Балалар және олардың ата-аналарының әрекеттесуімен қазақ тілін меңгерудің тиімді моделін әзірлеу
1. Екітілдік кеңістік моделі
2. «Қазақ тілі. анаммен бірге». отбасылық клубы туралы ереже
3. Отбасылық клубының жұмыс жоспары
4. Тәжірибелік сабақтар
5. Тексеру картасы
6. Сауалнама
7. «Мемлекеттік тілге жол іздеу». ынталы модульдік топ туралы ереже
8. Ынталы модульді тобының жұмыс жоспары
9. Әдебиеттер тізімі
2. «Қазақ тілі. анаммен бірге». отбасылық клубы туралы ереже
3. Отбасылық клубының жұмыс жоспары
4. Тәжірибелік сабақтар
5. Тексеру картасы
6. Сауалнама
7. «Мемлекеттік тілге жол іздеу». ынталы модульдік топ туралы ереже
8. Ынталы модульді тобының жұмыс жоспары
9. Әдебиеттер тізімі
Жер шарының 70 % түрғыны осы не басқа дәрежеде екі немесе бірнеше тілді меңгерген. Қоғамның қазіргі даму кезеңінде қазақ немесе ағылшын тілдеріне оқыту білім алудың, сонымен қатар мектепке дейінгі білімнің де көкейтесті проблемаларының бірі.
Бірнеше тілдерді еркін меңгерген, бәсекеге қабілетті тұлға, Қазақстанның жемісті болашағының кепілі ретінде анықталды. Өзге тілдерді білу адам алдында көптеген жаңа мүмкіншіліктерді ашады.
Қызметтің бұл түріне ең ыңғайлы кезең - мектепке дейін жас деп ғалымдар бекер айтпаған. Балалардың өзге тілді жақсы меңгеруілері мүмкін болуының тағы бір себебі, балаларды тіл материалын тез және жақсы есіне сақтауында және білім алудың табиғи дәлелінде - тіл тосқауылының, яғни өзге тілде әңгімелесуге кедергі келтіретін тежеуіш қаупінің жоқтығы.
Мектепке дейінгі жас - тілге ену бағыттауышы болып табылады, және де бұндай бағыттауыштың бас міндеті, сөздер жинағын айтуға мәжбүрлеу емес, өзгеге таныс емес тілде сөйлем ағынының айтылуына құлақты тыңдату болып табылады. Мектепке дейінгі жастағы балалар үшін шет ел тілі сабақтары жадыларының дайындығы деп санауға болады.
Біздің мектепке дейінгі мекемеміздің даму Бағдарламасының басым багыттарының бірі - мектепке дейінгі жастағы баланың тілдік біліктілігін дамыту үшін бірыңғай екітілдік кеңістігін кұру. Қазақ тілін тереңдетіп оқыту үшін балабақшада жаңа жағдайлар жасау - берілген шығармашылық жобаның мәселесі болып табылады.
Біз бұл мақсатпен, педагогтар, балалар және олардың ата- аналарының әрекеттесуімен қазақ тілін меңгерудің, біздің ойымызша, тиімді Моделін әзірледік (Қосымша 1).
Бала әрдайым тіршілік ететін тілдік кеңістік, мемлекеттік тілді жемісті меңгерулеріне көмек болуы керек.
Қазіргі заманғы ата-аналар, ережеге сай, сәбилерін өзге тілге үйретуді ертерек бастауга тырысады. Айтарлықтай, сұраныс ұсынысты тудырады. Ата-аналық дабылына жауап ретінде, біз «Қазақ mini - анаммен бірге» отбасылық клубын ұйымдастыру туралы Ережені әзірледік (Қосымша 2 ).
Бірнеше тілдерді еркін меңгерген, бәсекеге қабілетті тұлға, Қазақстанның жемісті болашағының кепілі ретінде анықталды. Өзге тілдерді білу адам алдында көптеген жаңа мүмкіншіліктерді ашады.
Қызметтің бұл түріне ең ыңғайлы кезең - мектепке дейін жас деп ғалымдар бекер айтпаған. Балалардың өзге тілді жақсы меңгеруілері мүмкін болуының тағы бір себебі, балаларды тіл материалын тез және жақсы есіне сақтауында және білім алудың табиғи дәлелінде - тіл тосқауылының, яғни өзге тілде әңгімелесуге кедергі келтіретін тежеуіш қаупінің жоқтығы.
Мектепке дейінгі жас - тілге ену бағыттауышы болып табылады, және де бұндай бағыттауыштың бас міндеті, сөздер жинағын айтуға мәжбүрлеу емес, өзгеге таныс емес тілде сөйлем ағынының айтылуына құлақты тыңдату болып табылады. Мектепке дейінгі жастағы балалар үшін шет ел тілі сабақтары жадыларының дайындығы деп санауға болады.
Біздің мектепке дейінгі мекемеміздің даму Бағдарламасының басым багыттарының бірі - мектепке дейінгі жастағы баланың тілдік біліктілігін дамыту үшін бірыңғай екітілдік кеңістігін кұру. Қазақ тілін тереңдетіп оқыту үшін балабақшада жаңа жағдайлар жасау - берілген шығармашылық жобаның мәселесі болып табылады.
Біз бұл мақсатпен, педагогтар, балалар және олардың ата- аналарының әрекеттесуімен қазақ тілін меңгерудің, біздің ойымызша, тиімді Моделін әзірледік (Қосымша 1).
Бала әрдайым тіршілік ететін тілдік кеңістік, мемлекеттік тілді жемісті меңгерулеріне көмек болуы керек.
Қазіргі заманғы ата-аналар, ережеге сай, сәбилерін өзге тілге үйретуді ертерек бастауга тырысады. Айтарлықтай, сұраныс ұсынысты тудырады. Ата-аналық дабылына жауап ретінде, біз «Қазақ mini - анаммен бірге» отбасылық клубын ұйымдастыру туралы Ережені әзірледік (Қосымша 2 ).
1. Г.К. Досмамбетова. Менің қазақ тілім-1. «Раритет» Алматы 2003
2. А.М. Кудайбергенова. Қазақ тілі- 2. Алматы «Раритет» 2002
3. Г. К. Досмамбетова. К.Д. Торгаева. Менің қазақ тілім- 2. Алматы «Раритет» 2002
4. А.Ш.Бектурова. Әліппе әлемі. Атамұра 2006
5. А.Қайырбекова. Қазақ тілі. Алматы «Атамұра» 2008
6. А.Ш.Бектурова, Ш.К.Бектуров. Казахский язык для всех. Атамұра – 2004
7. Казахская народная сказака «Глупый волк». Алма-Ата «Жалын» 1985
8. «Шуша» журналдары: №1, №3, №5, №6. Алматы 2007
9. Отбасы және балабақша. №2/2008. Алматы.
2. А.М. Кудайбергенова. Қазақ тілі- 2. Алматы «Раритет» 2002
3. Г. К. Досмамбетова. К.Д. Торгаева. Менің қазақ тілім- 2. Алматы «Раритет» 2002
4. А.Ш.Бектурова. Әліппе әлемі. Атамұра 2006
5. А.Қайырбекова. Қазақ тілі. Алматы «Атамұра» 2008
6. А.Ш.Бектурова, Ш.К.Бектуров. Казахский язык для всех. Атамұра – 2004
7. Казахская народная сказака «Глупый волк». Алма-Ата «Жалын» 1985
8. «Шуша» журналдары: №1, №3, №5, №6. Алматы 2007
9. Отбасы және балабақша. №2/2008. Алматы.
Мазмұны:
Түсініктеме хат ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..6
Екітілдік кеңістік моделі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11
Қазақ тілі- анаммен бірге- отбасылық клубы туралы ереже ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ...12
Отбасылық клубының жұмыс жоспары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...14
Тәжірибелік сабақтар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...17
Тексеру картасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...18
Сауалнама ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 44
Мемлекеттік тілге жол іздеу- ынталы модульдік топ туралы ереже ... ... ... ... ... ... ... .. ... ..45
Ынталы модульді тобының жұмыс жоспары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...46
Әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .48
Түсініктеме хат.
Жер шарының 70 % түрғыны осы не басқа дәрежеде екі немесе бірнеше тілді меңгерген. Қоғамның қазіргі даму кезеңінде қазақ немесе ағылшын тілдеріне оқыту білім алудың, сонымен қатар мектепке дейінгі білімнің де көкейтесті проблемаларының бірі.
Бірнеше тілдерді еркін меңгерген, бәсекеге қабілетті тұлға, Қазақстанның жемісті болашағының кепілі ретінде анықталды. Өзге тілдерді білу адам алдында көптеген жаңа мүмкіншіліктерді ашады.
Қызметтің бұл түріне ең ыңғайлы кезең - мектепке дейін жас деп ғалымдар бекер айтпаған. Балалардың өзге тілді жақсы меңгеруілері мүмкін болуының тағы бір себебі, балаларды тіл материалын тез және жақсы есіне сақтауында және білім алудың табиғи дәлелінде - тіл тосқауылының, яғни өзге тілде әңгімелесуге кедергі келтіретін тежеуіш қаупінің жоқтығы.
Мектепке дейінгі жас - тілге ену бағыттауышы болып табылады, және де бұндай бағыттауыштың бас міндеті, сөздер жинағын айтуға мәжбүрлеу емес, өзгеге таныс емес тілде сөйлем ағынының айтылуына құлақты тыңдату болып табылады. Мектепке дейінгі жастағы балалар үшін шет ел тілі сабақтары жадыларының дайындығы деп санауға болады.
Біздің мектепке дейінгі мекемеміздің даму Бағдарламасының басым багыттарының бірі - мектепке дейінгі жастағы баланың тілдік біліктілігін дамыту үшін бірыңғай екітілдік кеңістігін кұру. Қазақ тілін тереңдетіп оқыту үшін балабақшада жаңа жағдайлар жасау - берілген шығармашылық жобаның мәселесі болып табылады.
Біз бұл мақсатпен, педагогтар, балалар және олардың ата- аналарының әрекеттесуімен қазақ тілін меңгерудің, біздің ойымызша, тиімді Моделін әзірледік (Қосымша 1).
Бала әрдайым тіршілік ететін тілдік кеңістік, мемлекеттік тілді жемісті меңгерулеріне көмек болуы керек.
Қазіргі заманғы ата-аналар, ережеге сай, сәбилерін өзге тілге үйретуді ертерек бастауга тырысады. Айтарлықтай, сұраныс ұсынысты тудырады. Ата-аналық дабылына жауап ретінде, біз Қазақ mini - анаммен бірге отбасылық клубын ұйымдастыру туралы Ережені әзірледік (Қосымша 2 ).
Зерттеулер, ата-аналарды педагогтармен бірлескен баланы бірыңғай жетілдіру процесіне қосу, оның тиімділігін жоғарлатуға мүмкіндік береді деп көрсеткен. Клубтың жүмысы негізгі міндеттерді кешенді шешуге бағытталған: берілген проблема бойынша ата-аналардың педагогикалық ағартушылығы және отбасы клубының іс-шаралар жоспарын жүзеге асыруға оларың белсенді қатысулары (Қосымша 3,4,5,6,7,8).
Мектепке дейінгі үйымдағы қазақ тілін тереңдетіп оқыту әр түрлі балалық іс-шаралар арқылы оқытуды қарастырады: сабақтар, ойындар, еңбек, тәртіптік кезеңдер. Бұл бағытта барлық педагогтардың қызметтерін үйлестіру үшін, балабақшада Мемлекеттік тілге жолдарды іздеу атты ынталы модулъдік топ құрылған. Модульдік топ өзінің жүмысын ЫШТ туралы Ережеге (Қосымша 9) және 2008-2010 оқу жылдарына жұмыс Жоспарына
(Қосымша 10) сәйкес жүзеге асырады. Бүл жерде негізгі аспект болып табылатындар:
oo заттық-дамыту тілдік ортасы;
oo жаңа нысандар мен технологияларды қолдану;
oo ата-аналармен тығыз қарым-қатынас.
Біз берілген жобаны жүзеге асырудан нені күтеміз?
Жобаны жүзеге асыру процесінде балалар мүмкіндік алады:
o қазақ тіліндегі сөйлемді тек қана сабақтарда ғана емес, күнделікті өмірде де естуге;
o қазақи мәдениеттің қайнарына тереңдеп телуге;
o сөздік қорын байытуға;
o қазақ тілінде құрдастарымен коммуникативті қарым-қатынасты жақсартуға.
Ата-аналар мүмкіндік алады:
o мемлекеттік тілді меңгеруде балаларының жетістіктерін қадағалауға;
o балаларды қазақ тіліне үйрету проблемасы бойынша біліктілік консультативтік және тәжірибелік көмек алуға;
o ойын түрінде өз баласымен бірге мемлекеттік тілді үйренуге.
Педагогтар мүмкіндік алады:
o қазақ тілінің, бұл кезеңде, қазақ мәдениетінің, рухы әлемінің, ал егер іске практикалық жағынан келетін болсақ, іскерлік қызығушылықтар мен қарым-қатынас әлемінің де есігін ашатын кілт болып табылатынын сезіну.
Мақсатқа жету бағасының критерийлері:
1. Балалардың лексиканы меңгерудің деңгейін көтеру (жоғарғы деңгей 30%-ға, орташа деңгей - 20%-ға).
2. Оқу жылының ағымында балалардың сөздік белсенділігінің өсуі (диагностикалық рәсімдер: бастапқы, аралық, қорытынды нәтижелер).
3. Сөздік қорларын меңгерудің демонстрациясы (өзіндік қызметтегі сөйлемдік белсенділік).
Деңгейлер
Негізгі
көрсеткіштер
Жоғарғы
(5 және одан көп сөз)
Орташа
(3 сөз)
Төменгі
(1 сөз)
Заттық сөздік
(жиһаз - бұл не? ...)
Етістік сөздігі (мен - не
істеймін? Мысалы: қыста -
шана тебемін, қармен
ойнаймын және т.б. ...,
ол - не істейді? ...,
олар - не істейді? ...)
Белгілер сөздігі
(қыс - қандай?...)
Берілген шығармашылық жобаның тәжірибелік маңыздылығы мемлекеттік тілді меңгеру процесін анықтау жүйесінде және педагогтар, балалар мен олардың ата-аналарының өзара әрекеттесуімен өтуінде, яғни білім беру процесінің барлық қатысушыларының үйлестірілген қызметі.
Жобаның жүзеге асырылуының сәттілігі үлкендердің шынайы, жақсы көңіл-күйінде. Отбасын бұл қызметке енгізу мектепке дейінгі жастағы балалардың қазақ тілін меңгеру проблемаларын шешудегі сәтті табыс болып табылады. Сонымен қатар жобаны жүзеге асыру, артынан ата-аналардың оны меңгергілері келетін сезімін тудыратын мемлекеттік тілді кеңінен жариялайды.
Мемлекеттік тілді меңгеру - Қазақстан Республикасы әр азаматының міндеті.
Тіл мәселесі өте нәзік салаға жатады және оларды зорлықпен, мәжбүрлікпен шешуге болмайды. Сондықтан сыпайы көзқарас және бірлік керек. Бұған негіз болатын - берілген шығармашылық жоба.
Қосымша 1
МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ МЕКЕМЕДЕГІ БІРЫҢҒАЙ ЕКІТІЛДІК КЕҢІСТІК МОДЕЛІ
ӘРІПТЕСТЕРМЕН ӘРЕКЕТТЕСУ:
Семинар-практикум:
Балаларды мемлекеттік тілге оқытудың белсенділік әдістері мен қазіргі білім беру технологиялары.
Мектепке дейінгі балалардың тілдік білім проблемасы бойынша Снегурочка бб бірлескен педагогикалық кеңесі.
Мен тілді үйренуге барушы-ем, тек мені үйретсін шығармашылық жобаның ашылуы.
Педагогикалық кеңес: екітілдік ортасын құрудағы тәрбиешілер мен мамандардың инновациялық жұмыс тәжірибелері.
Ана тіліне жол іздеуде - этнопедагогика бойынша МБ модульді топ құру.
Балабақша топтарында заттық- дамыту тілдік ортасы байқау- конкурсы.
БАЛАЛАРМЕН ӘРЕКЕТТЕСУ:
Тілдерге қабілеттіліктері айқын немесе әлсіз көрсетілген балалар үшін дайындық сағат (аптасына 1 сағат).
Интеллектуалдар конкурсы: Мен қазақ тілін білемін балалар мен олардың ата- аналары арасында.
Ж.А.Караевтың технологиясы бойынша мемлекеттік тілді үйретудегі әр деңгейлік дифференциялдық көзқарас.
Сахнаграфия - балалар мен олардың ата-аналарының қатысуымен қазақ тілінде театрлық қойылым.
Сауат ашу, математика, экология, және де пиктограмма элементтерін қолданумен мектепалды тобы балалларымен дәстүрлі емес сабақтар.
Мемлекеттік тілді меңгерудегі баланың дамуының жеке бағыттарын құру.
A TA-AHAJIAPMEH ӘРЕКЕТТЕСУ:
Балаларды мемлекеттік тілге оқыту проблемасы бойынша ата-аналарға кеңес беру (айына 1 рет).
Балабақшадагы екітілдік ата- аналарды анкеттеу.
Сахнаграфия - қазақ тіліндегі театрлық қойылымға қатысу.
Тіл тагдыры - халық тағдыры акциясына қатысу.
Бейнефильм кұру: Қашан екітілдік басталады?
Қазақ тілі - анаммен бірге отбасы клубына қатысу.
Бала және екітілдік отбасылық тәрбиенің үздік тәжірибесін анықтау.
Қызықтырушы серіктестік - сабақ өткізуде ата-аналардың қатысуы - тоқсанына 1 рет.
Мен қазақ тілін білемін! интеллектуалдар байқауына қатысу.
Қосымша 2
ҚАЗАҚ ТІЛІ - АНАММЕН БІРГЕ ОТБАСЫЛЫҚ КЛУБЫ
ТУР АЛЫ ЕРЕЖЕ
1. Жалпы сипаттама
1.1 Қазақ тілі -- анаммен бірге отбасылық клубы мектепке дейінгі жастағы балаларды мемлекеттік тілге үйрету мәселесі жайында МБ және отбасының серіктестігін орнату мақсатында құрылған.
1.2 Клуб өзінің қызметін МБ Жарғысының және нағыз Ережесінің негізінде жүзеге асырады.
1.3 Клуб қатысушылары мектепке дейінгі мекемеде қазақ тілін оқитын балалардың ата-аналары, балабақша педагогтары болып табылады.
1.4 Клубты құру туралы бұл Ереже Педгогикалық отырыста бекітіледі.
1.5 Педагогикалық этикаға ұстану, қүзыреттілік, еріктілік клуб жұмысының негізгі принциптері болып табылады.
1.6 Клуб туралы Ереже жалпы ата-аналар жиналысында талқыланады.
2. Отбасылық клубы қызметінің негізгі бағыттары.
2.1 ҚР тілдер туралы Заңын жүзеге асыру мәселесінде отбасының және мектепке дейінгі ұйымның әрекеттерін біріктіру.
2.2 Тілге деген қабілеттілігі айқын көрсетілген балалардың ата-аналарына педагогикалық көмек көрсету.
2.3 Ата-аналар арасында мемлекеттік тілді меңгеруде МБ қызметін жариялау.
3. Отбасылық клуб қызметін ұйымдастыру.
3.1 Казақ тілі - анаммен бірге отбасылық клубының жұмысы Қарлығаш балабақшасы базасында жүзеге асырылады.
3.2 Клубқа балаларды қазақ тіліне үйрету мәселесі бойынша көмек күтетін ата-аналар қатысады.
3.3 Ата-аналар құрамы - клуб қатысушылары олардың сабақтарда қажеттілігіне байланысты ауысуы мүмкін.
3.4 Клубтың жүмыс жоспары жалпы ата-аналар жиналысында бекітіледі.
3.5 Клубтың қорытынды отырысында жүмыс нәтижелері және оның тиімділігі талқыланады.
3.6 Клуб жүмысын ұйымдастыру түрі: тренингтер, практикумдер, отбасылық тәрбиелеу тәжірибесін талқылау, бейнеқараулар, сабақтар.
4. Отбасылық клубы қатысушыларының міндеттері мен құқықтары.
4.1 Ата-аналар құқықтары:
o баланы қазақ тіліне үйрету проблемасы бойынша біліктілік консультативті көмек алуға;
o балалармен сабақты үйде ұйымдастыруға тәжірибелік көмек алуға;
o баланың жетілуінде тәжірибе алмасуға және өз ойын білдіруге.
4.2 Мектепке дейінгі ұжымның құқықтары:
o берілген мәселе бойынша баланың жетілуі мен отбасылық тәрбиелеу
жұмысының оң тәжірибесін жариялауға және талқылауға;
o ата-аналардың сұраныстары, қызығушылықтары және проблемаларына тәуелді клубтың жұмыс жоспарына түзетулер енгізуге;
4.3 Мектепке дейінгі ұйым міндетті:
o Қарлығаш балабақшасы КМҚК-ның директорымен бекітілген
жоспарға сәйкес клуб жұмысын ұйымдастыруға;
o баланы қазақ тіліне үйрету мәселесі бойынша ата-аналарға біліктілік тәжірибелік және консультативтік көмек беруге.
5. Құжаттама.
5.1 Қазақ тілі - анаммен бірге отбасылық клубы бекітілген жоспар бойынша жұмыс атқарады.
5.2 Клуб отырысы (айына 1 рет) хаттамамен ресімделеді.
5.3 Балалармен және ата-аналармен бірлескен тәжірибелік сабақтар жеке бағдарлама бойынша әр сәрсенбі күні сағат 16[00]-ден 17[00]- ге дейін өткізіледі.
5.4 Тілге қабілеттіліктері айқын көрсетілген балаларға деректер жиынтығы құрылған.
5.5 Тілге қабілеттіліктері айқын көрсетілген балалардың жеке маршруты құрастырылған.
Қосымша 3
ҚАЗАҚ ТІЛІ - АНАММЕН БІРГЕ
ОТБАСЫЛЫҚ КЛУБЫНЫҢ ЖҮМЫС ЖОСПАРЫ
Айлар
Өткізу түрлері
Қазан
Жалпы ата-аналар жиналысы Педагогикалық оқиға:
o Ақпараттық хабар Қашан екітілдік басталады?;
o Бейне-факт: Мен тіл үйренуге барушы едім, тек
маған үйретсін...;
o Сахнаграфия: МБ педагогтар мен ата-аналардың
күшімен қазақ тілінде театрлық қойылым.
Қараша
1 апта - МБ педагогтары мен ата-аналар сұрауы бойынша жеке
консулътаттау.
2 апта - балалар мен олардың ата-аналарымен практикалық сабақ
(4 қосымша).
3 апта - клубтың 1 отырысы: Клуб мүшелерімен
ұйымдастырушылық кездесу. Жүмыс жоспарымен танысу.
Ынталы топты құру.
4 апта - Ата-аналық пошта - ата-аналармен хат алмасу.
Желтоқсан
1 апта - МБ педагогтары мен ата-аналар сұрауы бойынша
жеке консулътаттау.
2 апта - балалар мен олардың ата-аналарымен практикалық
(іс-тәжірибелік) сабақ.
3 апта - клубтың 2 отырысы: Тұлға мен талант. Қазақ тіліне
деген анық көрсетілген қабілеттіліктері бар балаларды
портфолиомен таныстыру. Қазақ тілін оқыту нәтижелерін өлшеу
жүйесімен танысу (Қосымша 5 диагностикалық карта).
4 апта - Ата-аналық пошта - ата-аналармен хат алмасу.
Қаңтар
1 апта - МБ педагогтары мен ата-аналар сұрауы бойынша жеке консультаттау.
2 апта - балалар мен олардың ата-аналарымен практикалъщ (іс-тәжірибелік) сабақ.
3 апта - клубтың 3 отырысы: Қазақ тілі және үйдегі
білім беру кеңістігі - ақпараттық хабар.
Үйде тілдік кеңістік құру бойынша ата-аналарға кеңес
беру.
4 апта - Ата-аналъщ пошта - ата-аналармен хат алмасу.
Ақпан
1 апта - МБ педагогтары мен ата-аналар сұрауы бойынша жеке консультаттау.
2 апта - балалар мен олардың ата-аналарымен практикалық (іс-тәжірибелік) сабақ.
3 апта - клубтың 4 отырысы: Балаларды қазақ тіліне оқытуға, шаралық механизм ретінде конкурстар - ақпараттық хабар.
Мен қазақ тілін білемін! балалар мен олардың ата- аналары арасында мини-конкурс (Қосымша 6).
4 апта - Ата-аналық пошта - ата-аналармен хат алмасу.
Наурыз
1 апта - МБ педагогтары мен ата-аналар сұрауы бойынша жеке консультаттау.
2 апта - балалар мен олардын, ата-аналарымен практикалық (іс-тәжірибелік) сабақ.
3 апта - клубтық 5 отырысы: Сахнаграфия - қазақ тіліне мектепке дейінгі жастағы балаларды оқытудағы театр - ақпараттық хабар. Театрлық қызмет бойынша тренинг. Кітапшалар-сәбилер дайындау. (Қосыміиа 7- қазақ тіліне аударылған және жетілдірілген, балаларға таныс ертегілердің ) сценарилері).
4 апта - Ата-аналық пошта - ата-аналармен хат алмасу.
Сәуір
1 апта - МБ педагогтары мен ата-аналар сұрауы бойынша жеке консулътаттау.
2 апта - балалар мен олардың ата-аналарымен практикалық (іс-тәжірибелік) сабақ.
3 апта - клубтың 6 отырысы: Отбасыға балабақша келді отбасылық тәрбиенің позитивті тәжірибесі. Қазақ тілін оқимыз - бейнероликтер, слайдтар қарау.
4 апта - Ата-аналық пошта - ата-аналармен хат алмасу.
Мамыр
1 апта - МБ педагогтары мен ата-аналар сұрауы бойынша жеке консулътаттау.
2 апта - балалар мен олардың ата-аналарымен практикалъщ (іс-тәжірибелік) сабақ.
3 апта - клубтың 7 отырысы: Клубтың жұмыс нәтижелері туралы шығармашылық есеп. Келесі жылға жұмыс жоспарын құру. (Қосымша 8 - ата-аналарды анкеттеу).
4 апта - Ата-аналық пошта - ата-аналармен хат алмасу.
Қосымша 4
БАЛАЛАРМЕН ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ АТА-АНАЛАРЫМЕН
ТӘЖІРИБЕЛIK САБАҚТАР
Айлар
Сабақ тақырыбы
Қазан
Алтын күз
Қараша
Апта күндері
Желтоқсан
Жаңа жылдық оқиға
Қаңтар
Уақыт
Ақпан
Мен қазақ тілін білемін! балалар мен олардың ата-аналары арасында мини- конкурс
Наурыз
Халықаралық достық кездесу
Сәуір
Кемедегі саяхат
Мамыр
Мен мектепке барамын
Қосымша 5
Қазақ тілін меңгеру бойнша мектепалды тобы балаларын тексеру картасы
Балалар
Тегі
Бағалау
критерийі
Есте сақтау:
● ұзындығы түрлі дыбыстық бауды есінде
сақтайды;
● бейтаныс контекстегі
таныс сөздер мен
сөйлемдерді таниды.
Ауызша сөйлеу
дағдысы:
● шағын әңгімелер
құрастыру;
● сұрақтарға жауап
береді;
● өзі, отбасы мүшелері,
жануарлар, ауа-райы,
жыл мезгілдері туралы
қарапайым мәлімет
жасайды.
Сөзді дұрыс айту:
Орта балл:
Денғей:
2008-2009 оку жылы (бастапқы, аралық, қорытынды - астын сыз)
Шартты белгілер: жоғары деңгей - 5 балл (4,6 - 5,0 б)
орта деңгей - 4 балл (3,6 - 4,5 б)
төмен деңгей - 3 балл (2,5 - 3,5 б)
өте төмен деңгей - 2 балл (2,0 - 2,4 б)
KYЗ
Сабақ мақсаты: күз ерекшелігі туралы түсініктерін молайту; түрлі- түсті айыра білуге; жеміс- көкөністерді сипаттауға, жұмбақтауға жаттықтыру; сөйлегенде сын есімдерді қолдана білуге жаттықтыру; тілін, ойлау қабілетің, шығармашылық қиял сезімдерін дамыту, жағымды эмоциялық сезімдерін тәрбиелеуге көңіл бөлу.
Көрнекілік: қуыршақ күз, күзгі атрибуттар, суреттер, жеміс- көкөніс суреттері, муляждары. Сабац барысы:
Бүгін бізге қонаққа жылдың бір мезгілі келеді. Бүл кезде:
Күн салцын болады. Жаңбыр жиі жауады. Жапырацтсір сап-сары болады. Гул солады. Қүстар үшып кетеді. Баңишда сабақ басталады. Айлары: кыркүйек, қазан, қараша.
Бүл қай мезгілде болады?
Осы кезде жылап күз көрінеді: - Мені бәрі жек көреді, сен суық, саз, көріксіз мезгіл дейді. Мүғалім: - Балалар, айтыңдаршы дұрысын, күздің суретін салыңдаршы (балалар атрибуттармен күзді суреттейді, әңгімелейді):
Сен жалгыз емессің:
Күз айлары- қыркүйек, қазан, қараша. Сенің жапырақтарың сары, сап-сары, қызыл, қып- қызыл. Сенің жаңбырың: тырс-тырс тамады, терезені ағады.
Әрине, күзім-ау, күзім-ау, мінезің бұзық- ау. Сонда да: күз, сен алтын, ғажап мезгіл. Біз күзді жақсы көреміз.
Руслан, не үшін күзді жақсы көресің?
Саша, сен не үшін күзді жақсы көресің? ...
Күз: Сендер мені жақсы жұбаттыңдар. Мынау менің сендерге сыйлығым- бағымның жемістері.
Мүғалім: Күз, біз сенің жемістерінді еңбектеніп алайық. Ал балалар, жұмбақты бастайық (баланың қолында жеміс не көкөніс суреті, ол суретін көрмейді, отырған балалар осы жемісті- көкөністі жұмбақтайды)
Бұл көкөніс. Домалақ, сары, ащы. Денсаулыққа пайда. (пияз)
Бұл көкөніс. Сопақ, сары, тәтті. Көзге, денсаулыққа пайдалы. Қоян жақсы көреді. (сәбіз)
Бұл жидек. Домалак, тәтті. Сырты жасыл, ала. Іші қызыл. (қарбыз)
Қарбыз ойыны
Ах, қандай қарбыз на грядке
Постучим к нему, достар
Тук-тук-тук, кіруге бола ма?
Жоқ, болмайды.
Неге?
Мен әлі тәтті емес.
Күз: Балалар, сендерге коп рақмет, ойындарың, жұмбақтарың, әңгімелерің мені өте қызықтырды. Менің де сендерге арнайы тапсырмам бар, үйде орындайсындар. Тапсырма: Қай киімдер, заттар, күзде қажет- жауабын қарындашпен белгіле. Мен енді кетейін. Қыс түскенше, жұмыстарымды бітіріп үлгірейін.
АПТА КҮНДЕРІ
Сабақ мақсаты: Апта күндері атауларына үйрету; сөз қорларын дамыту жұмысын жалғастыру; ойлау белсенділігін нығайту; үжымдық жүмыс істеуге дағдыландыру; тілге қызығушылық сезім демеу.
Көрнекілік: тақырыптык суреттер, кестелер, пиктограммалар, ертегі кейіпкерлер құралдары. қагаздар, қарындаштар.
Сабақ барысы: - Бүгін біз жыл мезгілімен сиқырлы тығылмақ ойнаймыз. Тақтадағы сурет жоғалып кетеді, ал сендердің қағаздарыңда пайда болады. (графикалык диктант)
- Қандай тамаша суретшісіңдер! Енді жазушы болайық-мезгілді сипаттайық.
Қоян келеді: Балалар, мен бүгін жолда бір олжа таптым. Сендерге ала келдім. Бірге көрейік. Балалар: Қызьщты зверек
По дорожке жол скок- поскок
Секіреді ловко, сәбіз жейді көп- көп
Қоян холодно (суық) сидеть
Надо лапки (қол) погреть
Қоян сидеть устал- шаршады
По дорожке жол дальше поскакал
И что он в дороге- жол- увидал- көрді?
Балалар: Жолда қоян не көрді, не тапты?
Қоян конверт ұстатады. (конверт ашылмайды)- Мынау суреттер не үшін? Ал, кәне, балалар бірге оқиық- Қандай сөз шығады екен.(Алма, пима, түн, ата- суреттердің бірінші әріптерінен сөз жинау)
Қандай сөз шықты? Сөзді таптық. Конверт те ашылды. Как запомнить быстрее дни недели малышам, ребятишкам: Апта күндерін қалай тез жаттау? (суреттеу)
Первый понедельник. Бірінші дүйсенбі.
Коян рукодельник (апта атауының үстіне сәйкес сурет койылады)
За ним сейсенбі келеді
Петушок- әтеш- задорник
За вторником среда- Лисичкина еда Сейсенбіден сәрсенбі- түлкінің тамағы
За средой- четверг Волк глазами сверк
За сәрсенбі- бейсенбі Аш қасқыр да келеді
За четвергом к нам пятница Колобком прикатится
Бейсенбіден кейін жұма
Бауырсақ боп домалап.
За пятницей суббота
Баня у мышат
Жұмадан соң сенбі- тышқандарға монша күні
За субботой- воскресенье
Целый день у нас веселье
Сенбіден соң жексенбі
Күніміз өте көңілді.
Енді осы кейіпкерлермен Үйшік ертегісін қояйық (ертегі көрсету)
-Қоян, бізге сенің олжаң ұнады. Саған біз қызықты жұмбақ сыйлаймыз: (пиктограмма ретінде суреттеу).
Жылдам, бірақ қасқыр емес
Секіреді. бірақ бақа емес
Жұмсақ, бірақ колғап емес
Ақ, бірақ қар емес
-Бүгін бізге қоян сыйлық әкелді, біз де оған сыйлык жасадық. Ал енді үйде ата- аналарымызбен
мынау тапсырманы орындайық:
Аптада неше күн, сонша өрмекші боя
Жаңа жылдық оқиға
Сабақ мақсаты: Алған білімдерін пысықтау; түрлі ойын - тапсырмалар барысында түстерді бекіту; көмекші есімдерді дұрыс пайдалануға үйрету; сұрақтарга дұрыс жауап қайтаруга жаттықтыру; өздерін еркін ұстап. кысылмай сөйлеуге үйрету; ауызекі сөйлеу дагдыларын қалыптастыру; тыңдау, сөйлеу, ойлау, есте сақтау қабілеттерін әрі дамыту; мейірімділікке тәрбиелеу; пәнге кызығушылық сезімін арттыру.
Көрнекілік: шыршалар, тақырыптық үлестірмелі суреттер, тапсырмалар. түрлі-түсті фломастерлер, ойыншык аңдар. пиктограммалар. сыйлықтар, техникалык кұрал. Қысқы орман көрінісі).
Мүгалім: Балалар, бүгін бізге хат келді, қатты бораннан ормандағы жолды қар басып, аңдар сыйлықсыз қалыпты. Біздің көмегіміз кажет. Егер біз қазір қысты сипаттасақ, орманға жол ашылады. Алдарыңда суреттер жатыр. Мәтінді тыңдай, сәйкес суреттерден қысты суреттеп, әңгімелейміз. ( Бір бала қыс туралы мәтін оқиды, қалғандары сөйлемге сәйкес суреттерің тақтага кояды, сөйлемді қайталайды).
Қыс айлары- желтоқсан, қаңтар, ақпан. Қыста күн суық. аяз болады. Қыста қар жауады. Балалар коньки тебеді. Шаңғы тебеді. Қыста балалар ақкала жасайды. Қармен ойнайды. Қыста балалар шанамен сырғанайды. Маған қыс ұнайды.
- Тамаша әңгімеледіңдер. Қандай әдемі сурет шықты. Енді жолымыз ашық. (Қыскы әнмен жолға шығу).
(Қыскы музыка әуені). Міне, орманга келдіқ. Біздің аңдар қайда? Мына шыршада не ілулі түр?
I тапсырма: Үйқас сөздерді тапсаңдар қай аңдарға келгендеріңді білесіндер?
Сонымен кандай аңдарга келдік? (Ұйқас сөздерді шыршадан алу, аңдарды атау).
II тапсырма
Фонограмма: Сәлеметсіңдер ме, балалар. Біз сендерді көруге қуаныштымыз. Біз тығылмақ ойнауды жақсы көреміз, енді бізді тығылған жерімізден табыңдар. Пиктограммалар табуға көмектеседі.
- Балалар, түлкі қайда отыр?
- Түлкі шыршаның артында отыр.
- Қоян қайда отыр?
- Қоян шыршаның үстінде отыр.
oo Аю қайда жатыр?
oo Аю шыршаның астында жатыр.
oo Қасқыр қайда түр?
oo Қасқыр шыршаның қасында түр.
(Жауаптарын басқа балаларға қайталатқызу) - Міне, біздің аңдар да табылды.
III тапсырма:
Фонограмма: Бәрекелді, бізді таптыңдар. Енді ойлаңдаршы, біз қандай түсті жақсы көреміз - тонымыз сол түсті болады. Жақсылап тыңдаңдар, айтылған түске шаршыны бояңдар.( штрихтау)
6
7
10
3
6-қоңыр, 10-ақ, 7-сары, 3-сүр
- Енді аңдардың тондарының түсін білеміз.
IV тапсырма:
Фонограмма: Біз туралы тағы не білесіңдер?
oo Балалар, осы аңдар туралы не білеміз? (Қоянды көрсете):
oo Мынау не? Қоян қандай? Қайда тұрады? Не жақсы көреді? Қазір қандай тон киеді? (Қалған аңдар туралы осындай сұрақтар қойылады).
oo Осымен аңдардың тапсырмаларын орындадық. Енді сыйлықтарын берейік, бірақ қайсысы қай аңдікі? Бізге енді жұмбақтар көмекке келеді.
Жылдам, бірақ касқыр емес
Секіреді, бірақ бақа емес
... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Түсініктеме хат ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..6
Екітілдік кеңістік моделі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11
Қазақ тілі- анаммен бірге- отбасылық клубы туралы ереже ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ...12
Отбасылық клубының жұмыс жоспары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...14
Тәжірибелік сабақтар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...17
Тексеру картасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...18
Сауалнама ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 44
Мемлекеттік тілге жол іздеу- ынталы модульдік топ туралы ереже ... ... ... ... ... ... ... .. ... ..45
Ынталы модульді тобының жұмыс жоспары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...46
Әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .48
Түсініктеме хат.
Жер шарының 70 % түрғыны осы не басқа дәрежеде екі немесе бірнеше тілді меңгерген. Қоғамның қазіргі даму кезеңінде қазақ немесе ағылшын тілдеріне оқыту білім алудың, сонымен қатар мектепке дейінгі білімнің де көкейтесті проблемаларының бірі.
Бірнеше тілдерді еркін меңгерген, бәсекеге қабілетті тұлға, Қазақстанның жемісті болашағының кепілі ретінде анықталды. Өзге тілдерді білу адам алдында көптеген жаңа мүмкіншіліктерді ашады.
Қызметтің бұл түріне ең ыңғайлы кезең - мектепке дейін жас деп ғалымдар бекер айтпаған. Балалардың өзге тілді жақсы меңгеруілері мүмкін болуының тағы бір себебі, балаларды тіл материалын тез және жақсы есіне сақтауында және білім алудың табиғи дәлелінде - тіл тосқауылының, яғни өзге тілде әңгімелесуге кедергі келтіретін тежеуіш қаупінің жоқтығы.
Мектепке дейінгі жас - тілге ену бағыттауышы болып табылады, және де бұндай бағыттауыштың бас міндеті, сөздер жинағын айтуға мәжбүрлеу емес, өзгеге таныс емес тілде сөйлем ағынының айтылуына құлақты тыңдату болып табылады. Мектепке дейінгі жастағы балалар үшін шет ел тілі сабақтары жадыларының дайындығы деп санауға болады.
Біздің мектепке дейінгі мекемеміздің даму Бағдарламасының басым багыттарының бірі - мектепке дейінгі жастағы баланың тілдік біліктілігін дамыту үшін бірыңғай екітілдік кеңістігін кұру. Қазақ тілін тереңдетіп оқыту үшін балабақшада жаңа жағдайлар жасау - берілген шығармашылық жобаның мәселесі болып табылады.
Біз бұл мақсатпен, педагогтар, балалар және олардың ата- аналарының әрекеттесуімен қазақ тілін меңгерудің, біздің ойымызша, тиімді Моделін әзірледік (Қосымша 1).
Бала әрдайым тіршілік ететін тілдік кеңістік, мемлекеттік тілді жемісті меңгерулеріне көмек болуы керек.
Қазіргі заманғы ата-аналар, ережеге сай, сәбилерін өзге тілге үйретуді ертерек бастауга тырысады. Айтарлықтай, сұраныс ұсынысты тудырады. Ата-аналық дабылына жауап ретінде, біз Қазақ mini - анаммен бірге отбасылық клубын ұйымдастыру туралы Ережені әзірледік (Қосымша 2 ).
Зерттеулер, ата-аналарды педагогтармен бірлескен баланы бірыңғай жетілдіру процесіне қосу, оның тиімділігін жоғарлатуға мүмкіндік береді деп көрсеткен. Клубтың жүмысы негізгі міндеттерді кешенді шешуге бағытталған: берілген проблема бойынша ата-аналардың педагогикалық ағартушылығы және отбасы клубының іс-шаралар жоспарын жүзеге асыруға оларың белсенді қатысулары (Қосымша 3,4,5,6,7,8).
Мектепке дейінгі үйымдағы қазақ тілін тереңдетіп оқыту әр түрлі балалық іс-шаралар арқылы оқытуды қарастырады: сабақтар, ойындар, еңбек, тәртіптік кезеңдер. Бұл бағытта барлық педагогтардың қызметтерін үйлестіру үшін, балабақшада Мемлекеттік тілге жолдарды іздеу атты ынталы модулъдік топ құрылған. Модульдік топ өзінің жүмысын ЫШТ туралы Ережеге (Қосымша 9) және 2008-2010 оқу жылдарына жұмыс Жоспарына
(Қосымша 10) сәйкес жүзеге асырады. Бүл жерде негізгі аспект болып табылатындар:
oo заттық-дамыту тілдік ортасы;
oo жаңа нысандар мен технологияларды қолдану;
oo ата-аналармен тығыз қарым-қатынас.
Біз берілген жобаны жүзеге асырудан нені күтеміз?
Жобаны жүзеге асыру процесінде балалар мүмкіндік алады:
o қазақ тіліндегі сөйлемді тек қана сабақтарда ғана емес, күнделікті өмірде де естуге;
o қазақи мәдениеттің қайнарына тереңдеп телуге;
o сөздік қорын байытуға;
o қазақ тілінде құрдастарымен коммуникативті қарым-қатынасты жақсартуға.
Ата-аналар мүмкіндік алады:
o мемлекеттік тілді меңгеруде балаларының жетістіктерін қадағалауға;
o балаларды қазақ тіліне үйрету проблемасы бойынша біліктілік консультативтік және тәжірибелік көмек алуға;
o ойын түрінде өз баласымен бірге мемлекеттік тілді үйренуге.
Педагогтар мүмкіндік алады:
o қазақ тілінің, бұл кезеңде, қазақ мәдениетінің, рухы әлемінің, ал егер іске практикалық жағынан келетін болсақ, іскерлік қызығушылықтар мен қарым-қатынас әлемінің де есігін ашатын кілт болып табылатынын сезіну.
Мақсатқа жету бағасының критерийлері:
1. Балалардың лексиканы меңгерудің деңгейін көтеру (жоғарғы деңгей 30%-ға, орташа деңгей - 20%-ға).
2. Оқу жылының ағымында балалардың сөздік белсенділігінің өсуі (диагностикалық рәсімдер: бастапқы, аралық, қорытынды нәтижелер).
3. Сөздік қорларын меңгерудің демонстрациясы (өзіндік қызметтегі сөйлемдік белсенділік).
Деңгейлер
Негізгі
көрсеткіштер
Жоғарғы
(5 және одан көп сөз)
Орташа
(3 сөз)
Төменгі
(1 сөз)
Заттық сөздік
(жиһаз - бұл не? ...)
Етістік сөздігі (мен - не
істеймін? Мысалы: қыста -
шана тебемін, қармен
ойнаймын және т.б. ...,
ол - не істейді? ...,
олар - не істейді? ...)
Белгілер сөздігі
(қыс - қандай?...)
Берілген шығармашылық жобаның тәжірибелік маңыздылығы мемлекеттік тілді меңгеру процесін анықтау жүйесінде және педагогтар, балалар мен олардың ата-аналарының өзара әрекеттесуімен өтуінде, яғни білім беру процесінің барлық қатысушыларының үйлестірілген қызметі.
Жобаның жүзеге асырылуының сәттілігі үлкендердің шынайы, жақсы көңіл-күйінде. Отбасын бұл қызметке енгізу мектепке дейінгі жастағы балалардың қазақ тілін меңгеру проблемаларын шешудегі сәтті табыс болып табылады. Сонымен қатар жобаны жүзеге асыру, артынан ата-аналардың оны меңгергілері келетін сезімін тудыратын мемлекеттік тілді кеңінен жариялайды.
Мемлекеттік тілді меңгеру - Қазақстан Республикасы әр азаматының міндеті.
Тіл мәселесі өте нәзік салаға жатады және оларды зорлықпен, мәжбүрлікпен шешуге болмайды. Сондықтан сыпайы көзқарас және бірлік керек. Бұған негіз болатын - берілген шығармашылық жоба.
Қосымша 1
МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ МЕКЕМЕДЕГІ БІРЫҢҒАЙ ЕКІТІЛДІК КЕҢІСТІК МОДЕЛІ
ӘРІПТЕСТЕРМЕН ӘРЕКЕТТЕСУ:
Семинар-практикум:
Балаларды мемлекеттік тілге оқытудың белсенділік әдістері мен қазіргі білім беру технологиялары.
Мектепке дейінгі балалардың тілдік білім проблемасы бойынша Снегурочка бб бірлескен педагогикалық кеңесі.
Мен тілді үйренуге барушы-ем, тек мені үйретсін шығармашылық жобаның ашылуы.
Педагогикалық кеңес: екітілдік ортасын құрудағы тәрбиешілер мен мамандардың инновациялық жұмыс тәжірибелері.
Ана тіліне жол іздеуде - этнопедагогика бойынша МБ модульді топ құру.
Балабақша топтарында заттық- дамыту тілдік ортасы байқау- конкурсы.
БАЛАЛАРМЕН ӘРЕКЕТТЕСУ:
Тілдерге қабілеттіліктері айқын немесе әлсіз көрсетілген балалар үшін дайындық сағат (аптасына 1 сағат).
Интеллектуалдар конкурсы: Мен қазақ тілін білемін балалар мен олардың ата- аналары арасында.
Ж.А.Караевтың технологиясы бойынша мемлекеттік тілді үйретудегі әр деңгейлік дифференциялдық көзқарас.
Сахнаграфия - балалар мен олардың ата-аналарының қатысуымен қазақ тілінде театрлық қойылым.
Сауат ашу, математика, экология, және де пиктограмма элементтерін қолданумен мектепалды тобы балалларымен дәстүрлі емес сабақтар.
Мемлекеттік тілді меңгерудегі баланың дамуының жеке бағыттарын құру.
A TA-AHAJIAPMEH ӘРЕКЕТТЕСУ:
Балаларды мемлекеттік тілге оқыту проблемасы бойынша ата-аналарға кеңес беру (айына 1 рет).
Балабақшадагы екітілдік ата- аналарды анкеттеу.
Сахнаграфия - қазақ тіліндегі театрлық қойылымға қатысу.
Тіл тагдыры - халық тағдыры акциясына қатысу.
Бейнефильм кұру: Қашан екітілдік басталады?
Қазақ тілі - анаммен бірге отбасы клубына қатысу.
Бала және екітілдік отбасылық тәрбиенің үздік тәжірибесін анықтау.
Қызықтырушы серіктестік - сабақ өткізуде ата-аналардың қатысуы - тоқсанына 1 рет.
Мен қазақ тілін білемін! интеллектуалдар байқауына қатысу.
Қосымша 2
ҚАЗАҚ ТІЛІ - АНАММЕН БІРГЕ ОТБАСЫЛЫҚ КЛУБЫ
ТУР АЛЫ ЕРЕЖЕ
1. Жалпы сипаттама
1.1 Қазақ тілі -- анаммен бірге отбасылық клубы мектепке дейінгі жастағы балаларды мемлекеттік тілге үйрету мәселесі жайында МБ және отбасының серіктестігін орнату мақсатында құрылған.
1.2 Клуб өзінің қызметін МБ Жарғысының және нағыз Ережесінің негізінде жүзеге асырады.
1.3 Клуб қатысушылары мектепке дейінгі мекемеде қазақ тілін оқитын балалардың ата-аналары, балабақша педагогтары болып табылады.
1.4 Клубты құру туралы бұл Ереже Педгогикалық отырыста бекітіледі.
1.5 Педагогикалық этикаға ұстану, қүзыреттілік, еріктілік клуб жұмысының негізгі принциптері болып табылады.
1.6 Клуб туралы Ереже жалпы ата-аналар жиналысында талқыланады.
2. Отбасылық клубы қызметінің негізгі бағыттары.
2.1 ҚР тілдер туралы Заңын жүзеге асыру мәселесінде отбасының және мектепке дейінгі ұйымның әрекеттерін біріктіру.
2.2 Тілге деген қабілеттілігі айқын көрсетілген балалардың ата-аналарына педагогикалық көмек көрсету.
2.3 Ата-аналар арасында мемлекеттік тілді меңгеруде МБ қызметін жариялау.
3. Отбасылық клуб қызметін ұйымдастыру.
3.1 Казақ тілі - анаммен бірге отбасылық клубының жұмысы Қарлығаш балабақшасы базасында жүзеге асырылады.
3.2 Клубқа балаларды қазақ тіліне үйрету мәселесі бойынша көмек күтетін ата-аналар қатысады.
3.3 Ата-аналар құрамы - клуб қатысушылары олардың сабақтарда қажеттілігіне байланысты ауысуы мүмкін.
3.4 Клубтың жүмыс жоспары жалпы ата-аналар жиналысында бекітіледі.
3.5 Клубтың қорытынды отырысында жүмыс нәтижелері және оның тиімділігі талқыланады.
3.6 Клуб жүмысын ұйымдастыру түрі: тренингтер, практикумдер, отбасылық тәрбиелеу тәжірибесін талқылау, бейнеқараулар, сабақтар.
4. Отбасылық клубы қатысушыларының міндеттері мен құқықтары.
4.1 Ата-аналар құқықтары:
o баланы қазақ тіліне үйрету проблемасы бойынша біліктілік консультативті көмек алуға;
o балалармен сабақты үйде ұйымдастыруға тәжірибелік көмек алуға;
o баланың жетілуінде тәжірибе алмасуға және өз ойын білдіруге.
4.2 Мектепке дейінгі ұжымның құқықтары:
o берілген мәселе бойынша баланың жетілуі мен отбасылық тәрбиелеу
жұмысының оң тәжірибесін жариялауға және талқылауға;
o ата-аналардың сұраныстары, қызығушылықтары және проблемаларына тәуелді клубтың жұмыс жоспарына түзетулер енгізуге;
4.3 Мектепке дейінгі ұйым міндетті:
o Қарлығаш балабақшасы КМҚК-ның директорымен бекітілген
жоспарға сәйкес клуб жұмысын ұйымдастыруға;
o баланы қазақ тіліне үйрету мәселесі бойынша ата-аналарға біліктілік тәжірибелік және консультативтік көмек беруге.
5. Құжаттама.
5.1 Қазақ тілі - анаммен бірге отбасылық клубы бекітілген жоспар бойынша жұмыс атқарады.
5.2 Клуб отырысы (айына 1 рет) хаттамамен ресімделеді.
5.3 Балалармен және ата-аналармен бірлескен тәжірибелік сабақтар жеке бағдарлама бойынша әр сәрсенбі күні сағат 16[00]-ден 17[00]- ге дейін өткізіледі.
5.4 Тілге қабілеттіліктері айқын көрсетілген балаларға деректер жиынтығы құрылған.
5.5 Тілге қабілеттіліктері айқын көрсетілген балалардың жеке маршруты құрастырылған.
Қосымша 3
ҚАЗАҚ ТІЛІ - АНАММЕН БІРГЕ
ОТБАСЫЛЫҚ КЛУБЫНЫҢ ЖҮМЫС ЖОСПАРЫ
Айлар
Өткізу түрлері
Қазан
Жалпы ата-аналар жиналысы Педагогикалық оқиға:
o Ақпараттық хабар Қашан екітілдік басталады?;
o Бейне-факт: Мен тіл үйренуге барушы едім, тек
маған үйретсін...;
o Сахнаграфия: МБ педагогтар мен ата-аналардың
күшімен қазақ тілінде театрлық қойылым.
Қараша
1 апта - МБ педагогтары мен ата-аналар сұрауы бойынша жеке
консулътаттау.
2 апта - балалар мен олардың ата-аналарымен практикалық сабақ
(4 қосымша).
3 апта - клубтың 1 отырысы: Клуб мүшелерімен
ұйымдастырушылық кездесу. Жүмыс жоспарымен танысу.
Ынталы топты құру.
4 апта - Ата-аналық пошта - ата-аналармен хат алмасу.
Желтоқсан
1 апта - МБ педагогтары мен ата-аналар сұрауы бойынша
жеке консулътаттау.
2 апта - балалар мен олардың ата-аналарымен практикалық
(іс-тәжірибелік) сабақ.
3 апта - клубтың 2 отырысы: Тұлға мен талант. Қазақ тіліне
деген анық көрсетілген қабілеттіліктері бар балаларды
портфолиомен таныстыру. Қазақ тілін оқыту нәтижелерін өлшеу
жүйесімен танысу (Қосымша 5 диагностикалық карта).
4 апта - Ата-аналық пошта - ата-аналармен хат алмасу.
Қаңтар
1 апта - МБ педагогтары мен ата-аналар сұрауы бойынша жеке консультаттау.
2 апта - балалар мен олардың ата-аналарымен практикалъщ (іс-тәжірибелік) сабақ.
3 апта - клубтың 3 отырысы: Қазақ тілі және үйдегі
білім беру кеңістігі - ақпараттық хабар.
Үйде тілдік кеңістік құру бойынша ата-аналарға кеңес
беру.
4 апта - Ата-аналъщ пошта - ата-аналармен хат алмасу.
Ақпан
1 апта - МБ педагогтары мен ата-аналар сұрауы бойынша жеке консультаттау.
2 апта - балалар мен олардың ата-аналарымен практикалық (іс-тәжірибелік) сабақ.
3 апта - клубтың 4 отырысы: Балаларды қазақ тіліне оқытуға, шаралық механизм ретінде конкурстар - ақпараттық хабар.
Мен қазақ тілін білемін! балалар мен олардың ата- аналары арасында мини-конкурс (Қосымша 6).
4 апта - Ата-аналық пошта - ата-аналармен хат алмасу.
Наурыз
1 апта - МБ педагогтары мен ата-аналар сұрауы бойынша жеке консультаттау.
2 апта - балалар мен олардын, ата-аналарымен практикалық (іс-тәжірибелік) сабақ.
3 апта - клубтық 5 отырысы: Сахнаграфия - қазақ тіліне мектепке дейінгі жастағы балаларды оқытудағы театр - ақпараттық хабар. Театрлық қызмет бойынша тренинг. Кітапшалар-сәбилер дайындау. (Қосыміиа 7- қазақ тіліне аударылған және жетілдірілген, балаларға таныс ертегілердің ) сценарилері).
4 апта - Ата-аналық пошта - ата-аналармен хат алмасу.
Сәуір
1 апта - МБ педагогтары мен ата-аналар сұрауы бойынша жеке консулътаттау.
2 апта - балалар мен олардың ата-аналарымен практикалық (іс-тәжірибелік) сабақ.
3 апта - клубтың 6 отырысы: Отбасыға балабақша келді отбасылық тәрбиенің позитивті тәжірибесі. Қазақ тілін оқимыз - бейнероликтер, слайдтар қарау.
4 апта - Ата-аналық пошта - ата-аналармен хат алмасу.
Мамыр
1 апта - МБ педагогтары мен ата-аналар сұрауы бойынша жеке консулътаттау.
2 апта - балалар мен олардың ата-аналарымен практикалъщ (іс-тәжірибелік) сабақ.
3 апта - клубтың 7 отырысы: Клубтың жұмыс нәтижелері туралы шығармашылық есеп. Келесі жылға жұмыс жоспарын құру. (Қосымша 8 - ата-аналарды анкеттеу).
4 апта - Ата-аналық пошта - ата-аналармен хат алмасу.
Қосымша 4
БАЛАЛАРМЕН ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ АТА-АНАЛАРЫМЕН
ТӘЖІРИБЕЛIK САБАҚТАР
Айлар
Сабақ тақырыбы
Қазан
Алтын күз
Қараша
Апта күндері
Желтоқсан
Жаңа жылдық оқиға
Қаңтар
Уақыт
Ақпан
Мен қазақ тілін білемін! балалар мен олардың ата-аналары арасында мини- конкурс
Наурыз
Халықаралық достық кездесу
Сәуір
Кемедегі саяхат
Мамыр
Мен мектепке барамын
Қосымша 5
Қазақ тілін меңгеру бойнша мектепалды тобы балаларын тексеру картасы
Балалар
Тегі
Бағалау
критерийі
Есте сақтау:
● ұзындығы түрлі дыбыстық бауды есінде
сақтайды;
● бейтаныс контекстегі
таныс сөздер мен
сөйлемдерді таниды.
Ауызша сөйлеу
дағдысы:
● шағын әңгімелер
құрастыру;
● сұрақтарға жауап
береді;
● өзі, отбасы мүшелері,
жануарлар, ауа-райы,
жыл мезгілдері туралы
қарапайым мәлімет
жасайды.
Сөзді дұрыс айту:
Орта балл:
Денғей:
2008-2009 оку жылы (бастапқы, аралық, қорытынды - астын сыз)
Шартты белгілер: жоғары деңгей - 5 балл (4,6 - 5,0 б)
орта деңгей - 4 балл (3,6 - 4,5 б)
төмен деңгей - 3 балл (2,5 - 3,5 б)
өте төмен деңгей - 2 балл (2,0 - 2,4 б)
KYЗ
Сабақ мақсаты: күз ерекшелігі туралы түсініктерін молайту; түрлі- түсті айыра білуге; жеміс- көкөністерді сипаттауға, жұмбақтауға жаттықтыру; сөйлегенде сын есімдерді қолдана білуге жаттықтыру; тілін, ойлау қабілетің, шығармашылық қиял сезімдерін дамыту, жағымды эмоциялық сезімдерін тәрбиелеуге көңіл бөлу.
Көрнекілік: қуыршақ күз, күзгі атрибуттар, суреттер, жеміс- көкөніс суреттері, муляждары. Сабац барысы:
Бүгін бізге қонаққа жылдың бір мезгілі келеді. Бүл кезде:
Күн салцын болады. Жаңбыр жиі жауады. Жапырацтсір сап-сары болады. Гул солады. Қүстар үшып кетеді. Баңишда сабақ басталады. Айлары: кыркүйек, қазан, қараша.
Бүл қай мезгілде болады?
Осы кезде жылап күз көрінеді: - Мені бәрі жек көреді, сен суық, саз, көріксіз мезгіл дейді. Мүғалім: - Балалар, айтыңдаршы дұрысын, күздің суретін салыңдаршы (балалар атрибуттармен күзді суреттейді, әңгімелейді):
Сен жалгыз емессің:
Күз айлары- қыркүйек, қазан, қараша. Сенің жапырақтарың сары, сап-сары, қызыл, қып- қызыл. Сенің жаңбырың: тырс-тырс тамады, терезені ағады.
Әрине, күзім-ау, күзім-ау, мінезің бұзық- ау. Сонда да: күз, сен алтын, ғажап мезгіл. Біз күзді жақсы көреміз.
Руслан, не үшін күзді жақсы көресің?
Саша, сен не үшін күзді жақсы көресің? ...
Күз: Сендер мені жақсы жұбаттыңдар. Мынау менің сендерге сыйлығым- бағымның жемістері.
Мүғалім: Күз, біз сенің жемістерінді еңбектеніп алайық. Ал балалар, жұмбақты бастайық (баланың қолында жеміс не көкөніс суреті, ол суретін көрмейді, отырған балалар осы жемісті- көкөністі жұмбақтайды)
Бұл көкөніс. Домалақ, сары, ащы. Денсаулыққа пайда. (пияз)
Бұл көкөніс. Сопақ, сары, тәтті. Көзге, денсаулыққа пайдалы. Қоян жақсы көреді. (сәбіз)
Бұл жидек. Домалак, тәтті. Сырты жасыл, ала. Іші қызыл. (қарбыз)
Қарбыз ойыны
Ах, қандай қарбыз на грядке
Постучим к нему, достар
Тук-тук-тук, кіруге бола ма?
Жоқ, болмайды.
Неге?
Мен әлі тәтті емес.
Күз: Балалар, сендерге коп рақмет, ойындарың, жұмбақтарың, әңгімелерің мені өте қызықтырды. Менің де сендерге арнайы тапсырмам бар, үйде орындайсындар. Тапсырма: Қай киімдер, заттар, күзде қажет- жауабын қарындашпен белгіле. Мен енді кетейін. Қыс түскенше, жұмыстарымды бітіріп үлгірейін.
АПТА КҮНДЕРІ
Сабақ мақсаты: Апта күндері атауларына үйрету; сөз қорларын дамыту жұмысын жалғастыру; ойлау белсенділігін нығайту; үжымдық жүмыс істеуге дағдыландыру; тілге қызығушылық сезім демеу.
Көрнекілік: тақырыптык суреттер, кестелер, пиктограммалар, ертегі кейіпкерлер құралдары. қагаздар, қарындаштар.
Сабақ барысы: - Бүгін біз жыл мезгілімен сиқырлы тығылмақ ойнаймыз. Тақтадағы сурет жоғалып кетеді, ал сендердің қағаздарыңда пайда болады. (графикалык диктант)
- Қандай тамаша суретшісіңдер! Енді жазушы болайық-мезгілді сипаттайық.
Қоян келеді: Балалар, мен бүгін жолда бір олжа таптым. Сендерге ала келдім. Бірге көрейік. Балалар: Қызьщты зверек
По дорожке жол скок- поскок
Секіреді ловко, сәбіз жейді көп- көп
Қоян холодно (суық) сидеть
Надо лапки (қол) погреть
Қоян сидеть устал- шаршады
По дорожке жол дальше поскакал
И что он в дороге- жол- увидал- көрді?
Балалар: Жолда қоян не көрді, не тапты?
Қоян конверт ұстатады. (конверт ашылмайды)- Мынау суреттер не үшін? Ал, кәне, балалар бірге оқиық- Қандай сөз шығады екен.(Алма, пима, түн, ата- суреттердің бірінші әріптерінен сөз жинау)
Қандай сөз шықты? Сөзді таптық. Конверт те ашылды. Как запомнить быстрее дни недели малышам, ребятишкам: Апта күндерін қалай тез жаттау? (суреттеу)
Первый понедельник. Бірінші дүйсенбі.
Коян рукодельник (апта атауының үстіне сәйкес сурет койылады)
За ним сейсенбі келеді
Петушок- әтеш- задорник
За вторником среда- Лисичкина еда Сейсенбіден сәрсенбі- түлкінің тамағы
За средой- четверг Волк глазами сверк
За сәрсенбі- бейсенбі Аш қасқыр да келеді
За четвергом к нам пятница Колобком прикатится
Бейсенбіден кейін жұма
Бауырсақ боп домалап.
За пятницей суббота
Баня у мышат
Жұмадан соң сенбі- тышқандарға монша күні
За субботой- воскресенье
Целый день у нас веселье
Сенбіден соң жексенбі
Күніміз өте көңілді.
Енді осы кейіпкерлермен Үйшік ертегісін қояйық (ертегі көрсету)
-Қоян, бізге сенің олжаң ұнады. Саған біз қызықты жұмбақ сыйлаймыз: (пиктограмма ретінде суреттеу).
Жылдам, бірақ қасқыр емес
Секіреді. бірақ бақа емес
Жұмсақ, бірақ колғап емес
Ақ, бірақ қар емес
-Бүгін бізге қоян сыйлық әкелді, біз де оған сыйлык жасадық. Ал енді үйде ата- аналарымызбен
мынау тапсырманы орындайық:
Аптада неше күн, сонша өрмекші боя
Жаңа жылдық оқиға
Сабақ мақсаты: Алған білімдерін пысықтау; түрлі ойын - тапсырмалар барысында түстерді бекіту; көмекші есімдерді дұрыс пайдалануға үйрету; сұрақтарга дұрыс жауап қайтаруга жаттықтыру; өздерін еркін ұстап. кысылмай сөйлеуге үйрету; ауызекі сөйлеу дагдыларын қалыптастыру; тыңдау, сөйлеу, ойлау, есте сақтау қабілеттерін әрі дамыту; мейірімділікке тәрбиелеу; пәнге кызығушылық сезімін арттыру.
Көрнекілік: шыршалар, тақырыптық үлестірмелі суреттер, тапсырмалар. түрлі-түсті фломастерлер, ойыншык аңдар. пиктограммалар. сыйлықтар, техникалык кұрал. Қысқы орман көрінісі).
Мүгалім: Балалар, бүгін бізге хат келді, қатты бораннан ормандағы жолды қар басып, аңдар сыйлықсыз қалыпты. Біздің көмегіміз кажет. Егер біз қазір қысты сипаттасақ, орманға жол ашылады. Алдарыңда суреттер жатыр. Мәтінді тыңдай, сәйкес суреттерден қысты суреттеп, әңгімелейміз. ( Бір бала қыс туралы мәтін оқиды, қалғандары сөйлемге сәйкес суреттерің тақтага кояды, сөйлемді қайталайды).
Қыс айлары- желтоқсан, қаңтар, ақпан. Қыста күн суық. аяз болады. Қыста қар жауады. Балалар коньки тебеді. Шаңғы тебеді. Қыста балалар ақкала жасайды. Қармен ойнайды. Қыста балалар шанамен сырғанайды. Маған қыс ұнайды.
- Тамаша әңгімеледіңдер. Қандай әдемі сурет шықты. Енді жолымыз ашық. (Қыскы әнмен жолға шығу).
(Қыскы музыка әуені). Міне, орманга келдіқ. Біздің аңдар қайда? Мына шыршада не ілулі түр?
I тапсырма: Үйқас сөздерді тапсаңдар қай аңдарға келгендеріңді білесіндер?
Сонымен кандай аңдарга келдік? (Ұйқас сөздерді шыршадан алу, аңдарды атау).
II тапсырма
Фонограмма: Сәлеметсіңдер ме, балалар. Біз сендерді көруге қуаныштымыз. Біз тығылмақ ойнауды жақсы көреміз, енді бізді тығылған жерімізден табыңдар. Пиктограммалар табуға көмектеседі.
- Балалар, түлкі қайда отыр?
- Түлкі шыршаның артында отыр.
- Қоян қайда отыр?
- Қоян шыршаның үстінде отыр.
oo Аю қайда жатыр?
oo Аю шыршаның астында жатыр.
oo Қасқыр қайда түр?
oo Қасқыр шыршаның қасында түр.
(Жауаптарын басқа балаларға қайталатқызу) - Міне, біздің аңдар да табылды.
III тапсырма:
Фонограмма: Бәрекелді, бізді таптыңдар. Енді ойлаңдаршы, біз қандай түсті жақсы көреміз - тонымыз сол түсті болады. Жақсылап тыңдаңдар, айтылған түске шаршыны бояңдар.( штрихтау)
6
7
10
3
6-қоңыр, 10-ақ, 7-сары, 3-сүр
- Енді аңдардың тондарының түсін білеміз.
IV тапсырма:
Фонограмма: Біз туралы тағы не білесіңдер?
oo Балалар, осы аңдар туралы не білеміз? (Қоянды көрсете):
oo Мынау не? Қоян қандай? Қайда тұрады? Не жақсы көреді? Қазір қандай тон киеді? (Қалған аңдар туралы осындай сұрақтар қойылады).
oo Осымен аңдардың тапсырмаларын орындадық. Енді сыйлықтарын берейік, бірақ қайсысы қай аңдікі? Бізге енді жұмбақтар көмекке келеді.
Жылдам, бірақ касқыр емес
Секіреді, бірақ бақа емес
... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz