Сібірдің әйгілі Көшім ханы

Жоспар
Кіріспе

1 Көшім ханның өмір баяны
2 Көшімнің хандығы жайлы

Алдымен Көшім ханның қайдан шыққаны туралы тарихи мәліметтерге көз жүгіртсек, Көшімнің Сібірді бағындырудағы басты жорығы ұлы керуен жолының бір саласы Қараөткел өңірі Есіл даласынан басталды деуге негіз бар. Бұл әлі маман тарихшы зерттеушілер тарапынан бір ізге түспеген тақырып. Десек те орыс дерек көздері Көшімді қазақ даласынан келді деп бір ауыздан мойындайды. Оған дәлел, атақты тарихшы Н.Карамзиннің «Ресей мемлекетінің тарихы» атты еңбегінің 9-томында Көшімді қазақтың (қайсақтың) ханы Мұртазаның баласы деп жазғанын айта аламыз.
Сондай-ақ, Сібірдің Есип жазбаларында (Есепская летопись) «Көшім қазақ ортасынан келді» деп анық көрсетілген. Әйгілі Сібір тарихының білгірі Г.Миллер де «Көшім қазақ оратсынан келіп, Сібір хандығын құрды» деп жазады.(«Сібір тарихы 1-том, 196 бет»)
Жоғарыдағы тарихи деректер былай десе, тіптен зерттеуші П.Набельсин Көшімді қол бастап, оңтүстіктегі Есіл даласынан келіп Сібірді бағындырғанын айтыпты. Бұл аз десеңіз, Ш.Уәлиханов, Қазан университетінің профессоры И.Березинге жазған хатында «Көшім қазақтың сұлтаны болған еді» дейді.
Бұдан шығатын қорытынды, Көшім қол бастап барып, Сібірді бағындырып, өз билігін жүргізген Қараөткел, Есіл бойының ұланы. Көшім Сібір хандығын орнатып қана қойған жоқ, патшалы Ресей империясның шығыс-оңтүстікті отарлау саясатына қомақты тосқауыл жасады.

Пән: Жалпы тарих
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 2 бет
Таңдаулыға:

СІБІРДІҢ ӘЙГІЛІ КӨШІМ ХАНЫ
Алдымен Көшім ханның қайдан шыққаны туралы тарихи мәліметтерге көз жүгіртсек, Көшімнің Сібірді бағындырудағы басты жорығы ұлы керуен жолының бір саласы Қараөткел өңірі Есіл даласынан басталды деуге негіз бар. Бұл әлі маман тарихшы зерттеушілер тарапынан бір ізге түспеген тақырып. Десек те орыс дерек көздері Көшімді қазақ даласынан келді деп бір ауыздан мойындайды. Оған дәлел, атақты тарихшы Н.Карамзиннің Ресей мемлекетінің тарихы атты еңбегінің 9-томында Көшімді қазақтың (қайсақтың) ханы Мұртазаның баласы деп жазғанын айта аламыз.
Сондай-ақ, Сібірдің Есип жазбаларында (Есепская летопись) Көшім қазақ ортасынан келді деп анық көрсетілген. Әйгілі Сібір тарихының білгірі Г.Миллер де Көшім қазақ оратсынан келіп, Сібір хандығын құрды деп жазады.(Сібір тарихы 1-том, 196 бет)
Жоғарыдағы тарихи деректер былай десе, тіптен зерттеуші П.Набельсин Көшімді қол бастап, оңтүстіктегі Есіл даласынан келіп Сібірді бағындырғанын айтыпты. Бұл аз десеңіз, Ш.Уәлиханов, Қазан университетінің профессоры И.Березинге жазған хатында Көшім қазақтың сұлтаны болған еді дейді.
Бұдан шығатын қорытынды, Көшім қол бастап барып, Сібірді бағындырып, өз билігін жүргізген Қараөткел, Есіл бойының ұланы. Көшім Сібір хандығын орнатып қана қойған жоқ, патшалы Ресей империясның шығыс-оңтүстікті отарлау саясатына қомақты тосқауыл жасады.
Көшімнің хандығы жайлы Протауз және Эфроның құрастырған Энциклопедиялық сөздігінде: Көшім сібірде 1563 жылы хандығын орнатты. Ертіс, Тобылдың бүкіл аумағын биледі - делінсе, орыс тарихшысы А. Оксенов: Искер қаласының бас мешітінде Көшімді ақ киізге көтеріп хан сайлады. Хандығының белгісі ретінде алтын, күміс монеталар құйды. Ол Түмен мен Сібір ханы болып жарияланды, - дейді (А.Оксенов Ермакка дейінгі Сібір патшалғы 26-бет) Ал орыстың географиялық Қоғамының негізін қалаған белгілі ғалым А.Лепшин 1832 жылы жарық көрген Тарихи хабарлар атты еңбегінде Сібір хандығының негізін қалаған Көшімнің әскері орта жүздің қыпшақ және арғын руларынан құралғанын жазады.
Бұл дерек көздері сол тұстағы қазақ руының қоныстанған географиялық көрсеткіші бойынша, Есілдің біз сөз етіп отырған аумағын меңзеп тұрғанын аңғаруға болатын сияқты.
Сонымен, патшалы Ресей империясы үшін ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.