Қазақстандық құнды қағаздар рыногының қалыптасуы
Кіріспе
1.Құнды қағаздар нарығының мәні және оның қызметі ... ... ... ... ... ... ... ... ..5
2. Қор биржасы .
Қор биржасының мәні мен мазмұны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..10
Бағалы қағаздар нарығының кәсіби мамандары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 12
3.Қазақстан Республикасындағы бағалы қағаздар нарығының даму
жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14
Қорытнды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .16
Қолданылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .17
1.Құнды қағаздар нарығының мәні және оның қызметі ... ... ... ... ... ... ... ... ..5
2. Қор биржасы .
Қор биржасының мәні мен мазмұны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..10
Бағалы қағаздар нарығының кәсіби мамандары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 12
3.Қазақстан Республикасындағы бағалы қағаздар нарығының даму
жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14
Қорытнды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .16
Қолданылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .17
Қазақстан Республикасының мемлекеті бағалы қағаздар нарығын құру және оны одан әрі өрістету мақсатында қажетті шаралар жасауда. Қазақстандағы меншікті мемлекет иелігінен алу және жекешелендірудің ұлттық бағдарламасы бағалы қағаздар нарығының негізгі элементтерін құру процесін жеделдетеді.
Өркениетті мемлекеттерде экономикалық өрлеуді қаржыландырудың басты жолы бағалы қағаздар нарығы болып табылады.
Мемлекетіміздің экономикалық дамуның бүгінгі кездері сатысында Қазақстан халқының жас буыны алдында жаңа, тіпті ерекше бағыт, яғни бағалы қағаздардышығару және сол қағаздар нарығындағы операцияларды меңгеру міндеті пайда болғанын айқындайды. Бұл өте терең экономикалық және құқықтық білімді, математикалық және бағдарламалық жағынан қамтитын және жинақтаған дағдыны ұғынуды талап ететін күрделі де қиын кәсіпшілдік. Содықтан бағалы қағаздармен қызмет жасайтын жоғары білімді мамандар дайындау уақыт талабы.
Курсты жұмысымда мен басты мәселеге тоқталдым. Олар: бағалы қағаздар нарығының мәні және қызметі, қор биржасы. Қазақстан Республикасындағы бағалы қағаздар нарығының даму жолдары.
Өркениетті мемлекеттерде экономикалық өрлеуді қаржыландырудың басты жолы бағалы қағаздар нарығы болып табылады.
Мемлекетіміздің экономикалық дамуның бүгінгі кездері сатысында Қазақстан халқының жас буыны алдында жаңа, тіпті ерекше бағыт, яғни бағалы қағаздардышығару және сол қағаздар нарығындағы операцияларды меңгеру міндеті пайда болғанын айқындайды. Бұл өте терең экономикалық және құқықтық білімді, математикалық және бағдарламалық жағынан қамтитын және жинақтаған дағдыны ұғынуды талап ететін күрделі де қиын кәсіпшілдік. Содықтан бағалы қағаздармен қызмет жасайтын жоғары білімді мамандар дайындау уақыт талабы.
Курсты жұмысымда мен басты мәселеге тоқталдым. Олар: бағалы қағаздар нарығының мәні және қызметі, қор биржасы. Қазақстан Республикасындағы бағалы қағаздар нарығының даму жолдары.
1. Я. Әубәкіров «Экономикалық теория негіздері» Алматы 1998ж 220-224 б.
2. Б.Көшенова «Бағалы қағаздар нарығы» Алматы 2000ж 100-110 б.
3. Б. Көшенова «Ақша, несие, банктер, валюталық қатынастары» Алматы 2000ж 257-264 б.
4. Мақыш С.Д. «Ақша айналысы және несие» Алматы 2004 12-17 б.
5. О. Сабден «ХХІ ғ. қандай экономикамен кіреміз?» Алматы 1997ж 109-113 б.
6. Ғ.С. Сейтқасымов «Ақша, несие, банктер» Алматы 2001ж 356-361 б.
7. Шеденов «Жалпы экономикалық теория» Алматы 2002ж 391-397 б.
8. Егемен Қазақстан «Бағалы қағаздардың бағасы артатын кез әлі алда» 2001ж 27 мамыр 2 б.
9. Егемен Қазақстан «Құнды қағаздар мәнін жұрт білу керек» 2000ж 3 мамыр 4 б.
10. Ешкеова Р. «Басты бағдар сенімге ие болу. Құнды қағаз нарығы. Қаржы - қаражат» 1998ж 25-29 б.
11. Иванов М. «Мониципиялды қарыз нарығы. Құнды қағаз нарығы туралы қаражат» 1997 39 б.
12. Шалғынбаева Р. «Құнды қағаздар көкжиегі. Қаржы қаражат» 1997 26 б.
2. Б.Көшенова «Бағалы қағаздар нарығы» Алматы 2000ж 100-110 б.
3. Б. Көшенова «Ақша, несие, банктер, валюталық қатынастары» Алматы 2000ж 257-264 б.
4. Мақыш С.Д. «Ақша айналысы және несие» Алматы 2004 12-17 б.
5. О. Сабден «ХХІ ғ. қандай экономикамен кіреміз?» Алматы 1997ж 109-113 б.
6. Ғ.С. Сейтқасымов «Ақша, несие, банктер» Алматы 2001ж 356-361 б.
7. Шеденов «Жалпы экономикалық теория» Алматы 2002ж 391-397 б.
8. Егемен Қазақстан «Бағалы қағаздардың бағасы артатын кез әлі алда» 2001ж 27 мамыр 2 б.
9. Егемен Қазақстан «Құнды қағаздар мәнін жұрт білу керек» 2000ж 3 мамыр 4 б.
10. Ешкеова Р. «Басты бағдар сенімге ие болу. Құнды қағаз нарығы. Қаржы - қаражат» 1998ж 25-29 б.
11. Иванов М. «Мониципиялды қарыз нарығы. Құнды қағаз нарығы туралы қаражат» 1997 39 б.
12. Шалғынбаева Р. «Құнды қағаздар көкжиегі. Қаржы қаражат» 1997 26 б.
Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым Министірлігі
М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан Мемлекеттік Университеті
Курстық жұмыс.
Тақырыбы:
Қазақстандық құнды қағаздар рыногының қалыптасуы.
Орындаған: Оразов
Шымкент – 2005ж.
Мазмұны:
Кіріспе
1.Құнды қағаздар нарығының мәні және оның
қызметі ... ... ... ... ... ... ... ... ..5
2. Қор биржасы .
Қор биржасының мәні мен
мазмұны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..1 0
Бағалы қағаздар нарығының кәсіби
мамандары ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ..12
3.Қазақстан Республикасындағы бағалы қағаздар нарығының даму
жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14
Қорытнды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..16
Қолданылған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ...17
Жоспар:
Кіріспе.
1.Құнды қағаздар нарығының мәні және оның қызметі
2. Қор биржасы .
Қор биржасының мәні мен мазмұны.
Бағалы қағаздар нарығының кәсіби мамандары.
3.Қазақстан Республикасындағы бағалы қағаздар нарығының даму
жолдары.
Қорытнды.
Қолданылған әдебиеттер.
Кіріспе.
Қазақстан Республикасының мемлекеті бағалы қағаздар нарығын құру және
оны одан әрі өрістету мақсатында қажетті шаралар жасауда. Қазақстандағы
меншікті мемлекет иелігінен алу және жекешелендірудің ұлттық бағдарламасы
бағалы қағаздар нарығының негізгі элементтерін құру процесін жеделдетеді.
Өркениетті мемлекеттерде экономикалық өрлеуді қаржыландырудың басты
жолы бағалы қағаздар нарығы болып табылады.
Мемлекетіміздің экономикалық дамуның бүгінгі кездері сатысында
Қазақстан халқының жас буыны алдында жаңа, тіпті ерекше бағыт, яғни бағалы
қағаздардышығару және сол қағаздар нарығындағы операцияларды меңгеру
міндеті пайда болғанын айқындайды. Бұл өте терең экономикалық және құқықтық
білімді, математикалық және бағдарламалық жағынан қамтитын және жинақтаған
дағдыны ұғынуды талап ететін күрделі де қиын кәсіпшілдік. Содықтан бағалы
қағаздармен қызмет жасайтын жоғары білімді мамандар дайындау уақыт талабы.
Курсты жұмысымда мен басты мәселеге тоқталдым. Олар: бағалы қағаздар
нарығының мәні және қызметі, қор биржасы. Қазақстан Республикасындағы
бағалы қағаздар нарығының даму жолдары.
1.Құнды қағаздар нарығының мәні және оның қызметі
Қазіргі кездегі экономикадағы мақсат пайда табу. Сол себепті әр іс-
қимыл пайданы кеңейтуді көздейді. Ақша қаражатын кез-келген капиталға
салуға және әр нарықта өз орнына ие болады. Оған қаржы бөлу керек, сол үшін
алғашқы капиталды тауып жинақтау керек. Бұл жерде нарықты 2 түрде
қарастыруға болады. бірінші жағы – нарықты жинақтау үшін, екінші жағы нарық
инвестициялау үшін.
Нарықтарды жинақтауда және капитал алуда бағалы қағаздар нарығын
жатқызуға болады, басқа сөзбен айтқанда нарықтағы қаржы қатынастарын қаржы
нарығы дейді. Оған капитал нарығы, ақша нарығы кіреді. Қысқа мерзімдегі
несие операциялары осы ақша нарығында ол есеп нарығына банк аралық нарық
және валюталық нарық. Есеп нарығында сатып алудың негізгі обьектілері
қазыналық және комерциялық вексельдер және басқа да қысқа мерзімді нарық
банкілерінің бір-біріне несие беру арқылы әрекет етеді. (Уақытша бос ақша
қаражатын қолдану арқылы) мерзімі бір жылдан бес жылға дейін.
Ал валюталық нарық халықаралық төмен айналысына қызмет етеді.
Капитал нарығы орташа және қысқа мерзімдегі несиелерді акция және
облигацияларды ұстайды.
Бағалы қағаздар нарығының қызметі. Бағалы қағаздар нарығы бірнеше
функциялардан тұрады. Оларды үлкен екі топқа бөлуге болады. Жалпы нарықтық
функциялар, спецификалық қызмет (арнаулы). Жалпы нарықтық қызмет бардық
формада тиесілі, ал арнайы (қызмет) бір-бірінен айырып тұрады.
Жалпы қызмет нарығына:
- Комерциялық қызмет нарықтағы операциялардан түсіретін пайда;
- Баға қызметі нарық бағаны белгілеп, оның үздіксіз әрекетін
бақылайды.
- Ақпарат қызметі нарықтағы сату обьектілері мен қатысушылары туралы
ақпаратты шығарып, оны қатысушыға жеткізу;
- Реттеуші қызмет - нарық өзіндегі қатысу, сату заңдарын шығару,
қатысушылар арасындағы келіспеушіліктердің ұқыптылығын реттеп
жүргізу және басқару органдарын белгілейді. Арнайы қызметке:
- Қайта болу қызметі.
- Бағалы және қаржылы тәуекелдерді сақтандыру қызметі.
Қайта бөлу қызметін 3 топқа бөлуге болады:
1.Сапа және нарықтағы іс-қимылдар ақша қаржыларын қайта бөлу.
2.Жинақтарды аудару, соның ішінде ең бірінші халықтар арасындағы
өндірмейтіннен өндіретін формаға.
Инфляциялық емес енгізудегі мемлекеттік бюджет дефицитін қаржыландыру,
шығарусыз қосымша ақша қаржысын айландыру.
Бағалы қағаздар нарығында баға белгілеу өте қиын, себебі оған өте көп
факторлар әсер етеді: сұраныс, ұсыныс, ұстаным, бәсеке.
Тәуекел және т. б. баға белгілеу процесіне бағалы қағаздар нарығының
2 экономикалық әрекет етеді.
Сұраныс ұсыныс заңдары және құн заңы.
Экономикалық теория классикасының түсінігі бойынша баға бұл – тавар
құнының ақша айналымы, ал бағалы қағаздардың отлостильдігі нарығында баға
пайда табу үшін элементтегі жүргізген шығынның сандық жағы.
Бағалы қағаздар нарығы баға белгілеу әртүрлі стадияларда
айырмашылығы көрінеді. Бағаны өндіріс алдын ала белгілейді. Оған таза
субъективті факторлар әсер етеді. Мысалы ақша ресурстарының сапалық алғашқы
келген баға үлкен болса, онда кәсіпкер бағалы қағаздарды сата алмайды. Егер
ол аукцион нарығында нарығында әрекет етсе, мүмкіндігі аз болады. Процесте
баға белгілеудің бағалы қағаздардың қайталама нарығында қосылады. Ал
нарықта акциялар, обмиациялар, вексельдер және басқа да бағалы қағаздар
сатылады. Басқа нарықтар сияқты инвестициялардың баға тепе-теңдігі сұраныс
пен ұсыныстың қиылысуынан шығады.
Бағалы қағазды шығарушылар.
Эмитент
*1схема. Б. Көшенова. Бағлы қағаздар нарығы
Алматы-2000ж. 15бет.
Қаржы нарығында сұраныс пен ұсыныс қатынастарының екі моделі бар:
кенсиондық және неоклассикалық. Олардың айырмашылығы жинақтау кезінің
тұрақты және тура прокорционалды тиісіне байланысты.
Бағалы қағаздар нарығындағы құн заңына политикалық экономияның заңын
пайдалануға болмайды.
Соған байланысты тауар құны қоғамдағы еңбек шығынымен белгілейді және
олардың қоғамдық құнына сәйкесінше товарлар айыр басталады. Бағалы қағаздар
нарығында бұл заңды іске түсіруге болмайды, себебі бағалы қағаздар құны
қағаздардың беттерін шығару мен печать басуға кеткен шығындарға тең болады.
Құн заңы қоғамға қажет болғанша баға реттеу қызметін атқарады, яғни қазіргі
кезде бәсеке осы қызметті атқарып келеді.
Бағалы қағаздар нарығыг реттейтін мемлекеттік органдардың ең негізгісі
– Бағалы қағаздар жөніндегі Ұлттық комиссияның құрамы 1995 жылдың
қаңтарында анықталып, сол жылғы сәуірдің 21-дегі Республика Президентінің
Бағалы қағаздар және қор биржасы туралы жарлығына сәйкес оның құқықтық
статусы, қызметі және өкілеттігі бекітілді.
Қоғам дамуында адам өз іс-әрекетін қимылын реттеп отырады, сол сияқты
бағалы қағаздар нарығында реттеу қажет.
Бағалы қағаздар нарығы заңында бағалы қағаздар нарығы мемлекеттік
органдардың іс-қимылымен реттеледі.
Біріншіден, бағалы қағаздар нарығын реттейтін жүйені, басқаша айтқанда
нарық инфроструктурасының реттелуі оның ішінде
1. Мемлекеттік реттеу ұйымдары.
2. Өзін-өзі реттеу ұйымдары.
3. Бағалы қағаздар нарығының заңды нормалары.
4. Нарықтың дәстүрлі, этикасы және салты.
Бағалы қағаздардың жіктелуі.
Бағалы қағаздар
кіріс төлеу эмитентінің
сатылу жеріне
жөніне қарай сипатына қарай байланысты
Қарызды, үлесті
жергілікті ААҚ-дың,
кәсіпкерле
мемлекеттік әкімшілік әртүрлі
банктердің дің
тердің қорлардың
қазыналық қазыналық акция облига
депозиттік
вексельдер облигация лары циялары
чектері сертифи
лар
каттары
кәсіпорындардың фьчерстері
комерциялық
облигациялары
вексельдері
2. Қор биржасы.
2.1. Қор биржасының мәні мен мазмұны.
Қор биржасы деген бағалы қағаздар сатып алынатын және сатылатын
негізгі нарық орны. Қор биржаларында ірі банктер қожалық етеді.
Биржа деген термин ежелгі грек сөзі – бурзэ, яғни эншен
деген мағынаны аңғартады. Алғашқы қор биржасы ХVІ ғ. Голландияда бағалы
қағаздар (облигация содан кейін ақша акция) шығару және сату үшін пайда
болған. Ал XVII ғ. биржалар тауар және қор биржасы болып бөліне бастады.
Қор биржаларының ең кең түрде дамыған кезі капитализмнің моноизм сатысына
өту кезі, яғни ХХ ғ. бас кезі. Ол уақытта қор биржаларының негізгі
операциялары өндіріс кәсіпорындарының акцияларын шығару және сату болды.
Биржа өнеркәсіп циклын және жалпы елдің экономикасы мен саясатындағы
өзгерістерді қадағалап отыратын барометр сияқты. Сондықтан қор биржасы
өнеркәсіптің өрістеу фазасында оның баяулауына себепші болады.
Экономикасы дамыған мемлекеттерде биржалар бірнеше түрге
бөлінеді. Мысалы,
- қор биржасы (бағалы қағ-р сатады)
- валюта биржасы.
- тауар биржасы.
- еңбек биржасы.
Сонымен, биржа – нарықтың ұйымдасқан түрі, онда сұраным мен ұсыным
негізінде тауар мен бағалы қағаздармен сауда жасалады және қызметкерлер
жалданады. Ол – сатушылар мен сатып алушылар келісімге келу үшін кездесетін
орын.
Қор биржасы – бұл бағалы қағаздардың бірқалыпты айналысы үшін қажетті
жағдайлармен ... жалғасы
М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан Мемлекеттік Университеті
Курстық жұмыс.
Тақырыбы:
Қазақстандық құнды қағаздар рыногының қалыптасуы.
Орындаған: Оразов
Шымкент – 2005ж.
Мазмұны:
Кіріспе
1.Құнды қағаздар нарығының мәні және оның
қызметі ... ... ... ... ... ... ... ... ..5
2. Қор биржасы .
Қор биржасының мәні мен
мазмұны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..1 0
Бағалы қағаздар нарығының кәсіби
мамандары ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ..12
3.Қазақстан Республикасындағы бағалы қағаздар нарығының даму
жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14
Қорытнды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..16
Қолданылған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ...17
Жоспар:
Кіріспе.
1.Құнды қағаздар нарығының мәні және оның қызметі
2. Қор биржасы .
Қор биржасының мәні мен мазмұны.
Бағалы қағаздар нарығының кәсіби мамандары.
3.Қазақстан Республикасындағы бағалы қағаздар нарығының даму
жолдары.
Қорытнды.
Қолданылған әдебиеттер.
Кіріспе.
Қазақстан Республикасының мемлекеті бағалы қағаздар нарығын құру және
оны одан әрі өрістету мақсатында қажетті шаралар жасауда. Қазақстандағы
меншікті мемлекет иелігінен алу және жекешелендірудің ұлттық бағдарламасы
бағалы қағаздар нарығының негізгі элементтерін құру процесін жеделдетеді.
Өркениетті мемлекеттерде экономикалық өрлеуді қаржыландырудың басты
жолы бағалы қағаздар нарығы болып табылады.
Мемлекетіміздің экономикалық дамуның бүгінгі кездері сатысында
Қазақстан халқының жас буыны алдында жаңа, тіпті ерекше бағыт, яғни бағалы
қағаздардышығару және сол қағаздар нарығындағы операцияларды меңгеру
міндеті пайда болғанын айқындайды. Бұл өте терең экономикалық және құқықтық
білімді, математикалық және бағдарламалық жағынан қамтитын және жинақтаған
дағдыны ұғынуды талап ететін күрделі де қиын кәсіпшілдік. Содықтан бағалы
қағаздармен қызмет жасайтын жоғары білімді мамандар дайындау уақыт талабы.
Курсты жұмысымда мен басты мәселеге тоқталдым. Олар: бағалы қағаздар
нарығының мәні және қызметі, қор биржасы. Қазақстан Республикасындағы
бағалы қағаздар нарығының даму жолдары.
1.Құнды қағаздар нарығының мәні және оның қызметі
Қазіргі кездегі экономикадағы мақсат пайда табу. Сол себепті әр іс-
қимыл пайданы кеңейтуді көздейді. Ақша қаражатын кез-келген капиталға
салуға және әр нарықта өз орнына ие болады. Оған қаржы бөлу керек, сол үшін
алғашқы капиталды тауып жинақтау керек. Бұл жерде нарықты 2 түрде
қарастыруға болады. бірінші жағы – нарықты жинақтау үшін, екінші жағы нарық
инвестициялау үшін.
Нарықтарды жинақтауда және капитал алуда бағалы қағаздар нарығын
жатқызуға болады, басқа сөзбен айтқанда нарықтағы қаржы қатынастарын қаржы
нарығы дейді. Оған капитал нарығы, ақша нарығы кіреді. Қысқа мерзімдегі
несие операциялары осы ақша нарығында ол есеп нарығына банк аралық нарық
және валюталық нарық. Есеп нарығында сатып алудың негізгі обьектілері
қазыналық және комерциялық вексельдер және басқа да қысқа мерзімді нарық
банкілерінің бір-біріне несие беру арқылы әрекет етеді. (Уақытша бос ақша
қаражатын қолдану арқылы) мерзімі бір жылдан бес жылға дейін.
Ал валюталық нарық халықаралық төмен айналысына қызмет етеді.
Капитал нарығы орташа және қысқа мерзімдегі несиелерді акция және
облигацияларды ұстайды.
Бағалы қағаздар нарығының қызметі. Бағалы қағаздар нарығы бірнеше
функциялардан тұрады. Оларды үлкен екі топқа бөлуге болады. Жалпы нарықтық
функциялар, спецификалық қызмет (арнаулы). Жалпы нарықтық қызмет бардық
формада тиесілі, ал арнайы (қызмет) бір-бірінен айырып тұрады.
Жалпы қызмет нарығына:
- Комерциялық қызмет нарықтағы операциялардан түсіретін пайда;
- Баға қызметі нарық бағаны белгілеп, оның үздіксіз әрекетін
бақылайды.
- Ақпарат қызметі нарықтағы сату обьектілері мен қатысушылары туралы
ақпаратты шығарып, оны қатысушыға жеткізу;
- Реттеуші қызмет - нарық өзіндегі қатысу, сату заңдарын шығару,
қатысушылар арасындағы келіспеушіліктердің ұқыптылығын реттеп
жүргізу және басқару органдарын белгілейді. Арнайы қызметке:
- Қайта болу қызметі.
- Бағалы және қаржылы тәуекелдерді сақтандыру қызметі.
Қайта бөлу қызметін 3 топқа бөлуге болады:
1.Сапа және нарықтағы іс-қимылдар ақша қаржыларын қайта бөлу.
2.Жинақтарды аудару, соның ішінде ең бірінші халықтар арасындағы
өндірмейтіннен өндіретін формаға.
Инфляциялық емес енгізудегі мемлекеттік бюджет дефицитін қаржыландыру,
шығарусыз қосымша ақша қаржысын айландыру.
Бағалы қағаздар нарығында баға белгілеу өте қиын, себебі оған өте көп
факторлар әсер етеді: сұраныс, ұсыныс, ұстаным, бәсеке.
Тәуекел және т. б. баға белгілеу процесіне бағалы қағаздар нарығының
2 экономикалық әрекет етеді.
Сұраныс ұсыныс заңдары және құн заңы.
Экономикалық теория классикасының түсінігі бойынша баға бұл – тавар
құнының ақша айналымы, ал бағалы қағаздардың отлостильдігі нарығында баға
пайда табу үшін элементтегі жүргізген шығынның сандық жағы.
Бағалы қағаздар нарығы баға белгілеу әртүрлі стадияларда
айырмашылығы көрінеді. Бағаны өндіріс алдын ала белгілейді. Оған таза
субъективті факторлар әсер етеді. Мысалы ақша ресурстарының сапалық алғашқы
келген баға үлкен болса, онда кәсіпкер бағалы қағаздарды сата алмайды. Егер
ол аукцион нарығында нарығында әрекет етсе, мүмкіндігі аз болады. Процесте
баға белгілеудің бағалы қағаздардың қайталама нарығында қосылады. Ал
нарықта акциялар, обмиациялар, вексельдер және басқа да бағалы қағаздар
сатылады. Басқа нарықтар сияқты инвестициялардың баға тепе-теңдігі сұраныс
пен ұсыныстың қиылысуынан шығады.
Бағалы қағазды шығарушылар.
Эмитент
*1схема. Б. Көшенова. Бағлы қағаздар нарығы
Алматы-2000ж. 15бет.
Қаржы нарығында сұраныс пен ұсыныс қатынастарының екі моделі бар:
кенсиондық және неоклассикалық. Олардың айырмашылығы жинақтау кезінің
тұрақты және тура прокорционалды тиісіне байланысты.
Бағалы қағаздар нарығындағы құн заңына политикалық экономияның заңын
пайдалануға болмайды.
Соған байланысты тауар құны қоғамдағы еңбек шығынымен белгілейді және
олардың қоғамдық құнына сәйкесінше товарлар айыр басталады. Бағалы қағаздар
нарығында бұл заңды іске түсіруге болмайды, себебі бағалы қағаздар құны
қағаздардың беттерін шығару мен печать басуға кеткен шығындарға тең болады.
Құн заңы қоғамға қажет болғанша баға реттеу қызметін атқарады, яғни қазіргі
кезде бәсеке осы қызметті атқарып келеді.
Бағалы қағаздар нарығыг реттейтін мемлекеттік органдардың ең негізгісі
– Бағалы қағаздар жөніндегі Ұлттық комиссияның құрамы 1995 жылдың
қаңтарында анықталып, сол жылғы сәуірдің 21-дегі Республика Президентінің
Бағалы қағаздар және қор биржасы туралы жарлығына сәйкес оның құқықтық
статусы, қызметі және өкілеттігі бекітілді.
Қоғам дамуында адам өз іс-әрекетін қимылын реттеп отырады, сол сияқты
бағалы қағаздар нарығында реттеу қажет.
Бағалы қағаздар нарығы заңында бағалы қағаздар нарығы мемлекеттік
органдардың іс-қимылымен реттеледі.
Біріншіден, бағалы қағаздар нарығын реттейтін жүйені, басқаша айтқанда
нарық инфроструктурасының реттелуі оның ішінде
1. Мемлекеттік реттеу ұйымдары.
2. Өзін-өзі реттеу ұйымдары.
3. Бағалы қағаздар нарығының заңды нормалары.
4. Нарықтың дәстүрлі, этикасы және салты.
Бағалы қағаздардың жіктелуі.
Бағалы қағаздар
кіріс төлеу эмитентінің
сатылу жеріне
жөніне қарай сипатына қарай байланысты
Қарызды, үлесті
жергілікті ААҚ-дың,
кәсіпкерле
мемлекеттік әкімшілік әртүрлі
банктердің дің
тердің қорлардың
қазыналық қазыналық акция облига
депозиттік
вексельдер облигация лары циялары
чектері сертифи
лар
каттары
кәсіпорындардың фьчерстері
комерциялық
облигациялары
вексельдері
2. Қор биржасы.
2.1. Қор биржасының мәні мен мазмұны.
Қор биржасы деген бағалы қағаздар сатып алынатын және сатылатын
негізгі нарық орны. Қор биржаларында ірі банктер қожалық етеді.
Биржа деген термин ежелгі грек сөзі – бурзэ, яғни эншен
деген мағынаны аңғартады. Алғашқы қор биржасы ХVІ ғ. Голландияда бағалы
қағаздар (облигация содан кейін ақша акция) шығару және сату үшін пайда
болған. Ал XVII ғ. биржалар тауар және қор биржасы болып бөліне бастады.
Қор биржаларының ең кең түрде дамыған кезі капитализмнің моноизм сатысына
өту кезі, яғни ХХ ғ. бас кезі. Ол уақытта қор биржаларының негізгі
операциялары өндіріс кәсіпорындарының акцияларын шығару және сату болды.
Биржа өнеркәсіп циклын және жалпы елдің экономикасы мен саясатындағы
өзгерістерді қадағалап отыратын барометр сияқты. Сондықтан қор биржасы
өнеркәсіптің өрістеу фазасында оның баяулауына себепші болады.
Экономикасы дамыған мемлекеттерде биржалар бірнеше түрге
бөлінеді. Мысалы,
- қор биржасы (бағалы қағ-р сатады)
- валюта биржасы.
- тауар биржасы.
- еңбек биржасы.
Сонымен, биржа – нарықтың ұйымдасқан түрі, онда сұраным мен ұсыным
негізінде тауар мен бағалы қағаздармен сауда жасалады және қызметкерлер
жалданады. Ол – сатушылар мен сатып алушылар келісімге келу үшін кездесетін
орын.
Қор биржасы – бұл бағалы қағаздардың бірқалыпты айналысы үшін қажетті
жағдайлармен ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz