Жарық
I Кіріспе
II Негізгі бөлім
1.1 Жарық
1.2 Табиғи және жасанды жарық
1.3 Бөлмелердің жарықтандырылуы,сабаққа дайындалатын бөлігі
1.4 Жарықтың дифракциясы,жылдамдығы,интерференциясы, қысымы, сынуы, шашырауы
III Қорытынды
IV Пайдаланылған әдебиеттер
II Негізгі бөлім
1.1 Жарық
1.2 Табиғи және жасанды жарық
1.3 Бөлмелердің жарықтандырылуы,сабаққа дайындалатын бөлігі
1.4 Жарықтың дифракциясы,жылдамдығы,интерференциясы, қысымы, сынуы, шашырауы
III Қорытынды
IV Пайдаланылған әдебиеттер
Рационалды табиғи жарықтандыру психологиялық комфорт қамтамасыз етеді, көру және жалпы шаршауды болдырмайды, көздің кәсіптік ауруларға шалдығуына жол бермейді, еңбек өнімділігін көтереді және еңбек сапасын жақсартады, жарақаттану қауіптерін төмендетеді.
Өндірістік бөлімшелерді жарықтандыруға еңбекті қорғау келесі негізгі талаптарды қояды: жарықтың жеткілікті болуы және көзбен көру жұмысының сипатына сәйкес болуы тиіс, көру обьектісі мен фон аралығында көлеңке болмауы, араларында біршама шектеу болуы қажет; жарық көзі обьектіде шағылыспауы тиіс; жарық көзі жұмыс істеушінің көзін шағылыстырмауы керек; жұмыс ауданын жарықтандыру дәрежесі үнемі бір қалыпта болады; жасанды жарықтандыруға арналған электр қондырғылары қызмет көрсетуге залалсыз болуы қажет.Кәсіпорынның өндірістік, қосымша және әкімшілік-тұрмыстық бөлімшелерінде табиғи және жасанды жарықтандыру қолданылады.
Рационалды табиғи жарықтандыру психологиялық комфорт қамтамасыз етеді, көру және жалпы шаршауды болдырмайды, көздің кәсіптік ауруларға шалдығуына жол бермейді, еңбек өнімділігін көтереді және еңбек сапасын жақсартады, жарақаттану қауіптерін төмендетеді.
Өндірістік бөлімшелерді жарықтандыруға еңбекті қорғау келесі негізгі талаптарды қояды: жарықтың жеткілікті болуы және көзбен көру жұмысының сипатына сәйкес болуы тиіс, көру обьектісі мен фон аралығында көлеңке болмауы, араларында біршама шектеу болуы қажет; жарық көзі обьектіде шағылыспауы тиіс; жарық көзі жұмыс істеушінің көзін шағылыстырмауы керек; жұмыс ауданын жарықтандыру дәрежесі үнемі бір қалыпта болады; жасанды жарықтандыруға арналған электр қондырғылары қызмет көрсетуге залалсыз болуы қажет.Кәсіпорынның өндірістік, қосымша және әкімшілік-тұрмыстық бөлімшелерінде табиғи және жасанды жарықтандыру қолданылады. Табиғи жарық /күннің көрінетін жарық энергиясы/ организмнің жұмысын реттейді, оның қоршаған ортаны сезіне білу қабілетін қамтамасыз етеді, бөлмеде бірқалыпты жарық тудыруға мүмкіндік тудырады.
Күннің жерге түсетін барлық жалпы энергиясы мөлшерінің шамамен 52% көзге көрінетін жарық, қалғаны – көзге көрінбейді: жылулық, инфрақызыл /43%/ және ультракүлгін /5%/.
Ультракүлгін сәуленің ұзақ мерзімде болмауы немесе оның қажетті мөлшерден аз дозасы адам организміне кері әсер етеді, патологиялық өзгерістер туғызады және олар ультракүлгін жетімсіздігі деп аталады./жарық сәуледен аштық/.Табиғи жарықтандырудың келесі жүйелерін ажыратады: жанама –күндізгі жарық бөлмеге ғимараттың қабырғаларындағы тесіктер арқылы түседі; жоғарғы- жарық ғимарат төбесіндегі тесіктер арқылы енеді; комбинирлі – жанама және жоғарғы жарықтандыру бірге қолданылады; бірлескен –жарықтандыру тәуліктің жарық кезінде табиғи мен жасанды түрін бірге қолдану арқылы орындалады. Бұл жағдайда көру жұмысының жағдайларына табиғи жарықтың жеткіліксіз болуынан жарықтандыру үнемі табиғи жарық көздерімен толықтырылады, ол арнайы СНиП талаптарына сәйкес жүргізіледі.Бұл дипломдық жобада біржақта жанама жарықтандыруды қолдану қарастырылған.
Жасанды жарық - негізгі бөлмелердің жасанды жарықтандырылуына санитарлық бақылау жүргізген кезде “жарықтандыруды өлшеу хаттамасы” толтырылады, сонымен қатар оның сандық және сапалық жақтары да сипатталады. Ол үшін бөлменің жасанды жарықтандырылуы табиғи жарық спектріне жақын ба, біркелкілігі қандай, жарқырауы көзге қолайсыз емес пе сияқты сұрақтар анықталады. Бұл сұрақтарды анықтау үшін жасанды жарық көздерін (люминисцентті шам, қыздырғыш шам), жарықтандыру жүйесін (жалпы, аралас), шырақтардың типтерін (түзу шағылысу, таралуы), олардың іліну биіктігі, орналасу тәртібі, шамдардың электрлік қуаты (жалпы Вт, меншікті үлесі-Вт/м2) анықталады.
Жасанды жарықтың нормасы ҚНменЕ беріледі. Қолданылатын жарық көздері үнемді, әрі ыңғайлы болуы керек. Люминисценттік шамдар қойылатын талаптарға сай келеді деп есептеледі. Олардың жарықтандыруы қыздырғыш шамдарға қарағанда жоғары, және берілетін жарықтың спектрлік құрамы табиғи жарықтың спектріне жақындау келеді. Қыздырғыш шамдарға қарағанда люминисцентті шамдар жылу көзі болып табылмайды, яғни бөлме ауасын қосымша қыздырмайды және олар жарықтандыру беті кең, түзу жарық көзі болып табылады. Сәулелері үлкен көлеңкелер туғызбайды. Қолданылуы 2-2,5 есе арзанға түседі.
Оқу-тәрбие мекемелерінде люминисцентті шамдардың ЛЕ (люминисцентті табиғи жарық), ЛБ (люминсцентті ақ түс), ЛТБЦ (люминисцентті жылы-ақ түсті) түрлерін және т.б. жарықтандыру сипаты табиғи жарыққа жақын келетіндерін пайдалану керек.
Өндірістік бөлімшелерді жарықтандыруға еңбекті қорғау келесі негізгі талаптарды қояды: жарықтың жеткілікті болуы және көзбен көру жұмысының сипатына сәйкес болуы тиіс, көру обьектісі мен фон аралығында көлеңке болмауы, араларында біршама шектеу болуы қажет; жарық көзі обьектіде шағылыспауы тиіс; жарық көзі жұмыс істеушінің көзін шағылыстырмауы керек; жұмыс ауданын жарықтандыру дәрежесі үнемі бір қалыпта болады; жасанды жарықтандыруға арналған электр қондырғылары қызмет көрсетуге залалсыз болуы қажет.Кәсіпорынның өндірістік, қосымша және әкімшілік-тұрмыстық бөлімшелерінде табиғи және жасанды жарықтандыру қолданылады.
Рационалды табиғи жарықтандыру психологиялық комфорт қамтамасыз етеді, көру және жалпы шаршауды болдырмайды, көздің кәсіптік ауруларға шалдығуына жол бермейді, еңбек өнімділігін көтереді және еңбек сапасын жақсартады, жарақаттану қауіптерін төмендетеді.
Өндірістік бөлімшелерді жарықтандыруға еңбекті қорғау келесі негізгі талаптарды қояды: жарықтың жеткілікті болуы және көзбен көру жұмысының сипатына сәйкес болуы тиіс, көру обьектісі мен фон аралығында көлеңке болмауы, араларында біршама шектеу болуы қажет; жарық көзі обьектіде шағылыспауы тиіс; жарық көзі жұмыс істеушінің көзін шағылыстырмауы керек; жұмыс ауданын жарықтандыру дәрежесі үнемі бір қалыпта болады; жасанды жарықтандыруға арналған электр қондырғылары қызмет көрсетуге залалсыз болуы қажет.Кәсіпорынның өндірістік, қосымша және әкімшілік-тұрмыстық бөлімшелерінде табиғи және жасанды жарықтандыру қолданылады. Табиғи жарық /күннің көрінетін жарық энергиясы/ организмнің жұмысын реттейді, оның қоршаған ортаны сезіне білу қабілетін қамтамасыз етеді, бөлмеде бірқалыпты жарық тудыруға мүмкіндік тудырады.
Күннің жерге түсетін барлық жалпы энергиясы мөлшерінің шамамен 52% көзге көрінетін жарық, қалғаны – көзге көрінбейді: жылулық, инфрақызыл /43%/ және ультракүлгін /5%/.
Ультракүлгін сәуленің ұзақ мерзімде болмауы немесе оның қажетті мөлшерден аз дозасы адам организміне кері әсер етеді, патологиялық өзгерістер туғызады және олар ультракүлгін жетімсіздігі деп аталады./жарық сәуледен аштық/.Табиғи жарықтандырудың келесі жүйелерін ажыратады: жанама –күндізгі жарық бөлмеге ғимараттың қабырғаларындағы тесіктер арқылы түседі; жоғарғы- жарық ғимарат төбесіндегі тесіктер арқылы енеді; комбинирлі – жанама және жоғарғы жарықтандыру бірге қолданылады; бірлескен –жарықтандыру тәуліктің жарық кезінде табиғи мен жасанды түрін бірге қолдану арқылы орындалады. Бұл жағдайда көру жұмысының жағдайларына табиғи жарықтың жеткіліксіз болуынан жарықтандыру үнемі табиғи жарық көздерімен толықтырылады, ол арнайы СНиП талаптарына сәйкес жүргізіледі.Бұл дипломдық жобада біржақта жанама жарықтандыруды қолдану қарастырылған.
Жасанды жарық - негізгі бөлмелердің жасанды жарықтандырылуына санитарлық бақылау жүргізген кезде “жарықтандыруды өлшеу хаттамасы” толтырылады, сонымен қатар оның сандық және сапалық жақтары да сипатталады. Ол үшін бөлменің жасанды жарықтандырылуы табиғи жарық спектріне жақын ба, біркелкілігі қандай, жарқырауы көзге қолайсыз емес пе сияқты сұрақтар анықталады. Бұл сұрақтарды анықтау үшін жасанды жарық көздерін (люминисцентті шам, қыздырғыш шам), жарықтандыру жүйесін (жалпы, аралас), шырақтардың типтерін (түзу шағылысу, таралуы), олардың іліну биіктігі, орналасу тәртібі, шамдардың электрлік қуаты (жалпы Вт, меншікті үлесі-Вт/м2) анықталады.
Жасанды жарықтың нормасы ҚНменЕ беріледі. Қолданылатын жарық көздері үнемді, әрі ыңғайлы болуы керек. Люминисценттік шамдар қойылатын талаптарға сай келеді деп есептеледі. Олардың жарықтандыруы қыздырғыш шамдарға қарағанда жоғары, және берілетін жарықтың спектрлік құрамы табиғи жарықтың спектріне жақындау келеді. Қыздырғыш шамдарға қарағанда люминисцентті шамдар жылу көзі болып табылмайды, яғни бөлме ауасын қосымша қыздырмайды және олар жарықтандыру беті кең, түзу жарық көзі болып табылады. Сәулелері үлкен көлеңкелер туғызбайды. Қолданылуы 2-2,5 есе арзанға түседі.
Оқу-тәрбие мекемелерінде люминисцентті шамдардың ЛЕ (люминисцентті табиғи жарық), ЛБ (люминсцентті ақ түс), ЛТБЦ (люминисцентті жылы-ақ түсті) түрлерін және т.б. жарықтандыру сипаты табиғи жарыққа жақын келетіндерін пайдалану керек.
1. Асқарова Ұ.Б. Экология және қоршаған ортаны қорғау. Алматы: Заң әдебиеті,2007-90б
2. Атажанов И.И. Білім беру мекемелеріндегі еңбекті қорғау және қауіпсіздік техникасы мәселелері. Оқу құралы/Түркістан: Қ.А.Ясауи ат.ХҚТУ, 2009-91б
3. Өмір-тіршілік қауіпсіздігі.Оқулық С.Арпабеков құрастырған.Алматы 2004-256б
4. Үмбеталиев А.Д., Керімбек Ғ.Е. Кәсіпорын экономикасы және кәсіпкерлік.Астана 2005-176б
2. Атажанов И.И. Білім беру мекемелеріндегі еңбекті қорғау және қауіпсіздік техникасы мәселелері. Оқу құралы/Түркістан: Қ.А.Ясауи ат.ХҚТУ, 2009-91б
3. Өмір-тіршілік қауіпсіздігі.Оқулық С.Арпабеков құрастырған.Алматы 2004-256б
4. Үмбеталиев А.Д., Керімбек Ғ.Е. Кәсіпорын экономикасы және кәсіпкерлік.Астана 2005-176б
Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:
Жоспар
I Кіріспе
II Негізгі бөлім
1. Жарық
2. Табиғи және жасанды жарық
3. Бөлмелердің жарықтандырылуы,сабаққа дайындалатын бөлігі
4. Жарықтың дифракциясы,жылдамдығы,интерференци ясы, қысымы, сынуы,
шашырауы
III Қорытынды
IV Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Рационалды табиғи жарықтандыру психологиялық комфорт қамтамасыз етеді,
көру және жалпы шаршауды болдырмайды, көздің кәсіптік ауруларға шалдығуына
жол бермейді, еңбек өнімділігін көтереді және еңбек сапасын жақсартады,
жарақаттану қауіптерін төмендетеді.
Өндірістік бөлімшелерді жарықтандыруға еңбекті қорғау келесі негізгі
талаптарды қояды: жарықтың жеткілікті болуы және көзбен көру жұмысының
сипатына сәйкес болуы тиіс, көру обьектісі мен фон аралығында көлеңке
болмауы, араларында біршама шектеу болуы қажет; жарық көзі обьектіде
шағылыспауы тиіс; жарық көзі жұмыс істеушінің көзін шағылыстырмауы керек;
жұмыс ауданын жарықтандыру дәрежесі үнемі бір қалыпта болады; жасанды
жарықтандыруға арналған электр қондырғылары қызмет көрсетуге залалсыз болуы
қажет.Кәсіпорынның өндірістік, қосымша және әкімшілік-тұрмыстық
бөлімшелерінде табиғи және жасанды жарықтандыру қолданылады.
1. Жарық
Жарық. Күн сәулелерінің спекторының әртүрлі бөліктеріндегі сәулелену
ағзаға әртүрлі жағдайда әсер етеді.
Көрінетін жарық өсімдіктерге оларда жүретін фотосинтез процесі үшін
қажет. Түрлерді жарықсүйгіш (Фотофилдер) және көлеңкесүйгіш (фотофобтар)
деп бөледі.
Ұзын толқынды ультрокүлгін сәулелерге (УКС) өте белсенділік тән. Олардың
көп мөлшері қауіпті, ал аз мөлшерде көптеген түрлерге - өте қажет. Олар
өте күшті бактерицидті әсер етеді, антирахитік дәрумен Д түрінде
қабылданады, терінің күюін (терінің қорғаныштық реакциясы) қамтамасыз
етсе, инфрақызыл түсті ұзындығы750 мм.-ге жететін ұзын толқындар ағзаны
жылулықпен қамтиды.
Жасыл өсімдіктер өміріндегі жарықтың ролі:
1). Хлорофиллдің пайда болуы (фотосинтез).
2). Лептесіктердің жұмысын қалыптастырады (газ алмасу және транспирация),
ферменттердің белсенділігін арттырады, ақуыз және нуклеин қышқылдарының
биосинтезін жақсартады.
3). Жасушаның бөлінуі мен созылуына, өсуіне және өсімдіктің дамуына әсер
етеді, жеміс беру мен гүлдеу мезгілдерін анықтайды, сонымен бірге
өсімдіктердің формасының қалыптасуына да әсер етеді.
Жарыққа байланысты болатын экологиялық топтар:
1. Жарық сүйгіштер (жарықтағы) – гелиофиттер.
2. Көлеңке сүйгіштер (көлеңкедегілер) – сциофиттер.
3. Көлдеңкеге төзімділер – факультативті гелиофиттер.
Жануарлар үшін жарық кеңістікте бағытты бақылауға , көруге ғана қажет.
Жарық
Корінетін жарық - барлық жарықтың бірі
1. тар мағынада – көрінетін сәуле, яғни жиілігі 7,5 •1014 – 4,0 •
1014Гц аралығындағы адам көзі қабылдайтын электрмагниттік толқын;
2. кең мағынасында — қабылданатын сәулемен бірге спектрдің ультракүлгін
және инфрақызыл аймағындағы сәулелерді де қамтитын оптикалық сәуленің
синонимі.
1.2 Табиғи және жасанды жарық
Табиғи жарықтандыру
Рационалды табиғи жарықтандыру психологиялық комфорт қамтамасыз етеді, көру
және жалпы шаршауды болдырмайды, көздің кәсіптік ауруларға шалдығуына жол
бермейді, еңбек өнімділігін көтереді және еңбек сапасын жақсартады,
жарақаттану қауіптерін төмендетеді.
Өндірістік бөлімшелерді жарықтандыруға еңбекті қорғау келесі негізгі
талаптарды қояды: жарықтың жеткілікті болуы және көзбен көру жұмысының
сипатына сәйкес болуы тиіс, көру обьектісі мен фон аралығында көлеңке
болмауы, араларында біршама шектеу болуы қажет; жарық көзі обьектіде
шағылыспауы тиіс; жарық көзі жұмыс істеушінің көзін шағылыстырмауы керек;
жұмыс ауданын жарықтандыру дәрежесі үнемі бір қалыпта болады; жасанды
жарықтандыруға арналған электр қондырғылары қызмет көрсетуге залалсыз болуы
қажет.Кәсіпорынның өндірістік, қосымша және әкімшілік-тұрмыстық
бөлімшелерінде табиғи және жасанды жарықтандыру қолданылады.
Табиғи
жарық күннің көрінетін жарық энергиясы организмнің жұмысын реттейді, оның
қоршаған ортаны сезіне білу қабілетін қамтамасыз етеді, бөлмеде бірқалыпты
жарық тудыруға мүмкіндік тудырады.
Күннің жерге түсетін барлық жалпы энергиясы мөлшерінің шамамен 52%
көзге көрінетін жарық, қалғаны – көзге көрінбейді: жылулық, инфрақызыл
43% және ультракүлгін 5%.
Ультракүлгін сәуленің ұзақ мерзімде болмауы немесе оның қажетті мөлшерден
аз дозасы адам организміне кері әсер етеді, патологиялық өзгерістер
туғызады және олар ультракүлгін жетімсіздігі деп аталады.жарық сәуледен
аштық.Табиғи жарықтандырудың келесі жүйелерін ажыратады: жанама –күндізгі
жарық бөлмеге ғимараттың қабырғаларындағы тесіктер арқылы түседі; жоғарғы-
жарық ғимарат төбесіндегі тесіктер арқылы енеді; комбинирлі – жанама және
жоғарғы жарықтандыру бірге қолданылады; бірлескен –жарықтандыру тәуліктің
жарық кезінде табиғи мен жасанды түрін бірге қолдану арқылы орындалады. Бұл
жағдайда көру жұмысының жағдайларына табиғи жарықтың жеткіліксіз болуынан
жарықтандыру үнемі табиғи жарық көздерімен толықтырылады, ол арнайы СНиП
талаптарына сәйкес жүргізіледі.Бұл дипломдық жобада біржақта жанама
жарықтандыруды қолдану қарастырылған.
Жасанды жарық - негізгі бөлмелердің жасанды жарықтандырылуына
санитарлық бақылау жүргізген кезде “жарықтандыруды өлшеу хаттамасы”
толтырылады, сонымен қатар оның сандық және сапалық жақтары да сипатталады.
Ол үшін бөлменің жасанды жарықтандырылуы табиғи жарық спектріне жақын ба,
біркелкілігі қандай, жарқырауы көзге қолайсыз емес пе сияқты сұрақтар
анықталады. Бұл сұрақтарды анықтау үшін жасанды жарық көздерін
(люминисцентті шам, қыздырғыш шам), жарықтандыру жүйесін (жалпы, аралас),
шырақтардың типтерін (түзу шағылысу, таралуы), олардың іліну биіктігі,
орналасу тәртібі, шамдардың электрлік қуаты (жалпы Вт, меншікті үлесі-
Втм2) анықталады.
Жасанды жарықтың нормасы ҚНменЕ беріледі. Қолданылатын жарық көздері
үнемді, әрі ыңғайлы болуы керек. Люминисценттік шамдар қойылатын талаптарға
сай келеді деп есептеледі. Олардың жарықтандыруы қыздырғыш шамдарға
қарағанда жоғары, және берілетін жарықтың спектрлік құрамы табиғи жарықтың
спектріне жақындау келеді. Қыздырғыш шамдарға қарағанда люминисцентті
шамдар жылу көзі болып табылмайды, яғни бөлме ауасын қосымша қыздырмайды
және олар жарықтандыру беті кең, түзу жарық көзі болып табылады. Сәулелері
үлкен көлеңкелер туғызбайды. Қолданылуы 2-2,5 есе арзанға түседі.
Оқу-тәрбие мекемелерінде люминисцентті шамдардың ЛЕ (люминисцентті табиғи
жарық), ЛБ (люминсцентті ақ түс), ЛТБЦ (люминисцентті жылы-ақ түсті)
түрлерін және т.б. жарықтандыру сипаты табиғи жарыққа жақын келетіндерін
пайдалану керек.
1.3 Бөлмелердің жарықтандырылуы,сабаққа дайындалатын бөлігі
Балалар мен жасөспірімдер мекемелерінде жарықтандырылу тәртібі барлық
бөлмелердің, әсіресе негізгі бөлмелердің сандық және сапалық жағынан ұтымды
жарықтандырылуын қарастырады. Балалар мекемелерінің жарықтандыру тәртібін
көру қызметінің дұрыстығын сақтау проблемасынан бөліп қарауға болмайды.
Негізгі бөлмелердің жарықтандырылу жағдайы оқу-тәрбие кезінде жалпы және
көру қызмет-қабілетінің сақталуына жағдай жасап, көздің қажуының алдын
алып, соған сәйкес болатын көрудегі ауытқулардың, жеке алағанда алыстан
көрмеушіліктің дамуына жол бермеу керек.
Табиғи жарық. Балалар мен жасөспірімдер мекемелерінде табиғи жарық
көптеген нормалық көрсеткіштермен сипатталады. Олардың ішіндегі ең
негізгілері: ғимараттың учаскесінің дұрыс орналасуы, негізгі бөлмелердің
бағыты, табиғи жарық коэффициентінің, жарық коэффициентінің, тереңдік
коэффициентінің жеткіліктілігі. Негізгі бөлмелердің табиғи жарықтануына
қойылатын талаптар: жеткіліктілігі, біркелкілігі, жұмыс орнының
жарқырамауы, көлеңке түспеуі, бөлменің ысымауы.Бұл жағдайлардың орындалуы
мекеменің құрылысы (қайта салынуы) кезінде жүзекге асырылады. Бірақ ҚНменЕ
талаптары сақталған күннің өзінде көптеген жағдайлар кері әсер етіп, табиғи
жарықты сандық және сапалық жағынан біршама төмендетуі мүмкін. Бұндай
жағдайларға бөлме интерьерінің бояуы, жиһаздар мен басқадай құрал-
жабдықтардың түр-түсі мен орналасуы, терезенің өлшемі мен конфигурациясы,
санитарлық жағдайы, терезе алдының биіктігі т.с.с. жатады.Күнделікті
санитарлық бақылауда бөлменің жарықтандырылу жағдайын тексерген кезде
бөлменің бағыты, көлеңке коэффициенті, тереңдік коэффициенті терезенің
конфигурациясы мен өлшемі, оның санитарлық жағдайы, есіктердің, терезе
жақтауларының түр-түсі, әйнектелуі, терезе алдының биіктігі, қараңғылайтын
заттар (перде, гүлдер т.б.) қабырғаның, төбенің, құрал-жабдықтардың
бояуының түсі, оның санитарлық жағдайы анықталады.Алынған мәліметтер
СанНменЕ, ҚНменЕ сияқты нормаландыру құжаттарының талаптарымен
салыстырылады. Қажетті жағдайда ұсыныс, нұсқаулар беріледі. Негізгі
бөлмелердің терезелерінің бағыты барлық климаттық аудандарда, барлық оқу-
тәрбие мекемелері үшін оңтүстік, оңтүстік-шығыс, шығыс болып табылады.
Терезе өлшемдері мен конфигурациясы және саны - жарық коэффициентін, яғни
оның жеткіліктілігін анықтап біркелкілігін сипаттайды. Стандартты типтік
терезелердің биіктігі 2-2,5м, кеңдігі 1,8-2,0м, формасы жарық ағынын
(әсіресе жоғарғы жағынан) жақсы өткізуі керек. Сондықтан терезенің жоғарғы
жағы мейілінше төбеге жақын (0,15-0,3м) орналасқаны дұрыс. ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
I Кіріспе
II Негізгі бөлім
1. Жарық
2. Табиғи және жасанды жарық
3. Бөлмелердің жарықтандырылуы,сабаққа дайындалатын бөлігі
4. Жарықтың дифракциясы,жылдамдығы,интерференци ясы, қысымы, сынуы,
шашырауы
III Қорытынды
IV Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Рационалды табиғи жарықтандыру психологиялық комфорт қамтамасыз етеді,
көру және жалпы шаршауды болдырмайды, көздің кәсіптік ауруларға шалдығуына
жол бермейді, еңбек өнімділігін көтереді және еңбек сапасын жақсартады,
жарақаттану қауіптерін төмендетеді.
Өндірістік бөлімшелерді жарықтандыруға еңбекті қорғау келесі негізгі
талаптарды қояды: жарықтың жеткілікті болуы және көзбен көру жұмысының
сипатына сәйкес болуы тиіс, көру обьектісі мен фон аралығында көлеңке
болмауы, араларында біршама шектеу болуы қажет; жарық көзі обьектіде
шағылыспауы тиіс; жарық көзі жұмыс істеушінің көзін шағылыстырмауы керек;
жұмыс ауданын жарықтандыру дәрежесі үнемі бір қалыпта болады; жасанды
жарықтандыруға арналған электр қондырғылары қызмет көрсетуге залалсыз болуы
қажет.Кәсіпорынның өндірістік, қосымша және әкімшілік-тұрмыстық
бөлімшелерінде табиғи және жасанды жарықтандыру қолданылады.
1. Жарық
Жарық. Күн сәулелерінің спекторының әртүрлі бөліктеріндегі сәулелену
ағзаға әртүрлі жағдайда әсер етеді.
Көрінетін жарық өсімдіктерге оларда жүретін фотосинтез процесі үшін
қажет. Түрлерді жарықсүйгіш (Фотофилдер) және көлеңкесүйгіш (фотофобтар)
деп бөледі.
Ұзын толқынды ультрокүлгін сәулелерге (УКС) өте белсенділік тән. Олардың
көп мөлшері қауіпті, ал аз мөлшерде көптеген түрлерге - өте қажет. Олар
өте күшті бактерицидті әсер етеді, антирахитік дәрумен Д түрінде
қабылданады, терінің күюін (терінің қорғаныштық реакциясы) қамтамасыз
етсе, инфрақызыл түсті ұзындығы750 мм.-ге жететін ұзын толқындар ағзаны
жылулықпен қамтиды.
Жасыл өсімдіктер өміріндегі жарықтың ролі:
1). Хлорофиллдің пайда болуы (фотосинтез).
2). Лептесіктердің жұмысын қалыптастырады (газ алмасу және транспирация),
ферменттердің белсенділігін арттырады, ақуыз және нуклеин қышқылдарының
биосинтезін жақсартады.
3). Жасушаның бөлінуі мен созылуына, өсуіне және өсімдіктің дамуына әсер
етеді, жеміс беру мен гүлдеу мезгілдерін анықтайды, сонымен бірге
өсімдіктердің формасының қалыптасуына да әсер етеді.
Жарыққа байланысты болатын экологиялық топтар:
1. Жарық сүйгіштер (жарықтағы) – гелиофиттер.
2. Көлеңке сүйгіштер (көлеңкедегілер) – сциофиттер.
3. Көлдеңкеге төзімділер – факультативті гелиофиттер.
Жануарлар үшін жарық кеңістікте бағытты бақылауға , көруге ғана қажет.
Жарық
Корінетін жарық - барлық жарықтың бірі
1. тар мағынада – көрінетін сәуле, яғни жиілігі 7,5 •1014 – 4,0 •
1014Гц аралығындағы адам көзі қабылдайтын электрмагниттік толқын;
2. кең мағынасында — қабылданатын сәулемен бірге спектрдің ультракүлгін
және инфрақызыл аймағындағы сәулелерді де қамтитын оптикалық сәуленің
синонимі.
1.2 Табиғи және жасанды жарық
Табиғи жарықтандыру
Рационалды табиғи жарықтандыру психологиялық комфорт қамтамасыз етеді, көру
және жалпы шаршауды болдырмайды, көздің кәсіптік ауруларға шалдығуына жол
бермейді, еңбек өнімділігін көтереді және еңбек сапасын жақсартады,
жарақаттану қауіптерін төмендетеді.
Өндірістік бөлімшелерді жарықтандыруға еңбекті қорғау келесі негізгі
талаптарды қояды: жарықтың жеткілікті болуы және көзбен көру жұмысының
сипатына сәйкес болуы тиіс, көру обьектісі мен фон аралығында көлеңке
болмауы, араларында біршама шектеу болуы қажет; жарық көзі обьектіде
шағылыспауы тиіс; жарық көзі жұмыс істеушінің көзін шағылыстырмауы керек;
жұмыс ауданын жарықтандыру дәрежесі үнемі бір қалыпта болады; жасанды
жарықтандыруға арналған электр қондырғылары қызмет көрсетуге залалсыз болуы
қажет.Кәсіпорынның өндірістік, қосымша және әкімшілік-тұрмыстық
бөлімшелерінде табиғи және жасанды жарықтандыру қолданылады.
Табиғи
жарық күннің көрінетін жарық энергиясы организмнің жұмысын реттейді, оның
қоршаған ортаны сезіне білу қабілетін қамтамасыз етеді, бөлмеде бірқалыпты
жарық тудыруға мүмкіндік тудырады.
Күннің жерге түсетін барлық жалпы энергиясы мөлшерінің шамамен 52%
көзге көрінетін жарық, қалғаны – көзге көрінбейді: жылулық, инфрақызыл
43% және ультракүлгін 5%.
Ультракүлгін сәуленің ұзақ мерзімде болмауы немесе оның қажетті мөлшерден
аз дозасы адам организміне кері әсер етеді, патологиялық өзгерістер
туғызады және олар ультракүлгін жетімсіздігі деп аталады.жарық сәуледен
аштық.Табиғи жарықтандырудың келесі жүйелерін ажыратады: жанама –күндізгі
жарық бөлмеге ғимараттың қабырғаларындағы тесіктер арқылы түседі; жоғарғы-
жарық ғимарат төбесіндегі тесіктер арқылы енеді; комбинирлі – жанама және
жоғарғы жарықтандыру бірге қолданылады; бірлескен –жарықтандыру тәуліктің
жарық кезінде табиғи мен жасанды түрін бірге қолдану арқылы орындалады. Бұл
жағдайда көру жұмысының жағдайларына табиғи жарықтың жеткіліксіз болуынан
жарықтандыру үнемі табиғи жарық көздерімен толықтырылады, ол арнайы СНиП
талаптарына сәйкес жүргізіледі.Бұл дипломдық жобада біржақта жанама
жарықтандыруды қолдану қарастырылған.
Жасанды жарық - негізгі бөлмелердің жасанды жарықтандырылуына
санитарлық бақылау жүргізген кезде “жарықтандыруды өлшеу хаттамасы”
толтырылады, сонымен қатар оның сандық және сапалық жақтары да сипатталады.
Ол үшін бөлменің жасанды жарықтандырылуы табиғи жарық спектріне жақын ба,
біркелкілігі қандай, жарқырауы көзге қолайсыз емес пе сияқты сұрақтар
анықталады. Бұл сұрақтарды анықтау үшін жасанды жарық көздерін
(люминисцентті шам, қыздырғыш шам), жарықтандыру жүйесін (жалпы, аралас),
шырақтардың типтерін (түзу шағылысу, таралуы), олардың іліну биіктігі,
орналасу тәртібі, шамдардың электрлік қуаты (жалпы Вт, меншікті үлесі-
Втм2) анықталады.
Жасанды жарықтың нормасы ҚНменЕ беріледі. Қолданылатын жарық көздері
үнемді, әрі ыңғайлы болуы керек. Люминисценттік шамдар қойылатын талаптарға
сай келеді деп есептеледі. Олардың жарықтандыруы қыздырғыш шамдарға
қарағанда жоғары, және берілетін жарықтың спектрлік құрамы табиғи жарықтың
спектріне жақындау келеді. Қыздырғыш шамдарға қарағанда люминисцентті
шамдар жылу көзі болып табылмайды, яғни бөлме ауасын қосымша қыздырмайды
және олар жарықтандыру беті кең, түзу жарық көзі болып табылады. Сәулелері
үлкен көлеңкелер туғызбайды. Қолданылуы 2-2,5 есе арзанға түседі.
Оқу-тәрбие мекемелерінде люминисцентті шамдардың ЛЕ (люминисцентті табиғи
жарық), ЛБ (люминсцентті ақ түс), ЛТБЦ (люминисцентті жылы-ақ түсті)
түрлерін және т.б. жарықтандыру сипаты табиғи жарыққа жақын келетіндерін
пайдалану керек.
1.3 Бөлмелердің жарықтандырылуы,сабаққа дайындалатын бөлігі
Балалар мен жасөспірімдер мекемелерінде жарықтандырылу тәртібі барлық
бөлмелердің, әсіресе негізгі бөлмелердің сандық және сапалық жағынан ұтымды
жарықтандырылуын қарастырады. Балалар мекемелерінің жарықтандыру тәртібін
көру қызметінің дұрыстығын сақтау проблемасынан бөліп қарауға болмайды.
Негізгі бөлмелердің жарықтандырылу жағдайы оқу-тәрбие кезінде жалпы және
көру қызмет-қабілетінің сақталуына жағдай жасап, көздің қажуының алдын
алып, соған сәйкес болатын көрудегі ауытқулардың, жеке алағанда алыстан
көрмеушіліктің дамуына жол бермеу керек.
Табиғи жарық. Балалар мен жасөспірімдер мекемелерінде табиғи жарық
көптеген нормалық көрсеткіштермен сипатталады. Олардың ішіндегі ең
негізгілері: ғимараттың учаскесінің дұрыс орналасуы, негізгі бөлмелердің
бағыты, табиғи жарық коэффициентінің, жарық коэффициентінің, тереңдік
коэффициентінің жеткіліктілігі. Негізгі бөлмелердің табиғи жарықтануына
қойылатын талаптар: жеткіліктілігі, біркелкілігі, жұмыс орнының
жарқырамауы, көлеңке түспеуі, бөлменің ысымауы.Бұл жағдайлардың орындалуы
мекеменің құрылысы (қайта салынуы) кезінде жүзекге асырылады. Бірақ ҚНменЕ
талаптары сақталған күннің өзінде көптеген жағдайлар кері әсер етіп, табиғи
жарықты сандық және сапалық жағынан біршама төмендетуі мүмкін. Бұндай
жағдайларға бөлме интерьерінің бояуы, жиһаздар мен басқадай құрал-
жабдықтардың түр-түсі мен орналасуы, терезенің өлшемі мен конфигурациясы,
санитарлық жағдайы, терезе алдының биіктігі т.с.с. жатады.Күнделікті
санитарлық бақылауда бөлменің жарықтандырылу жағдайын тексерген кезде
бөлменің бағыты, көлеңке коэффициенті, тереңдік коэффициенті терезенің
конфигурациясы мен өлшемі, оның санитарлық жағдайы, есіктердің, терезе
жақтауларының түр-түсі, әйнектелуі, терезе алдының биіктігі, қараңғылайтын
заттар (перде, гүлдер т.б.) қабырғаның, төбенің, құрал-жабдықтардың
бояуының түсі, оның санитарлық жағдайы анықталады.Алынған мәліметтер
СанНменЕ, ҚНменЕ сияқты нормаландыру құжаттарының талаптарымен
салыстырылады. Қажетті жағдайда ұсыныс, нұсқаулар беріледі. Негізгі
бөлмелердің терезелерінің бағыты барлық климаттық аудандарда, барлық оқу-
тәрбие мекемелері үшін оңтүстік, оңтүстік-шығыс, шығыс болып табылады.
Терезе өлшемдері мен конфигурациясы және саны - жарық коэффициентін, яғни
оның жеткіліктілігін анықтап біркелкілігін сипаттайды. Стандартты типтік
терезелердің биіктігі 2-2,5м, кеңдігі 1,8-2,0м, формасы жарық ағынын
(әсіресе жоғарғы жағынан) жақсы өткізуі керек. Сондықтан терезенің жоғарғы
жағы мейілінше төбеге жақын (0,15-0,3м) орналасқаны дұрыс. ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz