Клиникалық энзимология
1. Ферменттерді аналиттік агенттер ретінде және зертханалық диагностикада қолдану.
2. Иммобилденген ферментер. Мүшелер мен тіндердегі ферментер құрамының ерекшеліктері.
3. Аурулар кезіндегі ферментер белсенділігінің өзгеруі. Ауруларды диагностикалау мақсатында қан сарысуындағы ферменттерді анықтау.
4. Тұқымқуалаушылық энзимопатиялар.
2. Иммобилденген ферментер. Мүшелер мен тіндердегі ферментер құрамының ерекшеліктері.
3. Аурулар кезіндегі ферментер белсенділігінің өзгеруі. Ауруларды диагностикалау мақсатында қан сарысуындағы ферменттерді анықтау.
4. Тұқымқуалаушылық энзимопатиялар.
Қазіргі кезеңде, басқа да ғылым салаларымен бірге қарқынды дамып келе жатқан өзінің зерттеулерінің қолданбалы нәтижелері және жетістіктері жердегі бүкіл тіршілік иелері үшін аса маңызды биохимия ілімінің бір бөлімі ферменттер болып табылады.
Ферменттердің тірі ағзаларда өтетін химиялық реакциялардың жү¬ру барысын реттеп, белгілі бір тәртіппен өткізуі сол ағзаның тіршілік ету қабілетінің сақтауының, тұрақты болуының, ұрпақ жал¬ғас¬ты¬ру¬ының кепілі.
Қандай да бір реакциялардың жүру барысының өзгерісі міндетті түрде метаболиттік процесстердің өзгеруіне әкелетіні, сол себепті, ағзада зат алмасуының бұзылатыны күмән келтірмейді.
Ферменттерді медицинада пайдалану адам ағзасындағы әртүрлі патологиялық қалыптың (аурудың) пайда болу себептері мен дамуы механизмдерін (этиопатогенезді), (бұл — энзимодиагностика), емдеу жолдарының стратегиясы мен тактикасын құруды және емдеуді (бұл сол мақсатта ферменттерді дәрілік препарат ретінде пайдалану — энзимотерапия), емдеу барысының тиімділігін бақылау тәріздес аса ма-ңызды проблемаларды шешуге жоғары дәлдікпен көмектеседі. Сонымен бірге, аурудың диагностикасы үшін маңызды, қазіргі қоғамда дені сау ұрпақ жалғастыру үшін алдын-ала болжауға мүмкіндік беретін саланың бірі – энзимопатология – тұқымқуалаушы және жүре пайда болатын аурулардың себептері мен даму механизмдерін ай¬қын¬дап, адамның қоғамдық және жеке басындағы мәселелерді шешіп бере алады.
Ферменттер (энзимдер) – бұл биокатализаторлар рөлінде болатын немесе химиялық реакциялардың үдетушілері болатын спецификалық белоктар. Олардың барлығына жуығы өздері синтезделетін жасушалардың ішінде қызмет атқарады. Тек асқорыту мүшелері мен қан сарысуының кейбір энзимдері ғана болмаса.
Бір ғана реакацияны катализдейтін, бірақ бір бірінен физико-химиялық қасиеттері бойынша айырмашылықта болатын ферменттерге келесі негізгі термин ұсынылады – ол изоферменттер.
Изоферменттер (изоэнзим, изозим) — мультимердегі А және Б типтегі суббірліктердің әртүрлі комбинациясының нәтижесінде пайда болған изомерлер. Мысалы, А және Б типтегі протомерден 5 изомер (АААА; АААБ; ААББ; АБББ; ББББ) алуға болады.
Ферменттердің тірі ағзаларда өтетін химиялық реакциялардың жү¬ру барысын реттеп, белгілі бір тәртіппен өткізуі сол ағзаның тіршілік ету қабілетінің сақтауының, тұрақты болуының, ұрпақ жал¬ғас¬ты¬ру¬ының кепілі.
Қандай да бір реакциялардың жүру барысының өзгерісі міндетті түрде метаболиттік процесстердің өзгеруіне әкелетіні, сол себепті, ағзада зат алмасуының бұзылатыны күмән келтірмейді.
Ферменттерді медицинада пайдалану адам ағзасындағы әртүрлі патологиялық қалыптың (аурудың) пайда болу себептері мен дамуы механизмдерін (этиопатогенезді), (бұл — энзимодиагностика), емдеу жолдарының стратегиясы мен тактикасын құруды және емдеуді (бұл сол мақсатта ферменттерді дәрілік препарат ретінде пайдалану — энзимотерапия), емдеу барысының тиімділігін бақылау тәріздес аса ма-ңызды проблемаларды шешуге жоғары дәлдікпен көмектеседі. Сонымен бірге, аурудың диагностикасы үшін маңызды, қазіргі қоғамда дені сау ұрпақ жалғастыру үшін алдын-ала болжауға мүмкіндік беретін саланың бірі – энзимопатология – тұқымқуалаушы және жүре пайда болатын аурулардың себептері мен даму механизмдерін ай¬қын¬дап, адамның қоғамдық және жеке басындағы мәселелерді шешіп бере алады.
Ферменттер (энзимдер) – бұл биокатализаторлар рөлінде болатын немесе химиялық реакциялардың үдетушілері болатын спецификалық белоктар. Олардың барлығына жуығы өздері синтезделетін жасушалардың ішінде қызмет атқарады. Тек асқорыту мүшелері мен қан сарысуының кейбір энзимдері ғана болмаса.
Бір ғана реакацияны катализдейтін, бірақ бір бірінен физико-химиялық қасиеттері бойынша айырмашылықта болатын ферменттерге келесі негізгі термин ұсынылады – ол изоферменттер.
Изоферменттер (изоэнзим, изозим) — мультимердегі А және Б типтегі суббірліктердің әртүрлі комбинациясының нәтижесінде пайда болған изомерлер. Мысалы, А және Б типтегі протомерден 5 изомер (АААА; АААБ; ААББ; АБББ; ББББ) алуға болады.
1. Ткачук В.А. Клиническая биохимия: Учеб. пос. М.:ГЭОТАР-МЕД,2008
2.Никулин Б.А. Пособие по клинической биохимии /Под ред. Л.В. Акуленко.- М.: ГЭОТАР-Медиа, 2007.- 256 с.
Қосымша
3.Кишкун А.А.Клиническая лабораторная диагностика .- М.- ГЭОТАР-МЕД,2008
2.Никулин Б.А. Пособие по клинической биохимии /Под ред. Л.В. Акуленко.- М.: ГЭОТАР-Медиа, 2007.- 256 с.
Қосымша
3.Кишкун А.А.Клиническая лабораторная диагностика .- М.- ГЭОТАР-МЕД,2008
Тақырыбы: Клиникалық энзимология
Мақсаты: Ферменттерді аналиттік агенттер ретінде және зертханалық
диагностикада қолдану. Иммобилденген ферментер. Мүшелер мен тіндердегі
ферментер құрамының ерекшеліктері. Аурулар кезіндегі ферментер
белсенділігінің өзгеруі. Ауруларды диагностикалау мақсатында қан
сарысуындағы ферменттерді анықтау. Тұқымқуалаушылық энзимопатиялар.
Дәрістің жоспары:
1. Ферменттерді аналиттік агенттер ретінде және зертханалық диагностикада
қолдану.
2. Иммобилденген ферментер. Мүшелер мен тіндердегі ферментер құрамының
ерекшеліктері.
3. Аурулар кезіндегі ферментер белсенділігінің өзгеруі. Ауруларды
диагностикалау мақсатында қан сарысуындағы ферменттерді анықтау.
4. Тұқымқуалаушылық энзимопатиялар.
Көрнекі құралдар: кесте
Ұсынылатын әдебиет:
Негізгі.
1. Ткачук В.А. Клиническая биохимия: Учеб. пос. М.:ГЭОТАР-МЕД,2008
2.Никулин Б.А. Пособие по клинической биохимии Под ред. Л.В. Акуленко.-
М.: ГЭОТАР-Медиа, 2007.- 256 с.
Қосымша
3.Кишкун А.А.Клиническая лабораторная диагностика .- М.- ГЭОТАР-МЕД,2008
Ферменттерге кіріспе
Қазіргі кезеңде, басқа да ғылым салаларымен бірге қарқынды дамып келе
жатқан өзінің зерттеулерінің қолданбалы нәтижелері және жетістіктері
жердегі бүкіл тіршілік иелері үшін аса маңызды биохимия ілімінің бір бөлімі
ферменттер болып табылады.
Ферменттердің тірі ағзаларда өтетін химиялық реакциялардың жүру барысын
реттеп, белгілі бір тәртіппен өткізуі сол ағзаның тіршілік ету қабілетінің
сақтауының, тұрақты болуының, ұрпақ жалғастыруының кепілі.
Қандай да бір реакциялардың жүру барысының өзгерісі міндетті түрде
метаболиттік процесстердің өзгеруіне әкелетіні, сол себепті, ағзада зат
алмасуының бұзылатыны күмән келтірмейді.
Ферменттерді медицинада пайдалану адам ағзасындағы әртүрлі патологиялық
қалыптың (аурудың) пайда болу себептері мен дамуы механизмдерін
(этиопатогенезді), (бұл — энзимодиагностика), емдеу жолдарының стратегиясы
мен тактикасын құруды және емдеуді (бұл сол мақсатта ферменттерді дәрілік
препарат ретінде пайдалану — энзимотерапия), емдеу барысының тиімділігін
бақылау тәріздес аса маңызды проблемаларды шешуге жоғары дәлдікпен
көмектеседі. Сонымен бірге, аурудың диагностикасы үшін маңызды, қазіргі
қоғамда дені сау ұрпақ жалғастыру үшін алдын-ала болжауға мүмкіндік беретін
саланың бірі – энзимопатология – тұқымқуалаушы және жүре пайда болатын
аурулардың себептері мен даму механизмдерін айқындап, адамның қоғамдық және
жеке басындағы мәселелерді шешіп бере алады.
Ферменттер (энзимдер) – бұл биокатализаторлар рөлінде болатын немесе
химиялық реакциялардың үдетушілері болатын спецификалық белоктар. Олардың
барлығына жуығы өздері синтезделетін жасушалардың ішінде қызмет атқарады.
Тек асқорыту мүшелері мен қан сарысуының кейбір энзимдері ғана болмаса.
Бір ғана реакацияны катализдейтін, бірақ бір бірінен физико-химиялық
қасиеттері бойынша айырмашылықта болатын ферменттерге келесі негізгі термин
ұсынылады – ол изоферменттер.
Изоферменттер (изоэнзим, изозим) — мультимердегі А және Б типтегі
суббірліктердің әртүрлі комбинациясының нәтижесінде пайда болған изомерлер.
Мысалы, А және Б типтегі протомерден 5 изомер (АААА; АААБ; ААББ; АБББ;
ББББ) алуға болады.
Қазіргі кезде сүт қышқылының (лактат) пирожүзім қышқылына айналуына
немесе кері бағытта катализдейтін лактатдегидрогеназа ферменті жақсы
зерттелген. Лактатдегидрогеназа әртүрлі гендермен кодталған Н (ағылш. heart
— жүрек) және М (ағылш. muscle — бұлшық ет) типтеріндегі жүрек пен
бұлшықеттерде басым болатын суббірліктерден құралған. ЛДГ1 — (НННН),
ЛДГ2 — (НННМ), ЛДГ3 — (ННММ), ЛДГ4 — (НМММ), ЛДГ5 — (ММММ) изомерлері
физико-химиялық қасиеттері бойынша (м. м., электрофореттік қозғалысы,
изоэлектрлік нүктесі, аминоқышқылдық құрамы мен кезектесуі реті, ұлпаларда,
мүшелерде шоғырлануы) ерекшеленеді. Мысалы, ЛДГ1, ЛДГ2 — анодқа жылжиды
(анодтық фракция) аэробтық процесстерге қатысады, ЛДГ4, ЛДГ5 — катодқа
жылжиды (катодтық фракция) анаэробтық процесстерге қатысады. ЛДГ1, ЛДГ2 —
жүрек бұлшықеті, бүйректе, мида және эритроциттерде басым болса, ЛДГ4, ЛДГ5
— қаңқа бұлшық еттері, бауыр, өкпеде, ЛДГ3 — көк бауырда кейбір эндокриндік
бездерде кездеседі.
Иммобилденген ферменттер. Соңғы кездері медицина, фармация салаларында
жасанды иммобилденген ферменттер кең қолданылады. Ферменттерді әртүрлі
материалдарға (полиакриламид, шыны, силастик, полистерол) бекітіп
иммобилдеу (байланыстыру) арқылы ерімейтін жасанды катализатор жасағанда
ферменттер активтілігін сақтап, сонымен бірге, олардың әсерінің ұзақтығын,
мықтылығын, тұрақтылығын арттырады. Бұл технология қазіргі кезде
өндірісте, тұрмыста кең қолданылуда.
Әртүрлі субжасушалы құрылымдардың ферменттік құрамы. Ферменттер жасуша және
оның органеллаларында атқаратын қызметі, реакциясына сәйкес түрде
жинақталғаны себепті компартменттерге бөлінеді.
Ферменттердің компартменттігі келесі түрде беріледі:
— жасушаның ядросының ферменттері: НАД-пирофосфорилаза, ДНК-полимераза, РНК-
полимераза, оротидилатпирофосфорилаза, уридинкиназа, 5'-нуклеотидаза, УДФ-
глюкозопирофосфорилаза, гликолиз ферменттері, аминоқышқылдарды активтеуші
ферменттер, аминоқышқылдар трансферазасы, аденозиндезаминаза,
лейцинаминопептидаза, уроканиназа. Барлығы 13 фермент.
— ядро қабығының ферменттері: цитохромоксидаза, глутаматдегидрогеназа,
НАД·Н-цитохром-с-редуктаза, арилсульфатаза А және Б, АТФ-аза (Mg2+),
ацетилэстераза, метилбутириназа. Барлығы 8 фермент.
— митохондрия ферменттері: АТФ-аза (Mg2+, Na+, K+, Ca2+),
сукцинатдегидрогеназа, цитохромоксидаза, β-оксибутиратдегидрогеназа, α-
глицерофосфатдегидрогеназа, ацил-КоА-β-дегидрогеназа, НАД·Н-дегидрогеназа,
май қышқылын тотықтырушы ферменттер, май қышқылдарын синтездеуші
ферменттер, Кребс циклінің 5 ферменті, миокиназа, моноаминоксидаза, α-
кетоглутаратдегидрогеназа, сукцинатцитохром–С-редуктаза,
аспартатаминотрансфераза, орнитинкарбомоилтрансфераза, НАД·Н-цитохром-В5-
редуктаза, НАД·Н-оксидаза, пируватдегидрогеназа, пролиноксидаза,
липоамиддегидрогеназа, кинуренингироксилаза, аденилаткиназа,
нуклеозиддифосфокиназа. Барлығы 28 фермент.
— лизосома ферменттері: барлығы 35 фермент — катепсиндер, коллагеназалар, β-
галактозидазалар, β-глюкоуронидазалар, гиалуронидаза, лизоцим,
нейраминидазалар, ДНК-аза және РНК-аза, қышқылдық фосфатаза,
фосфолипазалар, қышқылдық пирофосфотаза және қышқылдық АТФ-аза.
— пероксисома ферменттері: каталаза, пероксидаза, уратоксидаза, D-, L-
аминоқышқылдарының оксидазалары.
— эндоплазмалық ретикулум ферменттері: НАД·Н-цитохром-с-редуктаза,
глюкозо-6-фосфатаза, нуклеотидтерінің дифосфатазасы, сілтілік фосфатаза,
5'-нуклеотидаза. Барлығы 20 фермент.
— гиалоплазма ферменттері: гликолиз ферменттері, аденозиндезаминаза,
гексозодифосфатаза, лактатдегидрогеназа, изоцитратдегидрогеназа,
глутатионредуктаза, аспартатаминотрансфераза, аланинаминотрансфераза,
глюкокиназа, глюконфосфорилаза, альдолаза, аконитаза. Барлығы 18 фермент.
Ферменттерді бөліп алу. Тіндерде ферменттер өте аз мөлшерде кездеседі.
Ферменттерді бөліп алу үшін әртүрлі әдістерді қолданады. Көптеген
ферменттерді адам мен жануарлардың асқорыту сөлдерінен алады (ол
ферменттердің концентратты сулы ерттіндісі). Тіндерді суықта ыдырату
(ұсақтау, кварц, құмдарымен үйкелеу, гомогендеу) арқылы экстракциялап
(спирт, тұзды ерітінді және т.б.) ферменттерді бөледі. Адсорбция
(Данилевский) тәсілі, ионалмасу хроматографиясы, центрифугалау,
электрофорез әдістерін кең қолданады.
Энзимологияның медициналық аспектілері.
Ағзалардың оның жасушаларының тіршілік етуі үшін ферменттер өте қажет.
Мыңдаған биохимиялық реакциялардың қатаң түрде дұрыс жүруінің бұзылуы
жасуша компоненттері мен қызметінің бұзылуына, ағзаның гомеостазының
өзгеруіне әкеледі. Медицина үшін энзимологияның ғылыми жетістіктерін
ағзаның сау және патологиялық қалпын анықтау, диагностикада, терапияда
қолданудың маңызы зор. Сондықтан, қазіргі кезде, бұл медицинаның көптеген
салаларында кең пайдаланылады және жақсы нәтижелер беруде.
Ферменттерді медицинада қолдану үш негізгі бағыттармен (энзимопатия,
энзимодиагностика, энзимотерапия) айқындалады.
Энзимопатия — деп ферменттердің мүлде болмауы немесе оның белсенділігінің
күрт төмендеуінің нәтижесінде ағзадағы өтетін метаболиттік процесстің
бұзылуынан болған ағзадағы патологиялық қалыпты айтады. Энзимопатия туындау
жолдарына байланысты екі үлкен топқа бөлінеді:
1. Тұқымқуалаушы энзимопатия, (бірінші ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Мақсаты: Ферменттерді аналиттік агенттер ретінде және зертханалық
диагностикада қолдану. Иммобилденген ферментер. Мүшелер мен тіндердегі
ферментер құрамының ерекшеліктері. Аурулар кезіндегі ферментер
белсенділігінің өзгеруі. Ауруларды диагностикалау мақсатында қан
сарысуындағы ферменттерді анықтау. Тұқымқуалаушылық энзимопатиялар.
Дәрістің жоспары:
1. Ферменттерді аналиттік агенттер ретінде және зертханалық диагностикада
қолдану.
2. Иммобилденген ферментер. Мүшелер мен тіндердегі ферментер құрамының
ерекшеліктері.
3. Аурулар кезіндегі ферментер белсенділігінің өзгеруі. Ауруларды
диагностикалау мақсатында қан сарысуындағы ферменттерді анықтау.
4. Тұқымқуалаушылық энзимопатиялар.
Көрнекі құралдар: кесте
Ұсынылатын әдебиет:
Негізгі.
1. Ткачук В.А. Клиническая биохимия: Учеб. пос. М.:ГЭОТАР-МЕД,2008
2.Никулин Б.А. Пособие по клинической биохимии Под ред. Л.В. Акуленко.-
М.: ГЭОТАР-Медиа, 2007.- 256 с.
Қосымша
3.Кишкун А.А.Клиническая лабораторная диагностика .- М.- ГЭОТАР-МЕД,2008
Ферменттерге кіріспе
Қазіргі кезеңде, басқа да ғылым салаларымен бірге қарқынды дамып келе
жатқан өзінің зерттеулерінің қолданбалы нәтижелері және жетістіктері
жердегі бүкіл тіршілік иелері үшін аса маңызды биохимия ілімінің бір бөлімі
ферменттер болып табылады.
Ферменттердің тірі ағзаларда өтетін химиялық реакциялардың жүру барысын
реттеп, белгілі бір тәртіппен өткізуі сол ағзаның тіршілік ету қабілетінің
сақтауының, тұрақты болуының, ұрпақ жалғастыруының кепілі.
Қандай да бір реакциялардың жүру барысының өзгерісі міндетті түрде
метаболиттік процесстердің өзгеруіне әкелетіні, сол себепті, ағзада зат
алмасуының бұзылатыны күмән келтірмейді.
Ферменттерді медицинада пайдалану адам ағзасындағы әртүрлі патологиялық
қалыптың (аурудың) пайда болу себептері мен дамуы механизмдерін
(этиопатогенезді), (бұл — энзимодиагностика), емдеу жолдарының стратегиясы
мен тактикасын құруды және емдеуді (бұл сол мақсатта ферменттерді дәрілік
препарат ретінде пайдалану — энзимотерапия), емдеу барысының тиімділігін
бақылау тәріздес аса маңызды проблемаларды шешуге жоғары дәлдікпен
көмектеседі. Сонымен бірге, аурудың диагностикасы үшін маңызды, қазіргі
қоғамда дені сау ұрпақ жалғастыру үшін алдын-ала болжауға мүмкіндік беретін
саланың бірі – энзимопатология – тұқымқуалаушы және жүре пайда болатын
аурулардың себептері мен даму механизмдерін айқындап, адамның қоғамдық және
жеке басындағы мәселелерді шешіп бере алады.
Ферменттер (энзимдер) – бұл биокатализаторлар рөлінде болатын немесе
химиялық реакциялардың үдетушілері болатын спецификалық белоктар. Олардың
барлығына жуығы өздері синтезделетін жасушалардың ішінде қызмет атқарады.
Тек асқорыту мүшелері мен қан сарысуының кейбір энзимдері ғана болмаса.
Бір ғана реакацияны катализдейтін, бірақ бір бірінен физико-химиялық
қасиеттері бойынша айырмашылықта болатын ферменттерге келесі негізгі термин
ұсынылады – ол изоферменттер.
Изоферменттер (изоэнзим, изозим) — мультимердегі А және Б типтегі
суббірліктердің әртүрлі комбинациясының нәтижесінде пайда болған изомерлер.
Мысалы, А және Б типтегі протомерден 5 изомер (АААА; АААБ; ААББ; АБББ;
ББББ) алуға болады.
Қазіргі кезде сүт қышқылының (лактат) пирожүзім қышқылына айналуына
немесе кері бағытта катализдейтін лактатдегидрогеназа ферменті жақсы
зерттелген. Лактатдегидрогеназа әртүрлі гендермен кодталған Н (ағылш. heart
— жүрек) және М (ағылш. muscle — бұлшық ет) типтеріндегі жүрек пен
бұлшықеттерде басым болатын суббірліктерден құралған. ЛДГ1 — (НННН),
ЛДГ2 — (НННМ), ЛДГ3 — (ННММ), ЛДГ4 — (НМММ), ЛДГ5 — (ММММ) изомерлері
физико-химиялық қасиеттері бойынша (м. м., электрофореттік қозғалысы,
изоэлектрлік нүктесі, аминоқышқылдық құрамы мен кезектесуі реті, ұлпаларда,
мүшелерде шоғырлануы) ерекшеленеді. Мысалы, ЛДГ1, ЛДГ2 — анодқа жылжиды
(анодтық фракция) аэробтық процесстерге қатысады, ЛДГ4, ЛДГ5 — катодқа
жылжиды (катодтық фракция) анаэробтық процесстерге қатысады. ЛДГ1, ЛДГ2 —
жүрек бұлшықеті, бүйректе, мида және эритроциттерде басым болса, ЛДГ4, ЛДГ5
— қаңқа бұлшық еттері, бауыр, өкпеде, ЛДГ3 — көк бауырда кейбір эндокриндік
бездерде кездеседі.
Иммобилденген ферменттер. Соңғы кездері медицина, фармация салаларында
жасанды иммобилденген ферменттер кең қолданылады. Ферменттерді әртүрлі
материалдарға (полиакриламид, шыны, силастик, полистерол) бекітіп
иммобилдеу (байланыстыру) арқылы ерімейтін жасанды катализатор жасағанда
ферменттер активтілігін сақтап, сонымен бірге, олардың әсерінің ұзақтығын,
мықтылығын, тұрақтылығын арттырады. Бұл технология қазіргі кезде
өндірісте, тұрмыста кең қолданылуда.
Әртүрлі субжасушалы құрылымдардың ферменттік құрамы. Ферменттер жасуша және
оның органеллаларында атқаратын қызметі, реакциясына сәйкес түрде
жинақталғаны себепті компартменттерге бөлінеді.
Ферменттердің компартменттігі келесі түрде беріледі:
— жасушаның ядросының ферменттері: НАД-пирофосфорилаза, ДНК-полимераза, РНК-
полимераза, оротидилатпирофосфорилаза, уридинкиназа, 5'-нуклеотидаза, УДФ-
глюкозопирофосфорилаза, гликолиз ферменттері, аминоқышқылдарды активтеуші
ферменттер, аминоқышқылдар трансферазасы, аденозиндезаминаза,
лейцинаминопептидаза, уроканиназа. Барлығы 13 фермент.
— ядро қабығының ферменттері: цитохромоксидаза, глутаматдегидрогеназа,
НАД·Н-цитохром-с-редуктаза, арилсульфатаза А және Б, АТФ-аза (Mg2+),
ацетилэстераза, метилбутириназа. Барлығы 8 фермент.
— митохондрия ферменттері: АТФ-аза (Mg2+, Na+, K+, Ca2+),
сукцинатдегидрогеназа, цитохромоксидаза, β-оксибутиратдегидрогеназа, α-
глицерофосфатдегидрогеназа, ацил-КоА-β-дегидрогеназа, НАД·Н-дегидрогеназа,
май қышқылын тотықтырушы ферменттер, май қышқылдарын синтездеуші
ферменттер, Кребс циклінің 5 ферменті, миокиназа, моноаминоксидаза, α-
кетоглутаратдегидрогеназа, сукцинатцитохром–С-редуктаза,
аспартатаминотрансфераза, орнитинкарбомоилтрансфераза, НАД·Н-цитохром-В5-
редуктаза, НАД·Н-оксидаза, пируватдегидрогеназа, пролиноксидаза,
липоамиддегидрогеназа, кинуренингироксилаза, аденилаткиназа,
нуклеозиддифосфокиназа. Барлығы 28 фермент.
— лизосома ферменттері: барлығы 35 фермент — катепсиндер, коллагеназалар, β-
галактозидазалар, β-глюкоуронидазалар, гиалуронидаза, лизоцим,
нейраминидазалар, ДНК-аза және РНК-аза, қышқылдық фосфатаза,
фосфолипазалар, қышқылдық пирофосфотаза және қышқылдық АТФ-аза.
— пероксисома ферменттері: каталаза, пероксидаза, уратоксидаза, D-, L-
аминоқышқылдарының оксидазалары.
— эндоплазмалық ретикулум ферменттері: НАД·Н-цитохром-с-редуктаза,
глюкозо-6-фосфатаза, нуклеотидтерінің дифосфатазасы, сілтілік фосфатаза,
5'-нуклеотидаза. Барлығы 20 фермент.
— гиалоплазма ферменттері: гликолиз ферменттері, аденозиндезаминаза,
гексозодифосфатаза, лактатдегидрогеназа, изоцитратдегидрогеназа,
глутатионредуктаза, аспартатаминотрансфераза, аланинаминотрансфераза,
глюкокиназа, глюконфосфорилаза, альдолаза, аконитаза. Барлығы 18 фермент.
Ферменттерді бөліп алу. Тіндерде ферменттер өте аз мөлшерде кездеседі.
Ферменттерді бөліп алу үшін әртүрлі әдістерді қолданады. Көптеген
ферменттерді адам мен жануарлардың асқорыту сөлдерінен алады (ол
ферменттердің концентратты сулы ерттіндісі). Тіндерді суықта ыдырату
(ұсақтау, кварц, құмдарымен үйкелеу, гомогендеу) арқылы экстракциялап
(спирт, тұзды ерітінді және т.б.) ферменттерді бөледі. Адсорбция
(Данилевский) тәсілі, ионалмасу хроматографиясы, центрифугалау,
электрофорез әдістерін кең қолданады.
Энзимологияның медициналық аспектілері.
Ағзалардың оның жасушаларының тіршілік етуі үшін ферменттер өте қажет.
Мыңдаған биохимиялық реакциялардың қатаң түрде дұрыс жүруінің бұзылуы
жасуша компоненттері мен қызметінің бұзылуына, ағзаның гомеостазының
өзгеруіне әкеледі. Медицина үшін энзимологияның ғылыми жетістіктерін
ағзаның сау және патологиялық қалпын анықтау, диагностикада, терапияда
қолданудың маңызы зор. Сондықтан, қазіргі кезде, бұл медицинаның көптеген
салаларында кең пайдаланылады және жақсы нәтижелер беруде.
Ферменттерді медицинада қолдану үш негізгі бағыттармен (энзимопатия,
энзимодиагностика, энзимотерапия) айқындалады.
Энзимопатия — деп ферменттердің мүлде болмауы немесе оның белсенділігінің
күрт төмендеуінің нәтижесінде ағзадағы өтетін метаболиттік процесстің
бұзылуынан болған ағзадағы патологиялық қалыпты айтады. Энзимопатия туындау
жолдарына байланысты екі үлкен топқа бөлінеді:
1. Тұқымқуалаушы энзимопатия, (бірінші ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz