Жергілікті өзін-өзі басқару түсінігі туралы

Пән: Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 128 бет
Таңдаулыға:

Кірісіпе

Жергілікті өзін-өзі басқару - мемлекеттің экономикалық жағынан өсуі мен азаматтық қоғам қалыптасуының маңызды шарттарының бірі. Біздің мемлекетіміздегі жергілікті өзін-өзі басқару перспективалары тиімді жүргізілген конституциялық реформаларды мысалы, мәслихаттардың өкілеттілігі кеңейгендігін ескере отырып, талқыланды. Жергілікті өзін-өзі басқару реформасының басталуына себепші болған мақсаттар - биліктің халыққа жақын болуы, жергілікті биліктің барлық міндеттемелерінің қажетті қаражат және ресурспен қамтамасыз етілуі. Қазіргі таңда Қазақстанда жергілікті өзін-өзі басқару саласындағы қарым-қатынасты жүйелейтін жеке дара заң қабылданбаған. Жергілікті өзін-өзі басқаруды дамыту үшін ешқандай тегеурін де жоқ, тек жеке бастама ғана маңызды. Жергілікті өзін-өзі басқару жөніндегі қызу талқылау толастар емес. Талқылаудың сипаты, қатысушы кейіпкерлері, екпіні өзгергенімен, басты тақырып - жергілікті өзін-өзі басқару - сақталған. Әрине, бұл кездейсоқ емес. Жергілікті өзін-өзі басқарудың өкілеттілігі, сипаты, ұйымдастырылуы мен міндеттемелері жөніндегі мәселе - бұл қазіргі демократияны ұйымдастыру формалары, шекаралары мен мүмкіндіктері, сонымен қатар, жергілікті деңгейдегі даму мен тиімді басқаруды ұйымдастыру формалары мен механизмдері жөніндегі мәселе болып қалмақ.

1. 1Жергілікті өзін-өзі басқаруға түсінігі

Жергілікті өзін-өзі басқару - мемлекеттегі белгілі бір әкімшілік-аумақтық бөлік тұрғындарының және оның сайланбалы органдарының жергілікті істерді басқару жөніндегі дербес қызметі. Қазақстан Республикасы Конституциясының (1995) “Жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару” туралы 8-бөлімінде жергілікті өкілді органдардың сипатына, мақсатына және құрылу тәртібіне қатысты жалпы ережелер белгіленген. Осы бөлімнің 89-бабы бойынша, “Қазақстан Республикасында жергілікті маңызы бар мәселелерді жергілікті тұрғындардың өзі шешуін қамтамасыз ететін жергілікті өзін-өзі басқару танылады. Жергілікті өзін-өзі басқаруды тұрғындар тікелей сайлау жолымен, сондай-ақ, адамдар жинақы тұратын аумақты қамтитын ауылдық және қалалық жергілікті қауымдастықтардағы сайланбалы және басқа жергілікті өзін-өзі басқару органдары арқылы жүзеге асырады. Жергілікті өзін-өзі басқару органдарын ұйымдастыру мен олардың қызмет тәртібін заңда көрсетілген шекте азаматтардың өздері белгілейді. Жергілікті өзін-өзі басқару органдарының дербестігіне олардың заңмен белгіленген өкілеттігі шегінде кепілдік беріледі. Мемлекет олардың қызметін және олардың өкілеттігінің шегін заңдылық деңгейінде тек жалпы шеңберде белгілейді. Басқа жағдайларда өзін-өзі басқару органдары мәселені дербес шешеді. Сондықтан жергілікті жерлерде мұндай органдардың құрылуы тек атауы бойынша ғана емес, бағыты, нысаны, қызмет тәртібі, кірістердің қосымша көздері, әкімдермен, мәслихаттармен өзара қатынас тәсілдері бойынша да әр түрлі болуы мүмкін. Жергілікті өзін-өзі басқару қызметі әрбір мемлекеттің өзінің ішкі ерекшеліктеріне қарай қалыптасады. Әлемде, негізінен, жергілікті өзін-өзі басқарудың англосаксондық француздық, кеңестік үлгілері қолданылады. Англосаксондық үлгідегі АҚШ, Ұлыбритания, Канада, т. б. елдерде жергілікті өкілді орган коммитеттері жергілікті басқару органдары мемлекеттік механизмінің құрамдас бөлігі болып саналып, барынша кең өкілеттілікке ие болады. Бұл үлгі бойынша жергілікті өзін-өзі басқарудың жергілікті мемлекеттік басқарудан айырмасы оның жергілікті сипатында ғана. Еуропа, Африка, Латын Америкасының бірқатар елдерінде жергілікті өзін-өзі басқарудың француздық үлгісі кеңінен таралған. Жергілікті өзін-өзі басқарудың кеңестік үлгісінің әр түрлі көріністерін қазіргі Қытай, Куба, ҚХДР-дан көруге болады. Бұрынғы Кеңес Одағы құрамында болған елдер арасында Эстония, Латвия және Қырғызстанда 1991 - 95 жылдар аралығында жергілікті өзін-өзі басқару жүйесін үйлестіретін заңдар қабылданып, жүзеге асырылды. Қазақстанда жергілікті басқарудың тиімді тәсілдерін қалыптастыру жолында бірқатар түбірлі өзгерістерге қол жеткізіліп келеді. Қазақстан Республикасындағы саяси билік пен қоғамдық өмірді демократияландырудағы басты мәселелердің бірі - жергілікті мемл. басқару мен жергілікті өзін-өзі басқаруды реформалау болып табылады. Бұл ретте шетелдік тәжірибелерді пайдаланумен қатар, Қазақстан халықтарының тарихи-мәдени дәстүрлері ескеріледі. Қазақ халқының ежелден қалыптасқан өзіндік дәстүрлі басқару жолдарында жергілікті өзін-өзі басқарудың алғышарттары болғандығы белгілі. Рубасылары мен тайпа көсемдері көшпелілердің құрылтайлары мен жиындарында сайланды. Оларға тартыс-таластарды шешуге, өз алдына әскер жасақтарын құруға құқықты өкілет беріліп, рулық қауымдастықтар кең көлемде автономияға айналды. Қазақ даласы Ресей патшалығының отарына айналғаннан кейін, қалыптасқан дәстүрлер түбірлі өзгерістерге ұшырады. 1867 - 68 жылдардағы реформалардан кейін қазақ даласы ауылдық, болыстық, округтік әкімшілік-территориялық бірліктерге бөлініп, Ресей империясының қатаң бақылауында ұсталынды. Аға сұлтандар мен болыстарды, билерді сайлау шартты түрде жүргізілді. Басқарудың тиімділігін арттыру үшін жергілікті қалыптасқан дәстүрлі басқаруды ішінара сақтап қалды. Сол арқылы қазақ халқының жергілікті маңызы бар мәселелерді ауыл және болыстық жиналыс арқылы өз бетінше шешуіне мүмкіндік берілді. 1917 жылғы Қазан төңкерісінен соң Қазақстан біртұтас кеңестік басқару жүйесінің құрамына енгізілді. Бір орталықтан басқаруға негізделген қоғам жергілікті өзін-өзі басқаруды іске асырмауға, барынша шектеп ұстауға тырысты. Қазақ КСР-ның 1937 жылғы Конституциясында жергілікті басқару органдары туралы “Облыстық, аудандық, қалалық, поселкелік, селолық және ауылдық жерлердегі мемлекеттік билік органдары Халық депутаттары кеңесі болып саналады” деп жазылып, жергілікті кеңестердің құрылуына жол ашылған болатын. Алайда, шын мәніндегі жергілікті өзін-өзі басқару болмады, жергілікті мемлекеттік басқарудың жетегінде кетіп отырды. 1978 жылы қабылданған Қазақ КСР Конституциясында бұрынғы жүйеге көп өзгеріс енгізілген жоқ, мұнда да: “Мемлекеттік биліктің органдары болып еңбекшілер депутаттарының кеңесі саналады” деп жазылып, жергілікті өзін-өзі басқарудың қоғамдық сипатының негіздері көрініс таппады. Қоғамдық-саяси өмірді қатаң бақылауда ұстаған тоталитарлық мемлекет жергілікті өзін-өзі басқару тәрізді мемлекеттік емес институттардың қызметіне мүдделі болмады. Жергілікті кеңестер партиялық бюрократияның бет пердесіне айналды. Меншікті түгелдей мемлекет иелігіне алу мен бір партиялық идеология жергілікті халыққа өз бетінше іс-әрекет етудің, өзін-өзі басқарудың ешқандай мүмкіндігін қалдырмады. Жергілікті өзін-өзі басқарудың кейбір нышандарының (жолдастық соттар, аудандық, облыстық, қалалық бақылау коммитеттері, т. б. ) қызмет аясы мен құзыреті реттелінді. КСРО тарихында тұңғыш рет 1990 жылы сәуір айында жарияланған “КСРО-дағы жергілікті өзін-өзі басқару мен шаруашылық жүргізудің жалпы бастаулары туралы” заң жергілікті жерлердегі билікті демократияландыруға қарай жасалынған маңызды бетбұрыс болған еді. Қазақстанда “Жергілікті өзін-өзі басқару және Қазақ КСР халық депутаттарының жергілікті кеңестері туралы” 1991 жылғы 15 ақпандағы Қазақ КСР Заңымен жергілікті өзін-өзі басқаруды енгізуге бірінші қадам жасалынды. Жергілікті өзін-өзі басқару жүйесіне халық депутаттарының жергілікті кеңестері, аумақтық-қоғамдық өзін-өзі басқару органдары, жергілікті референдумдар, жиналыстар (жиындар), азаматтардың конференциялары, өзге де демократияның тікелей нышандары енді. 1992 жылы 13 қаңтарда аталған заңға өтпелі кезеңге байланысты өзгерістер мен толықтырулар енгізіліп, бұрынғы атқару коммитеттерін алмастырған жергілікті әкімдер институты, іс-жүзінде, өзін-өзі басқарудың негізгі принциптерінің бірі - жергілікті дербестікке көшуді білдірді. Қазіргі уақытта (2000) Қазақстанда жергілікті өзін-өзі басқарудың толыққанды құқықтық негізін қалыптастыратын жаңа заң жобасы әзірленуде.

жергілікті билік органдарының өз құзыретіне жатқызылған мәселелерді өз бетінше шешуге Конституциямен немесе өзге мемлекеттік актілермен берілген құқығы;
жергілікті билік органдарының өздеріне берілген өкілеттіліктерін жүзеге асыру бойынша қызметі;
сайланбалылықтың демократия принциптеріне және басшылықтың сайлау негізіндегі ауыспалылығына сүйенетін мемлекеттік және қоғамдық ұйымдардың ағымдағы әкімшілдік, шаруашылық, кадр, т. б. мәселелерді шешу тәжірибесі; қысқышыЖергілікті өзін-өзі басқару.

1. 2Жергілікті өзін-өзі басқарудың экономикалық механизмдерi

Мемлекеттi экономикалық, әлеуметтiк және саяси жағынан одан әрi демократияландыруда жергiлiктi шаруашылықты басқаруды жетiлдiруде әкiмшiлiк-экономикалық механизмдердiң алатын орны бөлек. Мемлекеттiң негiзгi қызметтi ұлттық егемендiктi, меншiк құқын, заңды және тәртiп сақтауды қорғау және ақша айналысын, сыртқы сауданы реттеу және тағы да басқалай болып келсе, жергiлiктi шаруашылықты басқару аясына жергiлiктi бюджеттi бекiту, жергiлiктi салықтарды белгiлеу, жергiлiктi халыққа бiлiм беру мен денсаулық сақтау, әлеуметтiк көмек беру, ауылды көғалдандыру, тазалық жұмыстарын жүргiзу сияқты барлық қызмет түрлерiмен қамтамасыз ету және т. б. кiредi.

Қазақстан Республикасының Президентiнiң халыққа Жолдауында тұрғын-үй құрылысының жаңа саясаты тұрғысында "құрылысты арзандату мақсатында тұрғын-үй инфрақұрылымын қаржыландыру өз мойнына жергiлiктi билiк алуы тиiс" дей келе, "облыстарды дамытудың барлық бюджеттерi тек қана бiлiм беру, денсаулық сақтау, сумен қамтамасыз ету жүйелерiн дамыту мақсаттары мен тұрғын үй құрылысы инфрақұрылымына пайдаланылуы тиiс" деп нақты әрi ашық мiндеттердi алға тартты.

"Қазақстан-2030" Стратегиясында қазiргi заманғы мемлекеттiк қызмет пен мемлекеттiк басқару құрылымын құру мемлекеттiң ең шешушi мiндеттерiнiң бiрi ретiнде белгiленген. Осы құжатта атап көрсетiлгендей, мемлекеттiк басқару бiртiндеп орталықсыздандырылып, үкiмет ықшам әрi кәсiби деңгейде болып, неғұрлым маңызды мiндеттердi шешуге қарай жұмылдырылады. Әрбiр министрлiк пен ведомство өздерiне тән емес қызметтердi орталықтан аймақтарға және мемлекеттен жеке секторға бере отырып, олардан арылады. Бiрақ ол қызметтердi жергiлiктi жағдайда iске асыру экономикалық механизмдердi қолдануға бағытталуы тиiс.

Жергiлiктi шаруашылықты басқаруда экономикалық механизмдердi қолданудың ерекшелiгiн оның әлеуметтiк мәселелер бойынша тиiмдi әрi уақытында шешiм қабылдай алатындығынан көре аламыз. Жергiлiктi халықты еңбекпен қамтуда, оларды мамандық бойынша қайта даярлау мәселесi де жергiлiктi басқару органдарының өкiлеттiгiне берiледi. Мәселен, олардың келесi жылдан бастап шетелдiк инвесторларға мынадай шарт қоюға құқықтары бар: Инвесторлар бiр жыл iшiнде жергiлiктi белгiлi бiр салалар бойынша даярлайды, белгiленген уақыт өткен соң халық еңбекпен қамтылып, шетелден келген жұмыс күшi өз елдерiне қайтарылады.

Экономиканы мемлекеттiк реттеу елдiң экономикалық саясатымен байланысты және оны жүзеге асыруға бағытталады. Елдiң әлеуметтiк-экономикалық даму бағдарламасында аймақтық экономикалық саясаттың алатын рөлi зор.

Мемлекеттiк реттеудiң экономикалықпен бiрге әкiмшiлiк және институционалдық та механизмдерi де бар. Әкiмшiлiк тұтқалардың жиынтығы құқықтық инфрақұрылымдарды қамтамасыз етумен байланысты iс-әрекеттердi реттеудi қамтитын болса, экономикалық шараларға қаржы (бюджет, фискалды) , ақша-несие (монетарлы) саясаты, бағдарламалау және болжау мәселелерi жатқызылады. Жалпы алғанда "қаржы саясаты" түсiнiгi-ауқымды категория. Ол екi жақты түсiнiк бередi. Бiрiншiден, ол экономикалық саясат мақсатын, екiншiден, қаржылық шараларды жүзеге асыру механизмдерiн бiлдiредi. Қаржыдан жергiлiктi басқаруда туындайтын бюджетаралық қатынастар мәселесi күн тәртiбiне шындап қойылып отыр. [14]

Мемлекеттiк табыстарды шоғырландырудың көптеген формалары мен әдiстерi бар. Жалпы қаржы ресурстарын жинаудың салықтық және салықтық емес деп екiге бөлiнетiнi белгiлi. Соңғысына әртүрлi алымдар мен салымдар жатқызамыз. Ал ресурстарды мiндеттеп жинаудың бiрден бiр жолы ол - салықтар. Ол мемлекеттiң ең маңызды табыс көзi. Мысалы, салық дамыған елдерде (АҚШ, Жапония, Швеция) жалпы ұлттық өнiмнiң 30%-дан 50%-ға дейiн көлемiн құрайды.

Елдiң дамуы, жүргiзiлiп жатқан әлеуметтiк-экономикалық реформалар тағдыры, халықтың барлық игiлiктерге қол жеткiзе өмiр сүрулерiн қамтамасыз ету тiкелей мемлекеттiк реттеуге байланысты. Дегенмен кей жағдайларда орталықтандыру үрдiсi басқару тармақтарының кеңiнен таралуына өз кедергiсiн де тигiзедi. Сондықтан да соңғы кезде аймақтық басқаруды жетiлдiру мәселелерi шындап күн тәртiбiне енiп, өз бағыт-бағдарын бiртiндеп анықтап, жұмыс жасау үстiнде.

Билiктi орталық пен аймақтарға жiктеу мәселесiнiң қоғамымызда талқыланып жатқанына бiршама уақыт еттi. Осы екi деңгей арасындағы мәселелердiң шешiлу барысы жергiлiктi шаруашылықтың тағдырына тiкелей қатысы бар. Орталықтан билiктiң бiр бөлiгiн алу процесiн әрi қарай жеткiзудегi тағы бiр кезең жергiлiктi басқару органдарының жаңа жүйеге қатысты құқықтық базасын айқындау. Басқаша айтқанда "Жергiлiктi мемлекеттiк басқару туралы" және "Жергiлiктi өзiн-өзi басқару туралы" заңдарының қабылдануы. Бiрiншiсi қабылданып күшiне енiп, оған өзгертулер мен толықтыруларда енгiзiлiп жатыр. Ондағы мақсат заңды жақсартуды жетiлдiре беру деп ойлаймыз. Екiншiсiне ауылдан бастап облысқа дейiн жергiлiктi жерлердiң құзiретi, оның iшiнде жергiлiктi бюджеттер туралы нормалар енгiзiледi. Оның түпкi мақсаты мынада: әр әкiм өз мекенiнiң (ауылдың, қаланың, ауданның) бюджетiнiң толуына мүдделi болуы үшiн жеке шағын, орта, үлкен кәсiпорындардың экономикасына араласпай, қайта олардың дамуына қолайлы жағдай туғызатын экономикалық механизмдердi пайдалану. Қазақстанда донор облыстармен бiрге өздерiнiң әлеуметтiк-экономикалық дамуларына байланысты республикалық бюджеттен субвенция алатын облыстар да аз емес. Олардың бүгiнде әл-ауқаты өзiн-өзi қамтамасыз етуге толыққанды жеттi деп айта алмаймыз. Республикалық бюджеттен субвенция алатын облыстар жылдан жылға көбеймесе, азайып отырған жоқ.

Жергiлiктi басқаруды жетiлдiру үшiн ең маңызды-қаржы мәселесi жыл санап өз шешiмiн таба бередi. Қазiр оларға дербестiк берiлсе, бюджеттiң шығыс бөлiгiн қамтамасыз ететiн қаржы көзiн қайдан алмақ? Әлеуметтiк қамсыздандыру саласы ақсап жатса, ол облыс шеңберiнде саяси наразылық туғызады. Демек, әр облыс өз бетiнше өмiр сүре алатын жағдайға жетпей, орталықтың билiгiн шектеудi енгiзу ерте екенi көрiнiп тұр. Ал әкiмдердi сайлау мәселесiне тоқталсақ, әлеуметтiк-экономикалық жағдайы ауыр аймақта әкiмдердi сайлау керi әсер беруi мүмкiн. Экономикалық дағдарыстан жаңа шыға бастаған ел үшiн толассыз сайлаулар экономиканың өсу қарқынын бәсеңдетуi әбден мүмкiн. Жергiлiктi шаруашылық тек қана коммуналды қызмет көрсетумен шектелмейдi, яғни жоғарыда аталып өткендей болашағы бар елдi мекендерде басқа да қызмет түрлерiн ұйымдастыруға болады. Мәселен, туризм, балық, аң шаруашылықтарымен байланысты. Тiптi жерге байланысты да, себебi бiздiң мемлекетiмiзде жер тек қана мемлекет меншiгiнде емес.

1. 3 Жергілікті өзін-өзі басқарудың шетелдік тәжрибесі

Әлемдік қауымдастықта жергілікті өзін-өзі басқару ертеректен дамып келеді. Сондықтан батыс елдерінде Қазақстанның пайдалануына болатын бай тәжірибе жинақталған. Жергілікті өзін-өзі басқару төңірегіндегі ұйымдастыру және экономикалық шешімдерде үлкен әр түрлілік бар. Англосаксон және континенттік үлгілер Еуропада жергілікті өзін-өзі басқарудың екі негізгі үлгісі қалыптасты. Олар агнлосаксон және континенталды болып бүкіл әлем бойынша таралған. Англосаксон үлгісінің осындай құқықтық жүйесі бар: Ұлыбритания, АҚШ, Канада, Үндістан, Австралия, Жаңа Зеландия және т. б. елдерде көбіне таралған. Оның белгілері:

жергілікті өзін-өзі басқарудағы автономияның жоғары дәрежесі, ең алдымен тұрғындар тарапынан бақылау;
жергілікті жерлерде жергілікті өзін-өзі басқару органдарын бақылайтын арнайы мемлекеттік өкілдіктің болмауы;
жергілікті мемлекеттік әкімдіктердің (жергілікті деңгейдегі мемлекеттік билік органдарының) болмауы. Мұндағы негізгі қағида «ұсынылған өкілеттілік төңірегінде дербес жұмыс жасау». Сайланған жергілікті өзін-өзі басқару органдары заң аясында, дәстүрден шықпай, қалыптасқан тәжірибе, ықтимал соттық шешім негізінде дербес және өз жауапкершілігіне ала отырып, мемлекет құзыретіне жатпайтын мәселелерді шешеді. Мемлекеттік реттеу жанама формада, мысалы, жергілікті өзін-өзі басқару органдары өз аумағында өзгерістер ендіре алатын модельді заңдарды қабылдау арқылы іске аса алады. Жергілікті өзін-өзі басқару органдарын мемлекеттік бақылау сот бақылау формасында атқарылады. Ықпал ету құралы - мемлекеттік демеу қаржылар. Континенттік үлгі. Еуропаның континенттік елдерінде Франция, Италия, Испания, Белгия және Латын Америкасы, Таяу Шығыс, франко тілді Африка елдерінде кең таралған. [5] Оның белгілері:

жергілікті өзін-өзі басқару мен жергілікті әкімдіктердің (жергілікті деңгейдегі мемлекеттік билік органдарының) үйлесімі;
басқару жүйесіндегі жергілікті өзін-өзі басқару жоғары тұрған мемлекеттік жүйеге қарағанда ең төменгі сатыдан табылар белгілі бір сатылық;
жергілікті өзін-өзі басқарудағы шектелген автономия; жергілікті жерлерде жергілікті өзін-өзі басқару органдарын бақылайтын арнайы мемлекеттік өкілдіктің болуы.

Осы ретте, жергілікті өзін-өзі басқару коммуналар деңгейінде қарастырылған, ал ауқымды кантондар мен округтер мемлекеттік биліктің жергілікті деңгейі ретінде қабылданатын, сондай-ақ, жергілікті өзін-өзі басқару элементтері өңірлер деңгейінде мемлекеттік билікті толығымен ауыстыра алу үшін департамент деңгейінде қайта пайдаланылатын Франция елін айқын мысал етуге болады. Жергілікті өзін-өзі басқарудағы негізгі буын коммуналар. Әрбір коммунаның өз өкілетті органы - кеңес пен кеңес депутаттары арасынан сайланатын мэрі бар. Мэр тұрақты негізде жұмыс жасайтын муниципалдық кеңестің депутаттары муниципалитетті құрайды. Сонымен қатар, мэр мемлекеттік қызметші болып табылады. Мэрдің қызметі муниципалдық кеңес және республикалық комиссардың әкімшілік бақылауы арқылы жүзеге асырылады. Республикалық комиссар сондай-ақ, коммуна қабылдайтын шешімдердің заңдылығын бақылайды және қажет жағдайда оның күшін жою туралы сотқа шағымданады (яғни, муниципалды кеңеске әкімшілік бақылау принціпі жүрмейді) . Барлық муниципалды жүйелерге демократиялық шарттарда даму, жергілікті өзін-өзі басқарудың түрлі формаларын сақтау және дамыту сияқты мазмұнды белгілер тән. Бұл әр түрлі аумақ тұрғындарының бірыңғай өмір сүру деңгейіне ерекше назар аударатын елдер үшін әділетті болмақ. Мысалы, Германияда коммуналдық құқық -жерлердің ерекше құзыреттілігі ретінде саналып, жер Коммуналдық Конституциялары арасында көптеген айырмашылықтары бар. Мемлекетте жергілікті өзін-өзі басқаруды ұйымдастырудың төрті үлгісі бар:

«мықты мэр» - жергілікті мәселелермен де, мемлекеттік өкілеттіктердің орындалуымен де айналысады (француздық үлгі) ;
«мықты магистрат» - депутаттар жиналысында сайланады және атқарушы билікті алқалы түрде жүзеге асырады (солтүстік германдық үлгі) ;
«мықты директор» - атқарушы билік басшысы, коммуналдық кеңес сайлайды бургомистр негізінен өкілеттілік функцияларды атқарады (англосаксондық үлгі) ;
«мықты кеңес» - қауымдастықтың ең жоғарғы билік органы болып табылады, бургомистр кеңестің және бір уақытта атқарушы биліктің төрағасы қызметін атқарады (оңтүстікгерманиялық үлгі) ;

Жергілікті өзін-өзі басқарудың «есеп нүктесі» Жалпы, Еуропада жергілікті өзін-өзі басқару «солтүстік» - «оңтүстік» осі бойынша танылуда. Скандинав елдері автономиялы жергілікті өзін-өзі басқарудың жоғары деңгейімен, ал Оңтүстік Еуропа елдері төмен деңгейімен ерекшеленеді Адольф Гессер өзінің «Еркін муниципалитеттердің құрылуы Еуропаны құтқару ретінде» кітабында жергілікті өзін-өзі басқарудың даму деңгейін қоғамдық бостандық пен мемлекеттіліктің дамуымен байланыстырып, оның ішінде:

«ежелгі-еркін» дәстүрлі жоғары деңгейлі азаматтар бостандығы бар, яғни монархиялы-бюрократиялық орталықтандыруға қарсы иммунитеті қалыптасқан елдер (Ұлыбритания, Солтүстік Еуропа мемлекеттері, Нидерланды, Швейцария, Еуропадан тыс - АҚШ) ж
«жоғары биліктің либералды мемлекеттері», яғни бюрократиялық аппараттың жалпы қарамағы негізінде құрылған және жергілікті деңгейде «өз жауапкершілігіне ала отырып, басқаруға» мейлінше аз мүмкіндік береді (Испания, Франция, Италия және Германия) .

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.