Адамның қызметі

Жоспар
Кіріспе

І. Кіріспе.
ІІ. Негізгі бөлім
1. Адамның еңбегі.
2. Адамның шығармашылық және психикалық қызметі.
3. Еркіндікті миханисцизм тұрғысынан түсіндіру.
4. Гегель еркіндік туралы.
ІІІ. Корытынды

Адамның еңбегі. Адамның табиғатқа қатынасы еңбектің бір үшын ғана көрсетеді. Ол коршаған ортаны жаңарта отырып, өзінің де табиғатын жасампаздықпен өзгертеді. Философиялық тұрғыдан алып қарағанда, сыртқы дүниенің өзгеруінің өзі, ең алдымен, заттарды адамдардың қажетіне қарай икемдеу болып шығар еді. Бұдан еңбектің құрылымына адамның мақсаты, қызметі, еңбек заты, еңбек құралдары және сол еңбектің нәтижелері кіретінін көруге болады. Адамның еңбек қызметі — адамның тәни өмір сүру құралы және оның өмірлік қызметін жандандыратын әдіс болып табылатын үздіксіз тарихи үдеріс.
Адамға қажетті игіліктер табиғатта дайын тұрмайды. Қажеттілік белгілі бір шекке жеткенде немесе ол қажеттіліктер өтелмей өміріне қауіп төнетіндей жағдайға жеткенде, адам еңбек етеді. Бұл адам атаулының бар қажеттілігі өтеліп тұрса, онда ол еңбек етуді доғарады деген сөз. Оның мәнін түсіну үшін төменгі екі факторға зер салу керек. Біріншіден, адамның қажеттілігінің шегі жоқ, оны толық өтеу мүмкін емес.
Екіншіден, адамның кез келген әрекеті еңбек емес. Өндіріске тікелей қатысын, материалдың игілік өндірмесе, адамның тамақ істеп ішуін, кино, концерт көруін немесе қала сыртына демалуға баруын өндірістік еңбектің жалғасы ретінде қарастыруға болмайды. Бұлар адамның жеке басының материалдық және рухани қажеттілігін өтеуге бағытталған әрекеті.
Адамның еңбек етуінің өзі — тарихи үдеріс, ол ешқашан тоқтамайды, жалғаса береді. Еңбек — қоғам мүшелерінің, алдымен, тәни өмір сүруінің кепілі ретінде көрініс береді.

Пән: Психология
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Жоспар.

І. Кіріспе.
ІІ. Негізгі бөлім
1. Адамның еңбегі.
2. Адамның шығармашылық және психикалық қызметі.
3. Еркіндікті миханисцизм тұрғысынан түсіндіру.
4. Гегель еркіндік туралы.
ІІІ. Корытынды

АДАМНЫҢ ҚЫЗМЕТІ

Адамның еңбегі. Адамның табиғатқа қатынасы еңбектің бір үшын ғана
көрсетеді. Ол коршаған ортаны жаңарта отырып, өзінің де табиғатын
жасампаздықпен өзгертеді. Философиялық тұрғыдан алып қарағанда, сыртқы
дүниенің өзгеруінің өзі, ең алдымен, заттарды адамдардың қажетіне қарай
икемдеу болып шығар еді. Бұдан еңбектің құрылымына адамның мақсаты,
қызметі, еңбек заты, еңбек құралдары және сол еңбектің нәтижелері кіретінін
көруге болады. Адамның еңбек қызметі — адамның тәни өмір сүру құралы және
оның өмірлік қызметін жандандыратын әдіс болып табылатын үздіксіз тарихи
үдеріс.
Адамға қажетті игіліктер табиғатта дайын тұрмайды. Қажеттілік белгілі
бір шекке жеткенде немесе ол қажеттіліктер өтелмей өміріне қауіп төнетіндей
жағдайға жеткенде, адам еңбек етеді. Бұл адам атаулының бар қажеттілігі
өтеліп тұрса, онда ол еңбек етуді доғарады деген сөз. Оның мәнін түсіну
үшін төменгі екі факторға зер салу керек. Біріншіден, адамның
қажеттілігінің шегі жоқ, оны толық өтеу мүмкін емес.
Екіншіден, адамның кез келген әрекеті еңбек емес. Өндіріске тікелей
қатысын, материалдың игілік өндірмесе, адамның тамақ істеп ішуін, кино,
концерт көруін немесе қала сыртына демалуға баруын өндірістік еңбектің
жалғасы ретінде қарастыруға болмайды. Бұлар адамның жеке басының
материалдық және рухани қажеттілігін өтеуге бағытталған әрекеті.
Адамның еңбек етуінің өзі — тарихи үдеріс, ол ешқашан тоқтамайды,
жалғаса береді. Еңбек — қоғам мүшелерінің, алдымен, тәни өмір сүруінің
кепілі ретінде көрініс береді.
Ф.Энгельс өзінің кең танымал болған Маймылдың адамға айналу
үдерісіндегі еңбектің рөлі деген еңбегінде адамның пайда болуының
әлеуметтік заңдылықтарын зерттей келіп, адамды адам еткен — еңбек деген
қорытындыға келді. Энгельстің пайымдауынша, биологиялық даму үдерісінде
еңбекке ден қоюдың алғышарттары жасалған. Еңбек адам тектес маймылдарды тік
жүруге, қолмен жұмыс жасауға, санасын жоғары деңгеиде дамытуға мәжбұрледі.
Адам қызметінің өзіне тән нышандары — еңбек алдымен құрал дайындаудан
басталды, ол еріксізден сөздің, ойлаудың шығуына, тіршілік етудің
әлеуметтік формаларының қалыптасуына алып келді. Нәтижесінде адам табиғат
күштерін бағындыра бастады. Ол хайуанаттар сияқты оған тек тұтынушылық
мақсатта емес, алдын ала қойған мақсатқа бағындыруға мәжбұр етті. Адамның
қалыптасуы кезінде оның еңбегі, сөзі, ойлауы және денесінің құрылымы үнемі
өзара әрекетте болды. Еңбек адамның қазіргі биологиялық тұрпатының, оның
қоғамдық мәнділік сапасында өмір сүруінің негізі, адамда хайуанаттар
әлемінен бөлініп шығуының іргелі үдерісі болды.

Еңбектің тағы бір кыры адамдардың табиғатқа қатынасының коғамдық
сипатынан көрініс береді. Еңбек және өндіріс—біртұтас, сонымен қоса олар
бір-бірінен өзгеше. Сыртқы дүниеге адамдардың қатынасы тұрғысынан алып
карағанда еңбек жасампаздықпен өзгерту болса, өндіріс сыртқы дүниені
өзгертудің нәтижесі және беретін өнімі.
Түрлі тарихи даму жағдайларында еңбек түрліше формаларда көрініс
береді. Алғашқы қауымдық құрылыс кезінде жалпы қауымдың еңбек және өңдіріс
құралдары мен өндірілген өнімге рулық-қауымдық меншік болды. Еңбек
марксшілдер антогонистік деп атаған құл иеленушілік, феодалдық,
капиталистік формацияларда антогонистік қайшылықтар жағдайыңда дамыды деп
есептелінеді. Еңбектің төмен дамыған формаларынан жоғары дамыған
формаларына өту — құлиеленушілік қоғамдағы құлдың еңбегінен феодалдык
қоғамдағы шаруаның еңбегіне, одан капитализм тұсындағы жұмысшылардың
еңбегіне ұласуы — еңбекті қанаудың сатылап жоғары дамыған формаларына ету
болып табылды. Адамзат мәдениетінің дамуы еңбек адамын рухани және тәни
өзгіге түсірудің үнемі дамып отыратынын, нәзік және жетілген түрлерімен
қабаттаса жүретінін көрсетті.
Адамның шығармашылық қызметі. Сапалық тұрғыдан жаңа материалдық және
рухани құндылықтар жасап жатқан адамның қызметі шығармашылық қызмет
делінеді. Еңбектің шьнармашылық — объективті дүниенін заңдылықтарын білетін
адамның қолына түскен материалдан айналадағы қоғамдық қажеттіліктердің
бірін өтейтін жаңа шынайылық жасаттыратын шабытты еңбек үстінде пайда
болатын қабілет. Шығармашылық туындататын түрлері адамның жасампаздық
қызметінің сипатына қарай — көркем, ғылыми, өнертапқыштық, конструкторлық,
ұйымдастырушылық шығармашылық (немесе еңбек) деп бөлінеді.
Шығармашылық еңбектің табиғатын зерттеумен философтар, педагогтер,
психологтар, мәдениеттанушылар айналысады. Ежелгі дүние ойшылдары да бұл
тақырыпқа енжар карамаған. Платон адамның көркем шығармашылық қызметін
Құдайдың тек сол адамға берген сыйы деп есептеген. Неміс философы Ф.Шеллиш
шығармашылықты саналылық пен санасыздыңтың синтезі десе, Э.Гартман
санасыздықтың өміршең тынысы, З.Фрейд түйсіктің көрінісі ретінде
бағалаған.
Адамның шығармашылық қызметіне қажетті мүмкщдіктер олар өмір сүріп
отырған қоғамда қалыптасқан қатынастарға тәуелді. Шын мәніндегі
демократиялық қоғамда әр адамға өзінің бойында бар қабілеті мен мүмкшдігш
іске асыруға жағдай жасалса адамдардың шығармашылық шабыттары тасқындап,
ғылымның, көркем өнердің, ұйымдастырудың, техниканың даму қарқынының
артуына алғышарт жасалады. Шығармашылық қызмет жаңа мақсаттар айқындаумен
байланысты және соған сай құралмен мақсаттарға жетуден көріне береді.
Қазіргі заманғы техникалық прогрестің аяқ алысына байланысты
шығармашылық қызмет бүқаралық сипат ала бастады. Оның өзі бірқатар
әлеуметтік мәселелер тудырып отыр. Білім жүйесін түбегейлі қайта кұру
қажеттігі жеке адамды рухани өндірісті ұйымдастырудың даралық формасына
қатыстыру жағдайында оның шығармашылық қызметінің құнын жоғалтпау міндетін
алға тартады. Бұл тұлға мен қызмет арасындағы үйлесімдішктің шын мөніндегі
адами мазмүнға ие болғанда ғана мүмкін болатынын көрсетеді. Олай
болмағанда, адамды қызметтің үстінде тұрған құрал сияқты түсіндіруге жол
беріліп, қоғамдық әмірді ұйымдастырудың идеологиялық алғьппартын жасап
беруге алып барар еді. Қызмет пен тұлға арасындағы қатынас туралы мәселе
адамның одан өддеқайда аукымды проблемаларының бір бөлігі іспетті шешілуі
мүмкін.
Адамның психикалық қызметі. Ғылыми-техникалық прогреспен қатар жүріп
келе жатқан әлеуметтік-психологиялық өзгерістер өздерінің маңыздылығымен,
ауқымдылығымен және көрініс беру ерекшелігімен адамның қызметіне тура әсер
етуші факторларға айналып отыр. Олардың ішіндегі үнемі және орнықты сипатта
көрініп отыратындарының бірі адамның психикалык кызметінің ширығуы
(интенсификапиясы) болын табылады.
Ширығу (лат. intensification — кернеудің артуы) — коғамдык
ғылымдарда өлеуметтік үдерістердің ширығуын, олардың даму карқынының
артуын, сонымен коса адамдардын аз уакыт ішінде экономикалык, өлеуметтік
және рухани өмірде мүмкіндіктің барынша ірі нәтижелерге кол жеткізуге
тырысуын байкдтады.
Ширығу адамдардың емірлік қьізметінің мейлінше жыл-дамдау карқынын
көрсетеді. Бұл үдеріс ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.