Қайта тәрбиелеу және өзін-өзі тәрбиелеудің әдісі мен мәні
1.Өзін.өзі тәрбиелеу және қайта тәрбиелеу.
2.Оқушылардың өздерін.өздері тәрбиелеуін ұйымдастыру мақсаты.
3.К.Д.Ушинскийдің өзін.өзі тәрбиелеу ережесі.
4.Қайта тәрбиелеу тұлғаның педагогикалық өзгеру процесі.
5.Қайта тәрбиелеу барысындағы
тұгғаның кезендері.
2.Оқушылардың өздерін.өздері тәрбиелеуін ұйымдастыру мақсаты.
3.К.Д.Ушинскийдің өзін.өзі тәрбиелеу ережесі.
4.Қайта тәрбиелеу тұлғаның педагогикалық өзгеру процесі.
5.Қайта тәрбиелеу барысындағы
тұгғаның кезендері.
Қалыптасып келе жатқан оқушы тұлғасы тәрбие субъектісіне айналады.Ол педагогикалык талаптарды орынды белсенді қабылдайды және өзінің сапалық қасиеттерін өзі жетілдіруге тырысады. Өзінің тұлғалық сапарларын өзі жетіл- діру және кемшіліктерін жою мақсатындағы оқушының іс-әрекеті өзін-өзі тәрбиелеу деп аталады.Бұл өзгерістер қоршаған ортамен шын өзара қатынас барысында жүреді.
Өзін-өзі тәрбиелеу оқушы тұлғасын жан- жақты тәрбилеу мен дамытуға ықпал етеді.Мысалы,оқушы дамуы мен қалыптасуына байланысты өзінің тәртібі және мінез-құлқындағы кемшіліктерімен іс-әрекетіндегі сетсіздіктеріне сын көзбен қарап,оларды болдырмаудың тиімді жолдарын іздестіреді.Тұлғаның сапалық қасиеттерінің қалыптасуының шын денгейін есепке алмай жалпылама жүргізілген тәрбие жұмысының салалары тәрбие міндеттерін шешуде кемшілік-тердің орнын толтырады.Педагогикалық талаптарды мойындауға мәжбүр болған оқушы тек сырт көзге ғана тәртібін жөндеген түр білдіреді де,өзінің теріс қасиеттерін жасыра түседі
Өзін-өзі тәрбиелеу оқушы тұлғасын жан- жақты тәрбилеу мен дамытуға ықпал етеді.Мысалы,оқушы дамуы мен қалыптасуына байланысты өзінің тәртібі және мінез-құлқындағы кемшіліктерімен іс-әрекетіндегі сетсіздіктеріне сын көзбен қарап,оларды болдырмаудың тиімді жолдарын іздестіреді.Тұлғаның сапалық қасиеттерінің қалыптасуының шын денгейін есепке алмай жалпылама жүргізілген тәрбие жұмысының салалары тәрбие міндеттерін шешуде кемшілік-тердің орнын толтырады.Педагогикалық талаптарды мойындауға мәжбүр болған оқушы тек сырт көзге ғана тәртібін жөндеген түр білдіреді де,өзінің теріс қасиеттерін жасыра түседі
1.Ж.Б.Қоянбаев «Педагогика»
2.Р.М.Қоянбаев «Педагогика»
3.Ильина Ф. «Педагогика»
4.Абай атындағы қазақ ұлттық
педагогикалық университеті
«Педагогика»
5.Қазақстан мектебі 2003.
6.И.Ф.Харламов «Педагогика»
2.Р.М.Қоянбаев «Педагогика»
3.Ильина Ф. «Педагогика»
4.Абай атындағы қазақ ұлттық
педагогикалық университеті
«Педагогика»
5.Қазақстан мектебі 2003.
6.И.Ф.Харламов «Педагогика»
Қайта тәрбиелеу және өзін-өзі тәрбиелеудің әдісі мен мәні.
Қалыптасып келе жатқан оқушы тұлғасы тәрбие субъектісіне
айналады.Ол педагогикалык талаптарды орынды белсенді қабылдайды және
өзінің сапалық қасиеттерін өзі жетілдіруге тырысады. Өзінің тұлғалық
сапарларын өзі жетіл- діру және кемшіліктерін жою мақсатындағы
оқушының іс-әрекеті өзін-өзі тәрбиелеу деп аталады.Бұл өзгерістер
қоршаған ортамен шын өзара қатынас барысында жүреді.
Өзін-өзі тәрбиелеу оқушы тұлғасын жан- жақты тәрбилеу мен дамытуға
ықпал етеді.Мысалы,оқушы дамуы мен қалыптасуына байланысты өзінің
тәртібі және мінез-құлқындағы кемшіліктерімен іс-әрекетіндегі
сетсіздіктеріне сын көзбен қарап,оларды болдырмаудың тиімді жолдарын
іздестіреді.Тұлғаның сапалық қасиеттерінің қалыптасуының шын денгейін
есепке алмай жалпылама жүргізілген тәрбие жұмысының салалары тәрбие
міндеттерін шешуде кемшілік-тердің орнын толтырады.Педагогикалық
талаптарды мойындауға мәжбүр болған оқушы тек сырт көзге ғана
тәртібін жөндеген түр білдіреді де,өзінің теріс қасиеттерін жасыра
түседі.
Оқушылардың өзін-өзі тәрбиелеуін басқаруда олардың жас
ерекшіліктерін есепке алу керек.Өзін-өзі тәрбиелеу нышандары тіпті
кіші мектеп жасындағы оқушылар бойынан байқалады.Мысалы,бастауыш
сыныпта оқушылар күшті батыл болғысы келеді,немесе теріс қылықтарына
кешірім сұрап жақсы боламын дейді.Бұл олардың өзін өзгертуге,жақсы
болуға,түзелуге деген алғашқы ынтасы.
Жасөспірімдік шақтағы бала өз бетін-дікке ұмтылуын байқатады,ол
тәрбиенің пәрменсіз объектісі болғысы келмейді,өз мінез-құлқын өзі
анықтайтындай әрекет иесі,тәрбиенің субъектісі болуға ұмтылады.Егер
тәрбиешілер осыны еске алмай,оның құқығын шектесе,оқушының педагогикалық
талаптарға қарсылығын тудырады.Қыздар мен бозбалалар өзін-өзі
тәрбиелеуге саналы түрде ұмтылады. Тәртібі мен мінез құлқұна пісіп
жетілу шағында берік сенім мен адамгершілік мұраттары қалыптасқан
болады. Дүниетанымның қалыптасуы,өз абыройын және кемшіліктерін ұғыну
өзін-өзі тәрбиелеу бағдарламасын мазмұнды, жан-жақты,шындыққа жуық
құруға мүмкіндік береді.Жастар өз еркін тәрбиелеуге ерекше зейін
аударады.Бұған өзінің өзбетіндігін табиғи ұмтылысы ықпал етеді.Жоғары
сынып оқушы -ларына өз білімдерін байыту,өздерінің ақыл-ой қабілеттерін
дамыту ұмтылысы да тән.Қыздар мен бозбалалар мораль мәселелеріне
ынтамен қызығады, мінез-құлық мұраттарына ұмтылып,өз тұлғаларының
рухани сапаларын дамытады. Оқушылардың өздерін-өздері
тәрбиелеуін ұйымдастыру мақсатында мұғалім ең алдымен төмендегідей
өзара байланысты міндеттерді жүзеге асыру керек,оқушылардың өзін-өзі
тарбиелеуге ұмтылуын жандандыру;өзіне-өзі ықпал ету құралдарын (өзін-
өзі талдау,өзіндік міндеттеме,өзіндік бұйыру,өзіндік есеп беру және т.б.)
менгеруге көмек беру,өзін-өзі тәрбиелеудегі қоғамдық құнды іс-әрекеттерді
тудырып отыру.
Оқушылардың өзін-өзі тәрбиелеуге ұмтылуын қалыптастыру үшін оларды
адамдар өміріндегі өзін-өзі тәрбиелеудің мәні,өзінің тұлғалық сапарларын
дамытудағы өз жігерінің ролі жөнінде хабардар етіп отыру
қажет.Оқушылар,әсіресе жасөспірімдер өзін-өзі тәрбиелеу тәжірибесі,өз
тұлғасында сапалық қасиеттерді қалып -тастыру жолдары мен тәсілдері
туралы хабарларды қызыға қабылдайды. Осылардың арқасында өмірдің
күрделі міндеттерін іскерлікпен,мақсатты,сырттан басқарусыз,дұрыс шешу
білігіне ие болады, өз бетімен өзіндік қажырлы еңбегімен ғана жетуге
болатынын ұғынады.
Өзін-өзі тәрбиелеудің тұлғаға бағытталған ережелері болуы керек.
Әрине,өзін-өзі тәрбиелеудің өзіндік ережелерінің болуы тұлғаның рухани
жан дүниесінің деңгейімен анықталады.Біз тек дарынды педагог
К.Д.Ушинскийдің өзін-өзі тәрбиелеу ережесімен танысайық. 1.Асқан
сабырлылық,ең болмағанда сырт көзге.
2.Сөзде және қылықтардағы турашылық.
3. Әрекеті жан-жакты ойластыру.
4.Батылдылық.
5.Өзі жөнінде қажетсіз бір сөз айтпау.
6.Санасыз уақыт өткізбеу,ретсіз емес көңілдегі іспен айналысу.
7.Әуесқойлық,құмарлыққа емес қажеттікке немесе сүйсініске шығындану.
8.Әр кеште өз қылықтары жөнінде өзіне есеп беру.
9.Болғанды,бүгінгі,болатынды айтып еш мақтанбау.
Бұл ережелердің әр жолына түрлі мағына беріп байыта беруге
болады.
Өзін-өзі тәрбиелеудің міндеттемесі оқушыны өз тұлғалық сапарларын өзі
талдауын мәжбүр етеді.Бұған итермелейтін аға ұрпақтың өнегелі өмірі,іс-
әрекеті қарым-қатынасы болады.Мұғалім оқушыға өзінің орынды немесе
орынсыз сапалары мен кемшіліктерін түсінуге көмектесуі міндетті,яғни
өзінің кім екенің өзі ұғынуға көмек беруге қажет.Бұған мұғалімнің
оқушының жүріс-тұрыс тәртібі мен мінез-құлық қылықтарына баға беруі,оны
басқалармен салыстыруы әсер етеді.Мұғалім тұлғалық сапалар мен
қылықтардың арасындағы байланыстың сырын оқушыға ашып береді.
Өз тұлғасын ұғынудың өзі кейде оқушыны өзін-өзі тәрбиелеуге жетелей
бермейді.Өз кемшіліктерінің немқұрайды пайымдаушы болып қала
береді.Оларды түзетуге тырыспайды.Бұл жағдайда түсіндіру ұжым
тарапынан сынау арқылы, өз кемшіліктерін түсініп күйзеліске келтіру
арқылы сезіміне қозғау салу қажет.
Өзіндік міндеттеменің орындалуына,өз кемшіліктерін түзетуге оқушының
бүкіл еркін жұмылдыруға өзіндік бұйыру көмектеседі.Өзіндік бұйырумен орынды
қылықтарды орындаудың сапалы жаттығулары өзін-өзі тыңдаудың берік
дағдыларын қалыптастыруға көмектеседі.Өзіндік бұйырумен таңертен
белгілі уақытта тұруға,күнделікті жұмыс ырғағын орындауға,тәртіп
сақтауға және т.б.орындауға болады.
Өзін-өзі тәрбиелеуде алдын-ала дайындық негізінде іс-
әрекеті,қарым-қатынасы жөнінде ұжымда өзіндік есеп беру де
қолданылады.Оқушылардың өзін-өзі тәрбиелеуіне педагогикалық басшылық
оралымды,икемді болу керек және олардың өзін-өзі тәрбиелеу
құралдарын меңгеру барысындағы түрі өзгеріп отыруы керек.Алғашқы
кезде мұғалімдер арнайы ұйымдастырылған ұжымдық іс-әрекеттерге
сүйенеді. Оқушылар өзін-өзі тәрбиелеудің құрал-дарын меңгере түсу
барысында бұл шаралар бәсеңси түседі.Әрине бұл оқушыларды бетімен
қоя беру емес. Онан әрі де ұжымда бірлескен іс-әрекет, қоғамдық
пікір ықпалы,бетпе-бет пікір-лесу арқылы көмектесіп отырған жөн.
Дегенмен,тәжірибеде оқушы тәртібінде мінез-құлқында ауытқулар
кездесіп отырады.Сондықтан тәрбиелеу жұмысында қайта тәрбиелеу де
орын алады.Қайта тәрбиелеу оқушы жүріс-тұрысындағы ауытқулардың
алдын алуға және женуге бағытталады.Қайта
тәрбиелеу-
тұлға құрылымын түгел қайта құру,адамның барлық психология-лық
сапарларын қайта жасау.Түзету деген ұғымда бар.Оны оқушы
сапасындағы және жүріс-тұрысындағы жеке кемшіліктерді жеңу деп
түсінуміз
керек.
Қайта тәрбиелеу – бұл тәрбиелік ықпалдар жүйесі,оның барысында
құлық-тық даму мен жүріс-тұрысындағы ауытқулар түзетіледі және
қоғамның моральдық талаптарына сай тұлға сапалары қалыптасады.Қайта
тәрбиелеу тұлғаның сапасының,мотивтері мен қажеттіктерінің,сезімдері
мен еркінің, түйсіктерінің,іс-әрекеті мен мінез-құлқының әлеуметтік-
психологиялық және психологиялық-педагогикалық өз-геру птоцесі болып
табылады.
Қайта тәрбиелеу- бұл қиын балалардың орынды сапарларын қалпына
келтіру.
Қайта тәрбиелеу- бұл педагогикалық тұрғыдан қараусыз қалған
балалардың жүріс-тұрысындағы кемшіліктердің орнын еңбектегі,спорттағы
және басқа іс-әрекеттегі нәтижелермен толықтыру.
Қайта тәрбилеу- ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Қалыптасып келе жатқан оқушы тұлғасы тәрбие субъектісіне
айналады.Ол педагогикалык талаптарды орынды белсенді қабылдайды және
өзінің сапалық қасиеттерін өзі жетілдіруге тырысады. Өзінің тұлғалық
сапарларын өзі жетіл- діру және кемшіліктерін жою мақсатындағы
оқушының іс-әрекеті өзін-өзі тәрбиелеу деп аталады.Бұл өзгерістер
қоршаған ортамен шын өзара қатынас барысында жүреді.
Өзін-өзі тәрбиелеу оқушы тұлғасын жан- жақты тәрбилеу мен дамытуға
ықпал етеді.Мысалы,оқушы дамуы мен қалыптасуына байланысты өзінің
тәртібі және мінез-құлқындағы кемшіліктерімен іс-әрекетіндегі
сетсіздіктеріне сын көзбен қарап,оларды болдырмаудың тиімді жолдарын
іздестіреді.Тұлғаның сапалық қасиеттерінің қалыптасуының шын денгейін
есепке алмай жалпылама жүргізілген тәрбие жұмысының салалары тәрбие
міндеттерін шешуде кемшілік-тердің орнын толтырады.Педагогикалық
талаптарды мойындауға мәжбүр болған оқушы тек сырт көзге ғана
тәртібін жөндеген түр білдіреді де,өзінің теріс қасиеттерін жасыра
түседі.
Оқушылардың өзін-өзі тәрбиелеуін басқаруда олардың жас
ерекшіліктерін есепке алу керек.Өзін-өзі тәрбиелеу нышандары тіпті
кіші мектеп жасындағы оқушылар бойынан байқалады.Мысалы,бастауыш
сыныпта оқушылар күшті батыл болғысы келеді,немесе теріс қылықтарына
кешірім сұрап жақсы боламын дейді.Бұл олардың өзін өзгертуге,жақсы
болуға,түзелуге деген алғашқы ынтасы.
Жасөспірімдік шақтағы бала өз бетін-дікке ұмтылуын байқатады,ол
тәрбиенің пәрменсіз объектісі болғысы келмейді,өз мінез-құлқын өзі
анықтайтындай әрекет иесі,тәрбиенің субъектісі болуға ұмтылады.Егер
тәрбиешілер осыны еске алмай,оның құқығын шектесе,оқушының педагогикалық
талаптарға қарсылығын тудырады.Қыздар мен бозбалалар өзін-өзі
тәрбиелеуге саналы түрде ұмтылады. Тәртібі мен мінез құлқұна пісіп
жетілу шағында берік сенім мен адамгершілік мұраттары қалыптасқан
болады. Дүниетанымның қалыптасуы,өз абыройын және кемшіліктерін ұғыну
өзін-өзі тәрбиелеу бағдарламасын мазмұнды, жан-жақты,шындыққа жуық
құруға мүмкіндік береді.Жастар өз еркін тәрбиелеуге ерекше зейін
аударады.Бұған өзінің өзбетіндігін табиғи ұмтылысы ықпал етеді.Жоғары
сынып оқушы -ларына өз білімдерін байыту,өздерінің ақыл-ой қабілеттерін
дамыту ұмтылысы да тән.Қыздар мен бозбалалар мораль мәселелеріне
ынтамен қызығады, мінез-құлық мұраттарына ұмтылып,өз тұлғаларының
рухани сапаларын дамытады. Оқушылардың өздерін-өздері
тәрбиелеуін ұйымдастыру мақсатында мұғалім ең алдымен төмендегідей
өзара байланысты міндеттерді жүзеге асыру керек,оқушылардың өзін-өзі
тарбиелеуге ұмтылуын жандандыру;өзіне-өзі ықпал ету құралдарын (өзін-
өзі талдау,өзіндік міндеттеме,өзіндік бұйыру,өзіндік есеп беру және т.б.)
менгеруге көмек беру,өзін-өзі тәрбиелеудегі қоғамдық құнды іс-әрекеттерді
тудырып отыру.
Оқушылардың өзін-өзі тәрбиелеуге ұмтылуын қалыптастыру үшін оларды
адамдар өміріндегі өзін-өзі тәрбиелеудің мәні,өзінің тұлғалық сапарларын
дамытудағы өз жігерінің ролі жөнінде хабардар етіп отыру
қажет.Оқушылар,әсіресе жасөспірімдер өзін-өзі тәрбиелеу тәжірибесі,өз
тұлғасында сапалық қасиеттерді қалып -тастыру жолдары мен тәсілдері
туралы хабарларды қызыға қабылдайды. Осылардың арқасында өмірдің
күрделі міндеттерін іскерлікпен,мақсатты,сырттан басқарусыз,дұрыс шешу
білігіне ие болады, өз бетімен өзіндік қажырлы еңбегімен ғана жетуге
болатынын ұғынады.
Өзін-өзі тәрбиелеудің тұлғаға бағытталған ережелері болуы керек.
Әрине,өзін-өзі тәрбиелеудің өзіндік ережелерінің болуы тұлғаның рухани
жан дүниесінің деңгейімен анықталады.Біз тек дарынды педагог
К.Д.Ушинскийдің өзін-өзі тәрбиелеу ережесімен танысайық. 1.Асқан
сабырлылық,ең болмағанда сырт көзге.
2.Сөзде және қылықтардағы турашылық.
3. Әрекеті жан-жакты ойластыру.
4.Батылдылық.
5.Өзі жөнінде қажетсіз бір сөз айтпау.
6.Санасыз уақыт өткізбеу,ретсіз емес көңілдегі іспен айналысу.
7.Әуесқойлық,құмарлыққа емес қажеттікке немесе сүйсініске шығындану.
8.Әр кеште өз қылықтары жөнінде өзіне есеп беру.
9.Болғанды,бүгінгі,болатынды айтып еш мақтанбау.
Бұл ережелердің әр жолына түрлі мағына беріп байыта беруге
болады.
Өзін-өзі тәрбиелеудің міндеттемесі оқушыны өз тұлғалық сапарларын өзі
талдауын мәжбүр етеді.Бұған итермелейтін аға ұрпақтың өнегелі өмірі,іс-
әрекеті қарым-қатынасы болады.Мұғалім оқушыға өзінің орынды немесе
орынсыз сапалары мен кемшіліктерін түсінуге көмектесуі міндетті,яғни
өзінің кім екенің өзі ұғынуға көмек беруге қажет.Бұған мұғалімнің
оқушының жүріс-тұрыс тәртібі мен мінез-құлық қылықтарына баға беруі,оны
басқалармен салыстыруы әсер етеді.Мұғалім тұлғалық сапалар мен
қылықтардың арасындағы байланыстың сырын оқушыға ашып береді.
Өз тұлғасын ұғынудың өзі кейде оқушыны өзін-өзі тәрбиелеуге жетелей
бермейді.Өз кемшіліктерінің немқұрайды пайымдаушы болып қала
береді.Оларды түзетуге тырыспайды.Бұл жағдайда түсіндіру ұжым
тарапынан сынау арқылы, өз кемшіліктерін түсініп күйзеліске келтіру
арқылы сезіміне қозғау салу қажет.
Өзіндік міндеттеменің орындалуына,өз кемшіліктерін түзетуге оқушының
бүкіл еркін жұмылдыруға өзіндік бұйыру көмектеседі.Өзіндік бұйырумен орынды
қылықтарды орындаудың сапалы жаттығулары өзін-өзі тыңдаудың берік
дағдыларын қалыптастыруға көмектеседі.Өзіндік бұйырумен таңертен
белгілі уақытта тұруға,күнделікті жұмыс ырғағын орындауға,тәртіп
сақтауға және т.б.орындауға болады.
Өзін-өзі тәрбиелеуде алдын-ала дайындық негізінде іс-
әрекеті,қарым-қатынасы жөнінде ұжымда өзіндік есеп беру де
қолданылады.Оқушылардың өзін-өзі тәрбиелеуіне педагогикалық басшылық
оралымды,икемді болу керек және олардың өзін-өзі тәрбиелеу
құралдарын меңгеру барысындағы түрі өзгеріп отыруы керек.Алғашқы
кезде мұғалімдер арнайы ұйымдастырылған ұжымдық іс-әрекеттерге
сүйенеді. Оқушылар өзін-өзі тәрбиелеудің құрал-дарын меңгере түсу
барысында бұл шаралар бәсеңси түседі.Әрине бұл оқушыларды бетімен
қоя беру емес. Онан әрі де ұжымда бірлескен іс-әрекет, қоғамдық
пікір ықпалы,бетпе-бет пікір-лесу арқылы көмектесіп отырған жөн.
Дегенмен,тәжірибеде оқушы тәртібінде мінез-құлқында ауытқулар
кездесіп отырады.Сондықтан тәрбиелеу жұмысында қайта тәрбиелеу де
орын алады.Қайта тәрбиелеу оқушы жүріс-тұрысындағы ауытқулардың
алдын алуға және женуге бағытталады.Қайта
тәрбиелеу-
тұлға құрылымын түгел қайта құру,адамның барлық психология-лық
сапарларын қайта жасау.Түзету деген ұғымда бар.Оны оқушы
сапасындағы және жүріс-тұрысындағы жеке кемшіліктерді жеңу деп
түсінуміз
керек.
Қайта тәрбиелеу – бұл тәрбиелік ықпалдар жүйесі,оның барысында
құлық-тық даму мен жүріс-тұрысындағы ауытқулар түзетіледі және
қоғамның моральдық талаптарына сай тұлға сапалары қалыптасады.Қайта
тәрбиелеу тұлғаның сапасының,мотивтері мен қажеттіктерінің,сезімдері
мен еркінің, түйсіктерінің,іс-әрекеті мен мінез-құлқының әлеуметтік-
психологиялық және психологиялық-педагогикалық өз-геру птоцесі болып
табылады.
Қайта тәрбиелеу- бұл қиын балалардың орынды сапарларын қалпына
келтіру.
Қайта тәрбиелеу- бұл педагогикалық тұрғыдан қараусыз қалған
балалардың жүріс-тұрысындағы кемшіліктердің орнын еңбектегі,спорттағы
және басқа іс-әрекеттегі нәтижелермен толықтыру.
Қайта тәрбилеу- ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz