Елизавета І-дің ішкі саясаты. ХVI ғасырдың соңында Англиядағы әлеуметтік-экономикалық және саяси күйзеліс
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
І Тарау. Елизавета І.дің ішкі саясаты ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 5
І.1 Елизаветалық діни тәртіпке салу және экономикалық саясаты ... .. 7
І.2. Англияның сауда және колониялдық экспансиясы ... ... ... ... ... 10
ІІ. Тарау. Елизавета І тұсында Ангияның сыртқа саясаты ... ... ... .. 11
ІІ.1. Англо.шатландық, Англо .испандық байланыстар ... ... ... ... 13
ІІ.2. Ағылшын . орыс байланыстары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
ІІ.3. ХVI ғасырдың соңында Англиядағы әлеуметтік.экономикалық және саяси күйзеліс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 15
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 18
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 20
І Тарау. Елизавета І.дің ішкі саясаты ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 5
І.1 Елизаветалық діни тәртіпке салу және экономикалық саясаты ... .. 7
І.2. Англияның сауда және колониялдық экспансиясы ... ... ... ... ... 10
ІІ. Тарау. Елизавета І тұсында Ангияның сыртқа саясаты ... ... ... .. 11
ІІ.1. Англо.шатландық, Англо .испандық байланыстар ... ... ... ... 13
ІІ.2. Ағылшын . орыс байланыстары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
ІІ.3. ХVI ғасырдың соңында Англиядағы әлеуметтік.экономикалық және саяси күйзеліс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 15
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 18
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 20
Тақырыптың өзектілігі: Елезавета І –дің таққа келуі сонымен қатар оның халықты діни тәртіпке салуы. Оның 1571 жылы қабылдаған жаңа сенім смволы «39 статья» және сол себепті родикалда реформация жақтастарының қарсылығына ұшырауы. Оның ангиликандық шіркеуді мойындамағандар қарсылығы. Абсолютизм және радикалды реформация тұсында пуритандық ерекшеліктің жақтастарының күннен-күнге көбеюі. Пуритандардың парламентке шіркеуге қарсы ұйым құруы. Бұған орай свищенниктердің шіркеу билігімен қарым қатынасы және олардың талаптары. XVI ғасырдың 70-80 жылдары Елезавета І –дің
Экономикалық саясатының күшейуі «Ливрейлі компаниялар» атты цехтың ашылуы. Сырқы сауда яғни кедендік саясатының дамуы. Англия Колориялдың экспидициясының басталуы. Ф. Улилаби және Р. Ченспер басшылығындағы Индияға Қытайға деген жүрістері және нәтижесі. Англия мен Моссква арасындағы дипломатия және сауда қатынастарының орналасуы. XVI ғасырдың 40-60 жылдарындағы экспедицияның жаңа ағымы және экспанция және жергілікті халықтың қарсы болуы. Ағылшын – Испан арасындағы соғыстың басталуы және Ағылшындардың мақсаты. Ағылшын тонаушылық әрекеттерінің болуы. Елизаветалық «теңіз қасқырлары» Гренландияны және ореноко өзені боссейіні зерттеп ол жерге ат беруі. 70-80 жылдары Ағылшын колонияларының құрылуы және құрылғаннан кейн атқарған жұмыстары. Ирландияның Ағылшын колонистердің қолына өтуі және Ирландықтардың көтерілісі. Көтерілістің аяқталуы.
Англо-Шотландық байланысының басталуы, Англо-Шотландық соғысы, Шатландиядағы реформацияның басталуы. Англо-Испан қарама-қайшылықтарының жақсаруы. Ағылшын орыс арасында экономикалық қатынастардың басталуы және Иван Грозныйдың Ағылшындарға қарсылығы.
XVI ғасырдың соңында Англиядағы әлеуметтік-экономикалық және саяси күзелістің басталуы. Қалаларда аштық, кедейліктің басталуы. Ағылшын Испан қарама-қайшылығының көбеюі. Мемлекеттік жұмыскерлердің жеке монополияларға қарсылығы және маршал Эссексон басшылық еткен соғыс партиясының құрылуы. Эссексонның көтеріліс бастауы және дұшпандарының тақтан кетуі.
Экономикалық саясатының күшейуі «Ливрейлі компаниялар» атты цехтың ашылуы. Сырқы сауда яғни кедендік саясатының дамуы. Англия Колориялдың экспидициясының басталуы. Ф. Улилаби және Р. Ченспер басшылығындағы Индияға Қытайға деген жүрістері және нәтижесі. Англия мен Моссква арасындағы дипломатия және сауда қатынастарының орналасуы. XVI ғасырдың 40-60 жылдарындағы экспедицияның жаңа ағымы және экспанция және жергілікті халықтың қарсы болуы. Ағылшын – Испан арасындағы соғыстың басталуы және Ағылшындардың мақсаты. Ағылшын тонаушылық әрекеттерінің болуы. Елизаветалық «теңіз қасқырлары» Гренландияны және ореноко өзені боссейіні зерттеп ол жерге ат беруі. 70-80 жылдары Ағылшын колонияларының құрылуы және құрылғаннан кейн атқарған жұмыстары. Ирландияның Ағылшын колонистердің қолына өтуі және Ирландықтардың көтерілісі. Көтерілістің аяқталуы.
Англо-Шотландық байланысының басталуы, Англо-Шотландық соғысы, Шатландиядағы реформацияның басталуы. Англо-Испан қарама-қайшылықтарының жақсаруы. Ағылшын орыс арасында экономикалық қатынастардың басталуы және Иван Грозныйдың Ағылшындарға қарсылығы.
XVI ғасырдың соңында Англиядағы әлеуметтік-экономикалық және саяси күзелістің басталуы. Қалаларда аштық, кедейліктің басталуы. Ағылшын Испан қарама-қайшылығының көбеюі. Мемлекеттік жұмыскерлердің жеке монополияларға қарсылығы және маршал Эссексон басшылық еткен соғыс партиясының құрылуы. Эссексонның көтеріліс бастауы және дұшпандарының тақтан кетуі.
1. С.Д. Сказкин, Е.В. Бутнова, А.И. Данилов, А.я. Лебедский редакциялау мен - Орта ғасыр тарихы Алматы 2003 ж.
2. В.Ф. Семенов - Исторя средных веков. Москва 1979 жыл.
3. Энсклопедия - Қазақстан тарихы.
2. В.Ф. Семенов - Исторя средных веков. Москва 1979 жыл.
3. Энсклопедия - Қазақстан тарихы.
Жоспар.
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
І Тарау. Елизавета І-дің ішкі саясаты ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 5
І.1 Елизаветалық діни тәртіпке салу және экономикалық саясаты ... .. 7
І.2. Англияның сауда және колониялдық экспансиясы ... ... ... ... ... 10
ІІ. Тарау. Елизавета І тұсында Ангияның сыртқа саясаты ... ... ... .. 11
ІІ.1. Англо-шатландық, Англо –испандық байланыстар ... ... ... ... 13
ІІ.2. Ағылшын - орыс байланыстары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
ІІ.3. ХVI ғасырдың соңында Англиядағы әлеуметтік-экономикалық және
саяси күйзеліс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 15
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 18
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 20
Кіріспе
Тақырыптың өзектілігі: Елезавета І –дің таққа келуі сонымен қатар
оның халықты діни тәртіпке салуы. Оның 1571 жылы қабылдаған жаңа сенім
смволы 39 статья және сол себепті родикалда реформация жақтастарының
қарсылығына ұшырауы. Оның ангиликандық шіркеуді мойындамағандар қарсылығы.
Абсолютизм және радикалды реформация тұсында пуритандық ерекшеліктің
жақтастарының күннен-күнге көбеюі. Пуритандардың парламентке шіркеуге қарсы
ұйым құруы. Бұған орай свищенниктердің шіркеу билігімен қарым қатынасы және
олардың талаптары. XVI ғасырдың 70-80 жылдары Елезавета І –дің
Экономикалық саясатының күшейуі Ливрейлі компаниялар атты цехтың
ашылуы. Сырқы сауда яғни кедендік саясатының дамуы. Англия Колориялдың
экспидициясының басталуы. Ф. Улилаби және Р. Ченспер басшылығындағы Индияға
Қытайға деген жүрістері және нәтижесі. Англия мен Моссква арасындағы
дипломатия және сауда қатынастарының орналасуы. XVI ғасырдың 40-60
жылдарындағы экспедицияның жаңа ағымы және экспанция және жергілікті
халықтың қарсы болуы. Ағылшын – Испан арасындағы соғыстың басталуы және
Ағылшындардың мақсаты. Ағылшын тонаушылық әрекеттерінің болуы. Елизаветалық
теңіз қасқырлары Гренландияны және ореноко өзені боссейіні зерттеп ол
жерге ат беруі. 70-80 жылдары Ағылшын колонияларының құрылуы және
құрылғаннан кейн атқарған жұмыстары. Ирландияның Ағылшын колонистердің
қолына өтуі және Ирландықтардың көтерілісі. Көтерілістің аяқталуы.
Англо-Шотландық байланысының басталуы, Англо-Шотландық соғысы,
Шатландиядағы реформацияның басталуы. Англо-Испан қарама-қайшылықтарының
жақсаруы. Ағылшын орыс арасында экономикалық қатынастардың басталуы және
Иван Грозныйдың Ағылшындарға қарсылығы.
XVI ғасырдың соңында Англиядағы әлеуметтік-экономикалық және саяси
күзелістің басталуы. Қалаларда аштық, кедейліктің басталуы. Ағылшын Испан
қарама-қайшылығының көбеюі. Мемлекеттік жұмыскерлердің жеке монополияларға
қарсылығы және маршал Эссексон басшылық еткен соғыс партиясының құрылуы.
Эссексонның көтеріліс бастауы және дұшпандарының тақтан кетуі.
Елезавета І –дің жеке монополияларды алып опозицияның жетістігі.
Елезоветаның өлімі және Елезовета кезіндегі мәселесін тауарларда
қарастырдым.
Тарихнамасы: Курстық жұмысты жазу барысында мен С.Д. Сказин, Е.В.
Бутнова, А.И. Данилов, А.Я. Лебедскидің редакциялауымен Орта ғасыр тарыхы
атты кітабында Елезоветаның Англияны қандай басқарғандығы туралы мәні жақсы
ашып көрсетілген.
История средных веков атты кітабында І- Елезоветалық діни
тәртіптілікті және католиктік шіркеуі тұралы жақсы көрсетілген.
В.Ф.Семиновтың История средных веков атты кітапты пайдаландым.
Онда Елизоветалық І- дің Англияға жүргізген саясаты және шет елдермен
қарым-қатынасы туралы маңызды мәселелерді ашып көрсеткен.
Курстық жұмыстың мақсатымен міндеті: Мен осы тақырыпты Елезовета І-
дің Англиядағы басқаруын мақсат еттім. Осы мақсатқа жету үшін төмендегі
міндеттерді алға қойдым.
- Елизовета І- дің діни тәртіпке салуын ашып көрсету.
- Оның сақты басқару үшін жүргізген саясатын ашып көрсету.
- Елезоветаның жүргізген сауда және калониялдың экспедициясының
маңызын ашып көрсету.
- Елизовета тұсында Англияның шет елдермен қарым-қатынасы және
нәтижелерін көрсету.
Курстық жұмыстың құрылымы: Кіріспеден, екі тараудан, 5
бөлімшелерден, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттері, сілтемелерден
тұрады.
І- Тарау Елизавета 1-дің ішкі саясаты.
1.1.Елезаветалық діни тәртіпке салу және экономикалық саясаты.
Генрих VIІІ мен Анна Болин қызы (әкесі оны тән алмаған) Елезавета І
таққа отыруы. Шіркеу қызметкерлері арасында үлкен дау туғызды.
Католиктердің көз қарасынша ол некесіз туған және оның таққа құқы жоқ.
(1558 -1603).
Лордтар палатысының басым көпшілігін құраған католиктік эпископтар,
шіркеудің сақталып қалуын қалады. (Шіркеуді Мария Тюдор тұрғызған), ал
Женевадан Ангиляға оралған емигрантар ангиликандықтың қайтарулын қалап етіп
қана қоймай,кальбинизм рухында көбірек радикалды реформалардың бюолуын
қалады.
Елизовета өз жолын Эдуард VI кезеңідегі дей англикандық шіркеуді
тұрғызудан бастады. Оның иерхиялық структурасы, ғұрпы қатоликтерге ұқсас
болды, бірақ 1571 жылы қабылданған жаңа сенім символы, 39 статиях та
Сенімен ақталу қағидасы бар және онда 2 құпия мойындалған шоқындыру,
тазалау (күнәдан арылу).
Бірінші он жылдықта королева өлі саясатпен басқарды, ол өз қол
асытымдағылардың ішкі дүниесінде не болып жатқанын көргім келмейді, деп
жариялады. Діни әлеммен қамтамасыз етті. Бірақта 70 жылдардың соңында ол
радикалды реформация жақтастарының қарсылығына ұшырады. Елезавета 1
англикандық шіркеуді мойындамағандарға қатаң түрде қарсы болды. Әрбір
католиктен королеваны шіркеу басшысы ретінде мойындағаны жайлы арнайы түрде
қолхат берген.
Оларды мемлекеттік жұмысқа да, оқу орындары, университеттерге де
алмаған. Бір жағынан колвинизммен байланып қалған свещениктер (әулйелер) ге
қарама-қарсылық күшейді.
Абсолютизм және родикалды реформация.
Шіркеуді папаның дәуіріндегі қағидалардан тауартушылардың
жақтастарын пуритандар2 деп атаған. (латынша purus - таза)
путандардың геологиялық және политикалық доктринасы эмигрант ангичандардың
кольвинизміне жақын болған. Х VI ғасырдың 40 жылдарында қалыптасқан бұл
пуритандық әрекеттің жақтастары күннен күнге көбейе берді.
60-70 жылдардағы пуритандар, королева Елезавета шіркеудің бұдан
былайғы реформасын басқаратын боладығ, біз епископатты және рухани.
Компанияның санының көбеюі, ағылшын кеме құрушылық және тоқу жұмыстарының
дамуының зор ықпал жасады.
Королева өз қаражатын үздік түрде сауда компанияларына салып тұрды.
Моссква, Турция, Леванта, Индия елдерінде арнайы дипломатиялық
миссияларды сауда компанияларының агенттері атқарды. Королева өзінің
чиновниктерімен, сенімді аристократтарына сауда компанияларын тапсырып,
олардың байып алуына мүмкіндік беріп отырды.
Өндірістік және сауда сферасында протектиянизм шығынға да ұшырап
тұрды. Басшылармен саудагерлердің наразылығынан сауда манаполиялары жеке
адамдарға таратып берілді. Бұл уақытта тауарды экспорт және импорттауға
таңдаулылар ғана құқылы болған.
70-80 жылдары сауда компаниялары саудадан түскен пайданың 1 бөлігі
корольдікке өтуіне мойынсұнған еді, бірақ 90-жылдары олар өте күшейді, және
монополиялық идеяларға қарсы шықты. Олардың ұраны саудаға азаттық керек -
деген сөздер болды.
1.2. Англияның сауда және колониялдық экспансиясы.
Өзінің ыңғайлы географиялық териториясы бар екендігіне қарамастан
Англия, Ұлы географиялық жаңалықтардан ашылыуы кезінде көшбасшылар
қатарында болған жоқ. 1446 жылы Италияндық геогрфтар Джованни және
Себастияно Каботто Ангилия арқылы Индияға бару жолын табу мақсатында Генрих
VIІ –ге Англияда географиялық зерттеу жұмыстарын жүргізу туралы ұсыныс
жасаған болатын. 1496-1497 жылдары олар Солтүстік Американы және
Ньюфаундленд ройонын зерттеп Ангилия үшін балыққа бай мекенді тауып берді.
Солтүстік шығыс бағытындағы экспедиция 1553 жылы Ф. Уиллогби және Р.
Ченслер басшылығында қолға алынды. Олар снарятталған карабльдері мен бірге
көптеген өзендерден және мұзді мұхиттан өтіп Индияға және Қытайға барып
Ұлы Қытай ханы мен және Шығыстың басқада ұлы көсемдері мен жүздесуді
назарға тұтқан болатын. Бірақ олар Скандинавияға жетпей-ақ, Холмогор районы
маңында мұзда қатып қалды. Бұдан Ченслер Москваға жетіп Иван ІV мен
жүздесті. Осыдан кейін Ангия мен Москва арасында мықты дипломатиялық және
сауда қатынастары орнатылды. Иван Грозныдың мадағына ие болған Москвалық
компаниялар Холмогода, Ярославльяда Вологтарда, Пеков, Устюг және Ногородта
өз факторларын орнатты (заводтарын).
Ағылшындар Индияға жолды іздеуден бас тартпады: өздерінің Шығысқа
ұмтылысы нәтижесінде олар Сибирге дейін жетті, бірақ кейінгі әрекеттердің
келешегі жоқ деп тапты. Олар Москва елінде Волгамен Каспи теңізімен өтіп
Персияға жеттетін өздеріне пайдалыда, тиімді сауда жолын тапты. Ангилядағы
Москвалық компания Рессейге қару-жарақ, ағаш, мыс темірді эспортқа шығарып
отырды. Россиямен сауда саттық тек Скандинавия арқылы ғана жүргізілген жоқ,
сауда Балтика теңізі арқылы да жүіріп жатты нәтижесінде 1579 жылы
Скандинавия және Балтика өңірі мен сауда-саттық жүргізетін үлкен Эстляндық
сауда компаниясы ашылды. Ағылшын саудасының Таяу шығысқа кіріп келуі оның
Москвамен Жер Орта теңізіндегі елді мекендері мен және Турция мен
дипломатиялық және сауда байланыстар мен жақсаруына әсер етті. Сұлтаннан
рұқсат алған Ағылшын саудагерлері 1581 жылдан Левантиялық компания негізін
қалап Шығыстық тауарлар, жібек, әртүрлі тәттілер мақта- шикі заттарын
Англияға әкеліп отырды. 1599 жылы Королева басмшылығы мен Ост-Индиялық
компанияның ашылуы, ағылшындардың шығысқа ұмтылысын жақсарта түсті. Бұл
компания Индияда құрылып – ол Галандиялық саудагерлер мен үлкен
бәсекелестікті тудырды. Ағылшындар мықты Флоты және ғажайып Артелериясының
арқысында Индияны өзіне қаратуға мүмкіндік алды. ХVIІ ғасыр басында олар
Сурат және Мадрасте өз факторлерін орнатты.
1613 -1623 жылдары Индияның барлық жерінде Ағылшындардың факторлері
қаптап кетті. Индия - Қытаймен Жапонияға өтетін көмекші жол рөлін атқарды.
Ағылшын сауда экспанциясының жаңа ағымы болып Жаңа әлем. ХVI ғасырдың 40-
60 жылдары Дорсет, Девоншир Корнулдың испан колониясымен сауда байланысы
өте мықты болды. Олар Испандарға Ағылшын тауарларын және құлдарды сатты. 60-
жылдардың ортасыннан Вест-Индия басшылығы Испан мнополиясының Америкаға
сатылуын қадағалап отырды, колонистердің Ағылшындардан құралған
ұрлықшылар еретиктер тьарапынан талануына қатал түрде қарсы болды.
Контрабандистердіңкемелерін алып қойып, олардың өкілдерін дарға
асты.
1572 жылы Ағылшын капитаны Ф. Дрейк Карип теңізінде үлкен бай
үлеспен Испандардың бірнеше кемелердің ойран етті. Осыған орай ол
испандардан Айдахар Дракон лақабын алды. Мұхит жағалауында кенеттен
Ағылшындар мен испандар арасында соғыс басталып кетті. Ағылшындардың
мақсаты Весть – Индиядан әкелінетін қымбат, бағалы бұйым, заттарды иелену
еді. Олардың әрекетті жартылай қарақшылық характерге ие еді, бұл оларға
үлкен табыс беретін еді. Мұның басында құпия Совет және Королеваның өз де
тұратын еді. Бірақ Лондон бұны еш қашан мойындамаған.
1577 жылдың желтоқсанында Королева және құпия Советтің келісімімен Ф
Дрейк қатыгездік пен жоспарды орындауға кірісті. Ол Оңтүстік Америкадан
өтіп Тынық Мұхит арқылы Испандықтардың қазынасына шабуыл жасап Чили мен
Перидің күміс кендерін талап одан кейін бүкіл әлемді кемемен жүзіп өтуді
қалады. Отты мекенінің қиындықтарын жеңіп, бұл ойды өте табысты амалға
асырған 2- ші адам осы Дрейк. Оның қолындағы карта еш бір ағылшында
болмаған. Дрейхтің кемесі Анрлантиканы кесіп өтіп, Оңтүстік Американы талан-
тараж етті, одан Перуге өтті. Ол жерде Дрейктің адамдары Испан Галиондарын
қолға кіріті. Оның таққан алтынының жартысы Испан матростарына берілді.
Дрек Колифорния жағалауларына да жетті, ол жерде зерттеу жүргізілді, сол
жерлерде Жаңа Альбион деп ат қойды. Тынық мұхтты кесіп өтіп Малукс
аралдарында қоныстады, ондағы мақсаты сол жерлдің сұлтаны мен сауда
келісімін түзуді қалады. 1580 жылы Үнді мұқитынан өтіп Африкаға да жеттіп
қыркүекте Плимутқа қайтып келді. Оның тапқан табысы өте үлке еді, бұл
корольдікке үлкен табыс әкелді. Елезавета1 Алтын Ланге көтеріліп Дрейкті
өзінің Рыцарі етіп тағайындады.
Елезаветалық Теңіз қасқырлары тек қарақшылшар ғана болып қалмай,
олар бірінші жаңалық ашушыларда болды. 1576 -1578 жылдары М. Фробишер және
Х. Гильберт Греландия зерттеді. 1595 жылы У. Рели Оңтүстік Америкадағы
Ориноко өзені бассейінін зерттеп, ол жерге Гвеана деп ат берді.
70-80 жылдары Ағылшындар Солтүстік Америкалда өздерінің колонияларын
құруды қалады. 1585 жылы Х. Гильберт, У. Рели Роанок және Вергиния
аралдарын қолға кіріпті. Бұлар Елезаветта 1 атына солай аталған еді, бірақ
олар ұзақ уақыт Ағылшындар қолында қалған жоқ. Ағылшындардың ең бірінші
колониясы жаңа Англиядағы Джоржтаун болды.
ХVIІ ғасырда бұл жерге Прутан Эмгрантары келді, олардың бұл жерде ауыл
шаруашылық фермаларын құрды. Вергинияны қайта қолға кіріту жалғаса берді.
Кейінен ағылшындар Африкалық құлдардың еңбегін пайдаланып, мықты
плантацяланын жарыта бастады.
ХIІ ғасырда Ангилия Иррландияны қолға кірту жұмыстарын бастады. 1541
жылы Генрих VIІІ өзін Ирландияның королі етіп жариялады, оны Рим папалары
мойындады. Протестантизмнің Ирландияға кіріп келгеніне қарамай, халықтың
басым көпшілігі католик болып қала берді. ХІ ғасырда Ирландия халқы
Испания, Рим, Изуиттің Ағылшындарға қарсы ұйымдарды қолдап шықты.
Ирландияның басып алынған жерлерінің Вождтарын өз билігінен бас тартқызып
, олар королге вассал болып қалды. ХІ ғасырдың екінші жартысында
Ағылшындар Ирландияның Солтүстігіне дейін жетіп келді. Ирландықтар бүтін
жерлерге конфенкациялауға өтіп, бәрін колонистердің қолына тапсырды.
Олардың үйлері, сарайлары қорғанға айналдырылды. Үлкен жерлер Ирландияның
әскери және Ағылшын Администрациясы шенеуніктеріне берілді. Жер алушы
шенеунікке қойылатын басты талап ол Ангияда тұрақтайтын бірақ жергілікті
азаиматтары мен некеге тұруға құқы болу керек.
Жерінен айырылған ирландықтар еш қандай құқық жоқ майда арендаторларға
айналды. Жерге иелену үшін көпшілік ангилияға қоныс аударды. 1594 жылы
ирландияның солтүстік провинциясы Ольстерде графтар Тирон және Теркония
басшылығында ағылшындарға қарсы көтеріліс басталды. Көрелісшілердің басты
мақсаты котолик шіркеуінде ғибадаттарын еркін орындауды және өздеріне
администарцияны өздері таңдауға рұқсат беруді талап етті.
Елезаветта 1 көтерілісті тез тоқтату үшін армияны жіберді. Бірақ олар
азаматтық соғысқа қарсы шыға алмады. Олардың алдында әскерлер әлсіз еді.
Бірақ 1603 жылы Лорд Маунтджаяның келесі кезектегі экспедициясында Ольстер
ағылшындар қолына өтті. Елезавета 1 Ольестер жерлерін конфискациялап оларды
ағылшын және шатланд колонистеріне таратылды.
Басып алынған жерлерді ХІІ ғасырдың басында қайтадан құру басталды: Қалалық
корпарацияларға сол жерлерде жылжымайтын мүлік орнатуға және де басқада
ғимараттар салуға рұқсат берілді. Көрші мемлекеттердің талануы Англияға
капиталдық жиналуына көмек берді.
ІІ- Тарау Елизавета 1 тұсында Англияның сыртқы саясаты.
2.1.Англо-шатландық, Англо – испандық байланыстар
Бұл 2 ... жалғасы
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
І Тарау. Елизавета І-дің ішкі саясаты ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 5
І.1 Елизаветалық діни тәртіпке салу және экономикалық саясаты ... .. 7
І.2. Англияның сауда және колониялдық экспансиясы ... ... ... ... ... 10
ІІ. Тарау. Елизавета І тұсында Ангияның сыртқа саясаты ... ... ... .. 11
ІІ.1. Англо-шатландық, Англо –испандық байланыстар ... ... ... ... 13
ІІ.2. Ағылшын - орыс байланыстары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
ІІ.3. ХVI ғасырдың соңында Англиядағы әлеуметтік-экономикалық және
саяси күйзеліс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 15
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 18
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 20
Кіріспе
Тақырыптың өзектілігі: Елезавета І –дің таққа келуі сонымен қатар
оның халықты діни тәртіпке салуы. Оның 1571 жылы қабылдаған жаңа сенім
смволы 39 статья және сол себепті родикалда реформация жақтастарының
қарсылығына ұшырауы. Оның ангиликандық шіркеуді мойындамағандар қарсылығы.
Абсолютизм және радикалды реформация тұсында пуритандық ерекшеліктің
жақтастарының күннен-күнге көбеюі. Пуритандардың парламентке шіркеуге қарсы
ұйым құруы. Бұған орай свищенниктердің шіркеу билігімен қарым қатынасы және
олардың талаптары. XVI ғасырдың 70-80 жылдары Елезавета І –дің
Экономикалық саясатының күшейуі Ливрейлі компаниялар атты цехтың
ашылуы. Сырқы сауда яғни кедендік саясатының дамуы. Англия Колориялдың
экспидициясының басталуы. Ф. Улилаби және Р. Ченспер басшылығындағы Индияға
Қытайға деген жүрістері және нәтижесі. Англия мен Моссква арасындағы
дипломатия және сауда қатынастарының орналасуы. XVI ғасырдың 40-60
жылдарындағы экспедицияның жаңа ағымы және экспанция және жергілікті
халықтың қарсы болуы. Ағылшын – Испан арасындағы соғыстың басталуы және
Ағылшындардың мақсаты. Ағылшын тонаушылық әрекеттерінің болуы. Елизаветалық
теңіз қасқырлары Гренландияны және ореноко өзені боссейіні зерттеп ол
жерге ат беруі. 70-80 жылдары Ағылшын колонияларының құрылуы және
құрылғаннан кейн атқарған жұмыстары. Ирландияның Ағылшын колонистердің
қолына өтуі және Ирландықтардың көтерілісі. Көтерілістің аяқталуы.
Англо-Шотландық байланысының басталуы, Англо-Шотландық соғысы,
Шатландиядағы реформацияның басталуы. Англо-Испан қарама-қайшылықтарының
жақсаруы. Ағылшын орыс арасында экономикалық қатынастардың басталуы және
Иван Грозныйдың Ағылшындарға қарсылығы.
XVI ғасырдың соңында Англиядағы әлеуметтік-экономикалық және саяси
күзелістің басталуы. Қалаларда аштық, кедейліктің басталуы. Ағылшын Испан
қарама-қайшылығының көбеюі. Мемлекеттік жұмыскерлердің жеке монополияларға
қарсылығы және маршал Эссексон басшылық еткен соғыс партиясының құрылуы.
Эссексонның көтеріліс бастауы және дұшпандарының тақтан кетуі.
Елезавета І –дің жеке монополияларды алып опозицияның жетістігі.
Елезоветаның өлімі және Елезовета кезіндегі мәселесін тауарларда
қарастырдым.
Тарихнамасы: Курстық жұмысты жазу барысында мен С.Д. Сказин, Е.В.
Бутнова, А.И. Данилов, А.Я. Лебедскидің редакциялауымен Орта ғасыр тарыхы
атты кітабында Елезоветаның Англияны қандай басқарғандығы туралы мәні жақсы
ашып көрсетілген.
История средных веков атты кітабында І- Елезоветалық діни
тәртіптілікті және католиктік шіркеуі тұралы жақсы көрсетілген.
В.Ф.Семиновтың История средных веков атты кітапты пайдаландым.
Онда Елизоветалық І- дің Англияға жүргізген саясаты және шет елдермен
қарым-қатынасы туралы маңызды мәселелерді ашып көрсеткен.
Курстық жұмыстың мақсатымен міндеті: Мен осы тақырыпты Елезовета І-
дің Англиядағы басқаруын мақсат еттім. Осы мақсатқа жету үшін төмендегі
міндеттерді алға қойдым.
- Елизовета І- дің діни тәртіпке салуын ашып көрсету.
- Оның сақты басқару үшін жүргізген саясатын ашып көрсету.
- Елезоветаның жүргізген сауда және калониялдың экспедициясының
маңызын ашып көрсету.
- Елизовета тұсында Англияның шет елдермен қарым-қатынасы және
нәтижелерін көрсету.
Курстық жұмыстың құрылымы: Кіріспеден, екі тараудан, 5
бөлімшелерден, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттері, сілтемелерден
тұрады.
І- Тарау Елизавета 1-дің ішкі саясаты.
1.1.Елезаветалық діни тәртіпке салу және экономикалық саясаты.
Генрих VIІІ мен Анна Болин қызы (әкесі оны тән алмаған) Елезавета І
таққа отыруы. Шіркеу қызметкерлері арасында үлкен дау туғызды.
Католиктердің көз қарасынша ол некесіз туған және оның таққа құқы жоқ.
(1558 -1603).
Лордтар палатысының басым көпшілігін құраған католиктік эпископтар,
шіркеудің сақталып қалуын қалады. (Шіркеуді Мария Тюдор тұрғызған), ал
Женевадан Ангиляға оралған емигрантар ангиликандықтың қайтарулын қалап етіп
қана қоймай,кальбинизм рухында көбірек радикалды реформалардың бюолуын
қалады.
Елизовета өз жолын Эдуард VI кезеңідегі дей англикандық шіркеуді
тұрғызудан бастады. Оның иерхиялық структурасы, ғұрпы қатоликтерге ұқсас
болды, бірақ 1571 жылы қабылданған жаңа сенім символы, 39 статиях та
Сенімен ақталу қағидасы бар және онда 2 құпия мойындалған шоқындыру,
тазалау (күнәдан арылу).
Бірінші он жылдықта королева өлі саясатпен басқарды, ол өз қол
асытымдағылардың ішкі дүниесінде не болып жатқанын көргім келмейді, деп
жариялады. Діни әлеммен қамтамасыз етті. Бірақта 70 жылдардың соңында ол
радикалды реформация жақтастарының қарсылығына ұшырады. Елезавета 1
англикандық шіркеуді мойындамағандарға қатаң түрде қарсы болды. Әрбір
католиктен королеваны шіркеу басшысы ретінде мойындағаны жайлы арнайы түрде
қолхат берген.
Оларды мемлекеттік жұмысқа да, оқу орындары, университеттерге де
алмаған. Бір жағынан колвинизммен байланып қалған свещениктер (әулйелер) ге
қарама-қарсылық күшейді.
Абсолютизм және родикалды реформация.
Шіркеуді папаның дәуіріндегі қағидалардан тауартушылардың
жақтастарын пуритандар2 деп атаған. (латынша purus - таза)
путандардың геологиялық және политикалық доктринасы эмигрант ангичандардың
кольвинизміне жақын болған. Х VI ғасырдың 40 жылдарында қалыптасқан бұл
пуритандық әрекеттің жақтастары күннен күнге көбейе берді.
60-70 жылдардағы пуритандар, королева Елезавета шіркеудің бұдан
былайғы реформасын басқаратын боладығ, біз епископатты және рухани.
Компанияның санының көбеюі, ағылшын кеме құрушылық және тоқу жұмыстарының
дамуының зор ықпал жасады.
Королева өз қаражатын үздік түрде сауда компанияларына салып тұрды.
Моссква, Турция, Леванта, Индия елдерінде арнайы дипломатиялық
миссияларды сауда компанияларының агенттері атқарды. Королева өзінің
чиновниктерімен, сенімді аристократтарына сауда компанияларын тапсырып,
олардың байып алуына мүмкіндік беріп отырды.
Өндірістік және сауда сферасында протектиянизм шығынға да ұшырап
тұрды. Басшылармен саудагерлердің наразылығынан сауда манаполиялары жеке
адамдарға таратып берілді. Бұл уақытта тауарды экспорт және импорттауға
таңдаулылар ғана құқылы болған.
70-80 жылдары сауда компаниялары саудадан түскен пайданың 1 бөлігі
корольдікке өтуіне мойынсұнған еді, бірақ 90-жылдары олар өте күшейді, және
монополиялық идеяларға қарсы шықты. Олардың ұраны саудаға азаттық керек -
деген сөздер болды.
1.2. Англияның сауда және колониялдық экспансиясы.
Өзінің ыңғайлы географиялық териториясы бар екендігіне қарамастан
Англия, Ұлы географиялық жаңалықтардан ашылыуы кезінде көшбасшылар
қатарында болған жоқ. 1446 жылы Италияндық геогрфтар Джованни және
Себастияно Каботто Ангилия арқылы Индияға бару жолын табу мақсатында Генрих
VIІ –ге Англияда географиялық зерттеу жұмыстарын жүргізу туралы ұсыныс
жасаған болатын. 1496-1497 жылдары олар Солтүстік Американы және
Ньюфаундленд ройонын зерттеп Ангилия үшін балыққа бай мекенді тауып берді.
Солтүстік шығыс бағытындағы экспедиция 1553 жылы Ф. Уиллогби және Р.
Ченслер басшылығында қолға алынды. Олар снарятталған карабльдері мен бірге
көптеген өзендерден және мұзді мұхиттан өтіп Индияға және Қытайға барып
Ұлы Қытай ханы мен және Шығыстың басқада ұлы көсемдері мен жүздесуді
назарға тұтқан болатын. Бірақ олар Скандинавияға жетпей-ақ, Холмогор районы
маңында мұзда қатып қалды. Бұдан Ченслер Москваға жетіп Иван ІV мен
жүздесті. Осыдан кейін Ангия мен Москва арасында мықты дипломатиялық және
сауда қатынастары орнатылды. Иван Грозныдың мадағына ие болған Москвалық
компаниялар Холмогода, Ярославльяда Вологтарда, Пеков, Устюг және Ногородта
өз факторларын орнатты (заводтарын).
Ағылшындар Индияға жолды іздеуден бас тартпады: өздерінің Шығысқа
ұмтылысы нәтижесінде олар Сибирге дейін жетті, бірақ кейінгі әрекеттердің
келешегі жоқ деп тапты. Олар Москва елінде Волгамен Каспи теңізімен өтіп
Персияға жеттетін өздеріне пайдалыда, тиімді сауда жолын тапты. Ангилядағы
Москвалық компания Рессейге қару-жарақ, ағаш, мыс темірді эспортқа шығарып
отырды. Россиямен сауда саттық тек Скандинавия арқылы ғана жүргізілген жоқ,
сауда Балтика теңізі арқылы да жүіріп жатты нәтижесінде 1579 жылы
Скандинавия және Балтика өңірі мен сауда-саттық жүргізетін үлкен Эстляндық
сауда компаниясы ашылды. Ағылшын саудасының Таяу шығысқа кіріп келуі оның
Москвамен Жер Орта теңізіндегі елді мекендері мен және Турция мен
дипломатиялық және сауда байланыстар мен жақсаруына әсер етті. Сұлтаннан
рұқсат алған Ағылшын саудагерлері 1581 жылдан Левантиялық компания негізін
қалап Шығыстық тауарлар, жібек, әртүрлі тәттілер мақта- шикі заттарын
Англияға әкеліп отырды. 1599 жылы Королева басмшылығы мен Ост-Индиялық
компанияның ашылуы, ағылшындардың шығысқа ұмтылысын жақсарта түсті. Бұл
компания Индияда құрылып – ол Галандиялық саудагерлер мен үлкен
бәсекелестікті тудырды. Ағылшындар мықты Флоты және ғажайып Артелериясының
арқысында Индияны өзіне қаратуға мүмкіндік алды. ХVIІ ғасыр басында олар
Сурат және Мадрасте өз факторлерін орнатты.
1613 -1623 жылдары Индияның барлық жерінде Ағылшындардың факторлері
қаптап кетті. Индия - Қытаймен Жапонияға өтетін көмекші жол рөлін атқарды.
Ағылшын сауда экспанциясының жаңа ағымы болып Жаңа әлем. ХVI ғасырдың 40-
60 жылдары Дорсет, Девоншир Корнулдың испан колониясымен сауда байланысы
өте мықты болды. Олар Испандарға Ағылшын тауарларын және құлдарды сатты. 60-
жылдардың ортасыннан Вест-Индия басшылығы Испан мнополиясының Америкаға
сатылуын қадағалап отырды, колонистердің Ағылшындардан құралған
ұрлықшылар еретиктер тьарапынан талануына қатал түрде қарсы болды.
Контрабандистердіңкемелерін алып қойып, олардың өкілдерін дарға
асты.
1572 жылы Ағылшын капитаны Ф. Дрейк Карип теңізінде үлкен бай
үлеспен Испандардың бірнеше кемелердің ойран етті. Осыған орай ол
испандардан Айдахар Дракон лақабын алды. Мұхит жағалауында кенеттен
Ағылшындар мен испандар арасында соғыс басталып кетті. Ағылшындардың
мақсаты Весть – Индиядан әкелінетін қымбат, бағалы бұйым, заттарды иелену
еді. Олардың әрекетті жартылай қарақшылық характерге ие еді, бұл оларға
үлкен табыс беретін еді. Мұның басында құпия Совет және Королеваның өз де
тұратын еді. Бірақ Лондон бұны еш қашан мойындамаған.
1577 жылдың желтоқсанында Королева және құпия Советтің келісімімен Ф
Дрейк қатыгездік пен жоспарды орындауға кірісті. Ол Оңтүстік Америкадан
өтіп Тынық Мұхит арқылы Испандықтардың қазынасына шабуыл жасап Чили мен
Перидің күміс кендерін талап одан кейін бүкіл әлемді кемемен жүзіп өтуді
қалады. Отты мекенінің қиындықтарын жеңіп, бұл ойды өте табысты амалға
асырған 2- ші адам осы Дрейк. Оның қолындағы карта еш бір ағылшында
болмаған. Дрейхтің кемесі Анрлантиканы кесіп өтіп, Оңтүстік Американы талан-
тараж етті, одан Перуге өтті. Ол жерде Дрейктің адамдары Испан Галиондарын
қолға кіріті. Оның таққан алтынының жартысы Испан матростарына берілді.
Дрек Колифорния жағалауларына да жетті, ол жерде зерттеу жүргізілді, сол
жерлерде Жаңа Альбион деп ат қойды. Тынық мұхтты кесіп өтіп Малукс
аралдарында қоныстады, ондағы мақсаты сол жерлдің сұлтаны мен сауда
келісімін түзуді қалады. 1580 жылы Үнді мұқитынан өтіп Африкаға да жеттіп
қыркүекте Плимутқа қайтып келді. Оның тапқан табысы өте үлке еді, бұл
корольдікке үлкен табыс әкелді. Елезавета1 Алтын Ланге көтеріліп Дрейкті
өзінің Рыцарі етіп тағайындады.
Елезаветалық Теңіз қасқырлары тек қарақшылшар ғана болып қалмай,
олар бірінші жаңалық ашушыларда болды. 1576 -1578 жылдары М. Фробишер және
Х. Гильберт Греландия зерттеді. 1595 жылы У. Рели Оңтүстік Америкадағы
Ориноко өзені бассейінін зерттеп, ол жерге Гвеана деп ат берді.
70-80 жылдары Ағылшындар Солтүстік Америкалда өздерінің колонияларын
құруды қалады. 1585 жылы Х. Гильберт, У. Рели Роанок және Вергиния
аралдарын қолға кіріпті. Бұлар Елезаветта 1 атына солай аталған еді, бірақ
олар ұзақ уақыт Ағылшындар қолында қалған жоқ. Ағылшындардың ең бірінші
колониясы жаңа Англиядағы Джоржтаун болды.
ХVIІ ғасырда бұл жерге Прутан Эмгрантары келді, олардың бұл жерде ауыл
шаруашылық фермаларын құрды. Вергинияны қайта қолға кіріту жалғаса берді.
Кейінен ағылшындар Африкалық құлдардың еңбегін пайдаланып, мықты
плантацяланын жарыта бастады.
ХIІ ғасырда Ангилия Иррландияны қолға кірту жұмыстарын бастады. 1541
жылы Генрих VIІІ өзін Ирландияның королі етіп жариялады, оны Рим папалары
мойындады. Протестантизмнің Ирландияға кіріп келгеніне қарамай, халықтың
басым көпшілігі католик болып қала берді. ХІ ғасырда Ирландия халқы
Испания, Рим, Изуиттің Ағылшындарға қарсы ұйымдарды қолдап шықты.
Ирландияның басып алынған жерлерінің Вождтарын өз билігінен бас тартқызып
, олар королге вассал болып қалды. ХІ ғасырдың екінші жартысында
Ағылшындар Ирландияның Солтүстігіне дейін жетіп келді. Ирландықтар бүтін
жерлерге конфенкациялауға өтіп, бәрін колонистердің қолына тапсырды.
Олардың үйлері, сарайлары қорғанға айналдырылды. Үлкен жерлер Ирландияның
әскери және Ағылшын Администрациясы шенеуніктеріне берілді. Жер алушы
шенеунікке қойылатын басты талап ол Ангияда тұрақтайтын бірақ жергілікті
азаиматтары мен некеге тұруға құқы болу керек.
Жерінен айырылған ирландықтар еш қандай құқық жоқ майда арендаторларға
айналды. Жерге иелену үшін көпшілік ангилияға қоныс аударды. 1594 жылы
ирландияның солтүстік провинциясы Ольстерде графтар Тирон және Теркония
басшылығында ағылшындарға қарсы көтеріліс басталды. Көрелісшілердің басты
мақсаты котолик шіркеуінде ғибадаттарын еркін орындауды және өздеріне
администарцияны өздері таңдауға рұқсат беруді талап етті.
Елезаветта 1 көтерілісті тез тоқтату үшін армияны жіберді. Бірақ олар
азаматтық соғысқа қарсы шыға алмады. Олардың алдында әскерлер әлсіз еді.
Бірақ 1603 жылы Лорд Маунтджаяның келесі кезектегі экспедициясында Ольстер
ағылшындар қолына өтті. Елезавета 1 Ольестер жерлерін конфискациялап оларды
ағылшын және шатланд колонистеріне таратылды.
Басып алынған жерлерді ХІІ ғасырдың басында қайтадан құру басталды: Қалалық
корпарацияларға сол жерлерде жылжымайтын мүлік орнатуға және де басқада
ғимараттар салуға рұқсат берілді. Көрші мемлекеттердің талануы Англияға
капиталдық жиналуына көмек берді.
ІІ- Тарау Елизавета 1 тұсында Англияның сыртқы саясаты.
2.1.Англо-шатландық, Англо – испандық байланыстар
Бұл 2 ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz