Эйнтховен үшбұрышында жүректің электрлік осін салу

1 Биопотенциалдар ағзалар мен үлпалардың функционалдық күйі
2 Үш стандартты тармақталуда пациенттің ЭКГ.сін тіркеу
3 Реполяризация уақыты

Биопотенциалдар ағзалар мен үлпалардың функционалдық күйін өте жақсы керсететін болғандыктан оларды тіркеудің жене таддау жұргізудің физиологиялық зерттеулерде жене диагаостикада маңызы өте зор. Қазіргі уақытта көптеген ағзалардың биопотенциалын тіркеу әдістері қодданылады: жұрек биопотенциаддарын тіркеу-электрокардиография (ЭКГ), мидың-электроэнцефалография (ЭЭФГ), бұлшық еттердің -электромиография (ЭМГ), жене т.б. Солардың ішінде аса кең тарағаны-электрокардиография. Электрокардиографияда тіркелетін потенциалдар айырымы жұректің жүйке-бүлшық ет аппаратьның қозу нәтижесінде пайда болады. Жүректің жүйке-бүлшық ет жүйесінің түрліше элементтерінде пайда болған потенциалдар өзара қосыла келіп осы жүйенің қозған /теріс потенциалдар/ жене қозбаған /оң потенциалдар/ бөлшектеріңдегі жалпы потенциалдар айырымын түзейді. Жүректің жүйке-бұлшық ет жүйесінің түрліше бөлімдеріңде қозу процессі, өзіне тән ерекшелікпен, біртіндеп тарайды. Соңдыктан қортқы потенциалдар айырымы жүрек жұмысының циклында шамасы жағынан да, нүктелердің орналасуы бойынша да өзгереді. Электрокардиографияның негізгі мақсаты-осы өзгерістерді тіркеу. Электрокардиография әдісі Эйнтховен теориясына негізделген. Бүл теорияда жүректі біртекті өткізгіштік ортада орналасқан электрлік диполь деп қарастырамыз. Осы дипольдің электр өрісі адам денесінің сырткы бетінде тіркеуге болатын потенциалдарды тудырады. Дипольдің электрлік моментінің векторы-жүрек биопотенциаддарының қорткы айырмасын сипаттайтын вектор болады. Ол вектор жүректің интегралдық электрлік векторы /ИЭВ/ деп аталады да Е әріппен белгіленеді. Кеңістіктің кез-келген А және В нүктелеріңдегі потенциалдар айырымы осы нүктелерге түсірілген дипольдың электрлік моментінің векторының проекциясына пропорционал болады, яғни (1-сурет): Мүндағы k-пропорционадцық коэффициент, Р- дипольдік момент, - А және В нүктелерін қосатын түзудің диполь осімен жасайтын бүрышы. Осы қағиданы негізге ала отырып Эйнховен адам денесінің үш нүктесіне электродтар қойып, жүректің биопотенциалдарын алу тәсілін ұсынды. Сол үш нүктенің арасын қосқанда пайда болған үшбұрыштың центрі жүректің ИЭВ есер ету нүктесімен сәйкес келетіндей болуы керек. (1-сурет). Осы үшбүрыштың төбелерін қосатын түзудің бойымен бағытталган дипольдық электрлік момент пайда болады.

Источник: http://5fan.info/jgeqaspoljgeotrjge.html

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Тақырыбы: Эйнтховен үшбұрышында жүректің электрлік осін салу. Мақсаты: Жүректің электрлік осінің ЭКГ-сы бойынша салуының принциптерімен танысу. Оқыту мақсаты: жүректің биопотенциалдарын тіркеу және кардиограмманың 2 тармақталу бойынша жүректің электрлік осін салу. Құрал-жабдықтар: Электрокардиограф, электродтар. Биопотенциалдар ағзалар мен үлпалардың функционалдық күйін өте жақсы керсететін болғандыктан оларды тіркеудің жене таддау жұргізудің физиологиялық зерттеулерде жене диагаостикада маңызы өте зор. Қазіргі уақытта көптеген ағзалардың биопотенциалын тіркеу әдістері қодданылады: жұрек биопотенциаддарын тіркеу-электрокардиография (ЭКГ), мидың-электроэнцефалография (ЭЭФГ), бұлшық еттердің -электромиография (ЭМГ), жене т.б. Солардың ішінде аса кең тарағаны-электрокардиография. Электрокардиографияда тіркелетін потенциалдар айырымы жұректің жүйке-бүлшық ет аппаратьның қозу нәтижесінде пайда болады. Жүректің жүйке-бүлшық ет жүйесінің түрліше элементтерінде пайда болған потенциалдар өзара қосыла келіп осы жүйенің қозған теріс потенциалдар жене қозбаған оң потенциалдар бөлшектеріңдегі жалпы потенциалдар айырымын түзейді. Жүректің жүйке-бұлшық ет жүйесінің түрліше бөлімдеріңде қозу процессі, өзіне тән ерекшелікпен, біртіндеп тарайды. Соңдыктан қортқы потенциалдар айырымы жүрек жұмысының циклында шамасы жағынан да, нүктелердің орналасуы бойынша да өзгереді. Электрокардиографияның негізгі мақсаты-осы өзгерістерді тіркеу. Электрокардиография әдісі Эйнтховен теориясына негізделген. Бүл теорияда жүректі біртекті өткізгіштік ортада орналасқан электрлік диполь деп қарастырамыз. Осы дипольдің электр өрісі адам денесінің сырткы бетінде тіркеуге болатын потенциалдарды тудырады. Дипольдің электрлік моментінің векторы-жүрек биопотенциаддарының қорткы айырмасын сипаттайтын вектор болады. Ол вектор жүректің интегралдық электрлік векторы ИЭВ деп аталады да Е әріппен белгіленеді. Кеңістіктің кез-келген А және В нүктелеріңдегі потенциалдар айырымы осы нүктелерге түсірілген дипольдың электрлік моментінің векторының проекциясына пропорционал болады, яғни (1-сурет): Мүндағы k-пропорционадцық коэффициент, Р- дипольдік момент, - А және В нүктелерін қосатын түзудің диполь осімен жасайтын бүрышы. Осы қағиданы негізге ала отырып Эйнховен адам денесінің үш нүктесіне электродтар қойып, жүректің биопотенциалдарын алу тәсілін ұсынды. Сол үш нүктенің арасын қосқанда пайда болған үшбұрыштың центрі жүректің ИЭВ есер ету нүктесімен сәйкес келетіндей болуы керек. (1-сурет). Осы үшбүрыштың төбелерін қосатын түзудің бойымен бағытталган дипольдық электрлік момент пайда болады. Жеке алғанда олар жүректің ИЭВ-мен сәйкес келеді, яғни Осы векторлардың проекциясының жиынтығы ИЭВ-ның шамасын, бағытын және - бүрышын аныктайды. Калыпты жағдайда жүректің ИЭВ-ы оның анатомиялық осімен сәйкес келеді. Бірақ бір цикдда жүректің ИЭВ-ы өзінің бағытын да шамасын да өзгертеді. Бұл өзгерістер жүректің қозуын жүйкелік-бұлшық еттің бойымен біртіндеп таралуына байланысты болады. Сонда ИЭВ-дың бастапқы нүктесі, яғни ИЭВ-ның басы өзгермейді, тұрақгы болады. Ал басы (немесе соңы) кеңістікте күрделі қисық сызады. Осы өзгерістерді бақылау үшін электрокардиография әдісі қолданылады. Жүректің биопотенциаддарын зерттеу үшін Эйнтховен үшбұрышының электрлік эквиваленттік А, В, және С нүктелеріне электродтар қойылады 1 суретте: А - СҚ- сол қол, В - ОҚ-оң қол, С - СА-сол аяқ. Электродтар қойылатын екі нүкте біріге келіп стаңцартты тармақталу күрайды (1-сурет): І-тармақталу (СҚ-ОҚ), ІІ-тармақталу (СА-ОҚ), ІІІ-тармақталу (СА-СҚ). Электродтар-электр тізбегінің екі нүктесін қосуға арналған, арнайы пішіңді өткізгіштер. Бұл жүмыста электр импульсының көзі ретінде адам денесін, ал электр импульсын кабылдаушы ретінде ЭКГ аппаратын қарастырып отырмыз. Электродты адам денесіне жапсырғаңда тері мен электродтың арасында өтпелі кедергі пайда болады. Ол кедергі биопотенциалдардың амплитудасын азайтып, пішінін бұзады. Осы кедергіні электродтың ауданын үлкейту аркылы азайтуға болады. Бірақ аудан неғұрлым үлкен болса, қоршаған ортаның әсері сол ғүрлым көбейеді де кедергінің шамасы артады. Сондыктан бүл өдісті ЭКГ-де қолдануға болмайды. Өтпелі кедергіні азайту үшін электрод пен терінің арасында физиологиялық ертіндіге (электролит) шыланған дөке орналастырылады. Жүрек өзінің ритм жүргізушісінің жетекшілігімен өз жұмысын атқарады. Ол жүргізуші электр импульстарын қорытып шығарып, оларды өткізгіштік ортаға қарай бағыттайды. Жүрек ритімін жүргізуші қуыс веналардың (полые вены) қосылған жерінде оң жақ жүрекшеде орналаскан. Осы нүктені синус деп, кейде синус түйіні деп (синусовый узел) атайды (2-сурет) Қалыпты жағдайда синус түйіні минутында 60-90 электр импульсын қорытып шығарып, оларды жүректің өткізгіштік жүйесіне бір қалыпты таратып тұрады. Осы импульстар өткізгіштік жолындағы миокарда бөлімдерін қоздырады. Сонымен электрокардиограмма дегеніміз -- жүрек жүйесінің электр сигналдарының өткізгіштік жолымен өткен импульстарды график түрінде тіркеу. Олар Р, Q, R, S, Т тістері түрінде және түзу сызықтар түріңде де болады (3-сурет). Синус түйінінен шыққан электр потенциалы, алдымен оң жақ жүрекшені (предсердие) қоздырады. Ол қозу ЭКГ-де тіркеледі. Содан кейін электр импульсы сол жақ жүрекшені қоздырады. Сол жақ жүрекшенің қозуы оң жақ жүрекше қозған кезде басталады (2-сурет). Екі бірдей жүрекшенің қозуын ЭКГ-аппараты таспаға Р-тісі ретінде жазады. Олай болса, Р-тісі электр импульсінің алдымен оң жүрекшенің (кисықгың көтерілген бөлігі) содан кейін сол жүрекшенің (қисықтың темен түскен бөлігі) қозуын сипаттайды (3-сурет). Калыпты жағдайда осы екі бөлік бір-біріне симметриялы болады. Жүректің өткізгіштік жүйесімен өткен электр импульсы карыншаларға (желудочки) өтіп олардың миокардасын қоздырады (2-сурет). Осы процесс ЭКГ-де QRS-комплексімен кескінделген (3-сурет). Жүректің қарыншалары белгілі бір ретпен қозады. Алдымен 0,03с аралығыңца қарынша аралық перде (межжелудочковая перегордка) қозады. Оның қозуы Q тісін тудырады. Р-тісімен Q-тісінің арасында электрлік өзгерістер болмайды, ЭКГ-де түзу сызық сызылады. Бұндай сызықты изоэлектрлік процесс немесе изолиния деп айтады (3-сурет). Содан кейін жүректің үшы және оған жақын орналасқан аймақтары қозады. Соның нөтижесінде R -- тісі пайда болады. Жүрек үшының қозу уақыты, қалыпты жағдайда, орта шамамен алғанда 0,05с болады (3-сурет).

Ақыры журектің негізі қозады да S пайда болады.

Оның қозу уақыты шамасы 0,02с болады. 2-сурет. 3-сурет Жоғарыда аталған Q, R, және S тістері біртұтас қарыншылық QRS кешенін (комплекс) күрайды. Оның үзактығы шамамен 0,1с (3-сурет) Миокарда клеткалары қозған күйде ұзақ уакыт түра алмайды. Сондықган синустық түйіннен басталған қозу процесі қарыншаларды қоздырғаннан кейін біртіндеп өше бастайды. Бұл арада аса ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.