Компьютерлік желілер жайында

1. КОМПЬЮТЕРЛІК ЖЕЛІЛЕР ТУРАЛЫ ТҮСІНІК
2. ЖЕЛІЛЕРДІҢ ТИПТЕРІ
3. ЖЕЛІГЕ КІРУ
4. КОМПЬЮТЕРЛІК ЖЕЛІЛЕРДІҢ РЕСУРСТАРЫН КӨРУ
5. ЖЕЛІЛЕР ТОПОЛОГИЯСЫ
6. ҚОРЫТЫНДЫ
7. ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТ

Ең қарапайм желі (network-сеть) кем дегенде 2 компьютерден тұрады. Олар мәліметтерді бірігіп пайдалана алатындай кабель (бірнеше сымнан тұратын өткізгіш) арқылы жалғасқан. Барлық желілер күрделілігіне қарамастан бір-бірімен осы кабельдер арқылы жалғасқан.
Компьютерлік желілерің пайда болуы мәліметтерді бірігіп пайдалануға көп көмегін тигізеді. Дербес компьютер-құжат құруда, кесте дайындауда, графикалық мәліметтер және басқа да ақпараттардың түрлерімен танысуда тиімді құрал. Бірақ ол сіздің жұмысыңыздың нәтижесін тез арада басқа біреумен бөлісуіңізді қамтамасыз етпейді. Желі болмаған жағдайда жасалынған жұмыс пен басқа қолданушылар жұмыс жасау үшін әрбір құжатты қағаз бетіне шығаруға немесе дискетке көшірмесін түсіруге тура келеді. Сонымен қатар барлық қолданушылар құжаттың көшірмелерін өзгертіп-түзеткенмен, ол құжатты қайта жинап өңдеу қиындық туғызатын. Жұмыстың мұндай схемасы автономиялық ортадағы (автономная среда) жұмыс деп аталады.
Егер де осындай ортадағы әрбір қолданушы өзінің компьютерін басқа компьютерлердің желісіне қосса, онда ол қолданушы олардың құжаттарымен де, принтеріменде ортақ жұмыс істей алар еді. Яғни, компьютерлер тобының және басқа құрылғылардың бірігуі желілер деп аталады. Ал біріккен және ортақ қолданылатын компьютерлердің қоры желілер арақатынасы деп аталады. Желіге қосылған компьютерлер келесі мүмкіндіктерді бірігіп пайдалана алады:
1 Мәліметтер қорымен;
2 Ақпараттар қорымен;
3 Принтерлермен;
4 Модемдермен;
5 Басқа құрылғылармен;
Есептеуіш желілері компьютерлік ақпараттық технологиялардың ары қарай дамуы болып табылады. Қазір есептеуіш желілеріне миллиондаған компьютерлер қосылған. Компьютерлік желілерді барлық жерден кездестіруге болады: үлкен-кіші мектептерде, жоғарғы оқу орындарында, мекемелерде және т.б. Желінің басты мақсаты-бұл ақпаратпен бірігіп жұмыс жасау, яғни тасымалдау, айырбастау, өңдеу, т.с.с. Желілердің екі түрі бар:
1. Жергілікті есептеуіш желісі-локальная вычислительная сеть (ЛВС)-Local Area Network (LAN);
2. Жалпы есептеуіш желісі-глобальная вычислительная сеть (ГВС)- Wide Area Network (WAN);
Жергілікті есептеуіш желілер
Алғашқы компьютерлік желілер шағын, он компьютерге дейін және бір принтермен біріктірілді. Технология желілер өлшеміне, сонымен қатар желідегі компьютерлер санына және оның физикалық ұзындығына шектеу қойды. 1980 жылдардың басында ең танымал желілер түрі 30 компьютерлерден тұрды және оның кабельнің ұзындығы 185м (600 футтан) аспады. Мұндай желілер үлкен мекеменің бір қабатында немесе шағын ұйымдарда болады. Қазіргі кездің өзінде кішкентай фирмаларға осындай желілерді пайдаланады. Бұл желілер жергілікті есептеуіш желілері (ЛВС- LAN) деп
аталады.

Негізгі әдебиеттер
1. Персон Р. Windows 95 в подлиннике. Энцеклопедия ресурсов. - С-П, BNV, 1997г.
2. Microsoft Windows 95. Шаг за шагом: Практ. пособие/Пер.с англ. - М.: ЭКОМ, 1996 г.
3. Локальные вычислительные сети. Под ред. Назарова С.В. - М.: Фин. и Стат., 1994 г.
4. Компьютерные сети. Официальное пособие/Пер. с англ. - М.: Русск. ред., 1998 г.
5. В.Г.Олифер, Н.А.Олифер Компьютерные сети, принципы технологии, протоколы..
М-2001г.
6. Компьютерные системы и сети. Под реакцей В.П. Косараева и Л.В. Еремина. М-2000г.
7. Қазақша-орысша, орысша-қазақша терминологтялық сөздік: Информатика және
есептеуіш техника, Алматы-Рауан-1999ж.
8. Информатика терминдерінің қазақша-ағылшынша-орысша, орысша-қазақша-ағылшынша, ағылшынша-орысша-қазақша сөздігі, Алматы "Сөздік-Словарь"-1998ж.


Қосымша әдебиеттер
1. Интернетке кіріспе "Бүкілдүниежүзілік өрмек" әдістемелік құрал, Е. Балапанов, Б.Бөрібаев, Е.Абдильдин, Алматы-1999 ж.
2. Основы Интернет, Н. Угринович, В.Морозов, М:Пресс-1999г.
3. Информационная культура: Новые информационые технологии. 11 кл.:
Пособие для общеобразоват. учеб. Заведений / А.Г. Кушниренко, А.Г.Леонов,
М.А.Кузьменко и др. - М.: Дрофа 2000г.
4. Могилев А.В. и др. Информатика: Учеб. пособие для студ. пед. Вузов.
(А.В. Могилев, Н.И.Пак, Е.К.Хеннер; Под. ред. Е.К.Хеннера. - М.: Изд. центр
"Академия", 2000г)
5. Острейковский В.А. Информатика: Учеб. для вузов. - М.: Высш. шк., 2000
6. С.Симонович. Г.Евсев. А.Алексеев. Общая информатика: Учеб. пособие для
средней школы. - М.: АСТ-Пресс: Инфорком-Пресс, 1998г.
7. Каган Б.М. Электронные вычислительные машины и системы. М: 1991г.
8. Ларинов А.М. и др. Вычислительные комплексы и сети. Л. 1987г.