Майланған қабат пен гибридті зона туралы заманауи көзқарастар

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Жоспары:

Кіріспе
Негізгі бөлім

Майланған қабат
Майланған қабаттың түзілу
Майланған қабаттың емдеудегі рөлі
Гибридті қабат
Гибридті зонаның түзілуі

Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

КІРІСПЕ

Майланған қабат туралы (ағл. smear lауеr) ең алғаш дентинге композиттердің адгезиясын зерттегенде, тіс тіндеріне электронды-микроскопты зерттеу жұмыстары жүргізілгенде айтыла бастады. Зерттеулер барысында тіс емдеудегі айтылған қабаттың маңыздылығы анықталған болатын. Келесіде авторлардың алдында көпетеген сұрақтар пайда болды. Майланған қабатпен қалай жұмыс істеу керек? Қандай оң жақтары бар? Қандай теріс жақтары бар?

Осыдан келе майланған қабаттан соң гибридті зона жасалған болатын.

Авторлардың көбісі жұмысты екінші, яғни гибридті қабатпен жүргізген жөн екендігін айтып өткен. Алдыда

МАЙЛАНҒАН ҚАБАТТЫҢ ТҮЗІЛУІ

Тістің қатты тіндерін егеп-тазалағаннан кейін дентин бетінде майланған қабат түзіледі (smear layer) . Ол жасушалардан және тістің қатты тіндерінің қалдықтарынан, бактериялар, дентин сұйықтығынан және т. б. -нан тұрады. Бор дәнекерленген дентинді бұзғанда, одонтобласт өсінділерінің қайта түзілетін дәнді май қабатына еніп (зону зернистого жирового перерождения отростков одонтобластов), топталған май тамшыларын әлеміштейді. Майланған қабаттың қалыңдығы 1 -5 мкм болады, бірақ оны сумен кетіру мүмкін емес, себебі MacComb and Mader сипаттамалары бойынша, ол дентин каналдарына терең еніп берік болады.

Бормашина қолданған, ультрадыбысты өңдеу кезінде, міндетті түрде майланған қабат пайда болады. Ал егер зақымдалған дентинді химиялық жолмен тазаласа, лазер пайдаланылса, бұл қабат мүлдем түзілмейді.

Максимальді адгезия үшін жабыстырылатын беттердің бір-біріне тығыз болғаны керек. Ал майлаған қабат пломбаның дентинмен байланысын нашарлатады.

МАЙЛАНҒАН ҚАБАТТЫҢ ЕМДЕУДЕГІ РӨЛІ

Онымен қоса бұл қабат дентиннің өткізгіштігіне әсер етіп, каналдағы токсинді заттардың диффузиясына төтеп бере, ұлпаны қорғайды. зерттеулерге назар аударсақ 86% жағдайда сұйықтықтың қозғалуына шектейді. Қышқылмен жуып-шаю кешендері арқылы майланған қабат жоғалып, дентиннің өткізгіштігі жоғарылайды. Осы жерден сұрақ туындайды-майланған қабатпен не істеу керек? Оны қалдыру керек пе алде жойған дұрыс бола ма? Кейбір авторлар оны жоюдың дұрыс екендігін көрсетеді, себебі ол жерде бактериялар бар. Бір жағынан бұл қабат бактериялардың дентин каналдарына өтуіне физикалық бөгет жасайды. Бірақ басқа тәжірбиелерде ол бактериялар инвазиясына бөгет болса да, олардың токсиндерінің диффузиясына әсер ете алмайды. Ал бұл жерден микроорганизмдердің өнімдері ұлпаға жетіп, қабыну реакциясын туғызады. Осыдан қорыта келе аталған қабатты жою және оны "стерильді, токсикалық емес" гибридті қабатпен орынбасуы керек деп шешілген.

Бүгінгі таңда майланған қабатты 15 секунд аралығында 35-37%-дық фосфор қышқылымен протравка жасау арқылы жояды.

ГИБРИДТІ ЗОНА ЖӘНЕ ОНЫҢ ТҮЗІЛУ

Гибридті зона - протравка жасалған тіс тіні мен енгізілген адгезия жүйесінің компоненттері, композит арасындағы кеңістік.

Майланған қабат ерігеннен кейін, беткейлік дентин деминерализацияға ұшырайды, ал коллаген талшықтары жалаңаштанады. Дентн гибридизация үрдісіне толық дайын болады.

Дентиннің протравкасы қолданылса, дымқыл адгезия қағидасын ұмытпаған жөн. Дентинди қатты кептіріп жіберуге болмайды, ол дымқыл, жылтырлақ, әйтпесе ауа дентин каналдарынаа өтіп кетеді, дентин деминерализденіп, коллаген талшықтары жабыса бастайды («эффект спагетти»), осының кесірінен гибридті зонаның түзілуі бұзылады. Жоғарыда айтқанның нәтижесі ретінде гиперестезия болуы мүмкін, онымен қоса пломбаның дентинге жабысуы төмендейді. Сондықтан да ауа мен судың жіңішке ағысы эмальге бағытталуы керек, ал дентинге оның ұшындылары да жеткілікті.

ГИБРИДТІ ЗОНАНЫҢ МАҢЫЗДЫЛЫҒЫ

Бұл қабат тек қана композиттің дентинмен мықты фиксациясына жауап беріп қана қоймай, микроорганизмдер мен химиялық заттардың дентин каналдары мен тіс қуысына инвазиясына қарсы қорғаныштық барьер болып табылады. Онымен қоса, дентин түтікшелеріндегі ликвор қозғалысын шектеп, постоперативті сезімталдылықты төмендетеді.