Технология пәнінде мектеп оқушыларының шығармашылық іс- әрекеттерін қалыптастыру

Технология пәнінде мектеп оқушыларының шығармашылық іс- әрекеттерін қалыптастыру

Қазақстан Республикасының "Білім туралы" Заңында "Білім беру жүйесінің басты міндеті - ұлттық және жалпы адамзаттық құндылықтар, ғылым мен практика жетістіктері негізінде жеке адамды қалыптастыруға және кәсіби шыңдауға бағытталған білім алу үшін қажетті жағдайлар жасау; оқытудың жаңа технологияларын енгізу, білім беруді акпараттандыру, халықаралық ғаламдық коммуникациялық желілерге шығу" деп, білім беру жүйесін одағы әрі дамыту міндеттері көзделеді [1].
Әр мемлекеттің интеллектуалды, экономикалық, әлеуметтік және рухани – мәдени потенциалы оның инновациялық қызметінің өркендеуі, қоғамның тәлім-тәрбие беру жәй-күйімен қатар оның прогрессивті даму мүмкіндіктеріне тікелей байланысты. Бұл мәселенің аса маңызды екенін сезіну үшін Қазақстан Республикасының президенті Н.Ә.Назарбаев «Қазақстан 2030» стратегиялық бағдарламада тәлім-тәрбие беру саласына мемлекеттік мәні бар жеке басымдық беру қажеттілігін және көтерудің алғы шартын атап көрсеткен болатын [2].
Қазақстан Республикасының бүгінгі де, болашақтағы да кемелділігі, өркендеуі, рухы биік ұрпақ тәрбиесін жандандыру міндеттерінің тиімді шешілуіне оның прогресіне тәуелді екендігін Елбасы өзінің соңғы халыққа жолдауында да атап көрсетті. Осы ретте, яғни ұрпақ тәлім-тәрбиесін дамыту бағытында соңғы кезде мемлекет тарапынан игі қадамдар жасала бастады. Бұл міндеттерді шешу үшін мектеп ұжымдарының, әр мұғалімнің күнделікті ізденісі арқылы барлық жаңалықтар мен қайта құру, өзгерістерге батыл жол ашарлық жаңа тәжірибеге, жаңа қарым-қатынасқа өту қажеттігі туындайды. Бүгінгі таңдағы еңбек мазмұны оның интенсивті дәрежесімен ғана өлшенбейді, сонымен бірге шығармашылық деңгейінің пайда болуымен өлшенеді. Еңбек бағасы да, еңбеккер де өзгеруде, қоғам мәнінің басым бөлігін шығармашылық еңбек, яғни шығармашылықпен жұмыс жасаушы адам иеленеді.
Балалардың шығармашылық іс-әрекетін анықтауға екі: педагогикалық және психологиялық көзқарас бар. Педагогтар оқушылардың шығармашылық іс-әрекетін тек қана оларды әр түрлі көркем өнермен таныстыруға, қабілетін дамытуға бағытталған қызмет түрінде ғана емес сондай-ақ еңбекке тәрбиелеу мен технологиялық білім берудің тиімді тәсілдері ретінде қарастырады. Психологтар оқушылардың шығармашылық іс-әрекетінде анықталған белгілі шығармашылық түрінің, қабілетінің өз уақытында пайда болуына көбірек зейін аударады, оларда қалыптасу мен даму жүйелілігін анықтайды.
Шығармашылық қабілетті ерте жастан бастап дамыту қажеттігіне педагогтар, психологтар т.б. айтуда. Педагогикада егерде шығармашылық қызметті жеткілікті ерте жастан бастамаса, онда балаға шығын әкеледі деп дәлелденген. Сондықтан шығармашылыққа баулуды ерте жастан бастау керек және оған үйретуге болады. Педагогикада шығармашылық қабілетті дамыту жолы балаларды шығармашылық іс-әрекетке қатыстыру болып табылады.
Келешек жастарды қолөнерге баулудың халықтық негізін, еңбекке тәрбиелеудің құралдарын атап көрсеткен Қазақстандық қоғам қайраткерлері мен ұлы ағартушы педагогтары М.Жұмабаев, А.Байтұрсынов, М.Дулатов, Ж.Аймауытовтардың [3-6] еңбектерінде кәсіпке баулуды ұлттық қолөнер негізінде ұйымдастырудың әдіс-тәсілдері баяндалған.

Қолданылған әдебиеттер:

1. Н.Назарбаев. "Қазақстан - 2030: бар.шқ қазақстандықтардың өсіп-өркендеуі, қауіпсіздігі және әл-ауқатының артуы".Алматы. 2001.
2. С.Қасиманов. Қазақ халқының қолөнері. Алматы. "Казакстан", 1995.
3. Казақстан Республикасының білім беруді дамытудың 2005-2010 жылдарга арналған Мемлекеттік бағдарламасы // "Білім әлемі" газеті, 30. 10. 2004.
4. Жолдасбекова С.А. «ХХ» ғасырда білім беру және тәрбие жұмыстарының жүйелерінің дамуының басты бағыттары» атты Қазақстан Республикасының тәуелсіздігінің 10 жылдығына арналған Халықаралық ғылыми - практикалык конференциясы. - Шымкент, 2001
5. Технология пәні бойынша қазақ мектептеріне арналған бағдарлама (5-9 сыныптар). - Алматы: Рауан, 1999.
6. Қазақстан Республикасы жалпы орта білім беретін мектеп окушыларын еңбекке тәрбиелеу мен оқыту // Қазакстан мұғалімі. - 1993.
7. Әл-Фараби. Философиялық трактаттар. Алматы. "Ғылым", 1973. 215-6.
8. М.Жумабаев. Педагогика. Алматы. "Ана тілі", 1992.