Жоба жұмыстарының мерзімін қысқарту
Кіріспе.
I. Басқарудың жүйесі ретінде жобамен басқару.
1.1. Басқару жүйесінің сипаттамасы.
1.2. Жобаның инвестициялық түрінің сипаттамасы мен түсінігі.
II. Инвестицияның объектілері және инвестициялық
2.1. Жобаның өмірлік циклы.
III. Жобамен басқарудың функциялары
3.1. Кәсіпкерліктің формасы ретінде жобамен басқару.
3.2.Болжау мен жоспарлаудың шетелдік тәжірибелері
Қортынды.
Пайдаланылған әдебиеттер .
I. Басқарудың жүйесі ретінде жобамен басқару.
1.1. Басқару жүйесінің сипаттамасы.
1.2. Жобаның инвестициялық түрінің сипаттамасы мен түсінігі.
II. Инвестицияның объектілері және инвестициялық
2.1. Жобаның өмірлік циклы.
III. Жобамен басқарудың функциялары
3.1. Кәсіпкерліктің формасы ретінде жобамен басқару.
3.2.Болжау мен жоспарлаудың шетелдік тәжірибелері
Қортынды.
Пайдаланылған әдебиеттер .
Жоба — жоспарланған мақсатқа жетумен байланысты мәселелер мен шаралар жиынтығы. Олар керемет және қайталанбас сипатта болады. Көптеген менеджерлерге жобаны басқаруды міндеттейді. Мұндай қажеттілік жаңа өндірістік қуаттар мен технологиялық процестерді құрғанда пайда бола-ды. Жоба жұмыстарымен айналысатын кәсіпорындарда, мысалы, құрылыс компанияларында, фирмаларда жоспардың негізгі формасы, фирманың ағымдық жұмысын бақылау қарастырылады. Бұл басқару формасы тек өндіріс көлеміңде ғана емес, басқа да ұйымдарда қолданылады. Мысалы, марке-тингтік жобаларға тугынушы сұранымын талдау, нарыққа жаңа тауар енгізу, өткізу және сату көлемін нығайту енеді.
Жобаны басқарушылар үш өткізу жобасының аспектілеріне жауап береді: нәтиженің мерзімі, шығыны және сапасы.
Жобаны басқарудың жалпылама кабылданған принциптеріне сай уақытты тиімді басқару үш көрсеткіш бойынша табысқа жету жолы деп саналады. Жобаны орындау мерзімі ұзақ болса, онда құралдардың шығындалуы және жұмыстың сапа-сының бұзылуы мүмкін. Сондықтан да жобаны басқару ке-зінде басты назар кұнтізбелік жоспарлау мен күнтізбелік кес-тені сақтауға аударылады. 50-жылдарда жобаны өткізу жұмысын басқарудың екі ұқсас әдісі жасалды. Шиеленіс жолының әдісін "Дюпон" фирмасының зауытын жаңаландыру және ірі жобалар жасау үшін "Дюпон" және "Реминггон Рэнд Юнивак" фирмалары ұсынды. Негізгі мақсат — жоба жұмыстарының мерзімін қысқарту үшін жасалды. Жоспарды қайта қңэу мен бағалау әдіеін ("ПЕРТ") "Поларис" ракеталық жұйесі өңдеген де, "Лонхит" корпорациясы және "Буз, Аллен энд Гамиль-тон" консалтинггік фирмасы АКШ-та қолданған.
Жобаны басқарушылар үш өткізу жобасының аспектілеріне жауап береді: нәтиженің мерзімі, шығыны және сапасы.
Жобаны басқарудың жалпылама кабылданған принциптеріне сай уақытты тиімді басқару үш көрсеткіш бойынша табысқа жету жолы деп саналады. Жобаны орындау мерзімі ұзақ болса, онда құралдардың шығындалуы және жұмыстың сапа-сының бұзылуы мүмкін. Сондықтан да жобаны басқару ке-зінде басты назар кұнтізбелік жоспарлау мен күнтізбелік кес-тені сақтауға аударылады. 50-жылдарда жобаны өткізу жұмысын басқарудың екі ұқсас әдісі жасалды. Шиеленіс жолының әдісін "Дюпон" фирмасының зауытын жаңаландыру және ірі жобалар жасау үшін "Дюпон" және "Реминггон Рэнд Юнивак" фирмалары ұсынды. Негізгі мақсат — жоба жұмыстарының мерзімін қысқарту үшін жасалды. Жоспарды қайта қңэу мен бағалау әдіеін ("ПЕРТ") "Поларис" ракеталық жұйесі өңдеген де, "Лонхит" корпорациясы және "Буз, Аллен энд Гамиль-тон" консалтинггік фирмасы АКШ-та қолданған.
1. Ахметов К.А. т.б. «Менеджмент негіздері» . Ақтөбе-Орал.2005.
2. Рахметов Б.А. «Персоналды басқару». Алматы.2005.
3. Каренов Р.С. «Менеджмент негіздері» .Қарағанды. 1999.
4. Бердалиев К.Б. «Қазақстан экономикасын басқару негіздері» . Алматы. 2001.
5. Бердалиев К.Б. «Басқару негіздері» . Алматы. 2005.
2. Рахметов Б.А. «Персоналды басқару». Алматы.2005.
3. Каренов Р.С. «Менеджмент негіздері» .Қарағанды. 1999.
4. Бердалиев К.Б. «Қазақстан экономикасын басқару негіздері» . Алматы. 2001.
5. Бердалиев К.Б. «Басқару негіздері» . Алматы. 2005.
Жоспар
Кіріспе.
I. Басқарудың жүйесі ретінде жобамен басқару.
1.1. Басқару жүйесінің сипаттамасы.
1.2. Жобаның инвестициялық түрінің сипаттамасы мен түсінігі.
II. Инвестицияның объектілері және инвестициялық
2.1. Жобаның өмірлік циклы.
III. Жобамен басқарудың функциялары
3.1. Кәсіпкерліктің формасы ретінде жобамен басқару.
3.2.Болжау мен жоспарлаудың шетелдік тәжірибелері
Қортынды.
Пайдаланылған әдебиеттер .
Кіріспе
Жоба — жоспарланған мақсатқа жетумен байланысты мәселелер мен шаралар
жиынтығы. Олар керемет және қайталанбас сипатта болады. Көптеген
менеджерлерге жобаны басқаруды міндеттейді. Мұндай қажеттілік жаңа
өндірістік қуаттар мен технологиялық процестерді құрғанда пайда бола-ды.
Жоба жұмыстарымен айналысатын кәсіпорындарда, мысалы, құрылыс
компанияларында, фирмаларда жоспардың негізгі формасы, фирманың ағымдық
жұмысын бақылау қарастырылады. Бұл басқару формасы тек өндіріс көлеміңде
ғана емес, басқа да ұйымдарда қолданылады. Мысалы, марке-тингтік жобаларға
тугынушы сұранымын талдау, нарыққа жаңа тауар енгізу, өткізу және сату
көлемін нығайту енеді.
Жобаны басқарушылар үш өткізу жобасының аспектілеріне жауап береді:
нәтиженің мерзімі, шығыны және сапасы.
Жобаны басқарудың жалпылама кабылданған принциптеріне сай уақытты
тиімді басқару үш көрсеткіш бойынша табысқа жету жолы деп саналады. Жобаны
орындау мерзімі ұзақ болса, онда құралдардың шығындалуы және жұмыстың сапа-
сының бұзылуы мүмкін. Сондықтан да жобаны басқару ке-зінде басты назар
кұнтізбелік жоспарлау мен күнтізбелік кес-тені сақтауға аударылады. 50-
жылдарда жобаны өткізу жұмысын басқарудың екі ұқсас әдісі жасалды. Шиеленіс
жолының әдісін "Дюпон" фирмасының зауытын жаңаландыру және ірі жобалар
жасау үшін "Дюпон" және "Реминггон Рэнд Юнивак" фирмалары ұсынды. Негізгі
мақсат — жоба жұмыстарының мерзімін қысқарту үшін жасалды. Жоспарды қайта
қңэу мен бағалау әдіеін ("ПЕРТ") "Поларис" ракеталық жұйесі өңдеген де,
"Лонхит" корпорациясы және "Буз, Аллен энд Гамиль-тон" консалтинггік
фирмасы АКШ-та қолданған.
I. Басқарудың жүйесі ретінде жобамен басқару.
1.1. Басқару жүйесінің сипаттамасы.
Жобамен басқару мақсаты қаржылық және ақшалай айналымдардың қозғалысын
тиімді пайдалану, сондай –ақ шаруашылық жүргізуші субъектілер арасында
инвестициялық жобаны өткізу процесінде пайда болатын проблемаларды тиімді
шешу болып табылады. Сураққа жауап ретінде, бұл әрекеттер мен қарым
қатнастармен тамаша басқару жобамен басқарудың мазмұнын құрайды.
Жоба орындалудың жылдамдығы оның ниеті қаншалықты тиімді жүзеге
асырылуына байланысты анықталады. Бірақ жоба ниетінің тиімді өткізілуі жоба
орындалуының процесімен тиімді басқару кезіндегі өткізуді қамтамасыз ететін
барлық процесстердің келісімен мақсатқа бағытталған даму кезінде ғана болуы
мүмкін.
Жобаны өзінің элементтерінің арасындағы байланысқан жүйе ретінде
анықтауға болады. Жобаның элементтерімен арасындағы байланысы уақтысында
дами және пайда бола отырып оның өткізілуінің процесін құрады. Басқаша
айтқанда, жоба орындалуының процесі оның барлық элементтері арасынндағы
анықталған байланысы бар өткізу процесі болып табылады. Осы позициямен
жобамен басқарудың түсінігін келесідей үлгімен анықтауға болады.
Жобамен басқару жүйесі жоба мақсаттарының алдына қойылған мақсаттарға
жетуге мүмкіндік туғызатын ресурстардың қаншалықты көптігі және олардың
қалай қолданылып жатқанына тәуелді болады. Осы жерден ресурстармен тиімді
басқару жобамен басқару проблемасының бір бөлігі болып табылады.
Басқару кез келген экономика саласындағы қызметтің күрделі төтенше
түрі болып табылады. Жобамен басқару сол сияқты басқа кез келген басқарудың
түрі өзіне басқарудың тактикасы мен стратегиясын қосады. Стратегия мен
жалпы бағыт және қойылған мақсаттарға жету үшін құралдарды пайдалану әдісі
түсіндіріледі.
Бұл әдіске шешім қабылдау үшін шектеулер мен ережелердің анықталған
жиынтығы сәйкес келеді.
Тактика –бұл қойылған стратегиялық мақсаттарға жету үшін нақты әдістер
мен тәсілдер. Басқару тактикасының мақсаттары көбірек тиімді шешімдер мен
көбірек қазіргі шаруашылық жағдайында қабылданған басқарудың әдістері мен
тәсілдерін таңдау болып табылады.
Басқарудың жүйесі ретіндегі жобамен басқару екі жүйеліктен тұрады:
басқаратын жүйелік және басқарушы жүйелік. Сызбасы 1.1 суретте көрсетілген.
Бұл жағдайда басқару объектісі жоба болып табылады.
1.2. Инвестициялық жобаның сипаттамасы мен түсінігі.
Инвестициялық жоба нені көрсететін қарастырайық.
“Инвестициялық жоба” түсінігі екі мағынада қолданылады: қойылған
мақсатқа жетуді қамтамасыз етуге мүмкндік туғызатын кешеннің жүзеге
асырылуына қандай да бір басқарушылық әсерін тигізетін қандай да бір
жиналыс.
Жобамен басқару жүйесі
Сыртқы әсер
Кіру
Кері байланыс
Шығу
қандай да бір әрекетті жүзеге асыру үшін қажетті анықталған ұйымдық
құқықтық және қаржылық құжаттар жүйесі ретінде.
Жоба құрылымының негізгі элементі – бұл жобаның қатысушылары сондай-ақ
олар жобаның мақсаттарына жету және ниетінің өткізілуін қамтамасыз етеді.
Жобаның түріне байланысты оның өткізілуінде бірден бірнеше ондаған
ұйымдар қатыса алады. Олардың әрқайсысының өзінің функциясы, жобадағы
қатысу деңгейі және оның өміріне жауап беретін мөлшері болады.
Сонымен бірге барлық ұйымдар функцияларының орындалуына байланысты
жобаның қатысушыларын нақты топтарға біріктіруге болады.
1. Тапсырыс беруші – келешек иемденуші және жобаның нәтижелерін
қолданушы, тапсырыс беруші жеке және заңды тұлғалар болады. Бұл
тапсырыс беруші кезінде жеке бір ұйым болуы мүмкін, сондай-ақ жобаның
өткізілуі және оның нәтижелерін қолдану үшін өзінің күштерін,.
Капиталдарын біріктірген бірнеше ұйымдар болуы мүмкін.
2. Инвестор – жобаға қаражат салатын адам. Кейде инвестор тапсырыс беруші
болып табылады. Егер инвестор мен тапсырыс беруші бірдей болып
табылса, инвестор тапсырыс беруші мен келісім шартты бекітеді, шарттың
орындалуын бақылайды және жобаның басқа қатысушыларының есеп
айырысуларын жүзеге асырады.
3. Жоба жасаушы – жобалық сметалық құжаттарды зерттейтін адам.
4. Жабдықтаушы – жобаның матераиалдық техникалық қамтамасыз етілуін
жүзеге асырады.
5. Мердігер – келісім шартқа сәйкес жұмыстың орындалуына жауап беретін
заңды тұлға.
6. Жобаның менеджері – бұл тапсырыс беруші жобаның жұмыстарын басқару
бойынша яғни жоспарлау, бақылау және жоба қатысушыларының жұмысын
координациялау жұмыстарының өкілеттігін беретін заңды тұлға.
7. Консультант (кеңес беруші) – бұл барлық мәселелер бойынша және оның
өткізу кезеңдері жобаның басқа қартысушылары мен кеңестік көрсету үшін
келісім шарт жағдайында қатысатын фирмалар мен мамандар.
8. Жобаның командасы – жоба басшылығымен басқарылатын және оның
мақсаттарына тиімді жету мақсатымен жобаның жүзеге асырылуы кезеңінде
құрылған арнайы ұйымдық құрылым.
9. Лицензиар – жобада қолданылатын Ноу-Хау және лицензияға ие заңды
немесе жеке тұлға. Лицензиар жобада қажетті ғылыми техникалық
жетістіктерд қолдану құқығын береді.
10. Банк – жобаны қаржыландырумен қамтамасыз ететін негізгі инвесторлардың
бірі. Банктің міндеттеріне жобаны ақшалай қаражаттары мен үзіліссіз
қаматамасыз ету және егер тапсырыс беруші де қажетті қаражатты
болмаған жағдайда субмердігерлермен есеп айырысу үшін мердігерлерді
несиелеу кіреді.
II.Жобаның инвестициялық түрінің сипаттамасы мен түсінігі.
Инвестицияның объектілері сипатына қарай әртүрлі болуы мүмкін. Күрделі
салымдардың типтік объектілері жер учаскілерінің, ғимараттарының, құрал-
жабдықтардың шығындары болуы мүмкін.
Инвестициялаудың бағытын таңдау кезіндегі негізгі мақсаты объектідегі
қаражаттарды салудың экономикалық тиімділігін анықтау болып табылады. Әрбір
объекті бойынша мақсатқа сай жеке жобаны құру. Сонымен инвестицияның
объектілері мыналар болып табылады:
1. Федералдық, аймақтық және басқа деңгейдегі бағдарламалар
2. Құнды қағаздар.
Инвестициялар толық ғылыми техникалық және өнім құрылымының
өндірістік кезеңін, сонымен бірге оның элементтері: ғылыми зерттеу, жобалық
конструкторлық жұмыстар, әрекет ететін өнідірістің кезеңі немесе
реконструкциясы, жаңа өнідірістің ұйымдастырылуы немесе жаңа өнімнің
шығарылуы, тағы басқа қамтиды.
Инвестицияның объектілері келесідей жіктеледі:
- жобаның масштабы бойынша;
- жобаның бағытталуы бойынша;
- инвестициялық кезеңнің мазмұын және сипаты бойынша;
- Мемлекет қатысуның деңгейі және сипаты бойынша;
- Күрделі салымдарды қолданудың тиімділігі бойынша;
Инвестициялар келесідей түрлерге бөлінеді:
1. Ақша қаражаттары және олардың эквиваленттілері;
2. жер;
3. ғимараттар, құрал жабдықтар, машиналар мен құралдар өлшейтін
және сынайтын құралдар, өндірісте қолданылатын басқа кез-келген
мүмлік;
Дипломдық жұмысты инвестицияның соңғы екі түрі қарастырылған.
Кез-келген әмбебап құрал сияқты жобамен басқару әдістері.
Жоба менеджерінің мақсаты – қалыпты жоба дегеніміз не екенін анықтау
болып табылады. Бұл мақсаттар үшін әрбір нақты жобаны анықтайтын 4 негізгі
факторларға бөлінеді.
1. Жобаның масштабы (мөлшері);
2. Өткізу мерзімі;
3. Сапасы;
4. Ресурстардың шектеулілігі;
Қалыпты жобада барлық бұл факторлар.
Алайда масштабтылығына байланысты жобалар шағын және мега жобалар
болып бөлінеді.
Шағын жобалар
Мегажобалар – бұл ресурстармен бөлінген және олардың орындалу уақытына
жіберілетін жалпы мақсатты біріктіретін бірнеше өзара байланысты жобалрдан
тұратын мақсаттық бағдарламалар.
Мұндай бғадарламалар халықаралық, мемлекеттік, ұлттық аймақтық болуы
мүмкін.
Мегажобалар – ерекше белгілерімен бірге қамтылады:
Жоғары құммен (1млрд.доллар және одан да жоғары).
Капитал сыйымдылығы – мұндай жобалардағы қаржылық қаражаттардың
қажеттілігі қаржыландырудың дәстүрлік емес формасын (акционерлік,
араласқан) талап етеді;
еңбек сыйымдылығы;
өткізудің ұзақтылығы: 5-7 немесе одан көп жыл.
өткізу аудандарының жекелігі, слндай-ақ инфрақұрылымдағы қосымша
шығындарымен.
Әсіресе мегажобалар факторлар ретінің есебін талап етеді, атап
айтқанда: түрлі орындаушылар және олардың қызметтерінің қажетті
координациялары бойынша жоба элементтерінің бөлінуі.
Мақсаттағы елдердің аймақтың әлеуметтік – экономикалық ортасына
талдаудың қажеттілігі;
Өнімді өткізу мерзімінің байланысты жобалар ұзақ мерзімді, орта
мерзімді және қысқа мерзімді болып бөлінеді.
Қысқа мерзімді жобалар әдетте қалпына келтірілген жұмыстар тәжірибелі
орналастырулар жаңа алуан түрлі өндіріс бойынша кәсіпорындарда өткізіледі.
Әдетте тапсырыс беруші мұндай объектілерді бастапқыға қарсы жобаның
соңғы құнының артуына жүргізеді, сондықтан барлығынан бұрын ол оның жылдам
аяқталуымен қызықтырады.
Орта және ұзақ мерзімді жобалар тек ғана орындалу мерзімдерінің
айрықшаланады.
Сапасына қарай жобалар дефекттік және дефектсіз болып бөлінеді.
Дефектсіз жобалар (доминирующий) факто ретінде жоғары сапа
қолданылады.
Әдетте дефектсіз жобалардың құны өте жоғары және жүздеген
миллиондармен, тіпті миллиарда долларлармен өлшенеді.
Шектелген ресурстар факторын ескере отырып мультижобалар, моножобалар
және халықаралық жобаларға бөлуге болады.
Мультижобалар жоба тапсырыс берушісінің пікірі ресуртар бойынша өзінің
шектеулілігі болмайтын бірнеше өзара байланысты жобаларға қатысты
жағдайларда қолданылады.
Мультижобалармен көптеген тапсырыстар және фирманың өндірістік
бағдарламасы шегіндегі оның өндірістерімен, қаржыларымен және уақыттың
мүмкіндіктерімен және тапсырыс берушілердің талаптарымен шектелген
қызметтердің орындалуы есептеледі.
Альтернативті мультижобалар ретіндегі өзімен жеке инвестициялық,
әлеуметтік және басқа да жобаларда көрсететін және бір жобалық команда мен
өткізілетін ресурстың уақыттық және басқа да шектерден тұратын моножобалар
қатысады.
Халықаралық жобалар әдетте маңызды күрделілігімен құндылығымен
ерекшеленеді. Сондай-ақ олардың экономика мен саясаттағы маңызды рөлі олар
өңделетін елдерде ерекшеленеді.
Мұндай жобалрдың ерекшелігі келесідей қорытындыланады: Әдетте мұндай
жобалар үшін материалдар құралдар әлемдік нарықта сатылады. Мұнда – жоба
үшін сатып алулармен жүзеге асырылатын ұйымдарға жоғарғы талаптар.
Мұндай жобалардың дайындық деңгейі ұқсас ішкі жобаларға қарағанда
жоғары болуы керек.
2.1. Жобаның өмірлік циклы.
Өнеркәсіптік инвестициялық жобаның өткізілуі мен дайындалуы – алғашқы
пікірінен кәсіпорынның эксплуатациясына дейін – 3 жеке кезеңнен тұратын:
инвестициядан бұрын, инвестициялық және эксплуатациялық кезең түрінде
көрініс табуы мүмкін. Өз кезегінде бұл кезеңдердің әрқайсысы кезеңдерге
бөлінеді және олардың кейбіреулері кеңес беру, жобалау және өнідіріс сияқты
қызметтің маңызды түрлерінен тұрады. Бұл кезеңдердің толық өзара әсері 1.2.
суретте көрсетілген.
Сонымен жобаның өмірлік циклі жобаның дамуы мен және оның өтімділік
моменті арасындағы уақыт аралығы аталады.
Жоба арқылы өтетін барлық жағдайлар кезеңдер (этаптар, кезңдер) деп
аталады.
Нақты кезеңдердегі жобаны өткізу процесінің бөлінуіне әмбебап подход
бере алмаймыз. Жобаның қатысушылары өздері үшін мұндай тапсырмаларды шеше
отырып өзінің тәжірибесімен және жоба орындалуының нақты шарттары мен
жобадағы өздерінің рөлімен басқара алады. Сондықтан жобалардың кезеңдерге
бөлінуі ең әртүрлі болуы мүмкін.
Өз кезегінде әрбір бөілінген кезең келесідей деңгейдегі кезеңдерге
бөлінуі мүмкін.
Жобаның өткізілуі жоба өткізуінің мүмкіндіктерін қайта жасаумен,
жобаның жұмысы және техникалық экономикалық негізінің дамуымен, келісімдік
қызметімен, жоба бойынша қаржыландырылуы және ұйымдастырылуымен,
ресурстарды жоспарлаумен, материалдар мен құрал-жабдықтарды сатумен, сондай-
ақ эксплуатацияда дайын объектілердің өткізілуі мен және құырылыс
байланысты жиналыстың анықталған жиынтықтарының орындауын талап етеді.
Жобаны өткізу бойынша жұмыстарды топтастыруға болады. Олардың
жиынтықтарынан 2 ірі жұмыс блогына бөлуге болады:
1. Жоба бойынша негізгі қызмет;
2. Жобаның қамтамасыз етілуі;
Жоба бойынша негізгі қызметке қатыстылар:
- Инвестициядан бұрынғы зерттеу;
- Жобаның жоспарлануы;
- Жобалық сметалық құжаттардың дамуы;
- Сауданың жүргізілуі және келісім шарттың бекітілуі;
- Құрылыс монтаждық жұмыстар;
- Жобаның өткізілуі;
- Жобаның эксплуатациясы, өнімнің шығуы;
- Құралдардың жөнделуі және өнідірістік дамуы;
- Құралдардың демонтажы;
Жобаны қамтамасыз ету бойынша қызметіне қатысты:
- жоба бойынша жұмыстың ұйымдастылуы;
- кадрларды сұрыптау;
- қаржылық жоспарлаудың құрылуы;
- материалдық техникалық қамтамасыз ету;
- маркетингтің жүргізілуі;
- ақпараттық қамтамасыз ету;
Алайда жұмыстың бөлінуі кезеңдердегі жобалардың қосындылары мен сәйкес
келмейді, сондықтан негізгі және қамтамасыз етілетін қызмет уақытында
атқарылуы мүмкін.
Жобалардың түрлі бөліктері мен түрлі ұйымдастырылған дейгейлерде жүзеге
асырлатын жобаларды, өткізулерді, басқару бойынша қызметінің өзі басқаруды
қажет етеді. Мұнда сондай-ақ жүйе ретінде жобаларды өткізуді басқарудың
қажеттілігі туындайды.
III. Жобамен басқарудың функциялары
Жоба бойынша басқарылатын қызметті бағалау мен қарастыру кезінде
аспектілерге бөлуге болады. Олардың ішінде кеңінен қарастырылатындары:
функционалдық, динамикалық, пәндік.
Функционалдық аспект басқару мәселесіндегі жалпы сипаттайды
және басқарудың келесідей негізгі функцияларын қарастыруды ұсынады:
1. анализ;
2. жоспарлау;
3. ұйымдастыру;
4. бақылау;
5. реттеу:
Басқару функциясы ортақ түсінік болып саналады. Олар жобаның барлық
процестері мен басқарылатын объектілері үшін жобаның әрбір өткізу фазасында
барлық басқару қызметінің деңгейлерінде орындалады.
Басқару функциясының тізбектілігі 1.3 –суретте берілгендей өзіндік
түрге ие.
1.3 –сурет. Менеджменттің функциялары.
Реттеу басқарудың келесідей деңгейлерін қарастырады:
1. Жоспардан жұмыстың нақты жағдайының ауытқуын талдау;
2. Ауытқуларды жою бойынша жұмысты жоспарлау;
3. Ауытқуларды жою бойынша қызметтерді ұйымдастыру;
4. Түзілген жоспарлардың орындалуын бақылау және т.б.
Жоба бойынша барлық жұмыстар анализ жасаудан басталады. Анализге
жобаның барлық элементтері жатады: орындалған жұмыстың мерзімі,
тәуелділіктің деңгейі, қаржы кадрлар, жобалаудың жолдары, құрылыстық және
монтаждық жұмыстардың орындалуы мен жабыдықталуы, нәтижелерінің сапасы және
т.б.
Жоспарлау қызметтегі осы облыста көпжылдық тәжірибе жұмысын бекітетін
жобаны өткізу процесін басқару бойынша негізін салатын функция болып
табылады.
Жоспарлауға жобалық жұмыстың орындалуы технологяилардың сатылып
алынуы, материалдар мен құрал-жабдықтар, құрылыстық және монтаждық
жұмыстар, эксплуатацияға объектілердің берілуі және т.б.
Жобаның әрбір кезеңі үшін құны анықталады және жұмыстың орындалуының
күнтізбелік жоспары естелінеді. Жұмысты орындаудың сызбалары мен
ресурстардың шығындары және жұмысты жүргізу мерзімі реттеледі. Жобаны
өткізу жоспары және онымен байланысты сызбалыр қажет болған жағдайда оның
орындалуының өзгертілген шарттар есебімен қарастырылуы керек.
Жоспарлаудың маңызды бағыты жобаның құнын бағалау болып табылады.
Жобаның құнын бағалау үшін жобаның құнын жүйелі түрде айқындайтын
бағалаудың 4 түрі қолданылады.
Жобалық жұмыстың дайындық деңгейімен:
- өмір сүруге бейімділікті бағалау;
- факторлық бағалау;
- жақындатылған бағалау;
- кесімді бағалау;
Қайта өңделген жобаны өткізу жоспарының орындалуы ұйымдық қызметпен
қамтамасыз етіледі. Кез-келген жобаның табысты болуы персоналды дұрыс
таңдауға тәуелді болады. Сондықтан ұйымдық қызметтің негізгі мақсаты
жобаның орындалуы үшін коллективтіерді құру ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кіріспе.
I. Басқарудың жүйесі ретінде жобамен басқару.
1.1. Басқару жүйесінің сипаттамасы.
1.2. Жобаның инвестициялық түрінің сипаттамасы мен түсінігі.
II. Инвестицияның объектілері және инвестициялық
2.1. Жобаның өмірлік циклы.
III. Жобамен басқарудың функциялары
3.1. Кәсіпкерліктің формасы ретінде жобамен басқару.
3.2.Болжау мен жоспарлаудың шетелдік тәжірибелері
Қортынды.
Пайдаланылған әдебиеттер .
Кіріспе
Жоба — жоспарланған мақсатқа жетумен байланысты мәселелер мен шаралар
жиынтығы. Олар керемет және қайталанбас сипатта болады. Көптеген
менеджерлерге жобаны басқаруды міндеттейді. Мұндай қажеттілік жаңа
өндірістік қуаттар мен технологиялық процестерді құрғанда пайда бола-ды.
Жоба жұмыстарымен айналысатын кәсіпорындарда, мысалы, құрылыс
компанияларында, фирмаларда жоспардың негізгі формасы, фирманың ағымдық
жұмысын бақылау қарастырылады. Бұл басқару формасы тек өндіріс көлеміңде
ғана емес, басқа да ұйымдарда қолданылады. Мысалы, марке-тингтік жобаларға
тугынушы сұранымын талдау, нарыққа жаңа тауар енгізу, өткізу және сату
көлемін нығайту енеді.
Жобаны басқарушылар үш өткізу жобасының аспектілеріне жауап береді:
нәтиженің мерзімі, шығыны және сапасы.
Жобаны басқарудың жалпылама кабылданған принциптеріне сай уақытты
тиімді басқару үш көрсеткіш бойынша табысқа жету жолы деп саналады. Жобаны
орындау мерзімі ұзақ болса, онда құралдардың шығындалуы және жұмыстың сапа-
сының бұзылуы мүмкін. Сондықтан да жобаны басқару ке-зінде басты назар
кұнтізбелік жоспарлау мен күнтізбелік кес-тені сақтауға аударылады. 50-
жылдарда жобаны өткізу жұмысын басқарудың екі ұқсас әдісі жасалды. Шиеленіс
жолының әдісін "Дюпон" фирмасының зауытын жаңаландыру және ірі жобалар
жасау үшін "Дюпон" және "Реминггон Рэнд Юнивак" фирмалары ұсынды. Негізгі
мақсат — жоба жұмыстарының мерзімін қысқарту үшін жасалды. Жоспарды қайта
қңэу мен бағалау әдіеін ("ПЕРТ") "Поларис" ракеталық жұйесі өңдеген де,
"Лонхит" корпорациясы және "Буз, Аллен энд Гамиль-тон" консалтинггік
фирмасы АКШ-та қолданған.
I. Басқарудың жүйесі ретінде жобамен басқару.
1.1. Басқару жүйесінің сипаттамасы.
Жобамен басқару мақсаты қаржылық және ақшалай айналымдардың қозғалысын
тиімді пайдалану, сондай –ақ шаруашылық жүргізуші субъектілер арасында
инвестициялық жобаны өткізу процесінде пайда болатын проблемаларды тиімді
шешу болып табылады. Сураққа жауап ретінде, бұл әрекеттер мен қарым
қатнастармен тамаша басқару жобамен басқарудың мазмұнын құрайды.
Жоба орындалудың жылдамдығы оның ниеті қаншалықты тиімді жүзеге
асырылуына байланысты анықталады. Бірақ жоба ниетінің тиімді өткізілуі жоба
орындалуының процесімен тиімді басқару кезіндегі өткізуді қамтамасыз ететін
барлық процесстердің келісімен мақсатқа бағытталған даму кезінде ғана болуы
мүмкін.
Жобаны өзінің элементтерінің арасындағы байланысқан жүйе ретінде
анықтауға болады. Жобаның элементтерімен арасындағы байланысы уақтысында
дами және пайда бола отырып оның өткізілуінің процесін құрады. Басқаша
айтқанда, жоба орындалуының процесі оның барлық элементтері арасынндағы
анықталған байланысы бар өткізу процесі болып табылады. Осы позициямен
жобамен басқарудың түсінігін келесідей үлгімен анықтауға болады.
Жобамен басқару жүйесі жоба мақсаттарының алдына қойылған мақсаттарға
жетуге мүмкіндік туғызатын ресурстардың қаншалықты көптігі және олардың
қалай қолданылып жатқанына тәуелді болады. Осы жерден ресурстармен тиімді
басқару жобамен басқару проблемасының бір бөлігі болып табылады.
Басқару кез келген экономика саласындағы қызметтің күрделі төтенше
түрі болып табылады. Жобамен басқару сол сияқты басқа кез келген басқарудың
түрі өзіне басқарудың тактикасы мен стратегиясын қосады. Стратегия мен
жалпы бағыт және қойылған мақсаттарға жету үшін құралдарды пайдалану әдісі
түсіндіріледі.
Бұл әдіске шешім қабылдау үшін шектеулер мен ережелердің анықталған
жиынтығы сәйкес келеді.
Тактика –бұл қойылған стратегиялық мақсаттарға жету үшін нақты әдістер
мен тәсілдер. Басқару тактикасының мақсаттары көбірек тиімді шешімдер мен
көбірек қазіргі шаруашылық жағдайында қабылданған басқарудың әдістері мен
тәсілдерін таңдау болып табылады.
Басқарудың жүйесі ретіндегі жобамен басқару екі жүйеліктен тұрады:
басқаратын жүйелік және басқарушы жүйелік. Сызбасы 1.1 суретте көрсетілген.
Бұл жағдайда басқару объектісі жоба болып табылады.
1.2. Инвестициялық жобаның сипаттамасы мен түсінігі.
Инвестициялық жоба нені көрсететін қарастырайық.
“Инвестициялық жоба” түсінігі екі мағынада қолданылады: қойылған
мақсатқа жетуді қамтамасыз етуге мүмкндік туғызатын кешеннің жүзеге
асырылуына қандай да бір басқарушылық әсерін тигізетін қандай да бір
жиналыс.
Жобамен басқару жүйесі
Сыртқы әсер
Кіру
Кері байланыс
Шығу
қандай да бір әрекетті жүзеге асыру үшін қажетті анықталған ұйымдық
құқықтық және қаржылық құжаттар жүйесі ретінде.
Жоба құрылымының негізгі элементі – бұл жобаның қатысушылары сондай-ақ
олар жобаның мақсаттарына жету және ниетінің өткізілуін қамтамасыз етеді.
Жобаның түріне байланысты оның өткізілуінде бірден бірнеше ондаған
ұйымдар қатыса алады. Олардың әрқайсысының өзінің функциясы, жобадағы
қатысу деңгейі және оның өміріне жауап беретін мөлшері болады.
Сонымен бірге барлық ұйымдар функцияларының орындалуына байланысты
жобаның қатысушыларын нақты топтарға біріктіруге болады.
1. Тапсырыс беруші – келешек иемденуші және жобаның нәтижелерін
қолданушы, тапсырыс беруші жеке және заңды тұлғалар болады. Бұл
тапсырыс беруші кезінде жеке бір ұйым болуы мүмкін, сондай-ақ жобаның
өткізілуі және оның нәтижелерін қолдану үшін өзінің күштерін,.
Капиталдарын біріктірген бірнеше ұйымдар болуы мүмкін.
2. Инвестор – жобаға қаражат салатын адам. Кейде инвестор тапсырыс беруші
болып табылады. Егер инвестор мен тапсырыс беруші бірдей болып
табылса, инвестор тапсырыс беруші мен келісім шартты бекітеді, шарттың
орындалуын бақылайды және жобаның басқа қатысушыларының есеп
айырысуларын жүзеге асырады.
3. Жоба жасаушы – жобалық сметалық құжаттарды зерттейтін адам.
4. Жабдықтаушы – жобаның матераиалдық техникалық қамтамасыз етілуін
жүзеге асырады.
5. Мердігер – келісім шартқа сәйкес жұмыстың орындалуына жауап беретін
заңды тұлға.
6. Жобаның менеджері – бұл тапсырыс беруші жобаның жұмыстарын басқару
бойынша яғни жоспарлау, бақылау және жоба қатысушыларының жұмысын
координациялау жұмыстарының өкілеттігін беретін заңды тұлға.
7. Консультант (кеңес беруші) – бұл барлық мәселелер бойынша және оның
өткізу кезеңдері жобаның басқа қартысушылары мен кеңестік көрсету үшін
келісім шарт жағдайында қатысатын фирмалар мен мамандар.
8. Жобаның командасы – жоба басшылығымен басқарылатын және оның
мақсаттарына тиімді жету мақсатымен жобаның жүзеге асырылуы кезеңінде
құрылған арнайы ұйымдық құрылым.
9. Лицензиар – жобада қолданылатын Ноу-Хау және лицензияға ие заңды
немесе жеке тұлға. Лицензиар жобада қажетті ғылыми техникалық
жетістіктерд қолдану құқығын береді.
10. Банк – жобаны қаржыландырумен қамтамасыз ететін негізгі инвесторлардың
бірі. Банктің міндеттеріне жобаны ақшалай қаражаттары мен үзіліссіз
қаматамасыз ету және егер тапсырыс беруші де қажетті қаражатты
болмаған жағдайда субмердігерлермен есеп айырысу үшін мердігерлерді
несиелеу кіреді.
II.Жобаның инвестициялық түрінің сипаттамасы мен түсінігі.
Инвестицияның объектілері сипатына қарай әртүрлі болуы мүмкін. Күрделі
салымдардың типтік объектілері жер учаскілерінің, ғимараттарының, құрал-
жабдықтардың шығындары болуы мүмкін.
Инвестициялаудың бағытын таңдау кезіндегі негізгі мақсаты объектідегі
қаражаттарды салудың экономикалық тиімділігін анықтау болып табылады. Әрбір
объекті бойынша мақсатқа сай жеке жобаны құру. Сонымен инвестицияның
объектілері мыналар болып табылады:
1. Федералдық, аймақтық және басқа деңгейдегі бағдарламалар
2. Құнды қағаздар.
Инвестициялар толық ғылыми техникалық және өнім құрылымының
өндірістік кезеңін, сонымен бірге оның элементтері: ғылыми зерттеу, жобалық
конструкторлық жұмыстар, әрекет ететін өнідірістің кезеңі немесе
реконструкциясы, жаңа өнідірістің ұйымдастырылуы немесе жаңа өнімнің
шығарылуы, тағы басқа қамтиды.
Инвестицияның объектілері келесідей жіктеледі:
- жобаның масштабы бойынша;
- жобаның бағытталуы бойынша;
- инвестициялық кезеңнің мазмұын және сипаты бойынша;
- Мемлекет қатысуның деңгейі және сипаты бойынша;
- Күрделі салымдарды қолданудың тиімділігі бойынша;
Инвестициялар келесідей түрлерге бөлінеді:
1. Ақша қаражаттары және олардың эквиваленттілері;
2. жер;
3. ғимараттар, құрал жабдықтар, машиналар мен құралдар өлшейтін
және сынайтын құралдар, өндірісте қолданылатын басқа кез-келген
мүмлік;
Дипломдық жұмысты инвестицияның соңғы екі түрі қарастырылған.
Кез-келген әмбебап құрал сияқты жобамен басқару әдістері.
Жоба менеджерінің мақсаты – қалыпты жоба дегеніміз не екенін анықтау
болып табылады. Бұл мақсаттар үшін әрбір нақты жобаны анықтайтын 4 негізгі
факторларға бөлінеді.
1. Жобаның масштабы (мөлшері);
2. Өткізу мерзімі;
3. Сапасы;
4. Ресурстардың шектеулілігі;
Қалыпты жобада барлық бұл факторлар.
Алайда масштабтылығына байланысты жобалар шағын және мега жобалар
болып бөлінеді.
Шағын жобалар
Мегажобалар – бұл ресурстармен бөлінген және олардың орындалу уақытына
жіберілетін жалпы мақсатты біріктіретін бірнеше өзара байланысты жобалрдан
тұратын мақсаттық бағдарламалар.
Мұндай бғадарламалар халықаралық, мемлекеттік, ұлттық аймақтық болуы
мүмкін.
Мегажобалар – ерекше белгілерімен бірге қамтылады:
Жоғары құммен (1млрд.доллар және одан да жоғары).
Капитал сыйымдылығы – мұндай жобалардағы қаржылық қаражаттардың
қажеттілігі қаржыландырудың дәстүрлік емес формасын (акционерлік,
араласқан) талап етеді;
еңбек сыйымдылығы;
өткізудің ұзақтылығы: 5-7 немесе одан көп жыл.
өткізу аудандарының жекелігі, слндай-ақ инфрақұрылымдағы қосымша
шығындарымен.
Әсіресе мегажобалар факторлар ретінің есебін талап етеді, атап
айтқанда: түрлі орындаушылар және олардың қызметтерінің қажетті
координациялары бойынша жоба элементтерінің бөлінуі.
Мақсаттағы елдердің аймақтың әлеуметтік – экономикалық ортасына
талдаудың қажеттілігі;
Өнімді өткізу мерзімінің байланысты жобалар ұзақ мерзімді, орта
мерзімді және қысқа мерзімді болып бөлінеді.
Қысқа мерзімді жобалар әдетте қалпына келтірілген жұмыстар тәжірибелі
орналастырулар жаңа алуан түрлі өндіріс бойынша кәсіпорындарда өткізіледі.
Әдетте тапсырыс беруші мұндай объектілерді бастапқыға қарсы жобаның
соңғы құнының артуына жүргізеді, сондықтан барлығынан бұрын ол оның жылдам
аяқталуымен қызықтырады.
Орта және ұзақ мерзімді жобалар тек ғана орындалу мерзімдерінің
айрықшаланады.
Сапасына қарай жобалар дефекттік және дефектсіз болып бөлінеді.
Дефектсіз жобалар (доминирующий) факто ретінде жоғары сапа
қолданылады.
Әдетте дефектсіз жобалардың құны өте жоғары және жүздеген
миллиондармен, тіпті миллиарда долларлармен өлшенеді.
Шектелген ресурстар факторын ескере отырып мультижобалар, моножобалар
және халықаралық жобаларға бөлуге болады.
Мультижобалар жоба тапсырыс берушісінің пікірі ресуртар бойынша өзінің
шектеулілігі болмайтын бірнеше өзара байланысты жобаларға қатысты
жағдайларда қолданылады.
Мультижобалармен көптеген тапсырыстар және фирманың өндірістік
бағдарламасы шегіндегі оның өндірістерімен, қаржыларымен және уақыттың
мүмкіндіктерімен және тапсырыс берушілердің талаптарымен шектелген
қызметтердің орындалуы есептеледі.
Альтернативті мультижобалар ретіндегі өзімен жеке инвестициялық,
әлеуметтік және басқа да жобаларда көрсететін және бір жобалық команда мен
өткізілетін ресурстың уақыттық және басқа да шектерден тұратын моножобалар
қатысады.
Халықаралық жобалар әдетте маңызды күрделілігімен құндылығымен
ерекшеленеді. Сондай-ақ олардың экономика мен саясаттағы маңызды рөлі олар
өңделетін елдерде ерекшеленеді.
Мұндай жобалрдың ерекшелігі келесідей қорытындыланады: Әдетте мұндай
жобалар үшін материалдар құралдар әлемдік нарықта сатылады. Мұнда – жоба
үшін сатып алулармен жүзеге асырылатын ұйымдарға жоғарғы талаптар.
Мұндай жобалардың дайындық деңгейі ұқсас ішкі жобаларға қарағанда
жоғары болуы керек.
2.1. Жобаның өмірлік циклы.
Өнеркәсіптік инвестициялық жобаның өткізілуі мен дайындалуы – алғашқы
пікірінен кәсіпорынның эксплуатациясына дейін – 3 жеке кезеңнен тұратын:
инвестициядан бұрын, инвестициялық және эксплуатациялық кезең түрінде
көрініс табуы мүмкін. Өз кезегінде бұл кезеңдердің әрқайсысы кезеңдерге
бөлінеді және олардың кейбіреулері кеңес беру, жобалау және өнідіріс сияқты
қызметтің маңызды түрлерінен тұрады. Бұл кезеңдердің толық өзара әсері 1.2.
суретте көрсетілген.
Сонымен жобаның өмірлік циклі жобаның дамуы мен және оның өтімділік
моменті арасындағы уақыт аралығы аталады.
Жоба арқылы өтетін барлық жағдайлар кезеңдер (этаптар, кезңдер) деп
аталады.
Нақты кезеңдердегі жобаны өткізу процесінің бөлінуіне әмбебап подход
бере алмаймыз. Жобаның қатысушылары өздері үшін мұндай тапсырмаларды шеше
отырып өзінің тәжірибесімен және жоба орындалуының нақты шарттары мен
жобадағы өздерінің рөлімен басқара алады. Сондықтан жобалардың кезеңдерге
бөлінуі ең әртүрлі болуы мүмкін.
Өз кезегінде әрбір бөілінген кезең келесідей деңгейдегі кезеңдерге
бөлінуі мүмкін.
Жобаның өткізілуі жоба өткізуінің мүмкіндіктерін қайта жасаумен,
жобаның жұмысы және техникалық экономикалық негізінің дамуымен, келісімдік
қызметімен, жоба бойынша қаржыландырылуы және ұйымдастырылуымен,
ресурстарды жоспарлаумен, материалдар мен құрал-жабдықтарды сатумен, сондай-
ақ эксплуатацияда дайын объектілердің өткізілуі мен және құырылыс
байланысты жиналыстың анықталған жиынтықтарының орындауын талап етеді.
Жобаны өткізу бойынша жұмыстарды топтастыруға болады. Олардың
жиынтықтарынан 2 ірі жұмыс блогына бөлуге болады:
1. Жоба бойынша негізгі қызмет;
2. Жобаның қамтамасыз етілуі;
Жоба бойынша негізгі қызметке қатыстылар:
- Инвестициядан бұрынғы зерттеу;
- Жобаның жоспарлануы;
- Жобалық сметалық құжаттардың дамуы;
- Сауданың жүргізілуі және келісім шарттың бекітілуі;
- Құрылыс монтаждық жұмыстар;
- Жобаның өткізілуі;
- Жобаның эксплуатациясы, өнімнің шығуы;
- Құралдардың жөнделуі және өнідірістік дамуы;
- Құралдардың демонтажы;
Жобаны қамтамасыз ету бойынша қызметіне қатысты:
- жоба бойынша жұмыстың ұйымдастылуы;
- кадрларды сұрыптау;
- қаржылық жоспарлаудың құрылуы;
- материалдық техникалық қамтамасыз ету;
- маркетингтің жүргізілуі;
- ақпараттық қамтамасыз ету;
Алайда жұмыстың бөлінуі кезеңдердегі жобалардың қосындылары мен сәйкес
келмейді, сондықтан негізгі және қамтамасыз етілетін қызмет уақытында
атқарылуы мүмкін.
Жобалардың түрлі бөліктері мен түрлі ұйымдастырылған дейгейлерде жүзеге
асырлатын жобаларды, өткізулерді, басқару бойынша қызметінің өзі басқаруды
қажет етеді. Мұнда сондай-ақ жүйе ретінде жобаларды өткізуді басқарудың
қажеттілігі туындайды.
III. Жобамен басқарудың функциялары
Жоба бойынша басқарылатын қызметті бағалау мен қарастыру кезінде
аспектілерге бөлуге болады. Олардың ішінде кеңінен қарастырылатындары:
функционалдық, динамикалық, пәндік.
Функционалдық аспект басқару мәселесіндегі жалпы сипаттайды
және басқарудың келесідей негізгі функцияларын қарастыруды ұсынады:
1. анализ;
2. жоспарлау;
3. ұйымдастыру;
4. бақылау;
5. реттеу:
Басқару функциясы ортақ түсінік болып саналады. Олар жобаның барлық
процестері мен басқарылатын объектілері үшін жобаның әрбір өткізу фазасында
барлық басқару қызметінің деңгейлерінде орындалады.
Басқару функциясының тізбектілігі 1.3 –суретте берілгендей өзіндік
түрге ие.
1.3 –сурет. Менеджменттің функциялары.
Реттеу басқарудың келесідей деңгейлерін қарастырады:
1. Жоспардан жұмыстың нақты жағдайының ауытқуын талдау;
2. Ауытқуларды жою бойынша жұмысты жоспарлау;
3. Ауытқуларды жою бойынша қызметтерді ұйымдастыру;
4. Түзілген жоспарлардың орындалуын бақылау және т.б.
Жоба бойынша барлық жұмыстар анализ жасаудан басталады. Анализге
жобаның барлық элементтері жатады: орындалған жұмыстың мерзімі,
тәуелділіктің деңгейі, қаржы кадрлар, жобалаудың жолдары, құрылыстық және
монтаждық жұмыстардың орындалуы мен жабыдықталуы, нәтижелерінің сапасы және
т.б.
Жоспарлау қызметтегі осы облыста көпжылдық тәжірибе жұмысын бекітетін
жобаны өткізу процесін басқару бойынша негізін салатын функция болып
табылады.
Жоспарлауға жобалық жұмыстың орындалуы технологяилардың сатылып
алынуы, материалдар мен құрал-жабдықтар, құрылыстық және монтаждық
жұмыстар, эксплуатацияға объектілердің берілуі және т.б.
Жобаның әрбір кезеңі үшін құны анықталады және жұмыстың орындалуының
күнтізбелік жоспары естелінеді. Жұмысты орындаудың сызбалары мен
ресурстардың шығындары және жұмысты жүргізу мерзімі реттеледі. Жобаны
өткізу жоспары және онымен байланысты сызбалыр қажет болған жағдайда оның
орындалуының өзгертілген шарттар есебімен қарастырылуы керек.
Жоспарлаудың маңызды бағыты жобаның құнын бағалау болып табылады.
Жобаның құнын бағалау үшін жобаның құнын жүйелі түрде айқындайтын
бағалаудың 4 түрі қолданылады.
Жобалық жұмыстың дайындық деңгейімен:
- өмір сүруге бейімділікті бағалау;
- факторлық бағалау;
- жақындатылған бағалау;
- кесімді бағалау;
Қайта өңделген жобаны өткізу жоспарының орындалуы ұйымдық қызметпен
қамтамасыз етіледі. Кез-келген жобаның табысты болуы персоналды дұрыс
таңдауға тәуелді болады. Сондықтан ұйымдық қызметтің негізгі мақсаты
жобаның орындалуы үшін коллективтіерді құру ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz