Банк қызыметінің негізгі қағидалары

Жоспар
Кіріспе

І. Кіріспе.
ІІ. Негізгі бөлім.
1) Банк жүйесінің ерекшелігі.
2) Банктердің пайда болуы.
3) Банк жүйесінің дамуы.
ІІІ. Қорытынды.

Банктер туралы түрлі пікірлер айтылып жүр.Кейбір мамандар,банктік кәсіпорны мекеме,-дейді;екіншілері-экономикалық басқару орны,-дейді;үшіншілері –делдалдық ұйым ,-дейді.Төртіншілері-кеспелік кәсіпорны деп сиппаттайды.Ал күнделікті тұрмыста банктік ақша қоймасы деп түсінеді.Бірақ осы келтірілген пікірлердің бәрі де банктің не істейтіндігін,оның қандай опирациялар жүргізілгендігін ғана анықтайды.Негізінде банктің мазмұнын түсіну үшін,алдымен оның халық шаруашылығының басқа бөлімшелерінің елеулі оқшауланушылығын көрсететін қандай қасиеттері бар деген сауалға жауап беру керек.
Жоғарыда келтірілген пікірлердің бәріде банк жүиесінің атқаратын қызметтерін жан-жақты талдау негізінде,осы заманның белгілі экономисі,Ресей Академигі О.И.Лаврушин банк жөнінде былай деп жазыпты: Банк ақшалай,несйенін және қолма-қол немесе қолма-қол ақшасыз есеп айыра су операцияларының даму сатысы.Банк басқа материялдық өндірістің өнімдерінін өзгеше өнім шығаратын айрықша кәсіпорын.Ол тек тауар емес,ерекше тауар-ақша және есеп айырысудың құралдарын шығарады:
Қортындылай келіп О.И.Леврушин: «Сонымен,басқа –ақша,несие институты,барлық қолма-қол және қолма-қолсыз ақшасыз нысанда жүзеге асырлатын»- дейді.Біз осы анықтамамен келеміз.
Үлкейтілген ауқымда банктер-элеминасиялық және коммерциялық банктер болып бөлінеді.Ақшаны айналымға шығарып және оны қайтарыпалуға дара құқығыц бар елдің Ортылық (Ұлттық) бжанкі элиминассиялық банк болып табынады.Басқа банктердің бәрі,Қазақстан жағдайында екінші дәрежелі банктер болып есептеседі,негізінде олардың бәрі де коммерциялық банктер.

Пән: Банк ісі
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Банк қызыметінің негізгі қағидалары

Банктер туралы түрлі пікірлер айтылып жүр.Кейбір мамандар,банктік
кәсіпорны мекеме,-дейді;екіншілері-экономикал ық басқару орны,-
дейді;үшіншілері –делдалдық ұйым ,-дейді.Төртіншілері-кеспелік кәсіпорны
деп сиппаттайды.Ал күнделікті тұрмыста банктік ақша қоймасы деп
түсінеді.Бірақ осы келтірілген пікірлердің бәрі де банктің не
істейтіндігін,оның қандай опирациялар жүргізілгендігін ғана
анықтайды.Негізінде банктің мазмұнын түсіну үшін,алдымен оның халық
шаруашылығының басқа бөлімшелерінің елеулі оқшауланушылығын көрсететін
қандай қасиеттері бар деген сауалға жауап беру керек.
Жоғарыда келтірілген пікірлердің бәріде банк жүиесінің атқаратын
қызметтерін жан-жақты талдау негізінде,осы заманның белгілі экономисі,Ресей
Академигі О.И.Лаврушин банк жөнінде былай деп жазыпты: Банк
ақшалай,несйенін және қолма-қол немесе қолма-қол ақшасыз есеп айыра су
операцияларының даму сатысы.Банк басқа материялдық өндірістің өнімдерінін
өзгеше өнім шығаратын айрықша кәсіпорын.Ол тек тауар емес,ерекше тауар-ақша
және есеп айырысудың құралдарын шығарады:
Қортындылай келіп О.И.Леврушин: Сонымен,басқа –ақша,несие
институты,барлық қолма-қол және қолма-қолсыз ақшасыз нысанда жүзеге
асырлатын- дейді.Біз осы анықтамамен келеміз.
Үлкейтілген ауқымда банктер-элеминасиялық және коммерциялық банктер
болып бөлінеді.Ақшаны айналымға шығарып және оны қайтарыпалуға дара құқығыц
бар елдің Ортылық (Ұлттық) бжанкі элиминассиялық банк болып табынады.Басқа
банктердің бәрі,Қазақстан жағдайында екінші дәрежелі банктер болып
есептеседі,негізінде олардың бәрі де коммерциялық банктер.
Өз кезегінде екінші дәрежелі банктер мамандандырылған және әмбебап
банктері болып бөлінеді.
Халық шаруашылығының тек белгілі бір саласының өнімдеріне немесе және
есеп айырысу қызметтерін көрсететін банк мамандандырылған банк болады,ал
егер банк мұндай қызметкерлердің түрлі-түрлісін,кез келген саласының
өнімдеріне көрсете алатын болса,ондай банк әмбебап банк деп аталады.Бірақ
қазіргі жағдайда қызмет істеп жүрген банктерді жоғарыдағыдай етіп жіктеу
өте қиын,өйткені олардың бәрі өздерінің көрсететін қызметтеріне ұлғайтып
және жетілдіруге тырысады,өйткені басқа банктер мен бәсекелесе
алмайды.Тіпті,ауыр шаруашылық өнімдерін өндірушілерге қызмет жасау үшін
ұйымдастырылған Агропромбанкте халық шаруашылығының көптеген саласына
өзінің қызметін ұсынады.Халыққа жұмыс көрсетуге арналған халықтық жинақ
банкісі дн кең мөлшерде түрлі-түрлі қызметтерін заңды және жеке тұлғаларға
ұсынады.Осының бәрі Қазақстанда банк жүйесінің ой-мамандандырып
болмағаның,банктердің жетіліп,нығайып үлгермегендігін байқатады.
Әртұрлі банктердің жиынтығы.Осы елге тән өзара байланстығы мен банк
жүиесін құрады.Банк жүиесі мынадай ерекшеліктермен сипаттандырылады.
1. Банк жүиесіне кейбір банк опирациялық қатынасы бар,бірақ банк
деген мәртебесі жоқ элементтер де кіреді,мысалы:кейбір банк опирацияларын
жүргізуге рұқсат алған арнаулы қаржы институттар,басқада банктің инфро-
құрылымын құратын және оның жұмыс істеуіне әсер ететін мекемелер:
2. Банк жүиесінің өзінше ерекшеліктері бар.Бұл жүйе тек өзіне тән
қасиеттерді көрсетеді.Оның ерекшелігі өзін құрайтын элементтнрмен және
олардың арасында қалыптасқан қарым-қатынастар мен анықталады,әрине банк
жүйесін зерттегенде алдымен осы жүйенің басты элементі банктер көзге
тұседі.Өйткені,олар банк жүйесіне банктін мәнер береді.
Дегенмен,банк жүйесінің мазмұны оның элементтерінің мазмұнының
қосындысы деп түсінбеу керек.Банк жүйесінің мазмұны,тек әртүрлі
элементтердің мазмұны ғана елес олардың өзара байланстарын қамтитын,жаңа
кеңірек мазмұнға енуі.
Сөйтіп банк жүйесінің мазмұны,тек оның жеке элементтерінің мазмұнына
ғана емес,
оны құрастыратын элеметтердің өзара байланстарына да көңіл аударады;
3. Банк жүйесін біртұтас жүйе деп ұғынуға тиістіміз.Өйткені жеке
бөліктерінің өзара байланыстары керек болған күнде бірін-бірі
ауыстыруға бейімделген.Басқаша айтқанда,егер-бір банк жүмысын
тоқтатса,оның кемшіліктері басқа банктерден бұрынғы
қызметтерін,бұрынғы көлемде ала алады (пайдалана алады).
4. Банк жүйесі әр уақытта өсу және жетілдіру жолында,олай деуге себеп ол
күн сайын және компоненттермен толтырылады банкаралық және Ұлттық банк
немесе шетелдік банктер араларында жаңа қатынастар пайда болады;
5. Банк жүйесі жабық жүйе.Өйткені банктердің кейбір ақпараттары банкілік
құрла болып есептеледі.Мысалы,банкідегі шоттағы қаржының қозғалысы
немесе қолдағы деректі банк тек сол шоттық иесіне,болмаса оның сенім
хат бар өніміне ғана береді.Қазақстанның заңдары бойынша мұндай
мәліметтерді тәртіп қорғау органдарының,салық органдарының өнімдеріне
беріле береді,тек олардың сол органда істейтіндігін растайтын
құжаттары болса болғаны.Клиенттің құрамасын сақтай алмаған
банк,банкілік операцияларды жүргізуге алған лицензиясынан айрылды
ал,жеке қызметкерлер қатаң жазаға тартылады;
6. Банк жүйесі өзін-өзі басқара алады.Олай дейтініміз,егер елде саяси
ақуал,экономикалық жағдайлар,және басқада ахуалдар өзгеріп
жатса,осыған қарай банктер өздерінің саясатын өз бетінше,оралындылық
пен өзгерте алады.
7. Банк жүйесі басқарылатын жүйе.Дербес заңда тұлға болатұра банктер өз
қызметтерін жалпы мемлекеттік және арнайы банктік заңдардың шегінен
шығарылмайды.Олардың қызметтерін Ұлттық банк реттеп отырады.Ол үшін
Ұлттық банк екнші дәрежесі банктер үшін экономикалық (пруденциялық)
мөлшерліктер белгілейді,олар бұзғаны үшін банктер банк опирациясын
жүргізуге берілген рұқсат қағазынан (лицензия) айырлуы мүмкін.
8. Қазіргі ұрпаққа банк жүйесінің екі турралы (үлгісі) белгілі.Олар:-
орталықтырылған тарату жүйесі:
-нарық экономикасына лайықта банк жүйесі.
Жақында өткен халық шаруашылығын басқарудың әкімші -әміршл жүйесінде,банк
жүйесі мемлекеттік банктерге үстемдік жасауының барлық экономикалық
басқарудың құрамы бола тұра,өзінің қызметін тек мемлекеттік мұддеге
қорғауға бағыттайды.Банк ақша-несие,қаржы ресурстарын банкілер арқылы
мемлекет тарататын.Банктерде ешқандай дербестік болмайтын тіпті олар
пайда табуға да мұндай болмайтын,өйткені пайдаларының барлығы
дерлік,мемлекеттік бюджетке алынатын,ал оларға ең керектісі белгіленген
мөлшерде ғана қалдыратын.
Нарықтық экономикада керісінше.Мемлекеттік банктерге үстемдігі
жоқ.Банктерге әр түрлі меншік нысандары бар.Кез-келген заңдар немесе жеке
тұлғалар банк ашып алуға құқықты.Қолма-қол немесе қолма-қол емес
ақшаларды айналымға шығару атқарымы бөлінген.Қолма-қол ақшаны айналымға
Ұлттық банк шығарады,қолма-қол емес ақшаны-екінші дәрежелі банктер
шығарады.Қолма-қол ақшасыз есеп айырысудың арасында ешқандай тек
жоқ.Жалғыз мемлекеттік саясаттық орнында әр-тұрлі банктің өзі саясаты
бар.Банктің пайда болу тарихы қоғамдық еңбек бөлімінің пайда болуымен
қолөнер мен ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.