Қаржыларды басқаруды ұйымдастыру

Пән: Қаржы
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Қаржыларды басқаруды ұйымдастыру.

Жоспар.

Қаржыларды басқарудың мазмұны
ҚР қаржыларды басқаруды ұйымдастыру
Кәсіпорындар мен ұйымдар қаржыларын басқару
Қаржыларды басқарудың автоматталған жүйелері

Қаржыларды басқару дегеніміз қаржылық және аралас экономикалық және әлеуметтік жүйелерді жетілдіру және дамыту мақсатындағы әсер (ықпал) ету процессі. Бұл жағдайда белгілі нәтижеге қол жеткізу үшін обьективті мақсатты ықпал жасаудың әдістері мен жиынтығы.

Қаржы жүйесіндегі басқару қаржы механизмінің әдістері, тұтқалары және санкциялары арқылы жүзеге асырылады.

Обьективті экономикалық заңдардың талаптары ғылым арқылы танып олардың пайдаланудың әдістері мен формаларын әзірлеп мемлекеттік, шаруашылық және қоғамдық органдар арқылы қаржы, баға, несие, пайда т. б. қамтылып, осыларға байланысты өндірістік қатынастардың формаларын басқарады. Қаржылық басқарудың негізіне келесі принциптер жатады:

басқарудағы демократизм
Қаржылық сұрақтарға саяси көзқарас
Басқарудың экономикалық және әкімшілік әдістерін ыңғайлы қолдану
Басқарудың ғылым сипаты
Орталықтанған, салалық және аймақтық басқарудың келісімділігі
Басқарудағы жауапкершілік
Шаруашылық шешімдерінің сабақтастығы

Қаржыларды басқарудың екі қыры бар 1) Мемлекет қаржыны оның формаларын экономиканы және әлеуметтік мәдени құрылысты басқару құралы, тұтқасы ретінде бүкіл қоғамдық өндіріс процесіне әсер етеді. 2) Қаржының өзі ақшалай қорлар, қаржылық аппарат, қаржылық қатынастар басқару обьектісі болып табылады. Қаржыларды басқаруда келей өзара байланысты әлементтерді білген жөн: қаржылық ақпарат, жоспарлау, ұйымдастыру, реттеу және бақылау.

1) Қаржы ақпараты барлық қаржылық процестерде шешім қабылдауда ғылыми негізделген жоспарлау мақсаты үшін қолданылады. Қаржы ақпараты бухгалтерлік, статистикалық және шұғыл есеп берулердің қаржылық жүйелердің буындарына ұсынылуы негізінде жүзеге асырылады.

2) Жоспарлау бұл материалдық, еңбек және қаржы ресурстарының теңестірілуін, өндірістік және қаржы көрсеткіштерінің өзара байланысын, қаржы жоспарының кірістері мен шығыстары деңгейінде үйлесуін қамтамасыз ету.

3) Ұйымдастыру басқарудың барлық деңгейлерінің тура жұмыс істеуін жұмыстың жоғары нәтижелігін басқару қызметінің жауапкершілігін және тәртіптілігін білдіреді.

4) Реттеу жоспарлы міндеттерді орындау үшін қаржы ресурстарын икемді жұмсау және резервтердің сақталуы.

5) Бақылау қаржы жоспарларының орындалуын барлық шаруашылық деңгейде ақшалай қорларды қалыптастыру және пайдалану процесіндегі бақылау.

2. Қаржыларды басқарудың стратегиялық және оперативті (шұғыл) басқару түрлері бар.

Қаржыларды стратегиялық жоспралау Қазақстан Республикасының конституциясымен мемлекеттік өкімет және басқарудың жоғары органдары: Парламент, Президент аппараты, Өкімет, Қаржы министрлігі, Кіріс министрлігі.

ҚР Президенті қаржыларды басқаруда Президент аппараты арқылы ерекше өкілеттікті иеленеді.

Парламент қаржылық мәселелердің заң актілерін талқылап бекітеді қоғамдық қатынастарды реттейді. Парламенттің жұмыс органдары тұрақты комитеттері сенат және мәжіліс экономика, қаржы, бюджет басқа да комитеттер. Комитеттерде заң актілері өңделеді, содан кейін Парламент палатасында дауысқа салынады.

ҚР өкіметінің қаржыларды басқаруда оның өкіметтің атқарушылық орган сапасындағы мәртебесімен анықталады және келесі бағыттарда.

1) Әлеуметтік экономикалық саясаттың негізгі бағыттарын құру және оны жүзеге асырудың стратегиялық және тактикалық іс шаралары байланыс құралдарының жиынтығы.

Қаржыларды басқаруда қаржыларды етептеудің автоматтандырылған жүйелері КЕАЖ қолданылады. Ол келесі бір бірімен байланысты іс қимылдағы шағын жүйелерден тұрады: функционалды, қамтамасыз етуші, технологиялық.

КЕАЖ ұйымдастырылуы келесі жиынтықтағы өзара байланыстағы шағын жүйелермен көрінеді.

Ұймдастырушылық экономикалық қамтамасыз ету
Ақпараттық қамтамасыз ету
Бағдарламалық қамтамасыз ету
Ұйымдастырушылық құқықтық қамтамсыз ету.
Технологиялық қамтамасыз ету.
Мимануармен қамтамасыз ету

КЕАЖ торт функциялануы шағын жүйелер бар. 1) бюджеттің жынтық есептеулері. 2) Мемлекеттік табыстар. 3) Бюджеттік ұйымдардың шығындары бюджеттің есебінен. 4) Халық шаруашылығы салаларының қаржылары.

КЕАЖ бөлек локалды варианттар жолымен автоматтандырылған жұмыс орындары ұйымдастырылады (АЖО) .

АЖО кәсіби бағытталған шағын есептеу жүйесі және кәсіпорындарды басқарудың автоматтандырылған жүйелері бар (КБАЖ) .

КБАЖ бұл қаржыларды басқарудың функционалды шағын жүйесімен бөлінген басқарудың қаржы неиелік міндетерін атқаратын дербес жүйе.

Қаржы бақылауы.

1. Қаржы бақылауының мәні және маңызы.

2. Қаржы бақлауының түрлері.

3. Аудиторлық бақылау.

4. Қаржы бақылауының тэсілдері.

Бақылау - қаржы жоспарының орындалуын, барлық шаруашылық деңгейде ақшалай қорларды қалыптастыру мен пайдалану процесстерін қадағалап отыру. Қаржы бақылауы жалпы қоғамдық өнімнің ақшалай қаражат қорлары мен олардың белгілі мақсаттарға жұмсалуына сәйкес құндық бөлінісінің негіздемесін тексеруге бағытталған ерекше қызмет болып табылады. Бақылау латын сөзінен аударғанда «Контро - рутлус» деген сөзден шыққан, қарама-қарсы қою деген мағынаны білдіреді.

Қаржы бақлауының ерекшелігі ол ақшалай формада жүзеге асырылады. Оның тікелей объектісі табыстар мен жинақтардың қалыптасу процесі, ақшалай қорлардың қалыптасуы мен қолданылуы жатады.

Бірақ қаржы бақылаудың қозғалысы - қаржы басқа да құндық категориялармен тығыз байланысты (табыс, өндірістік қорлар, күрделі салымдар, еңбек ақы, өнімнің өзіндік құны) болғандықтан, өте кең ақшалай қатынастарға таралады.

Қаржы бақылауы мекемелер мен ұйымдардың бюджеттік бөліністі дұрыс қолдануын, олардың қызметінің барлық жақтарынан бекітілген қаражаттарды жұмсау нормативтерінің сақталуын бақылайды.

Қаржы бақылауының қозғалыс саласы басқа бақылау түрлерімен де сәйкес келуі мүмкін: әкімшілік әлеуметтік, техникалық қаржы тәртібі мемлекеттің ақшалай қорлардың кәсіпорындар мен ұйымдардың, оның қалыптасуы, бөлінуі, қолдану тәртібімен белгіленген нормативтерді нақты сақтауы.

2. Қаржы бақылауын жіктеу - субъектілер бақылау қозғалысының өткізу уақыты, бақылаудың өткзілу тәртібі, тәсілі белгілеріне байланысты болады. Осы белгілеріне сәйкес қаржы бақылау 3 бағытқа бөлінеді: түрлері, формалары, жүзеге асыру әдістері бойынша.

Субъектілерге байланысты қаржы бақылауы келесі түрлерге бөлінеді:

Өткізу уақытына байланысты қаржы бақылауының үш түрі бар:

а) қайта бақылау

б) ағымды бақылау

в) келесі бақылау

Қайта бақылау - ақшалай қорлардың қалыптасу, бөлінуі және қолданылуы туралы операциялар жасалғанға дейн өткізіледі. Сондықтан да бұл қаржы тәртібін бұзғандықтан ескерту үшін маңызды. Бұл жағдайда орындау мен бекітуге жататын құжаттар, бюджет жобасы, қаржы жоспары мен сметасы, несиелік және кассалық тапсырыстар тексеріледі.

Ағымды бақылау. Ақшалай операцияның жасалу процесіндегі бақылау (мемлекет алдындағы қаржылық міндеттерінің орындалуы мен алу және қолдануды жұмсау) .

Келесі бақылау. Қаржы операциясы жасалғаннан кейін өткізілетін бақылау.

3. Аудиторлық бақылау - бұл тәуелсіз аудиторлық фирмамен кәсіпорын, компания, банк иесінің арасында жасалатын келісім-шарт негізінде қаржы шаруашылық қызметтің жағдайын тексеру. Аудиторлық фирмалар өз қызметін жүзеге асыруда кез келген кәсіпорын немесе үшінші жақтың тексеруімен қорытынды беруге заң және нормативтік акті талаптарына сәйкес өткізуі керек.

Аудит келесі тәртіптегі кезеңдерде өткізіледі:

- жоспарлау

- аудит объектісі туралы ақпарат алу және оны бағалау

- аудит процедурасын жасау және бағдарламасын дайындау.

- Тексеру және бақылау жүйесінің тесті

- Аудит процедурасын өткізу

- Аудиторлық қорытынды жасау.

Аудиторлық қызмет нәтижесі қорытындсы - бұл құқықтық мәні бар ресми құжат. Аудиторлармен сенімделген және бухгалтерлік есеп беру, шаруашылық субъектінің балансы және басқа құжаттардың ұсынған бухгалтерлік есеп жүргізу мен есеп беруді құру талаптарына сәйкес жасалғаны туралы толық ақпарат мазмұны бар құжат болып саналады.

Қорытынды тексерілген объектінің қаржылық жағдайы турлы бекітілген заң тәртібіне сәйкес оның қызметі туралы есебі мен табыс пен зияндар шоттар балансымен бірге жарияланады. Аудиторлық фирмалар бір мезетте кеңес беру қызметін де орындауы мүмкін.

4. Қаржы бақылауы әр түрлі әдістермен өткізіледі және оларды жүзеге асыру тәсілдері, жолдар, құралдары деп түсіну керек. Нақты әдісті қолдану бірқатар факторларға байланысты қаржы бақылауының келесі әдістері қолданылады:

- ревизиялар, тексеру (құжаттарды, есеп беру мен есепке алу жағдайын, шаттық тексеруін, т. б. ), тексеріс, қаржы жоспарының жобаларын қарау, тапсырыстарды, қаржы-шаруашылық қызметі туралы есептерді, баяндамаларды тыңдау, міндетті қызметтер ақпараты және т. б. Қаржы бақылауының неізгі әдісі - ревизия (латын тілінен аударғанда, қайта қарау деген мағынаны білдіреді) . Бұл өткен бір белгілі мерзім бойынша кәсіпорынның, мекеменің, ұйымдардың қаржы - шаруашылық қызметін толық тексеру. Ревизияны әртүрлі органдар өткізеді. Жоспар бойынша немесе жоғары тұрған басқару органының нұсқаулары бойынша жүргізіледі.

Тексеру объектісі бойынша ревизияның келесі түрлері бар:

- құжатты

- нақты

- толық (біртұтас)

- таңдаулы (бөліктер бойынша)

Олар ұйымдастыру белгісі бойынша жоспарлы немесе жоспардан тыс (арыз, өтініштер түскен кезде ), және кешенді болып бөлінеді.

Құжатты ревизияны өткізуде құжаттар тексереді. Әсіресе бастапқы ақшалай құжаттар (шоттар, төлем ведомстволары, ордер, чектер, бағалы қағаздар) қаралады, есептер мен сметалардан бөлек қарастырылады.

Нақты ревиязия тек қана құжатты ғана тексеріп қоймай, ақша санын, материалдық құндылықтарды да тексереді.

Толық ревизия кәсіпорын, ұйым, мекеменің белгілі мерзімдегі барлық қызметін толық тексеру.

Таңдаулы ревизияда бақылау қаржы-шаруашылық қызметтің кейбір бөліктеріне ғана бағытталады.

Тақырыптық ревизия бұл бірнеше біртектес кәсіпорындар мен мекемелерде, министрліктер мен ведомстволарда қаржы-шаруашылық қызметтің кейбір сұрақтары бойынша өткізіледі.

Ревизия тәсілдері: материалдық құндылықтарды түгендеу (инвентаризациясы), кассадағы нақты, ақша - қаражаттарын тексеру, тексерілетін объекті қызметінің жоспарлы, нормативті, есепті көрсеткіштерін салыстыру, құжатты және қарсы тексеру. Аталған тәсілдер қойылған ревизия мақсатына байланысты қолданылады. Ревизия өткізу үшін бағдарлама жасайды және онда ревизияның мақсат және объектісі, тексеруге жататын тақырыбы мен негізгі сұрақтары көрсетіледі. Ревизияны нәтижелері актімен толтырылады және ревизия тобының басшысымен, тексерілетін ұйым басшысымен және оның бас бухгалтері соңына қол қояды. Басқарушы өз ескертулері мен өтінішін тексеруші объектінің жазбаша түрде қол қояды. Ревизия актісінің негізінде қаржы тәртібін бұзу нықтылап, оны ретке келтіру іс-шаралары өткізіледі. Қаржы бақылауын жүргізуші негізгі органдарға мыналар жатады:

1. салық инспекциясы мен полициялары;

2. қаржы басқармалары;

3. қаржы бақылау органдары;

4. қаржы министрлігі;

5. Ұлттық банк, т. б.

«Мемлекеттік шығындар»

1. Мемлекеттік шығындардың мәні және олардың құрамы.

2. Мемлекеттік шығындардың жіктелуі.

3. Мемлекеттік шығындардың негізгі топтары.

1) Мемлекеттік шығындар мемлекеттің қызмет етуіне байланысты жұмсалатын ақшалай шығындар. Мемлекеттік шығындар қоғамдық өндірісті дамыту және жетілдіру.

Мемлекеттік шығындардың құрамына:

1. Мемлекеттік бюджеттің шығындары.

2. Мемлекеттік кәсіпорындарды ұйымдастырудың шығындары.

3. Өндірістік емес саланың, мекеменің шығындары.

Мемлекеттік сектор кәсіпорындардың шығындар құрамы:

1. Өндірістік шаруашылық - пайдалану қызметіне байланысты шығындар.

2. Ұлғаймалы ұдайы өндіріске - негізгі және айналым қорларына жұмсалатын шығындар.

3. Бюджетке төленетін төлемдер.

4. Сыйлық қорларына төленетін төлемдер.

Шығындардың 1-ші тобы қорлардың айналымына байланысты ол өндіріс шығындардың орнын толтырады немесе шығындарға шартты түрде жатады. Сондықтан кәсіпорындар бойынша мемлекеттік шығындар 2-ші және 3-ші топтармен толық қамтиды. Мемлекеттік шығындардың 6 принципі бар:

1. Жоспарлық - қаржыландыру және қаражатты қолдану белгіленген қатал тәртіппен жүргізіледі.

2. Қаржыландырудың мақсатты сипаты - мемлекет қаражатты қатал белгіленген іс-шараларға жұмсалады.

3. Қайтарымсыз сипаттағы қаржыландыру - ұсынған ресурстың тікелей өтелуін талап етеді.

4. Жоспар мен болжамды орындауға сәйкес қаржыландыру әлеуметтік экономикалық даму болжамында орындалған өндірістік көрсеткіштер және іс-шараларға сәйкес қаржы ресурстары бөлінеді.

5. Экономдау режимін сақтау - ресурстарды тиімді қолдануды қамтамасыз ету.

2) Мемлекеттік шығындардың жеке түрлері өзінің экономикалық мазмұны мен маңыздылығы жағынан біріңғай емес. Бұл шығындарды қаржыландыру көздерінің формасы әдістерінің ерекшелігіне байланысты. Мемлекеттік шығындардың маңызды белгісі олардың материялдық өндіріс және ұлттық табысты жасау процесіне қатысу т. б. Осыған байланысты мемлекеттік шығындар эканомикалық мазмұнына қарай 3 негізгі топтарға бөлінеді:

1. Тікелей материялдық өндіріспен байланысты және өндірістік салаға жататын шығындар.

2. Қызмет пен өндірістік емес саладағы шығындар.

3. Мемлекеттік резервтер жасауға жұмсалатын шығындар.

1. Мемлекеттің шаруашылық қызметіне және ұлттық табысты жасауға байланысты шығын.

2. Қоғамдық қажеттіліктерді қанағаттандыру үшін ұлттық табысты тұтынуға байланысты.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.