Экстремизммен күресу жолдары



Әр халықтың қайталанбас, тек өзіне ғана тән дәстүрлері, тарихы, ойлау қабілеті бар. Әркім адамзаттық сан әуезді рухани мәдениетіне өзінің айрықша әуенін қосады.
Біз 2003 жылдан бастап әр үш жыл сайын «әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлерінің съезін» өткізіп келеміз.
Барлық әлемдік, дәстүрлі-ұлтттық діндер үшін ортақ болып табылатын ізгілік қағидаттарының өшпес өзектілігібіздің бәріміз үшін барған сайын айқын бола түсуде. Келіңіздер, сол съезде түрлі тілде естілген және түрлі дін қайраткерлері айтқан ақиқаттарды еске түсірейікші:
- «барша адамға ортақ болмыс бір ғана Хаққа бастайды» - ислам өкілінің сөзінен;
- «біздің ортақ бабамыз - Ыбырайым» - иудаизмнен;
- «өз жақыныңды өлтірме» - деді буддизм өкілі;
- «өзіңмен және табиғатпен үйлесім арқылы бейбітшілік пен келісімде бол» - Дао дінінен;
- «өзге адам басқа дінді ұстанушы немесе тіпті діндар болмаса да, оған көмектес» - деді православиелік христиандар;
- «бейбітшілік – Құдайдың сыйы, біздің кездесуіміз де Құдайдың сыйы секілді» - деп атап өтті Ватиканның дін қызметшісі.
Яғни біз барлық конфессиялар дін арқылы бейбітшілікті, төзімділікті, шыдамдылықты, келісім мен адам сүйгіштікті уағыздайтынына тағы да бір көз жеткіздік.
Тек қана әр алуандылыққа, көпұлттылыққа, көпдінділікке негізделген бірлік формуласы ғана дұрыс.
Ешкімнен кем түспейтін терең әрі елеулі тарихы, өз нышаны мен ділі бар басқа да өркениеттердің, мәдениеттердің, діндердің бар екенін ұғыну жіне мұнымен санасу қажет.
Тек қана төзімділік пен серіктестік арқылы біз лаңкестікке қарсы күресе аламыз.
Біріншіден, экстремистік әрекеттер рухани азғындықтан туындап жатыр. Өз ұлтымыздың қаракөздері өзге ағымдар жетегіне еріп, өзіміздің өзегімізден теуіп жатыр. Мұның басты себептерінің сол жастарда бірі ұлттық патриотизмның жоқтығы, рухани жұтаңдық, рухани байлықтың жоқтығынан. Адамзатты басқа бүкіл тіршілік иелерінен ажыратып тұратын нәрсе –руханият. Ал халықтың рухани болмысын қалыптастыруда бірінші кезекте, діннің рөлі үлкен. Сол үшін дәстүрлі ислам дінімізді кеңінен насихаттауымыз қажет.
Экстремистік әрекеттер дінді терең түсінбегендіктен, яғни діни білімнің аздығынан. Діни және дінтанулық білім беруді мешіт пен медреселерге, шіркеулер мен діни оқу орындарына ысырып қоймауымыз керек. Қазақ халқымызда, «ел боламын десең, бесігіңді түзе» деген сөз бар. Біз дінтанулық білім беруді жас буындардан, яғни орта мектептерден бастап діни білімді тереңдетуіміз қажет.
Қазіргі күнде орта ммектептерде 9-сыныптарда дінтану пәні тек қосымша пән ретінде ғана оқытылуда. Әрине бұл өте аз. Тіпті кейбір мектептерде бұл пән оқытылмайтын болып шықты. Себебі бұны оқытатын кәсіби мамандар мен оқулық жетіспей жатыр.
Дін – руханияттың, мәдениеттің бір бөлшегі және оның қозғаушы күші. Сонымен қатар тіл мен тарих та руханиятымыздың бір бөлшегі. Сондықтан руханиятымыз толығу үшін орта мектептерде дінтану пәнін 5-сыныптан бастап оқытуды жүзеге асыруымыз керек. Уақыт өте келе сапалы мамандар мен оқулықтар жеткілікті дәрежеге жеткенде дінтанулық білім беруді бастауыш сыныптардан бастап оқытуға тиіспіз.

Пән: Саясаттану
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:   
Экстремизммен күресу жолдары.

Әр халықтың қайталанбас, тек өзіне ғана тән дәстүрлері, тарихы, ойлау
қабілеті бар. Әркім адамзаттық сан әуезді рухани мәдениетіне өзінің айрықша
әуенін қосады.
Біз 2003 жылдан бастап әр үш жыл сайын әлемдік және дәстүрлі діндер
лидерлерінің съезін өткізіп келеміз.
Барлық әлемдік, дәстүрлі-ұлтттық діндер үшін ортақ болып табылатын
ізгілік қағидаттарының өшпес өзектілігібіздің бәріміз үшін барған сайын
айқын бола түсуде. Келіңіздер, сол съезде түрлі тілде естілген және түрлі
дін қайраткерлері айтқан ақиқаттарды еске түсірейікші:
- барша адамға ортақ болмыс бір ғана Хаққа бастайды - ислам
өкілінің сөзінен;
- біздің ортақ бабамыз - Ыбырайым - иудаизмнен;
- өз жақыныңды өлтірме - деді буддизм өкілі;
- өзіңмен және табиғатпен үйлесім арқылы бейбітшілік пен
келісімде бол - Дао дінінен;
- өзге адам басқа дінді ұстанушы немесе тіпті діндар болмаса да,
оған көмектес - деді православиелік христиандар;
- бейбітшілік – Құдайдың сыйы, біздің кездесуіміз де Құдайдың
сыйы секілді - деп атап өтті Ватиканның дін қызметшісі.
Яғни біз барлық конфессиялар дін арқылы бейбітшілікті, төзімділікті,
шыдамдылықты, келісім мен адам сүйгіштікті уағыздайтынына тағы да бір көз
жеткіздік.
Тек қана әр алуандылыққа, көпұлттылыққа, көпдінділікке негізделген
бірлік формуласы ғана дұрыс.
Ешкімнен кем түспейтін терең әрі елеулі тарихы, өз нышаны мен ділі
бар басқа да өркениеттердің, мәдениеттердің, діндердің бар екенін ұғыну
жіне мұнымен санасу қажет.
Тек қана төзімділік пен серіктестік арқылы біз лаңкестікке қарсы
күресе аламыз.
Біріншіден, экстремистік әрекеттер рухани азғындықтан туындап жатыр.
Өз ұлтымыздың қаракөздері өзге ағымдар жетегіне еріп, өзіміздің өзегімізден
теуіп жатыр. Мұның басты себептерінің сол жастарда бірі ұлттық
патриотизмның жоқтығы, рухани жұтаңдық, рухани байлықтың жоқтығынан.
Адамзатты  басқа бүкіл тіршілік  иелерінен ажыратып  тұратын нәрсе 
–руханият. Ал халықтың  рухани болмысын  қалыптастыруда бірінші  кезекте,
діннің рөлі  үлкен. Сол үшін дәстүрлі ислам дінімізді кеңінен
насихаттауымыз қажет.
Экстремистік әрекеттер дінді терең түсінбегендіктен, яғни діни
білімнің аздығынан. Діни және дінтанулық білім беруді мешіт пен
медреселерге, шіркеулер мен діни оқу орындарына ысырып қоймауымыз керек.
Қазақ халқымызда, ел боламын десең, бесігіңді түзе деген сөз бар. Біз
дінтанулық білім беруді жас буындардан, яғни орта мектептерден бастап діни
білімді тереңдетуіміз қажет.
Қазіргі күнде орта ммектептерде 9-сыныптарда дінтану пәні тек қосымша
пән ретінде ғана оқытылуда. Әрине бұл өте аз. Тіпті кейбір мектептерде бұл
пән оқытылмайтын болып шықты. Себебі бұны оқытатын кәсіби мамандар мен
оқулық жетіспей жатыр.
Дін – руханияттың, мәдениеттің бір бөлшегі және оның қозғаушы күші.
Сонымен қатар тіл мен тарих та руханиятымыздың бір бөлшегі. Сондықтан
руханиятымыз толығу үшін орта мектептерде дінтану пәнін 5-сыныптан бастап
оқытуды жүзеге асыруымыз керек. Уақыт өте келе сапалы мамандар мен
оқулықтар жеткілікті дәрежеге жеткенде дінтанулық білім беруді бастауыш
сыныптардан бастап оқытуға тиіспіз.
Кешегі атейзмнің желі есіп тұрған Кеңес үкіметі кезінде де Оқы, оқы
және оқы деп, мектептерде Құран сөзін ту етіп ұстады. Әрине ол кезде ол
сөздің Құраннан алынғанын ешкім біле қойған жоқ. Бірақ сол кездің өзінде
Құран аяаттары ұран етіліп айтылған болса, бүгін тәуелсіз ел болдық, енді
неге мектептерімізге исламтану сабақтарын енгізбеске.
Екіншіден, әрине рухани байлық тек дінмен ғана шектелмейді. Қазақ
халқымыздың сан ғасырлар бойы қалыптасқан, тереңдерде жатқан тарихы,
қайталанбас бай мәдениеті, салт-дәстүрі, әдет ғұрыптары бар. Біз өзіміздің
ұлттық дәстүрімізді кеңінен насихаттауға тиіспіз. Әр ұлтты өзге ұлттан
ерекшелеп тұратын құрал бұл – өзіндік мәдениеті мен салт-дәстүрлері. Ислам
діні шариғатқа қайшы келмейтін салт-дәстүрге қарсы емес. Сондықтан терең
мәдениетімізді, бай салт-дәстүрімізді дәстүрлі ислам дінімізбен ұштастырып
насихаттауға міндеттіміз.
Шындығына келгенде, қазақ халқымыздың мәдениеті ислам дінімен біте
қайнаған, ислам діні шариғаты негізіндегі қалыптасқан десек қате айтпаған
боламыз. Сол бай мәдениетімізді кітап бетінде ғана қалдырмай ғаламтор
беттерінде, көгілдір экран беттерінде, сонымен қатар БАҚ-та кеңінен
көрсетілуі тиіс.
Еже Шацкий былай дейді: Ағашқа тамыр қандай керек болса, дәстүр де
халыққа солай керек, онсыз халық халық емес, жай тобыр ғана
Антон Салмин: Халықтың өмір сүруінің ұзақтығы оның діни мәдениетінің
өмір сүру ұзақтығынамен тең. Дәстүр жоғалса – дін де жоғалады, ал өз діні
мен мәдениеті болмаған халық тарих сахнасынан кетеді - деген.
Елімізде тұратын халықтың жетпіс пайызы – мұсылмандар. Олар Әбу Ханифа
мәзһабын ұстанады. Онда жергілікті халықтың шариғатқа қайшы келмейтін әдет-
ғұрпы қуатталады. Өз мәзһабымыздан айнымай, ұлттық озық әдет-ғұрпымызды
сақтай отырып, өркениетті жолмен дінімізді көркейту – бүгінгінің басты
міндеті. Олай болса, үнқатысу, діндер, ұлттар мен ұлысаралық сыйластыққа
кең жол аша отырып, өз дініміз – исламның беделін көтеру, насихаттау,
абыройын арттыру сынды мұраттарды дәстүрлі діндер съезі сынды жиындардың
темірқазығы ету ләзім.
Үшіншіден, ұлы даламызды мекендеген ұлы тұлғалардың еңбектерін де біз
кеңінен насихаттауға міндеттіміз. Әуелі Әбу Ханифа мәзһабына қатысты нақты
ғылыми базалар әзірлеу керек. Қазақ елінің мың жылдар бойы осы бағытты
ұстанғанын дәлелдеуі керек. Біздің қазақ дала жұлдыздары атанған Әбу Насыр
әл-Фараби, Ж. Баласағұни, Қ. А. Ясауи, А. Құнанбайұлы, М. Ж. Көпейұлы, Ш.
Құдайбердіұлы, әт-Таразилар тек біздің ғана емес мың жылдар бойы күллі
Ислам әлеміне жұлдыз болғанында дау жоқ. Ендеше біз солардың аттарын,
қолжазбаларын тауып оны қазақ тіліне аударып мектеп пен жоғарғы оқу
орындарына енгізіуіміз қажет. Оны діни мәселелердің фәтуасын беретін және
соны халықтың мойындайтын деңгейге көтеру керек.
Әрине ол еңбектерді кітап сөрелерінде қалдырмай, оңтайлы пайдалануымыз
керек. Оқулық ретінде басып шығарылып, орта мектептерге пән ретінде
енгізуді қолға алуымыз қажет.
ХХІ ғасыр қарулы қақтығыстар ғасыры емес, білім мен ғылымның, техника
мен технологияның бәсекелестік ғасыры. Біз жастар арасындағы экстремизмнің
алдын терең дінтанулық білім беру арқылы ала аламыз. Рухани бай мәдениеттен
сусындап өскен жас білімді ұрпақтың теріс әрекетке бармайтындығы анық.
Төртіншіден, экстремистік әрекеттер тек ислам діні ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Қазақстанның Орта Азия аумағындағы қауіпсіздік пен саяси тұрақтылықты қамтамасыз етудегі орны
Қылмыс пен күресудегі халықаралық ынтымақтастық
Қазақстан Республикасындағы діни экстремизмнің әлеуметтік-құқықтық және криминологиялық сипаттамасы
Ланкестік акттің теориялық мазмұны
Шанхай ынтымақтастық ұйымы, органдары
Қазақстан Республикасындағы қауіп төндіретін дәстүрлі емес діни қозғалыстар
Ислам мейірімділік пен қамқорлық діні
Жаһандану проблемалары(ғаламдық терроризм)
Орталық Азия қауіпсіздігіне дәстүрлі емес қауіптер
Шанхай ынтымақтастық Ұйымы
Пәндер