатынастарын зерттеуде Үлкен мағынаға ие болды және эволюция процесіндегі қоршаған ортаның маңызына жаңаша қарау мәселесін қойды . Дарвин жұмыстары биологияның барлық салаларының дамуына үлкен ықпал жасады, ғылым тарихынде кейде биогеографияның дамуында дарвиннен кейінгі дәуір деп бөліп көрсетілді ХІХ ғасырдың екінші жартысы ботаникалық география мен зоогеографияның жылдам дамуымен сипатталады. Жер шарының кең аумақтары ботаника - георгафиялық қатынаста зерттелді. Экологиялық ботаникалық география облысында ұзақ уақыт бүкіл Әлем өсімдіктері туралы мәліметтердің негізгі қайнары болған А. Гризебахтың (1872) "Жер шарының өсімдіктері", ал сонымен қатар Е . Вармингтің (1896) " өсімдіктердің экологиялық географиясы" және А. Шимпердің(1898) "Физиологиялық негіздегі өсімдіктердің географиясын" атап көрсеткен. Соңғы екі кітап бірнеше мәрте кайта басып шығарылды және өз мағыналарын қазіргі уақытқа дейін жоғалтпады. Ботаникалық географияның тарихи принципі А. Энглермен(1879, 1882 және т. б. ) кең өңделді. Ол өсімдіктердің таралуының көптеген ерекшеліктері түсініксіз екендігін анықтады, ал егер оларды климаттың ықпалымен түсіндіруге тырысу, және флорасы дамуының тарихымен жеңіл түсіндіруге болады. Өсімдіктер құрамын зерттеу және оның пайда болу тарихы туралы, болып келетін статистикалық әдіс пен климаттық әдістің, өсімдіктер зерттеудің физикалық - георгафиялық сияқты, оның ішінде әр түрлі аудандардың климатық шарттарының көріністерін үйлестіру қажеттігін атап көрсеткен О. Друденің (1890, 1897) жұмыстары туралы да айта кету керек. Ресейдегі ботаникалық географияның дамуына Г. Борщовтың "Арал - Каспий өңірлерінің ботаникалық географиясына арналған материалдар"(1865) атты еңбегінің үлкен мағынасы болды, онда өсімдіктер климатпен және топырақпен тығыз байланыста анықтап қаралды. Борщов келтірген ареалдардың суреттемелері - өсімдіктердің бөлек түрлерінің таралу облыстарының -ботаника - георгафиялық картографияны қолданудың бірінші әрекеттерін көрсетеді. Бірінші ботаникалық география өзіндік орыс оқулығын Н. Бекетов 1896 жылы жарияланған болатын. Онда жер шары өсімдіктерінің сипаттамасы облыстармен, өсімдіктердің қазіргі кездегі таралуларының тарихи себептерінің талдауы және өсімдіктерге мекендеу орталарының ықпал жасауы туралы мәліметтерді құрады. Бекетов еңбектеріне дарвинизм ойлары өтіп кеткен. Г. Танфильев 1903 ж. бірінші орыс геоботаникалық картасы деп есептеуге болатын Ресей өсімдіктері туралы құрама очергін картасымен 1:25 масштабта жариялады. 1899 ж. А. Н. Краснованың (1862-1915) "Өсімдіктердің географиясы (жер өсімдіктердің таралу заңдары және жер өсімдіктерінің суреттемесі) " атты еңбегі жарыққа шықты, онда ылғал мен жылудың тарауына негіздей отырып, өсімдік облыстарының бөлінісін жасады және олардың сипаттамасын берді.

1 -апта

ОБСӨЖ № 2

ОБСӨЖ тақырыбы: Биогеография ғылымының даму кезеңдері және негізін салушы ғалымдар.

ОБСӨЖ жоспары:

А. Г. Воронов пен Н. Н. Дроздовтың биогеографияға қосқан үлесі.
П. П. Второвтың биогеографияға қосқан үлесі.

Студенттің орындайтын тапсырмасы:

Бақылау сұрақтары:

1. Биогеография дегеніміз?

2. Биогеографияның міндеттері.

3. Биогеографияға басқа ғылымдардың байланысы.

4. Биогеографияда кездесетін терминдер.

5. Биогеографияның әр зонаның климаттық ерекшеліктеріне байланысты аудандастыру принціптері.

2 апта

ОБСӨЖ № 3

ОБСӨЖ тақырыбы: Биогеография түсінігінің негіздері.

ОБСӨЖ жоспары:

1. Биогеографияның түсінігі.

2. Биогеографияда кездесетін термин сөздері.

ОбСӨЖ мәтіні: Биогеография жер бетіндегі тірі организмдер мен олардың қоғамдастықтарының жер бетінде географиялық таралуы мен орналасуы туралы ғылым. Қоғамдастықтар мен организмдер - тек қана биогеографияның объектісі емес, сондай-ақ биология мен экологияның зерттеу объектісі де болып табылады. Георгафиялық ғылым сияқты биогеография да бірінші кезекте бұл объектілердің кеңістікте орналасуын, өсімдік жамылғысы мен жануарлар әлемінің планетамыздағы бүтіндей және оның бөлек аймақтарындағы динамикасы және құрылымының өте маңызды заңдылықтары, олардың бір бірімен әрекеттестігі және орта шарттарымен зерттейді. Бұл проблемаларды шешу ушін биогеография георгафиялық әдістердің кең қоймасын қолданады, олардың арасында салыстырмалы-георгафиялық және картографиялық әдістер өте маңызды роль ойнайды. Бұл уақытта биологиялық қасиеттердің терең білімі, өсімдіктер мен жануарлар организмдерінің физиологиясы және экологиясының, организмдер және бірлестіктердің бір-бірімен және ортамен әрекеттестіктерінің спецификалық мәліметтерін кең пайдалану қажет.

Бірлестіктердің және организмдердің таралуында көптеген ерекшеліктер, олардың тек қана биологиялық ерекшеліктермен және осы заманғы табиғи шарттар кешенімен емес, планетаның бүтіндей, сонымен қатар оның бөлек аймақтарындағы дамуының геологиялық тарихымен де анықталады. Өсімдіктер мен жануарлардың байырғы таралуы, әртүрлілерді геологиялық замандардағы табиғи шарттар палеонтология, тарихи геология және палеогеография сияқты ғылымдардың зерттеу заты болып табылады.

Бұл ғылымдардың мәліметтері жануарлардың және өсімдіктердің таралуының белгілі бір немесе басқа да ерекшеліктерінің шарттары анықталған жағдайда биогеографияда кең қолданылады.

Биогеография -георгафиялық тәртіптердің түп қазықтарының бірі. Бұл ғылымның негізгі жайларын білу табиғатты пайдалану мен қорғау, дәрігерлік география, адам экологиясы, қоршаған орта мониторингі және көптеген басқа да сұрақтардың шешімін табуға қажет.

Биогеографиялық әдістер және жақын келулер, мысалы, 1995 ж. 55 европалық елдердің табиғат қорғау министрлерімен қол қойылған Жалпыевропалық биологиялық және ландшафтты әр түрлілік стратегиясын жүзеге асыруда анықтаушы болып келеді

Бұл жерде негізгі мақсат аймақтардың табиғи ерекшеліктерін ескере отырып, экожүйелерге антропоген жүктеулерді азайту мақсатымен, тепе-теңдіктің сақталуын сүйемелдеудің, экологиялық (биологиялық) әр түрліліктің сақталуын үйлесімді әдістер және өндірістік қызмет тәсілдерін жасап шығару болып табылады.

Биогеография жақын арадағы болашаққа дүниежүзілік бірлестік даму стратегияларын өңдеу үшін қажетті сондай ғылымдардың біреуі болады. Осы заманғы биогеографияда планета тірі жамылғысын зерттеуге негізгі жақындаулар пайда болды: флористико - фаунистический, экологиялық, тарихи, аймақтық.

Биогеографияның өте маңызды ұғымдары: флора - белгілі бір аумақтарда өсіп жетілуші өсімдіктер таксондарының тарихи пайда болған жиынтығы, фауна - жануарлар таксондарының жиынтығы, микрофлора -шағын организмдарге сәйкес қолданылатын сондай ұғым. Белгілі бір немесе басқа бір ауданның флора және фаунасының жиынтығы оның биот а құрайды ( Бобринский, 1951) .

Бұл терминдер тек қана барлық өсімдіктердің, саңырауқұлақтардың, шағын организмдердің және жануарлардың жиынтығына ғана емес, сонымен қатар өсімдік немесе жануарлар әлемінің ірі бөлімшелеріне де қолдануға болады.

Дәл осылай, бір споралы өсімдіктердің флорасы, папоротниктардың флорасы, саңырауқұлақтардың флорасы(микофлоре) туралы. Басқада сүтқоректі жануар фаунасы (териофауна), құстардың (орнитофауна), шыбын-шіркейлердің (энтомофауна) және т . б . туралы да айта аламыз.

Барлық бұл ұғымдар жеткілікті сыйымды және тек қана көріністі құрамды емес, сонымен қатар басқа таксондардың әр түрлілік және құрам, олардың пайда болуы, кеңістіктік - уақыттық арақатынастарын талдауға мүмкіндік береді.

Флора және фауналарды талдау кезінде қолданылатын өте маңызды георгафиялық(хорологиялық) сипаттамалардың бірі, қандай да бір түрдің, тайпаның, немесе өсімдіктер мен жануарлардың басқа таксонының таралу облысы- ареал болып келеді. Жергілікті флора мен фауналардың тарихи дамуы түрдің пайда болу процестерімен, түрлердің біреулерін басқалардың ығыстыруымен, олардың көшіп қонуларымен және қырылумен және т. б тығыз байланысты.

Популяция - бұл термин бір түрге жататын осаптар бірлестігін білдіреді. Зооценоз немесе жануарлар қауымдастығы жануарлар бірлестігі д. а. Зооценоз және фитоценоз бірлестігі биоценозді д. а. Сонымен биогеографияда “ареал” деген сөз қарастырамыз. Флора мен Фауналардың арасындағы айырмашылықтар анықтаушы дәрежеде әрбір аймақтың геологиялық тарихымен түсіндіріледі. Фауналар және флораларды уақыттық және кеңістікте талдау қандай да бір немесе басқа фауна және флораның қазіргі немесе қазбалы түрлерінің қандай таксономиялық топтардан, қандай жолмен және қандай уақытта пайда болғанын көрсетуші тарихи биогеография пәнін құрайды.

Талдаудың басқа жолын экологиялық биогеография, немесе өсімдіктерден, жануарлардан, микробтардан құралатын қоғамдастықтардың таралу заңдылықтарын зерттеуші георгафиялық экология ұсынады.

Бірге мекендеуші өсімдіктер, жануарлар, шағын организмдар бір-бірімен және ортамен әртүрлі өзара қатынастарға түседі және бір-бірінен көріністі құраммен және түрлердің санымен, сондай-ақ олардың құрылым ерекшеліктермен ерекшеленетін бірлестіктерді (ценоздар) құрайды

Іс жүзінде кез-келген ценоздан өсімдіктер бірлестігін (фитоценоз), жануарлар әлемін, шағын организмдер бірлестігін ерекше бөліп алуға болады.

Бірлестік термині өлшемсіз. Жалпы орман да, және қылқанжапырақты орман да, және көдік - зеленомошниктерді бірлестіктер секілді айқындауға болады. Бірлестіктердің таралу заңдылықтарының зерттеу кезінде олардың құрылымындағы ерекшеліктерді табу және әр түрлі аймақтарда және эколого-георгафиялық шарттарда өмір сүруі үлкен мағынаға ие болады.

Экологиялық биогеографияда құрылық дифференцацисының элементарлық бірлігі болып, тірі және сіресіп қалғандар(атмосфера, топырақ, су) компоненттерінің айқын құрамымен, зат алмасу және энергия селімен бірыңғай кешенге біріккен жер бетінің біркелкі учаскесі - биогеоценоз табылады. Биогеоценоз шекаралары биогеоценоз компоненттерінің өте маңыздыларының және ең жеңіл бөлінетіндерінің (физиономиялық) біреуі ғана болатын өсімдіктер бойынша белгіленеді.

Ең жоғарғы ранг бірлігі - биом - өсімдіктердің физиономиялық белгілері бойынша, көбінесе аймақтық сипатының бар болуымен, және территориялық үйлестірулерден көрінетін қандай да бір аймақтың биогеоценоз қосындылары: тундраның, тайганың, араласқан ормандардың және т. б. бөлінеді

2 апта

ОБСӨЖ № 4

ОБСӨЖ тақырыбы: Биогеография - географиялық қабықтың басты компоненті ретінде.

ОБСӨЖ жоспары:

1. Биогеография - географиялық қабықтың басты компоненті ретінде.

2. Биогеография бөліктері.

Студенттің орындайтын тапсырмасы:

Глоссарий:

Флора -
Фауна -
Микрофлора -
Биота -
Ареал -
Тарихи биогеография -
Экологиялық биогеография-
Георгафиялық экология-
Бірлестік-
Популяция -
Зооценоз -
Фитоценоз -
Биом -

3 апта

ОБСӨЖ № 5

ОБСӨЖ тақырыбы: Биосфера - тіршілік ортасы.

ОБСӨЖ жоспары:

ОБСӨЖ мәтіні: Биосфера деген түсінік грекше “bios”- тіршілік, ” sfaira”-шар деген мағына береді, яғни Жер шарындағы тіршілік аймағы ретінде ғылымға енгізген австриялық геолог Зюсс болды. Ол 1875 жылы “географиялық қабық” деген терминді ғылымға енгізгенімен биосфера туралы көп дерек бермеген, тек қана бұл қабықты “тіршілік қабығы ” деп атаған. Ал биосфераны ғылымға толық енгізген орыс академигі В. И. Вернадский болды. Ол өзінің “Биосфера” деген еңбегінде биосфераны планетаның ең маңызды қабықтарының бірі деп қарастырып, биосфераның сандық көрсеткіштері аз болса да, Жер бетіндегі барлық процес тер тіршілікке байланысты деп. атап көрсетті.

Биосфера -тірі организмдер мекендеген және олардың әсерінен өзгерген Жердің қабығы.

Жер бетінде тірі организмдер ең алғаш ұсақ су қоймаларында пайда болды деген пікір бар. Олар жылы климаттың әсерінен пайда болған. Сол кезде жорамалдар бойынша күннің ультрафиолеттік сәулелерінен сақтайтындай қазіргідей озон қабаты болмаған. Бұл қабаттың міндетін атқарушы ол кезде су беттерінде цианобактериялар болған, осы бактериялардың 3 млрд жыл бұрынғы бір клеткалы ядросыз жәндіктердің қалдықтары Африкада табылған. Осы су қоймаларынан тіршілік мұхитқа, кейін жер бетіне тараған. Осыдан соң жер бетіне организмдердің саны күрт көбейіп кетті. Соның ішінде адамның пайда болуын да атап өтуіміз керек.

Барлық биосфера тарихында 500 млн тірі организмдердің түрі болған, ал қазіргі кезде олардың саны 2 млн. нан. 10 млн. ға дейін жетеді.

Жер беті не тірі организмдердің кең көлмде таралуына олардың қоршаған ортаға бейімділігі және көбеюінің көп мөлшерде болуы әсерін тигізді.

4. Қазіргі заманғы дүниенің даму тарихы болған оқиғалардың хронологиясын былай сипаттаған:

Бірнеше 100 мың жылдан алдын жеңіл элементтердің атомдары пайда болды
15 млрд жыл бұрын жұлдыздардың бірінші ұрпағы пайда болды, ауыр элементтердің атомдарды түзілді.
5 млрд жыл бұрын-Күн пайда болды.
3, 8 млрд жыл бұрын- өсімдіктер пайда болды.
450 млн жыл бұрын-жануарлар пайда болды.
150 млн жыл бұрын- сүтқоректілер пайда болады.

Тіршілікті сипаттаудың ең дұрыс жолы тірі ағзаға тән негізгі қасиеттерді атап көрсету болып табылады.

Олар : өзін-өзі ұдайы өндіруге қабілеттілігі, тұқым қуалаушылық - ағзалардың өз белгілері мен қасиеттерін көбею ерекшеліктерін ұрпақтан-ұрпаққа беру, өзгергіштің - ағзаның жаңа белгілері мен қасиеттерге ие болуы, өсу және даму. Даму өсумен тығыз байланысты. Бұл әрекеттің ағза құрамымен құрылымы күрделі де сапалы өзгерістерге ұшырайды, тітіргендіргіштік - ағза айналымындағы ортаның әсеріне түрліше жауап бере алады, өзін-өзі реттеуге қабілеттілігі, дискреттілігі - тірі дене көптеген құрамдас бөлшектердің жиынтығы, яғни, жасуша → ұлпа → мүше → ағза болып табылады.

3апта

ОБСӨЖ № 6

Тақырыбы: Биосферадағы әлемдік процестерге сипаттама фотосинтез, хемосинтез, тыныс алу және т. б

ОБСӨЖ жоспары:

1. Биосферадағы биогеохимиялық айналым.

2. Биосфера эволюциясы.

Студенттің орындайтын тапсырмасы:

Реферат сұрақтары:

1. Биосфераның негізгі қасиеттері.

2. Биосферадағы зат айналымы мен биохимиялық циклдер.

3. Биосфераның энергетикасы.

4. Биосфера ғаламдық экожүйе.

Тест тапсырмасы:

1. Биосфера деген не?

а) жер шарындағы адамзаттың, жан-жануарлардың, өсімдіктердің және т. б. тірі организмдердің тіршілік ететін ортасы

ә) бір түрдің өкілдерінің екінші бір түр өкілін қорек немесе тіршілік ортасы ретінде пайдалану

б) түрлер арасындағы болатын қарым - қатынастардың ең жоғарғы формасы

в) ағаш өсімдіктер өспейтін тек ксерофильді ерекшелігі бар шөптесін өсімдіктер өсетін жазық жер

д) топырақ ауасының атмосфералық ауамен газ алмасу арқылы оттегімен, ал жер бетіндегі қабатты көмірқышқыл мен байыту

2. Биосфера термині қай жылы ғылымға енді?

а) 1875ж Австралияның атақты геологы Зюсс

ә) 1987ж Дакучаев

б) 1877ж Кильск университетінің профессоры Х. Мебиустың жұмысында

в) Кузяйкин. А. Г. 1796ж

д) 1940ж В. Н. Сукачев

3. Биосфера неше қабаттан тұрады?

а) 3

ә) 8

б) 7

в) 6

д) 10

4. Атмосфера деген ?

а) жер шарын түгелдей орап тұрады

ә) табиғи су қоймаларынан құралады

б) жердің қатты қабаты

в) астыңғы қабаты

д) тау жоталардың, шыңдардың қабаты

5. Гидросфера деген ?

а) табиғи су қоймаларынан құралады

ә) тау жоталардың, шыңдардың қабаты

б) жердің қатты қабаты

в) астыңғы қабаты

д) жер шарын түгелдей орап тұрады

6. Литосфера деген ?

а) жердің қатты қабаты

ә) тау жоталардың, щыңдардың қабаты

б) жер шарын түгелдей орап тұрады

в) астыңғы қабаты

д) табиғи су қоймаларынан құралады

7. Биосфераның ең бірінші заманын не деп атайды?

а) архей

ә) флора

б) прогрессивті эндемик

в) субэндемик

д) релективті

4апта

ОБСӨЖ № 7

ОБСӨЖ тақырыбы: Жер шарының негізгі өсімдік белдеулері.

ОБСӨЖ жоспары:

1. Жер шары өсімдігінің өсуі.

2. Жер шары өсімдіктері.

ОБСӨЖ мәтіні; Жер шары өсімдігінің өсуі, бірлестік, құруы, ағаш, бұта шөптесін өсімдіктер болып келуі, түрдің бір жерде аздығы, екінші жерде көптігі, орманг, шөлдала, шалғын, су өсімдіктері болып бөлінуі көптеген фактордың әсері екендігі дәлелдеуді қажет етпейді. Солтүстіктен оңтүстікке қарай тундра орманды алқап, шалғынды жерлер, аралас орман, дала шөл, субтропика, тропика болып бөлініп келсе олардың әрқайсысы өзен, көл, қырат, тау, батпақтарына байланысты өсімдік зоналарына бөлінеді.

Шведцария ботанигі Брокман- Ерош. М «Идеалды континет»(1877ж) атты кітап шығарып өсімдіктердің жер шарында таралу жөнінде өз заңдылығын ұсынды.

Брокман - Ерош заңдылығы:

1. Жылылықтың экватордан полюске қарай азаюы

2. Теңіз бен материкке соғатын ылғалды жерге өсімдікке әсер ететіндігі

3. Материктен теңізге қарай соғатын құрғақ жел әсері

4. Жаңбырдың теңізден материкке қарай азаюы

Жер шары өсімдіктері

1. Тропикалық орманды алқап үш формацияға бөлінді.

А) Ылғалды тропикалық орман. Экватордан оңтүстікке, солтүстікке қарай ылғалдылық азая береді.

Б) Субтропикалық ормандар өсімдіктері мәңгі жасыл қалыңда етті жапырақтары бар. Субтропика өсімдіктері жылылықпен ылғалдылықты қажет етеді.

В) Қыс мезгілінде де жасыл болып тұратын орманды алқап климаты ылғалды, жазы құрғақтау

2. Шөл, шөлейтті дала белдеуі. Теңіз жағалауынан бастап, солтүстікке қарай шөл дала мен өсімдіктерімен алмасады. Тұрақты соғатын құрғақ жел өсімдіктер түрінің, санына өз әсерін тигізбей қоймайды. Құрғақ, шөл дала температурасы төмендеу орманды зонамен жалғасады.

3. Орманды белдеу алқабы. Жазда жасыл ағаш орман ағасштары, қылқан жапырақты және қатты жапырақты орман алқабы аумақты жерді алып жатыр. Теңіз жағалауында көктемі, жазы жылы, қысы суық болғандықтан, жапырақтары жылдың суық мезгілінде түсіп отырады, сондықтан қылқан жапырақты орман өкілдері шығыста континенталды ауа райы жағдайына ауысып, шоғырланған. Қатты жапырақты орман ағаштары да құрғақта, жылы, бірақ ылғалдылық жетіспеген аралықта өседі. Қатты жапырақты орман өкілі лавр ылғалы ылғалы молырақ теңіз жағалауында ауыспалы болып тұратын жерлерінде өседі.

4. Ормансыз солтүстік белдеу. Бұл негізінен, екі фармацияға бөлінеді.

А) Ауа райының қолайсыздығына байланысты, бойлары кішігірім бұта, ағаш, өсімдіктер өседі.

Б) Ағаш өсімдік өспейтін далалы алқап.

4апта

ОБСӨЖ № 8

ОБСӨЖ тақырыбы: Жер шарындағы тірі организмдер. Жер шарының жануарлар дүниесі. Көптүрлілігі.

ОБСӨЖ жоспары:

1. Жер шарындағы тірі организмдер.

2. Жер шарындағы жануарларының таралуы.

Студенттің орындайтын тапсырмасы:

Коллоквиум сұрақтары:

1. Тірі организмдер, оның классификациясы мен систематикасы.

2. Тіршілік ету орталарындағы тірі организмдердің таралуына сипаттама.

3. Тірі организмдердің жер шарында таралуы.

5 апта

ОБСӨЖ № 9

ОБСӨЖ тақырыбы: Климаттық, биотикалық және антропогендік факторлар.

ОБСӨЖ жоспары:

1. Организмдердің экологиялық факторлар.

2. Организмдердің негізгі тіршілік орталары.

ОБСӨЖ мәтіні: Экологиялық факторлар - кез - келген тірі организм өзін айнала қоршаған табиғи ортамен тығыз байланыста ғана өмір сүре алады. Олар - топырақ, су, менералды заттар, жер бедері және атмосфералық әртүрлі құбылыстар. Табиғи ортаның компоненттері (ірі немесе ұсақ бөліктері) тірі организмдерге теріс немесе оң әсер етуі мүмкін. Сондықтан әрбір организмнің өзіне ғана қолайлы ортасы немесе мекені болуы тиіс. Мәселен, көлбақа үшін қалыпты өсіп-көбеюіне орта ылғалы мол көл қажет. Бірақ та, организм үшін табиғаттың барлық элементтері белгілі мөлшерде қажет және жиынтық күйінде әсер етеді. Олардың біреуі қажет, екіншісі орташа, үшіншісі мүлдем қажет емес зиянды болуы мүмкін. Сонымен орта дегеніміз- организмнің өсіп-көбеюіне, тіршілігіне, дамуы мен таралуына тікелей жанама әсер ететін айнала қоршаған орта.

Экологиялық фактор дегеніміз - организм үшін қажетті немесе теріс әсерін тигізетін ортаның элементтерін айтамыз. Табиғатта экологиялық факторлар жиынтық күйінде әсер етеді. Организмдер болса факторлардың әсеріне әртүрлі реакция береді. Мысалы, ащы суда тіршілік ететін организмдер үшін тұз және минералды заттар шешуші рол атқарса, ал тұщы су организмдер үшін қажеті шамалы.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.