Ақша қаражаттары мен оның эквиваленттеріннің есебі

Жоспар
Кіріспе

1 Активтер
2 Ақша құралдары өтпелі активтер сияқты сұрыпталуы
3 Банктерде ақшаны алу және беру
4 Ақшаны берілгеннен және алғаннан кейін кірістік және шығындық ордерлер

Активтер – кәсіпорындағы өткен периодтардың нәтижелерін бақылаудағы ресурстар, компания олардан болашақта экономикалық пайда түсіреді.
Активтерді жою мерзімі бойынша бөлінеді:
- көп мерзімді (бір жылдан көп);
- қысқа немесе өтпелі мерзімді (бір жылға дейн).
ХҚЕС сәйкес актив қысқа мерзімді болып саналады, егер:
- осы қолданысқа ұйғарса немесе сатуға ұстау немесе операциялық циклда қалыпты жағдайда қолдану;
- ол коммерциялық мақсатта немесе қысқа мерзімде ұсталынады және оны он екі ай ішінде қолданысқа ұйғарады.
Бухгалтерлік баланста өтпелі активтер бөлімінде бес негізгі элементтер көрсетілген: ақша құралы, қысқа мерзімді инвестициялар, дебиторлық қарыздар, тауар – материалды қорлар, өтем-ақымен берілген шығындар. Дұрыс ашылу және ақша құралдары мен олардың эквивалентін сұрыптау компанияның ликвидті дәл баға беру үшін керек. Ақша құралдары және олардың эквиваленті. Ақша құралдары көбінесе ликвидті активтер айырбас құралы мен негізгі баға және есеп құралы болып саналады. Ликвидті активтер өтпелі міндеттерді төлеу үшін тез қолданылатынымен мінезделеді.
Ақша құралдары өтпелі активтер сияқты сұрыпталады. Олар ақша құралдарына қатысты болу үшін өтпелі міндеттерін төлеуге қолайлы болуы керек. Ақша аударымы, клиент чегі банкте берілген кепілдемесімен, кассалық чектер, персоналды чектер мен банктік аударымды вексельдер сияқты қайтымды құжаттар ақша құралдарына жатады. Егер компанияның ақшалай құралдары төленетін өтпелі міндеттерінен көп болса, онда бөл ақшалай құралдарды пайыздық бағалар өскен кезде айналымға түсіру пайдалы. Ол ақша құралын шұғыл депозиттерге немесе депозитті сертификаттарға, мемлекеттік немесе басқа құнды қағаздарға салуы мүмкін.

Пән: Экономика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Ақша қаражаттары мен оның эквиваленттеріннің есебі
Активтер - кәсіпорындағы өткен периодтардың нәтижелерін бақылаудағы ресурстар, компания олардан болашақта экономикалық пайда түсіреді.
Активтерді жою мерзімі бойынша бөлінеді:
- көп мерзімді (бір жылдан көп);
- қысқа немесе өтпелі мерзімді (бір жылға дейн).
ХҚЕС сәйкес актив қысқа мерзімді болып саналады, егер:
- осы қолданысқа ұйғарса немесе сатуға ұстау немесе операциялық циклда қалыпты жағдайда қолдану;
- ол коммерциялық мақсатта немесе қысқа мерзімде ұсталынады және оны он екі ай ішінде қолданысқа ұйғарады.
Бухгалтерлік баланста өтпелі активтер бөлімінде бес негізгі элементтер көрсетілген: ақша құралы, қысқа мерзімді инвестициялар, дебиторлық қарыздар, тауар - материалды қорлар, өтем-ақымен берілген шығындар. Дұрыс ашылу және ақша құралдары мен олардың эквивалентін сұрыптау компанияның ликвидті дәл баға беру үшін керек. Ақша құралдары және олардың эквиваленті. Ақша құралдары көбінесе ликвидті активтер айырбас құралы мен негізгі баға және есеп құралы болып саналады. Ликвидті активтер өтпелі міндеттерді төлеу үшін тез қолданылатынымен мінезделеді.
Ақша құралдары өтпелі активтер сияқты сұрыпталады. Олар ақша құралдарына қатысты болу үшін өтпелі міндеттерін төлеуге қолайлы болуы керек. Ақша аударымы, клиент чегі банкте берілген кепілдемесімен, кассалық чектер, персоналды чектер мен банктік аударымды вексельдер сияқты қайтымды құжаттар ақша құралдарына жатады. Егер компанияның ақшалай құралдары төленетін өтпелі міндеттерінен көп болса, онда бөл ақшалай құралдарды пайыздық бағалар өскен кезде айналымға түсіру пайдалы. Ол ақша құралын шұғыл депозиттерге немесе депозитті сертификаттарға, мемлекеттік немесе басқа құнды қағаздарға салуы мүмкін. Мұндай салымдар қысқа мерзімді инвестициялар деп аталады және ақша құралына жатпайды.Ақша құралдарын есептеу барысында басшылық екі мәселеге тап болады:
- жоғары лауазымды адамдар мен жұмысшылардың белгіленбеген операцияларын есепке алмау жөніндегі бақылауды орнату;
- тұтас ақша құралдары мен ақшалай құралдардың операцияларда болатын басқару үшін берілетін ақпарат.
Ақша құралын сақтау және олардың есептеу нақтылығы үшін ақша құралдарына тиімді ішкі бақылаудың бар болуы керек.
Ақша құралдардың ішкі бақылауы келесі қызметтерді орындау тиіс:
- ақша құралдарын бөлек сақтау мен бөлек есептеу;
- нақты есептеуден өткен операцияларды есептеу;
- кассада тек қана керекті қалдықты сақтау;
- ақша құралдарын қоғамдық бақылау.
Ақша құралдарын есепке алу кезінде келесі сұрақтарға назар аудару керек:
- шектелген ақша құралы;
- банктік овердрафттар;
- ақша құралдарының эквиваленттері.
Банк қарыз беретін клиенттерінен өтпелі немесе жинақтаушы есеп-шотында минималды ақшалай қалдықтарды қалдыруын талап етеді. Бұл минималды қалдықтар - компенсациялық қалдықтар құнды қағаздар комиссиясымен анықталады. Компенсациялық қалдықтар - бұл кредит беру жөніндегі келісімді қамтамасыз ететін компаниямен сақталатын минималды сома.
Банктік овердрафттың банкке қарыз пайда болған себебі: ақшалай қаражат есеп шотында қалған қалдық берілген чек сомасынан асатын болған жағдайда. Банктік қарыздар көбінесе қаржы іс-әрекеттері сияқты қарастырылады. Бірақ банктік овердрафттар қайтарылуы талап етілгенде компанияның ақша қаражаты басқарудың ажырамас бөлігі болады. Мұндай жағдайда банктің овердрафттар ақша құралы және олардың эквивалентінің компоненті ретінде саналады.
Овердрафттар қысқа мерзімді міндеттер сияқты есептеледі және кредиттік қарыздың сомасына енгізіледі. Егер овердрафттың сомасы өте үлкен болса, онда бұл баптарды бөлек не баланстық есептеуде, не болмаса сәйкесінше түсіндірме хаттарда ашылуы тиіс. Көбінесе овердрафттар компаниясының чек беру кезіндегі жай ғана қателіктерден пайда болады. Банктер компанияда белгілі бір уақытта овердрафттар пайда болғанын күтеді, сондықтан комиссионды төлемді пайда болар овердрафт үшін ұстап қалады. Егер овердрафттар сол банкте бөлек есеп шотта көрсетілген болса, онда өтпелі активтер шотынан овердрафттар жойылмайды.
Ақша құралының эквиваленті. Ақша құралының эквиваленті - қысқа мерзімді, жоғары ликвидті инвестициялар, келесі шарттарды қанағаттандырады:
- ақшалай құралдарға аударуға дайын;
- олардың жабу мерзімі соншалықты аз, олардың пайыздық бағасы шамалы.
Ақша құралдарының эквиваленті қысқа мерзімді ақша міндеттерін қанағаттандыру үшін және инвестиция немесе басқа мақсаттарға арналған. Инвестиция ақша құралдарының эквиваленті ретінде мамандануы үшін ақша қаражатының белгілі бір сомасына ауысуы тиіс және шамалы тәуекелге бағаның өзгеруіне әкеледі. Әдетте, инвестиция ақша құралдарының эквиваленті ретінде тек қана қысқа мерзімде өтеліп, үш ай немесе табыс күнінен аз болғанда бола алады. Ақша құралдарының эквивалентіне жатады: қазыналық вексельдер, қысқа мерзімді комерциялық вексельдер, нарықтық құнды қағаздар, депозитті сертификаттар, ерекше жеңілдетілген акциялар, олардың өтеуінің мерзіміне дейін табысталған және нақты төлеу күнін көрсету үшін.
Типтік жоспарлауда ақша құралын есептеу үшін 4 бөлімнің шоты бөлінген. Шоттар құрылымы мен белгілеуі бойынша активті болып келеді.
Нарықтық экономикада кәсіпорындар арасында әрқашанда құралдарды және еңбек заттарын сатып алу, өнімді қолданысқа өткізу жөнінде келісімдер жүргізіледі.
Сонымен қатар бұдан басқа бюджетпен, банктермен, сақтандыру компанияларымен және т.б. есептеулер жүргізіледі. Кәсіпорындар арасындағы болатын барлық төлемдер ақшалай жасалады. Төлеулер екі түрлі жолмен жүреді: банк жүйесіне аударымдар арқылы немесе тұтас ақшалай төлемдері арқылы.
Ақшаны сақтау және есепсіз төлемдер жүргізу үшін әр заңды тұлға банкте есептік шот ашады.
Банкте есептік шот ашу үшін келесі құжаттарды әкелу керек:
- есептік шотты ашуға өтініш;
- қол үлгілері бар екі карточка;
- салық мекемесінің берген құжаты: кәсіпорыннның тіркелуін көрсетеді;
- юстиция бөлімінен берілген құжат;
- нотариуспен куәландырылған жарғы немесе келісім көшірмесі.
Ақшаны беру, есепсіз аударуларды кейбір жағдайларда және есептік шотқа түсіру басқарушының және бас хатшының қолдарымен және мөрімен куәландырылған құжаттардың арнайы түрімен жүргізіледі. Заңмен қарастырылған басқа жағдайларда банк есептік шоттан ақшаны ала алады.
Банктерде ақшаны алу және беру немесе есепсіз аударулар жүргізетін құжаттар:
- есептік шотқа ақша қаражатын енгізу кезінде ақшалай жарнаға хабарландыру хатталады;
- ақшалай чек - нақты ақшалай сомасы көрсетілген кәсіпорынның есептік шотынан төленуі туралы кәсіпорынның банкке бұйрығы болады;
- төлемдік тапсыру - кәсіпорыннның есептік шотынан алуының есептік шотына сәйкес соманы аудару жайлы кәсіпорынның банке тапсырысы;
- төлемдік талап тапсырысы-бұл тапсырыс төлеушіге жазылады, ол онымен танысқанын төлеу туралы шешім қабылдап, қолымен және мөрмен растайды.
Жасалған операциялар жайлы банк кәсіпорынға есептік шоттағы көшірме арқылы хабарлайды, оған есептік шотта жасалған операциялар кезіндегі құжаттар қоса жіберіледі. Кәсіпорын ақша құралдарын сақтай отырып, банк өзінін кәсіпорынның қарызшысы (несиелік қарыз) деп санайды, сондықтан қалған қалдықты және есептік шотқа түскендерді несиелік есеп көшірмесіне жазады, ал өзінің қарызының азаюын дебет бойынша жазады.
Есептік шоттағы ақшалай қаражатты есептеу үшін есептерді типтік жоспарлауда 1030 шоты белгіленеді. Бұл шот активті. Дебеттік сальдо белгілі уақытқа кәсіпорынның ақшалай қаржысының бос қалдығын көрсетеді. Дебет есеп 1030 есептік шотқа түскен ақшалай қаражатты көрсетеді. Бұл шоттың несиемен жеткізушілерге, бюджет подрядчиктеріне, банкке ақша құралдарынының аударымы көрсетіледі, сонымен қатар кәсіпорын кассасына берілген ақшаның сомасы корсетілген.
1030 шотының несиесі үшін айналымды нұсқау бойынша журнал - ордер № 2 қызмет етеді. Айдың аяғында журнал - ордер жабылып, барлық мәліметтер бас кітапқа енгізіледі.
Есептік шот бойынша операциялар әрекеттегі заңнамамен реттеледі және бос ақша шегінде шот иесінің жазбаша бұйрығы негізінде жүзеге асырылады. Есептік шот иесінің келісімімен мердігерлер мен тауар жеткізушілердің төлем талап-тапсырмасы бойынша ақша жазылуы жүзеге асырылады. Есептік шоттың иесінің келісімінсіз ақшалай қаржы бюджетке төлемдерді тартып ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.